Ένα βιβλίο, δύο ιστορίες, μία από την σύγχρονη εποχή και μία από τον 16ο αιώνα. Το φαινόμενο της μετανάστευσης, σήμερα και άλλοτε, η βία μέσα στην ανθρώπινη ιστορία και το ρίζωμα της ανθρωπιάς μέσα σε δύσκολες, σχεδόν αβίωτες συνθήκες. Δουλέμποροι, μετανάστες, συνοριοφύλακες, βυζαντινές πριγκίπισσες, τα σύνορα των κρατών και τα μη σύνορα των ψυχών, ο φόβος για το άγνωστο, οι αδυσώπητοι εξουσιαστές κι οι κουρασμένοι εξουσιαζόμενοι, η τρυφερότητα των απλών ανθρώπων και η καταλυτική παρουσία ενός ελαφιού εμφανίζονται και αναπτύσσονται στις λιγότερες από εκατό σελίδες αυτού του βιβλίου. Πρωταγωνιστές, μια ομάδα μεταναστών που ξεκινούν από το Κουρδιστάν και διασχίζουν τη Βαλκανική Χερσόνησο αναζητώντας τη σωτηρία από τους σφαγείς του Ισλαμικού Κράτους και η πριγκίπισσα Μερσούδα που αναγκάζεται να παντρευτεί τον βασιλιά Ματθία. Ένα επίκαιρο βιβλίο, με λιτές περιγραφές και με κινηματογραφική ροή, όμορφο και συγκινητικό που αξίζει να διαβάσεις.
Ναι, ξέρω, θα αναρωτηθείς φίλε αναγνώστη κι ίσως πολύ σωστά: ακόμα ένα βιβλίο για τη μετανάστευση; Και ίσως να σκεφτείς ακόμα ότι τώρα πια που η δυστυχία και ο κατατρεγμός των συνανθρώπων μας από τη Συρία, το Κουρδιστάν και αλλού κι αφού πέρασε η πρώτη δύσκολη περίοδος της αλληλεγγύης, έγινε μόδα και παιγνίδι εμπορικό που αξιοποιεί στο έπακρο μια γνήσια αγανάκτηση, ένα βαθύ προβληματισμό – που εντάξει, δεν το αποκλείω και αυτό για ορισμένους. Όμως, φίλε, μην φοβάσαι, το «Κυνήγι του βασιλιά Ματθία» δεν ακολουθεί αυτή τη λογική, που αν υπάρχει είναι μειοψηφική, για να μην πω, σχεδόν ανύπαρκτη. Αντίθετα, το συγκεκριμένο βιβλίο, λιτό και απέριττο, βαθύτατα συναισθηματικό αλλά όχι γλυκανάλατο, ξέρει και πολύ εύστοχα παρουσιάζει μια αλληγορία καθώς και ένα μάθημα για τη δυνατότητα του ανθρώπου μέσα σε αντίξοες, το λιγότερο, συνθήκες να προσαρμόζεται μπροστά σε απαιτήσεις της ζωής (της πολιτικής και της ιστορίας, ακόμα) διεκδικώντας μια ανάσα ελευθερίας.
Και είναι εδώ όπου η αναπαράσταση, αλλά όχι η πιστή αντιγραφή, μια σκληρής πραγματικότητας – λογοτεχνία κάνει άλλωστε ο Νίκος Ξένιος, και μάλιστα εξαιρετική λογοτεχνία, όχι ρεπορτάζ σκανδαλοθηρικού τύπου – έρχεται να συναντήσει, να μπολιάσει και να μπολιαστεί παράλληλα με μία άλλη μυθική και όχι τόσο παραμυθένια διήγηση που κι αυτή με τη σειρά της αν και τοποθετημένη σε μια περίοδο μεταξύ της ιστορίας και του μύθου, αντανακλά την προδιαγεγραμμένη (ίσως και όχι) μοίρα του πλούσιου σε γήινα αισθήματα ανθρώπου να διεκδικεί, επιμένω σε αυτή τη λέξη, το φως και τη λαμπρότητα στη ζωή του ενάντια στο σκοτάδι, σε κάθε είδος σκοταδιού.
Όμως σε αυτή τη διπλή ιστορία δεν πρωταγωνιστούν μόνο οι άνθρωποι που αναζητούν την ελευθερία, ούτε η μετανάστευση ως αναγκαστική σωτηρία από ένα κόσμο σκληρό και αδυσώπητο. Είναι και ένα ελάφι(!) που πρωταγωνιστεί, συνδετικός κρίκος του μύθου και της ιστορίας, του χθες και του παρόντος, που ταξιδεύει ανάμεσα σε δυο ή και παραπάνω κόσμους, καθιστώντας τον εαυτό του, έστω και χωρίς αποκλειστικά δική του απόφαση, σύμβολο μια μεταβατικής εποχής, όπου ο καθένας μας, είτε πρόσφυγας πολέμου, είτε μετανάστης στην ίδια του τη χώρα, προσπαθεί να βρει τα βήματα του μπροστά σε συνθήκες αν όχι πρωτότυπες, σίγουρα όμως ιδιαίτερα δύσκολες.
Θα δεις, φίλε αναγνώστη, δεν θα σε απογοητεύσει τούτο το βιβλίο. Τολμώ να πω μάλιστα πως θα σε κάνει να αγαπήσεις και τη νουβέλα ως είδος, που η αλήθεια είναι πως κάπως παραμένει στο περιθώριο ακόμα και σήμερα που η μικρή φόρμα, η πάρα πολύ μικρή όμως, κερδίζει έδαφος στις αναγνωστικές προτιμήσεις σου.
Ναι, «Το Κυνήγι του βασιλιά Ματθία» είναι ένα τρυφερό βιβλίο και φυσικά όχι ένα πολιτικό μανιφέστο, που δίνει τη δική του μάχη απέναντι στην σκληρότητα των εποχών και στη βία της πολιτικής που διαμορφώνει τη σύγχρονη ιστορία, με μια γραφή άνετη, με περιγραφές που δεν κουράζουν και σε μια γλώσσα που δεν παίζει με τα συναισθήματα και τις εμπειρίες σου αλλά που αντίθετα σε οδηγεί σε μια αναγνωστική απόλαυση πέρα από κάθε προσδοκία. Ξέρω, αυτή είναι μια αντίφαση, και μάλιστα μια αντίφαση πολύ έντονη κι ισχυρή: πως συνδυάζεται η αναγνωστική απόλαυση με ένα θέμα κατά βάθος πολύ σκληρό; Εδώ είναι όμως που ο μάστορας συγγραφέας καταφέρνει με την τέχνη του και με την ευφυΐα του να δώσει λύση σε ένα πρόβλημα που, ας το παραδεχτούμε, μοιάζει δύσκολο να επιλυθεί. Αλλά είναι καιρός να σταματήσω εδώ, «Το Κυνήγι του βασιλιά Ματθία» σε περιμένει να το ανακαλύψεις και το κυριότερο, να ανοίξεις διάλογο μαζί του. Αυτή είναι η μεγαλύτερη προσφορά του.
_______________________________________________________________________________________________________
Ο Ειρηναίος Μαράκης γεννήθηκε στα Χανιά το 1986, απόφοιτος της τεχνικής εκπαίδευσης. Συμμετέχει με ποιήματα του στα συλλογικά έργα (e‑books) ενώ ποιήματα του έχουν δημοσιευτεί σε διάφορες λογοτεχνικές σελίδες. Αρθρογραφεί στην εφημερίδα Αγώνας της Κρήτης καθώς και στο διαδικτυακό πολιτικό και πολιτιστικό περιοδικό Ατέχνως. Διατηρεί το ιστολόγιο Λογοτεχνία και Σκέψη.