Νίκος Ζώκας: «Η νίκη της επανάστασης και η επικράτηση του σοσιαλισμού στην Κούβα διέλυσαν πολλούς μύθους»

Δημοσιεύουμε το κείμενο της ομιλίας του Νίκου Ζώκα, αντιπροέδρου της ΕΕΔΥΕ, στην εκδήλωση για την 60η επέτειο από τον θρίαμβο της Κουβανικής Επανάστασης που έγινε στη Θεσσαλονίκη την 1η Δεκέμβρη 2019:

∇

Τιμώ­ντας σήμε­ρα τα 60 χρό­νια της κου­βα­νι­κής επα­νά­στα­σης, ένα ερώ­τη­μα ανα­δύ­ε­ται μπρο­στά μας:

«Ποια είναι η αξία της σήμε­ρα, για το δικό μας λαό, για τους λαούς όλου του κόσμου; Για­τί συνε­χί­ζει ν’ ακτι­νο­βο­λεί αστα­μά­τη­τα 60 χρό­νια τώρα;»

Προ­φα­νώς η αξία της για το λαό της Κού­βας είναι χει­ρο­πια­στή κι αναμ­φι­σβή­τη­τη, ανα­λύ­θη­κε άλλω­στε επαρ­κώς από τους συνο­μι­λη­τές μου. Προ­φα­νώς οι προ­σω­πι­κό­τη­τες των ηγε­τών αυτής της επα­νά­στα­σης συνε­χί­ζουν ν’ ακτι­νο­βο­λούν και σήμε­ρα, ακό­μη και μετά το φυσι­κό θάνα­τό τους. Είναι όμως μόνο αυτό;

Θα επι­χει­ρή­σω να απα­ντή­σω στο ερώ­τη­μα με τα λόγια του ίδιου του ηγέ­τη της επα­νά­στα­σης, του Φιντέλ Κάστρο, ο οποί­ος έλεγε:

«Επα­νά­στα­ση είναι να έχεις αίσθη­ση της ιστο­ρι­κής στιγ­μής. Είναι να αλλά­ζεις όλα όσα πρέ­πει να αλλά­ξουν. Είναι η πλή­ρης ισό­τη­τα και ελευ­θε­ρία. Είναι να σου φέρο­νται και να φέρε­σαι στους άλλους σαν ανθρώ­πι­να όντα. Είναι να χει­ρα­φε­τού­μα­στε για μας τους ίδιους και με τις δικές μας προ­σπά­θειες. Είναι να αψη­φού­με ισχυ­ρές κυρί­αρ­χες δυνά­μεις μέσα και έξω απ’ το κοι­νω­νι­κό και εθνι­κό περι­βάλ­λον. Είναι να υπε­ρα­σπί­ζου­με αξί­ες που πιστεύ­ου­με με τίμη­μα την οποια­δή­πο­τε θυσία. Είναι η σεμνό­τη­τα, η ανι­διο­τέ­λεια, ο αλτρουι­σμός, η αλλη­λεγ­γύη και ο ηρω­ι­σμός. Είναι να αγω­νι­ζό­μα­στε με τόλ­μη, εξυ­πνά­δα και ρεα­λι­σμό. Είναι να μη λέμε ποτέ ψέμα­τα ούτε να παρα­βιά­ζου­με ηθι­κές αρχές. Είναι η βαθιά πεποί­θη­ση, ότι δεν υπάρ­χει δύνα­μη στον κόσμο ικα­νή να συντρί­ψει τη δύνα­μη της αλή­θειας και των ιδε­ών. Επα­νά­στα­ση σημαί­νει ενό­τη­τα, ανε­ξαρ­τη­σία, είναι να παλεύ­ου­με για τα όνει­ρά μας, για τη δικαιο­σύ­νη, για την Κού­βα και τον κόσμο, που είναι η βάση του πατριω­τι­σμού μας, του σοσια­λι­σμού μας και του διε­θνι­σμού μας».

Πράγ­μα­τι, όσα ακο­λού­θη­σαν τη νικη­φό­ρα είσο­δο των κου­βα­νών επα­να­στα­τών την 1η του Γενά­ρη του 1959 στην Αβά­να επι­βε­βαιώ­νουν πλή­ρως αυτά τα λόγια του Φιντέλ.

Η νέα επα­να­στα­τι­κή κυβέρ­νη­ση πολύ γρή­γο­ρα κατα­πιά­στη­κε «ν’ αλλά­ξει όλα όσα έπρε­πε ν’ αλλά­ξουν». Αφαί­ρε­σε από τους ντό­πιους και ξένους πλου­το­κρά­τες το ζαχα­ρο­κά­λα­μο και τη βιο­μη­χα­νία ζάχα­ρης, τη γη και την αγρο­τι­κή παρα­γω­γή, την τηλε­φω­νία, τον ηλε­κτρι­σμό, τους σιδη­ρο­δρό­μους, τα μεταλ­λεία χαλ­κού, μαγ­γα­νί­ου, νικε­λί­ου, την Εθνι­κή Τρά­πε­ζα και πολ­λά άλλα. Τα απέ­δω­σε στο λαό, τα έκα­νε κτή­μα του. Δια­κή­ρυ­ξε το σοσια­λι­στι­κό χαρα­κτή­ρα της επα­νά­στα­σης και των συντελ­λού­με­νων αλλα­γών. Έφε­ρε νέες σχέ­σεις στην παρα­γω­γή, στο σχε­δια­σμό και την οργά­νω­σή της, στην αξιο­ποί­η­ση του παρα­γό­με­νου πλούτου.

Από την πρώ­τη μέρα έφε­ρε στο νησί την «πλή­ρη ισό­τη­τα και ελευ­θε­ρία» των ανθρώ­πων, ανε­ξάρ­τη­τα από κατα­γω­γή, φύλ­λο και χρώ­μα του δέρ­μα­τος. Έμπρα­κτα δίδα­ξε τις αξί­ες αυτές στους λαούς της Νότιας Αμε­ρι­κής και της Αφρι­κής. Με την απλό­χε­ρη βοή­θεια που πρό­σφε­ρε και προ­σφέ­ρει – μορ­φω­τι­κή, ιατρι­κή, φαρ­μα­κευ­τι­κή – έδει­ξε στους ταπει­νούς και κατα­φρο­νη­μέ­νους πώς είναι να «φέρε­σαι στους άλλους σαν σε ανθρώ­πι­να όντα».

Παράλ­λη­λα με την καθη­με­ρι­νή μάχη για την οικο­δό­μη­ση της νέας κοι­νω­νί­ας ο Φιντέλ, ο Τσε, οι σύντρο­φοί τους έδω­σαν μεγά­λη σημα­σία στη θεω­ρη­τι­κή προ­ε­τοι­μα­σία και κατάρ­τι­ση, στη συστη­μα­τι­κή και μεθο­δι­κή μελέ­τη της επι­στη­μο­νι­κής κοσμο­θε­ω­ρί­ας του κομου­νι­σμού. Την προ­σω­πι­κή τους πρώ­τα με το διά­βα­σμα και την αυτο­μόρ­φω­ση, αλλά και όλων αυτών, που οικο­δο­μούν τη νέα κοι­νω­νία. Γνώ­ρι­ζαν καλά πόση αξία έχει η επι­στή­μη και η γνώ­ση για να «χει­ρα­φε­τού­μα­στε για μας τους ίδιους και με τις δικές μας προσπάθειες».

Σε όλη την επα­να­στα­τι­κή τους δια­δρο­μή, από την πρώ­τη, απο­τυ­χη­μέ­νη επί­θε­ση στο Στρα­τό­πε­δο Μον­κά­δα, μέχρι τη θριαμ­βευ­τι­κή είσο­δο των επα­να­στα­τών στην Αβά­να «αψή­φη­σαν τις ισχυ­ρές κυρί­αρ­χες δυνά­μεις μέσα και έξω απ’ το κοι­νω­νι­κό και εθνι­κό περι­βάλ­λον», «με οποιο­δή­πο­τε τίμη­μα υπε­ρα­σπί­στη­καν τις αξί­ες που πιστεύ­αν». Για­τί πράγ­μα­τι πίστε­ψαν, ότι «δεν υπάρ­χει δύνα­μη στον κόσμο ικα­νή να συντρί­ψει τη δύνα­μη της αλή­θειας και των ιδε­ών», όπως έλε­γε ο Φιντέλ.

Για­τί, μέσα από τη θεω­ρη­τι­κή κατάρ­τι­ση και γνώ­ση, στη­ριγ­μέ­νοι στην πεί­ρα του διε­θνούς εργα­τι­κού, κομ­μου­νι­στι­κού κι επα­να­στα­τι­κού κινή­μα­τος γνώ­ρι­ζαν καλά, ότι η επο­χή του ιμπε­ρια­λι­σμού, του μονο­πω­λια­κού καπι­τα­λι­σμού δηλα­δή, είναι η επο­χή των σοσια­λι­στι­κών επα­να­στά­σε­ων. Ότι ο χαρα­κτή­ρας μιας επα­νά­στα­σης προσ­διο­ρί­ζε­ται από το χαρα­κτή­ρα της επο­χής. Καθο­ρί­ζε­ται από τη βασι­κή αντί­θε­ση, που λύνει η επερ­χό­με­νη κοι­νω­νι­κή επα­νά­στα­ση, από το ποια κοι­νω­νι­κή τάξη δηλα­δή έρχε­ται στο προ­σκή­νιο της ιστορίας.

Με απα­ρά­μιλ­λη «τόλ­μη, ηρω­ι­σμό, εξυ­πνά­δα και ρεα­λι­σμό» οι 12 μόλις επα­να­στά­τες, που επέ­ζη­σαν κατά την από­βα­σή τους από το πλοιά­ριο «Γράν­μα», σε δύο χρό­νια κατά­φε­ραν να δια­σχί­σουν το Νησί από άκρου εις άκρον και να μπουν νικη­τές στην Αβά­να. Ο Φιντέλ Κάστρο, ο αδελ­φός του Ραούλ, ο Τσε, ο Καμί­λο Σιν­φου­έ­γκος, ο Χουάν Αλμέι­δα κατά­φε­ραν να ξεση­κώ­σουν το λαό, να γίνουν χιλιά­δες. Στη­ρί­χτη­καν στο λαό τους, στους εργά­τες και τους αγρό­τες, στους φοι­τη­τές και τους διανοούμενους.

Στη­ρί­χτη­καν στο Κίνη­μα της «26ης του Ιού­λη» με επι­κε­φα­λής τον Φρανκ Πάις, στο Λαϊ­κό Σοσια­λι­στι­κό Κόμ­μα Κού­βας, όπως είχε ονο­μα­στεί τότε το ΚΚ Κού­βας, στο Επα­να­στα­τι­κό Διευ­θυ­ντή­ριο, στους φλο­γε­ρούς επα­να­στά­τες φοι­τη­τές. Βασί­στη­καν στη δρά­ση των οργα­νω­μέ­νων δυνά­με­ων στις πόλεις, στην παρά­νο­μη δρά­ση των κομ­μου­νι­στών στους χώρους δου­λειάς, στην αγρο­τιά και τη νεολαία.

Αυτή η προ­ε­τοι­μα­σία και συμ­με­το­χή της εργα­τι­κής τάξης και του λαού συνέ­βα­λαν καθο­ρι­στι­κά στη νίκη της επα­νά­στα­σης. Σε αυτούς στη­ρί­χτη­κε η νέα λαϊ­κή εξου­σία, όταν τον Απρί­λη του 1962 – μετά την ταπει­νω­τι­κή ήττα των ΗΠΑ και των μισθο­φό­ρων τους στον Κόλ­πο των Χοί­ρων – μπρο­στά στο δάσος των εκα­το­ντά­δων χιλιά­δων υψω­μέ­νων όπλων των νικη­τών, του νέου λαϊ­κού στρα­τού της Κού­βας ο Φιντέλ ανα­κή­ρυ­ξε το σοσια­λι­στι­κό χαρα­κτή­ρα της Επανάστασης.

Αυτές ήταν και οι κύριες δυνά­μεις, που προ­χώ­ρη­σαν το 1965 στην επα­να­σύ­στα­ση του Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος Κού­βας, της ηγε­τι­κής δύνα­μης της χώρας. Η δύνα­μη, που οργά­νω­σε το λαό. Που τον οδή­γη­σε στις περί­λα­μπρες νίκες, στα μεγά­λα επι­τεύγ­μα­τα στην καθη­με­ρι­νή ζωή, αλλά και στην επι­στή­μη, τον πολι­τι­σμό και τον αθλη­τι­σμό. Που του ενέ­πνευ­σε το διε­θνι­σμό και την αλλη­λεγ­γύη. Είναι η δύνα­μη που έκα­νε την Κού­βα ν’ ακτι­νο­βο­λεί 60 χρό­νια τώρα.

Από το 1959 μέχρι και σήμε­ρα, η σοσια­λι­στι­κή Κού­βα δέχτη­κε, αλλά και πρό­σφε­ρε ολό­ψυ­χα και απλό­χε­ρα, την πολύ­τι­μη διε­θνι­στι­κή βοή­θεια κι αλλη­λεγ­γύη στους λαούς, που είναι θύμα­τα του ιμπε­ρια­λι­σμού, που αγω­νί­ζο­νται να απο­τι­νά­ξουν από πάνω τους το ζυγό της εκμε­τάλ­λευ­σης και της καταπίεσης.

Όπως έλε­γε και ο ίδιος ο Φιντέλ «Η διε­θνής αλλη­λεγ­γύη όλων των κομ­μου­νι­στών του κόσμου, των άλλων δημο­κρα­τι­κών και προ­ο­δευ­τι­κών δυνά­με­ων έπαι­ξε σημα­ντι­κό ρόλο. Εμείς, που βρι­σκό­μα­στε στην πρώ­τη γραμ­μή ενά­ντια στον ιμπε­ρια­λι­σμό, ξέρου­με τι σημαί­νει διε­θνι­σμός, ξέρου­με τι σημαί­νει η φιλία με το σοσια­λι­στι­κό στρα­τό­πε­δο, ειδι­κά με την ΕΣΣΔ. Σε κόντρα με μια ιστο­ρία αδι­κιών, επεμ­βά­σε­ων, επι­θε­τι­κό­τη­τας, απει­λών και απο­κλει­σμού από τον ιμπε­ρια­λι­σμό, έχου­με μια υπέ­ρο­χη ιστο­ρία σχέ­σε­ων με την ΕΣΣΔ, στή­ρι­ξης από την πρώ­τη στιγ­μή, οικο­νο­μι­κής βοή­θειας και υπέ­ρο­χων εμπο­ρι­κών σχέ­σε­ων ανά­με­σα στις χώρες μας. Δε θα ξεχά­σου­με ποτέ την αρχή της διε­θνι­στι­κής αλλη­λεγ­γύ­ης. Την αρχή αυτή του μαρ­ξι­σμού – λενινισμού».

Το παρά­δειγ­μά του λαού της Κού­βας, στα 60 χρό­νια της σοσια­λι­στι­κής οικο­δό­μη­σης, είναι ίσως και το πολυ­τι­μό­τε­ρο που μας έχει προσφέρει.

Έδει­ξε – ακό­μη και στις συν­θή­κες της σκλη­ρής ιμπε­ρια­λι­στι­κής περι­κύ­κλω­σης – τι μπο­ρεί να κάνει ένας λαός, όταν έχει στα δικά του χέρια τα μέσα παρα­γω­γής, τα εργα­λεία που παρά­γουν τον πλού­το. Πως μπο­ρεί να δια­νεί­μει αυτόν τον πλού­το προς όφε­λος των εργα­ζό­με­νων κι όχι προς όφε­λος μιας δρά­κας εκμεταλλευτών.

Η νίκη της επα­νά­στα­σης και η επι­κρά­τη­ση του σοσια­λι­σμού στην Κού­βα διέ­λυ­σαν πολ­λούς μύθους. Ίσως όμως ο πιο σημα­ντι­κός είναι αυτός, που η αστι­κή τάξη και οι διά­φο­ροι υπη­ρέ­τες της καλ­λιερ­γούν με ξεχω­ρι­στό ζήλο και πονη­ριά, και εδώ στην πατρί­δα μας. Ότι δηλα­δή δεν μπο­ρεί ένας λαός μόνος του, κόντρα στη θέλη­ση των ισχυ­ρών ιμπε­ρια­λι­στι­κών δυνά­με­ων, να απο­φα­σί­σει ελεύ­θε­ρος για την τύχη του, για το δρό­μο ανά­πτυ­ξης, που θα ακο­λου­θή­σει η χώρα του, για το πώς θα μεγα­λώ­σει τα παι­διά του.

Η σοσια­λι­στι­κή Κού­βα απέ­δει­ξε, ότι ποτέ ένας λαός δεν είναι μόνος. Ότι στον αγώ­να του πάντα θα έχει την πολύ­τι­μη συμπα­ρά­στα­ση των εργα­ζό­με­νων και των λαών όλου του κόσμου.

Σήμε­ρα αυτό το δίδαγ­μα είναι πάρα πολύ σπου­δαίο και σημα­ντι­κό για μας, εδώ στην πατρί­δα μας. Κόντρα στην άρχου­σα τάξη, στην κυβέρ­νη­ση και τους άλλους πολι­τι­κούς της εκφρα­στές, που εκφο­βί­ζουν το λαό, ότι θα μεί­νου­με μόνοι και απρο­στά­τευ­τοι, ότι δε θα έχου­με στη­ρίγ­μα­τα και συμ­μά­χους. Κόντρα στη λογι­κή του εφι­κτοί και το συμβιβασμό.

Γι’ αυτό τάχα και πρέ­πει να δεχτού­με να είμα­στε μαντρω­μέ­νοι στους ιμπε­ρια­λι­στι­κούς οργα­νι­σμούς, στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Να δεχό­μα­στε τη φτώ­χια και την εξα­θλί­ω­ση, για να δια­θέ­του­με τα τερά­στια ποσά για τους Νατοϊ­κούς εξο­πλι­σμούς. Να γίνε­ται η χώρα μας ορμη­τή­ριο ενά­ντια σε άλλους λαούς και κρά­τη. Να δεχτούν τα παι­διά μας να χύσουν το αίμα τους πλάι στους Αμε­ρι­κα­νούς και Νατοϊ­κούς ιμπε­ρια­λι­στές δολο­φό­νους, για ξένα κι άνο­μα συμφέροντα.

Συνα­γω­νι­στές και φίλοι,

Η επα­νά­στα­ση στην Κού­βα είναι γνή­σιο τέκνο της Μεγά­λης Οκτω­βρια­νής Σοσια­λι­στι­κής Επα­νά­στα­σης. Απέ­δει­ξε στην πρά­ξη τα λόγια του Λένιν «Εμείς αρχί­σα­με αυτό το έργο. Πότε ακρι­βώς, σε πόσο χρο­νι­κό διά­στη­μα, οι προ­λε­τά­ριοι ποια­νού έθνους θα απο­τε­λειώ­σουν το έργο αυτό δεν είναι το ουσια­στι­κό ζήτη­μα. Το ουσια­στι­κό είναι ότι ο πάγος έσπα­σε, ο δρό­μος άνοι­ξε, ότι ο δρό­μος χαράχτηκε».

Η επα­νά­στα­ση στην Κού­βα απέ­δει­ξε αυτή τη νομο­τέ­λεια της κοι­νω­νι­κής εξέ­λι­ξης. Απέ­δει­ξε, ότι ο σοσια­λι­σμός – κομ­μου­νι­σμός είναι ο μόνος δρό­μος των λαών. Απέ­δει­ξε, ότι αυτό θα συμ­βεί παντού στον πλα­νή­τη. Κόντρα στην πιο λυσ­σα­σμέ­νη αντί­δρα­ση του παλιού και του σάπιου. Μέσα ακό­μη και στις πιο αντί­ξο­ες συνθήκες.

Αυτή είναι η αιτία που η Κου­βα­νι­κή Επα­νά­στα­ση ακτι­νο­βο­λεί αστα­μά­τη­τα 60 χρό­νια τώρα και φωτί­ζει το δρό­μο των λαών!