Μπαρούχ ντε Σπινόζα, από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της νέας φιλοσοφίας

Στις 24 Νοεμ­βρί­ου 1632 γεν­νιέ­ται ο Μπα­ρούχ ντε Σπι­νό­ζα. Ολλαν­δός φιλό­σο­φος του 17ου αιώ­να, από τους σημα­ντι­κό­τε­ρους εκπρο­σώ­πους της νέας φιλο­σο­φί­ας, κύριος υπέρ­μα­χος της ελευ­θε­ρί­ας της σκέ­ψης και του παν­θεϊ­σμού, του οποί­ου η σκέ­ψη άσκη­σε τερά­στια επί­δρα­ση σε μετα­γε­νέ­στε­ρους στο­χα­στές. Η πραγ­μα­τι­κή ελευ­θε­ρία για τον Σπι­νό­ζα συνί­στα­ται στο να μπο­ρεί ο άνθρω­πος να πράτ­τει σύμ­φω­να με τους νόμους της ανθρώ­πι­νης φύσης και για να το κατορ­θώ­σει αυτό πρέ­πει να τους γνω­ρί­ζει, η ελεύ­θε­ρη πρά­ξη προ­κύ­πτει από τη λογι­κή γνώ­ση της ανθρώ­πι­νης φύσης. Ο «παν­θεϊ­σμός» του Σπι­νό­ζα επέ­δρα­σε στο Γαλ­λι­κό Δια­φω­τι­σμό. Υπάρ­χει, μάλι­στα, ανά­με­σα στον Σπι­νό­ζα και τους Δια­φω­τι­στές η κοι­νή αντί­λη­ψη ότι ο θεός πρέ­πει να είναι προ­σι­τός στο ανθρώ­πι­νο λογι­κό, καθώς και στην ανά­γκη της ανε­ξι­θρη­σκί­ας. Η φιλο­σο­φία του Σπι­νό­ζα επη­ρέ­α­σε στη λογο­τε­χνία τον Λέσινγκ, τον Γκαί­τε και τον Κόλ­ριτζ. Προ­ε­τοί­μα­σε, επί­σης, τη φιλο­σο­φία του Χέγκελ.