Στα 95α γενέθλια του Μίκη

ℹ️  Επε­τεια­κή συναυ­λία για τα 95α γενέ­θλια του Μίκη Θεο­δω­ρά­κη (29 Ιού­λη) έγι­νε από την Εθνι­κή Λυρι­κή Σκη­νή στην πλα­τεία Θησεί­ου, στο πλαί­σιο σει­ράς συναυ­λιών της ΕΛΣ προς τιμήν του.

💯  O ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημή­τρης Κου­τσού­μπας, απέ­στει­λε λου­λού­δια, με πολ­λές ευχές για καλή δύναμη.

Το 1948 ο Ρίτσος ήταν εξό­ρι­στος (στη Λήμνο και έπαιρ­νε το δρό­μο για το μαρ­τύ­ριο της Μακρο­νή­σου), εξό­ρι­στος και δεσμώ­της, που στις προ­τρο­πές του αστι­κού κρά­τους να «υπο­γρά­ψει», εκεί­νος άπλω­νε τα χέρια για να του περά­σουν κι άλλες χειροπέδες!

Στις συστά­σεις να «συμ­μορ­φω­θεί», εκεί­νος τους απα­ντού­σε γρά­φο­ντας ποι­ή­μα­τα — ίδια και καλύ­τε­ρα με εκεί­να που τον είχαν οδη­γή­σει στη φυλακή!
Γι’ αυτά τα ποι­ή­μα­τα, του είχαν περά­σει τις χει­ρο­πέ­δες. Και κεί­νος, αντί να απο­κη­ρύ­ξει τις ιδέ­ες του, το Κόμ­μα του, τα ποι­ή­μα­τά του, αντί να κάνει «δήλω­ση» ότι τα ξεγρά­φει, στε­κό­ταν απέ­να­ντι στους δεσμο­φύ­λα­κες και συνέ­χι­σε να γρά­φει… να γρά­φει ‑μέχρι την τελευ­ταία του πνοή.

Ήταν μακρύς ο δρό­μος ως εδώ. Πολύ μακρύς, αδελ­φέ μου.
Οι χει­ρο­πέ­δες βάραι­ναν τα χέρια.
Τα βράδια
που ο μικρός γλό­μπος κου­νού­σε το κεφά­λι του λέγο­ντας «πέρα­σε η ώρα»
εμείς δια­βά­ζα­με την ιστο­ρία του κόσμου σε μικρά ονόματα
σε κάποιες χρο­νο­λο­γί­ες σκα­λι­σμέ­νες με το νύχι στους τοί­χους των φυλακών
σε κάτι παι­διά­στι­κα σχέ­δια των μελλοθάνατων 

Αύριο μπο­ρεί να μας σκοτώσουν.
Αυτό το χαμόγελο
κι αυτόν τον ουρα­νό δεν μπο­ρούν να μας τα πάρουν
(…)
Και να, αδελ­φέ μου, που μάθα­με να κουβεντιάζουμε
ήσυ­χα — ήσυ­χα κι απλά.
Κατα­λα­βαι­νό­μα­στε τώρα — δε χρειά­ζο­νται περισσότερα.
Κι αύριο λέω θα γίνου­με ακό­μα πιο απλοί
θα βρού­με αυτά τα λόγια που παίρ­νουν το ίδιο βάρος σ’ όλες
τις καρ­διές, σ’ όλα τα χείλη
έτσι να λέμε πια τα σύκα: σύκα, και τη σκά­φη: …σκά­φη
[Γιάν­νης Ρίτσος — «Καπνι­σμέ­νο τσου­κά­λι» (μελο­ποί­η­ση Χρή­στος Λεοντής)] 

Ο Μίκης έχει επα­νει­λημ­μέ­να αυτο­βιο­γρα­φη­θεί (και βιο­γρα­φη­θεί από Ελλη­νες και ξένους), και, σχε­δόν, καθη­με­ρι­νά, βιο­γρα­φεί­ται και αυτο­βιο­γρα­φεί­ται με όσα κάνει και λέει –ακό­μα και τώρα στα βαθιά γερά­μα­τα. Ένα προ­νό­μιο — σε μερι­κές περι­πτώ­σεις και υπό μία έννοια και «κατά­ρα» — που μόνον οι Μίκη­δες (αν και αυτός είναι σχε­δόν μονα­δι­κός) έχουν.

Όπως κάπο­τε είπε ο ίδιος στην παρου­σί­α­ση μιας ακό­μα βιο­γρα­φί­ας του (Απρί­λης-2002, που ήδη είχε κυκλο­φο­ρή­σει 20 χρό­νια πριν στη Γερ­μα­νία και το 1998 στη Γαλ­λία) αν και πολύ «σελι­δω­μέ­νος, σαν πετα­λού­δα έχω πετά­ξει έξω από τις σελί­δες» των βιο­γρά­φων μου.

Τότε ο συν­θέ­της ανα­φέρ­θη­κε σε μνή­μες του τριά­ντα χρό­νια πριν, αλλά κυρί­ως στη «θολή επο­χή μας», στο «δόγ­μα Μπους», στη μονο­κρα­το­ρία και στις σφα­γές της «στη Γιου­γκο­σλα­βία, το Αφγα­νι­στάν, τώρα στην Παλαι­στί­νη», αλλά και στους «ισχυ­ρούς ανέ­μους των λαών, στις υγιείς δυνά­μεις που πρέ­πει να ξανα­σμί­ξουν για να δουν τι θα κάνουν…».

ℹ️  10 χρό­νια πριν –αμέ­σως μετά τις ανα­τρο­πές στην ΕΣΣΔ, ο αιρε­τι­κός Dario Fò είχε σημειώ­σει πολύ εύστο­χα, σε μια συνέ­ντευ­ξή του «κάποιοι άντε­ξαν και τρα­βά­νε μπρο­στά, κάποιοι όχι –ανά­με­σα στους τελευ­ταί­ους ο δικός σας ο Μίκης Θεο­δω­ρά­κης»…

«Έτσι — χωρίς να το κατα­λά­βω υπε­ρά­σπι­ζα την τιμή αυτής της ΑΛΛΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ της εκτός κηδε­μο­νί­ας του ΚΚΕ…» πιστεύ­ο­ντας όμως ακρά­δα­ντα «ότι δεν είχα το δικαί­ω­μα να δια­κη­ρύ­ξω την αντί­θε­σή μου προς τους ηττη­μέ­νους, δηλα­δή τα θύματα.

Μ΄ αυτούς δε θα μπο­ρού­σα ποτέ να χωρίσω …

Θα έπρε­πε να βγουν από τις φυλα­κές να ορθο­πο­δή­σουν, θα έπρε­πε η ηγε­σία του ΚΚΕ να μπει στη Βου­λή, να έχει γρα­φεία, αυτο­κί­νη­τα, μηχα­νι­σμούς, να μπει στην Κυβέρ­νη­ση, να μας δεί­ξει το αλα­ζο­νι­κό πρό­σω­πο του εξου­σια­στή, για να μπο­ρέ­σου­με να πού­με επι­τέ­λους αυτό που σκε­φτό­μα­στε από τον Μάρ­τιο του 1949 και το είχα­με κλει­δα­μπα­ρω­μέ­νο μέσα μας, ότι δηλα­δή από τη στιγ­μή που λεί­πει το οξυ­γό­νο της Δημο­κρα­τί­ας, στην ουσία δεν προ­σπα­θούν να κάνουν τίπο­τε άλλο παρά να ανα­πα­ρά­γουν και μάλι­στα στο όνο­μα της Αρι­στε­ράς και της προ­ό­δου, έναν ακό­μα ολο­κλη­ρω­τι­σμό, σαφώς χει­ρό­τε­ρο από τους προη­γού­με­νους, για­τί αυτός εκμε­ταλ­λεύ­ε­ται τα αγνό­τε­ρα και ιερό­τε­ρα αισθή­μα­τα και όνει­ρα των ανθρώ­πων, για να οικο­δο­μή­σει την εξου­σία του.

»Τα πράγ­μα­τα για μένα ήσαν σαφή. Δεν μπο­ρεί να λέγε­ται Αρι­στε­ρά η παρά­τα­ξη που δεν σέβε­ται τη Δημο­κρα­τία, ούτε μέσα στο Κόμ­μα ούτε μέσα στην Κοι­νω­νία.
Όμως… πώς να βιώ­σεις μια τέτοια αλή­θεια, όταν έχεις θυσιά­σει τα νιά­τα σου σ’ αυτή την ιδεολογία;
Μήπως είναι εύκο­λο να βγουν από μέσα σου οι χίλιες-δύο φωνές που σε καλούν να υπο­τα­χθείς, να συμβιβαστείς;
Πώς να εγκα­τα­λεί­ψεις τους συντρό­φους σου, όσους και όποιους επι­μέ­νουν να μην βλέ­πουν; Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα η οικο­γέ­νειά μου ήταν η Εαμι­κή Αρι­στε­ρά. Έξω απ΄ αυτήν δεν είχα φίλους. Έτσι από τη 10ετία του ΄50 προ­σπά­θη­σα να αφιε­ρω­θώ στη μου­σι­κή ολο­κλη­ρω­τι­κά. Και πράγ­μα­τι με τη μου­σι­κή ξεπέ­ρα­σα την εσω­τε­ρι­κή κρίση.»

ℹ️

• Το χρέ­ος “Τετρά­δια Δημο­κρα­τί­ας” Ρώμη 1971–1972
• Δημο­κρα­τι­κή και Συγκε­ντρω­τι­κή Αρι­στε­ρά. “Παπα­ζή­σης” Αθή­να, 1976
• Οι δρό­μοι του Αρχάγ­γε­λου, “Κέδρος”, Αθή­να 1986
• Πετρί­δη Π. Ο πολι­τι­κός Θεο­δω­ρά­κης (1940- 1996), “Προ­σκή­νιο” Αθή­να 1997
• Αντι­μα­νι­φέ­στο, “Γνώ­σεις”, Αθή­να 1989
• Wagner G: Μίκης Θεο­δω­ρά­κης μια ζωή για την Ελλά­δα, “Δαρ­δα­νός”, Αθή­να 2002
• «Αξιος Εστί»: Ο Μίκης Θεο­δω­ρά­κης αφη­γεί­ται τη ζωή του στον Γ. Μαλού­χο “Νέα Σύνο­ρα Α.Α. Λιβά­νη”, Αθή­να 2004

«Αν δεν είχα βιώσει αυτά που βίωσα, δεν θα είχα γράψει αυτή την μουσική.
🎤  Η μουσική για μένα ποτέ δεν υπήρξε αυτοσκοπός, είναι κάτι το βιωματικό»

Για το μου­σι­κό ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ (με κεφα­λαία) η όποια κρι­τι­κή θα μπο­ρού­σε να είναι και βλα­σφη­μία απέ­να­ντι σε ένα παγκό­σμιο ιερό τέρας (παίρ­νο­ντας πάντα υπό­ψη πως ο στρα­τευ­μέ­νος καλ­λι­τέ­χνης, αντλεί από το κοι­νω­νι­κο-πολι­τι­κό γίγνε­σθαι και μπαί­νει μπρο­στά­ρης όταν οι και­ροί το επιτρέπουν…)

Για­τί «καθα­ρή» τέχνη δεν υπάρ­χει …αυτή είναι ‑όπως έγρα­φε ο Ρίτσος τα «ωραία, ανώ­φε­λα που­λιά» για τις «σκά­λες των αιώ­νων» (ο δε Μπρεχτ με το γνω­στό λιτό, κοφτό στιλ του έγρα­φε ότι «οι αστρά­τευ­τοι, είναι στρα­τευ­μέ­νοι στην άρχου­σα τάξη»).

Ο πολι­τι­κός Μίκης μάχι­μος από νέος, κυνη­γή­θη­κε άγρια από το μετεμ­φυ­λια­κό αστι­κό κρά­τος, μπή­κε επι­κε­φα­λής –ψυχή, τους κινή­μα­τος των Λαμπρά­κη­δων, συνε­λή­φθη από τη χού­ντα και απε­λευ­θε­ρώ­θη­κε «μυθι­στο­ρη­μα­τι­κά» ‑από σπό­ντα λένε άλλοι από τον Jean Jacques Servan Schreiber.

Ο Θεο­δω­ρά­κης βγή­κε στο εξω­τε­ρι­κό τον Απρί­λη του 1970

Δυο χρό­νια πριν (Φλε­βά­ρης 1968) στην ιστο­ρι­κή 12η Πλα­τιά Ολο­μέ­λεια της ΚΕ του ΚΚΕ, είχε γίνει μια προ­σπά­θεια να ξεχω­ρί­σει η ήρα από το στάρι.

Ο Μίκης τόσο στην κρί­σι­μη περί­ο­δο που βρι­σκό­ταν στην Ελλά­δα, όσο και μετέ­πει­τα στά­θη­κε –σε ό,τι αφο­ρού­σε το Κόμ­μα, κυριο­λε­κτι­κά στην αντί­πε­ρα όχθη.

Όντας στο εξω­τε­ρι­κό, αξιο­ποί­η­σε όσο μπο­ρού­σε το κύρος του (με αιχ­μή δόρα­τος τα ΚΚ Ιτα­λί­ας και Γαλ­λί­ας), για να αβα­ντά­ρει τους οπορ­του­νι­στές – «ανα­κα­τω­τές» του μορ­φώ­μα­τος «ΚΚΕσ» ‑έχο­ντας και εκλε­κτι­κές σχέ­σεις με το ΠΑΚ του Ανδρέα Παπαν­δρέ­ου (Πανελ­λή­νιο Απε­λευ­θε­ρω­τι­κό Κίνη­μα –πρό­δρο­μο του ΠΑΣΟΚ)

ℹ️  Το 1974, στα πλαί­σια των επα­φών με τα «αδελ­φά» ΚΚ του Χαρί­λα­ου Φλω­ρά­κη (που στο 9^ο Συνέ­δριο, Δεκ-1973 εκλέ­χτη­κε νέος γραμ­μα­τέ­ας του Κόμ­μα­τος), όντας στις «Botteghe oscure» (ΣΣ |>έτσι ονο­μά­ζο­νταν τα κεντρι­κά γρα­φεία του PCI-ΚΚΙ­τα­λί­ας …όπως λέμε σήμε­ρα «Περισ­σός») ο Μίκης (χαριε­ντι­ζό­με­νος;) φέρε­ται να είπε … «καλά! Εμείς σας διώ­χνου­με από την πόρ­τα και εσείς μπαί­νε­τε από το παράθυρο;»

Κατά τη διάρ­κεια της Μετα­πο­λί­τευ­σης έθε­σε το περί­φη­μο δίλημ­μα «Καρα­μαν­λής ή τανκς», το 1974 ως υπο­ψή­φιος με το ψηφο­δέλ­τιο της Ενω­μέ­νης Αρι­στε­ράς, το 1978 ήταν υπο­ψή­φιος δήμαρ­χος Αθη­ναί­ων, υπο­στη­ρι­ζό­με­νος από το ΚΚΕ, στη συνέ­χεια εκλέ­χθη­κε βου­λευ­τής: 2 φορές με το ΚΚΕ το 1981 & 1985 και δύο φορές ως «ανε­ξάρ­τη­τος» με τη Νέα Δημο­κρα­τία κι έγι­νε υπουρ­γός στην κυβέρ­νη­ση Μητσοτάκη

Το 2005 σε δήλω­σή του για το κατά­πτυ­στο νεο­φα­σι­στι­κού τύπου «αντι­κομ­μου­νι­στι­κό μνη­μό­νιο» που ψηφί­στη­κε στις 27 Γενά­ρη 2006 ανα­φέ­ρει: Το Συμ­βού­λιο της Ευρώ­πης απο­φά­σι­σε να αλλά­ξει την Ιστο­ρία. Να τη δια­στρε­βλώ­σει εξι­σώ­νο­ντας τα θύμα­τα με τους θύτες. Τους εγκλη­μα­τί­ες με τους ήρω­ες. Τους κατα­κτη­τές με τους απε­λευ­θε­ρω­τές και τους ναζι­στές με τους κομμουνιστές.
Θεω­ρεί ότι αυτοί οι μεγα­λύ­τε­ροι εχθροί του ναζι­σμού, οι κομ­μου­νι­στές, είναι εγκλη­μα­τί­ες και μάλι­στα εξ ίσου με κεί­νους! Και τώρα ανη­συ­χεί και δια­μαρ­τύ­ρε­ται, για­τί ενώ οι χιτλε­ρι­κοί κατα­δι­κά­στη­καν από τη διε­θνή κοι­νό­τη­τα, δε συνέ­βη ακό­μα το ίδιο και με τους κομμουνιστές.
….
Τέτοιοι πολί­τες δεν μπο­ρεί να είναι κατή­γο­ροι. Στο Δικα­στή­ριο της Ιστο­ρί­ας, που θα κατα­δι­κά­σει κάπο­τε τα αμέ­τρη­τα εγκλή­μα­τα των μεγά­λων τους αδελ­φών, από το Βιετ­νάμ έως τη Χιλή και από τη Νότια Αμε­ρι­κή έως το Ιράκ, θα είναι υπό­δι­κοι με την κατη­γο­ρία της ανο­χής, αν όχι της συνενοχής.
Δυστυ­χώς σήμε­ρα είμαι υπο­χρε­ω­μέ­νος να μιλώ περισ­σό­τε­ρο στο όνο­μα των νεκρών παρά των ζωντανών.
Στο όνο­μα λοι­πόν των νεκρών συντρό­φων μου κομ­μου­νι­στών, αυτών που πέρα­σαν από την Γκε­στά­πο, τα στρα­τό­πε­δα θανά­του και τους τόπους των εκτε­λέ­σε­ων για να εξο­ντω­θεί ο ναζι­σμός και να θριαμ­βεύ­σει η Λευ­τε­ριά, έχω να απευ­θύ­νω στους “κυρί­ους” αυτούς μόνο μια λέξη: ΝΤΡΟΠΗ!

ℹ️  Το 2010 ανα­κοί­νω­σε την ίδρυ­ση Κινή­μα­τος Ανε­ξάρ­τη­των Πολι­τών με την ονο­μα­σία «Σπί­θα» ‑απ’ όπου «απο­στρα­τεύ­τη­κε» το 2013.

ℹ️  Το 2015, κατά την εκλο­γή του ΣΥΡΙΖΑ αρχι­κά διά­κει­ται ευνοϊ­κά στη συνέ­χεια ασκεί έντο­νη κρι­τι­κή (στο δημο­ψή­φι­σμα της 5ης Ιου­λί­ου 2015 τάχθη­κε υπέρ του Όχι)

Το 2017 έστει­λε επι­στο­λή ‑παρέμ­βα­ση για την αντι­κομ­μου­νι­στι­κή υστε­ρία που ξεδι­πλώ­νο­νταν με αφορ­μή την αντι­κομ­μου­νι­στι­κή φιέ­στα της Εσθο­νι­κής προ­ε­δρί­ας της ΕΕ στο Ταλίν, προς την εφη­με­ρί­δα «Τα Νέα», ανα­φέ­ρο­ντας μετα­ξύ άλλων:
«Με τρο­μά­ζει η αντι­κομ­μου­νι­στι­κή υστε­ρία που κατα­κλύ­ζει την εφη­με­ρί­δα σας. Ως νέος κομ­μου­νι­στής είχα την τιμή να παλέ­ψω μέσα απ’ τις γραμ­μές του ΕΑΜ για την κατά­κτη­ση της Ελευ­θε­ρί­ας. Αργό­τε­ρα, την επο­χή της Χού­ντας, μέσα από το Πατριω­τι­κό Μέτω­πο για την απο­κα­τά­στα­ση της Δημο­κρα­τί­ας.
Ομως για την πάντο­τε ενιαία εθνι­κο­φρο­σύ­νη και για σας που την εκπρο­σω­πεί­τε μαζί με τα υπό­λοι­πα ΜΜΕ, δεν έχουν καμιά σημα­σία οι όποιες πρά­ξεις με αρι­στε­ρό πρό­ση­μο, ακό­μα και οι πιο σημα­ντι­κές, όσο και αν αυτές βοη­θούν και τιμούν την πατρί­δα και το λαό μας. Ακό­μα και την ανα­γνω­ρι­σμέ­νη από εχθρούς και φίλους, ντό­πιους και ξένους προ­σφο­ρά μας στην ανά­δει­ξη του νεο­ελ­λη­νι­κού πολι­τι­σμού, την αγνο­εί­τε επι­δει­κτι­κά. Το μόνο που μετρά­ει για σας είναι η ήττα μας στον Εμφύ­λιο και η ενό­χλη­σή σας για­τί η ιδε­ο­λο­γία της Αρι­στε­ράς εξα­κο­λου­θεί να υπάρ­χει, να δρα και να επι­δρά ύστε­ρα από τόσους και τόσους διωγ­μούς. (…)
Και από τον Στά­λιν δεν θυμά­στε παρά μόνο τα εγκλή­μα­τά του… Το μόνο που δεν άκου­σα γι’ αυτόν είναι ότι με το πρω­ι­νό του έτρω­γε τηγα­νη­τό ανθρώ­πι­νο κρέας.
Για κεί­νον, τον Στά­λιν, τον Αρχι­στρά­τη­γο του Κόκ­κι­νου Στρα­τού με τις νίκες στο Στά­λιν­γκραντ, στη Μόσχα, στο Λένιν­γκραντ και στο Βερο­λί­νο, δεν έχε­τε τίπο­τα να πείτε;
Αν έλλει­πε ο Κόκ­κι­νος Στρα­τός και ο Στά­λιν, τι θα είχα­με σήμε­ρα; Αρα­γε το σκεφτήκατε;
Ποιος θα εμπό­δι­ζε τον Χίτλερ να γεμί­σει την υφή­λιο με χιλιά­δες Αου­σβιτς; Φαντά­ζε­στε την Ελλά­δα γεμά­τη με στρα­τό­πε­δα εξό­ντω­σης; Εκεί πάνω στην Ευρώ­πη και ειδι­κά στα ρατσι­στι­κά κρά­τη, ξέρω για­τί πονά­νε και τα βάζου­νε με τον Στά­λιν και τον κομ­μου­νι­σμό. Για­τί νίκη­σε κατά κρά­τος τον πολυα­γα­πη­μέ­νο τους Φύρερ. Τον Αδόλ­φο Χίτλερ! Ομως, εσείς εδώ, τι λόγο έχε­τε; Εσείς τους κομ­μου­νι­στές τους σκο­τώ­να­τε σαν μύγες. Με τις συμ­μο­ρί­ες τύπου Σούρ­λα και Βρετ­τά­κου. Με τα στρα­το­δι­κεία και τις εκτε­λέ­σεις 16.000, νέων κυρί­ως κομ­μου­νι­στών. Αγο­ριών και κορι­τσιών. Με τα Μακρο­νή­σια όπου μαρ­τύ­ρη­σαν 100.000 Ελλη­νες κομ­μου­νι­στές. Με τα σφα­γεία της Ασφά­λειας, όπου βασα­νί­στη­καν με τις πιο φρι­κα­λέ­ες μεθό­δους χιλιά­δες κομ­μου­νι­στές και κομ­μου­νί­στριες. (…)
Πιστεύω ότι εύκο­λα μπο­ρεί­τε να κατα­νο­ή­σε­τε το θυμό μου, για­τί για μένα όπως και για χιλιά­δες άλλους, η στρά­τευ­ση και οι αγώ­νες μας κάτω από την Κόκ­κι­νη Σημαία απο­τε­λεί την ιερό­τε­ρη περί­ο­δο της ζωής μας, που είχε ένα και μόνο στό­χο, να κάνει το Λαό μας ελεύ­θε­ρο, ανε­ξάρ­τη­το και ευτυ­χι­σμέ­νο».

Και έρχε­ται η «απο­φράς» 4 Φλε­βά­ρη 2018 ‑το συλ­λα­λη­τή­ριο στο Σύνταγ­μα από ένα ετε­ρό­κλη­το συνον­θύ­λευ­μα για τη «Μακε­δο­νία μας» με «εύλο­γες» (καται­γι­στι­κές στην ουσία) αντι­δρά­σεις από πλή­θος κόσμου στο περιε­χό­με­νο των απα­ρά­δε­κτων δηλώ­σε­ων που έκα­νε ενώ από τα μεγά­φω­να ακου­γό­ταν η μελο­ποι­η­μέ­νη «Ρωμιο­σύ­νη»…

Φυσι­κά, ο κουρ­νια­χτός της πτώ­σης είναι πάντα ανά­λο­γος του μεγέ­θους του οικο­δο­μή­μα­τος και η ίδια η πτώ­ση είναι, πολ­λές φορές, ένα σύν­θε­το φαι­νό­με­νο, εξαρ­τώ­με­νο από πολ­λούς παράγοντες.
Αντι­λαμ­βα­νό­μα­στε τη λύπη – είναι και δική μας, ακό­μη και το σοκ που υπέ­στη­σαν πολ­λοί. Και η σκλη­ρή κρι­τι­κή ανα­γκαία κι επι­βε­βλη­μέ­νη. Δεν μπο­ρεί όμως να εκλεί­πει ο σεβα­σμός – ειδι­κά σ’ ένα τιτά­νιο και παγκό­σμιας απο­δο­χής έργο.

Όσα χρόνια κι’ αν περάσουν, ο Μίκης θα βρίσκεται στην καρδιά, την ψυχή, την συνείδηση μας. Ακόμη και με τα ‑ανθρώπινα- λάθη του, με τις αδυναμίες του, με τα εκάστοτε πολιτικά του «φάλτσα» και «παραφωνίες».
Κι’ αυτό, διότι ο Μίκης Θεοδωράκης είναι αναπόσπαστο κομμάτι του χθες, του σήμερα και του αύριο αυτού του τόπου.
Το έργο του είναι ζυμωμένο με τους λαϊκούς αγώνες και στα τραγούδια του είναι χαραγμένα οι αγωνίες, οι πόθοι και το όραμα του λαού για έναν άλλο, καλύτερο κόσμο.

90 ΧΡΟΝΙΑ ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ / ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΚΕ / 3–6‑2015

ΕΡΤ2 –ντο­κι­μα­ντέρ «Μίκης Θεο­δω­ρά­κης – Αυτοβιογραφία»

Δεί­τε επί­σης Στα άκρα, ΝΕΤ / 2010.