Ο Νέλσον Μαντέλα δεν ήταν μόνο ο πρώτος πρόεδρος που εξελέγη στη Νότια Αφρική κατά τη διεξαγωγή των πρώτων ελεύθερων, δημοκρατικών, πολυφυλετικών και πολυκομματικών εκλογών του 1994. Ηταν ένα ζωντανό σύμβολο του πολύχρονου αγώνα του νοτιοαφρικανικού λαού κατά του στυγνού ρατσιστικού καθεστώτος Απαρτχάιντ.
Ο “Μαντίμπα”, όπως τον αποκαλούσαν τα λαϊκά στρώματα, ταυτίστηκε με τον αγώνα ενάντια στην αποικιοκρατία και τις φυλετικές διακρίσεις, ενάντια στην πείνα και τη φτώχεια.
Γεννήθηκε στις 18 Ιούλη 1918 στο Τρανσκέι της Ν. Αφρικής και αποφοίτησε από τη Νομική του πανεπιστημίου Witwatersrand για να ενταχθεί δυναμικά στο πλευρό του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου (ΑΝC) το 1944. Σύμφωνα με τον Βρετανό πανεπιστημιακό ιστορικό Στέφεν Ελις, που επικαλείται στοιχεία από μυστικές συναντήσεις στελεχών του Νοτιοαφρικανικού Κομμουνιστικού Κόμματος (SACP), ο Νέλσον Μαντέλα ήταν μέλος του Νοτιοαφρικανικού ΚΚ ήδη από τη δεκαετία του ’60.
Όπως ανέφερε το Νοτιοαφρικανικό ΚΚ στην ανακοίνωσή του με το θάνατο του Μαντέλα: «Οταν συνελήφθη τον Αύγουστο του 1962 ο Νέλσον Μαντέλα δεν ήταν απλώς μέλος του παράνομου Νοτιοαφρικανικού Κομμουνιστικού Κόμματος (SACP), αλλά ήταν και μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματός μας. Για μας, τους κομμουνιστές της Νότιας Αφρικής, ο σ. Μαντέλα πάντα θα συμβολίζει την τεράστια συμβολή του SACP στον απελευθερωτικό αγώνα μας (…) Μετά από την αποφυλάκισή του το 1990, ο σ. “Μαντίμπα” ήταν ένας πολύ καλός και στενός φίλος των κομμουνιστών μέχρι το τέλος των ημερών του».
Το 1960 το ANC κηρύσσεται παράνομο από το ρατσιστικό καθεστώς των Αφρικάνερς, γεγονός που ατσαλώνει τη θέληση του Μαντέλα για κλιμάκωση του απελευθερωτικού αγώνα. Στις 12 Ιούνη 1964 μαζί με άλλους επτά συναγωνιστές καταδικάζεται σε ισόβια και στέλνεται στις φυλακές του νησιού Ρόμπεν, όπου μένει ως το 1982 οπότε μεταφέρεται στις φυλακές του Πόλσμουρ μέχρι τις 11/2/90 καθώς απελευθερώνεται με απόφαση του τότε προέδρου Φρεντερίκ Ντε Κλερκ, εξαιτίας ώριμων πολιτικών εξελίξεων.
Το Δεκέμβρη του 1993 βραβεύτηκε από κοινού με τον Φρεντερίκ Ντε Κλερκ με το Νόμπελ Ειρήνης.
Η ανάδειξή του στον προεδρικό θώκο το 1994 φούντωσε τις ελπίδες του νοτιοαφρικανικού λαού για ουσιαστική αλλαγή στη βελτίωση της ζωής του που ως τότε ταλανιζόταν από το ρατσισμό, ακραία φτώχεια, κοινωνικο-οικονομικές ανισότητες, πραγματικότητα που συνέχισε να υφίσταται και μετά.
Ο Νέλσον Μαντέλα αποσύρθηκε από το δημόσιο βίο το 2004. Πέθανε στις 18 Ιουλίου 2013.
