Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Νικολάι Οστρόφσκι, ο τυφλός συγγραφέας με τη γεμάτη θύελλες ζωή και ατσάλινη δύναμη ψυχής

Γρά­φει η Τασ­σώ Γαΐ­λα //

Νικο­λάι Αλε­ξέ­γιε­βιτς Οστρόφ­σκι (1904–1936)
Πώς δενό­τα­νε το ατσάλι-1932
Γεν­νη­μέ­νοι στη θύελλα-1936,

Είναι οι τίτλοι των δύο μυθι­στο­ρη­μά­των του Ρώσου Νικο­λά­ου Οστρόφ­σκι, του τυφλού συγ­γρα­φέα με τη γεμά­τη θύελ­λες ζωή αλλά και ατσά­λι­νη δύνα­μη ψυχής.

ostrofski1Ο Νικο­λάϊ Οστρόφ­σκι γεν­νή­θη­κε στις 16 Σεπτεμ­βρί­ου του 1904  στο χωριό Βίλια, εργα­τι­κής επαρ­χί­ας της Ρωσί­ας. Φτω­χή, πολύ φτω­χή η οικο­γέ­νειά του, έτσι ο μικρός Νικο­λάϊ σε ηλι­κία μόλις 11 ετών στα­μα­τά την βασι­κή του εκπαί­δευ­ση στο ιερα­τι­κό σχο­λείο του χωριού του και αρχί­ζει να εργάζεται.

Το 1917 γρά­φε­ται και πάλι στο σχο­λείο για να συνε­χί­σει τις σπου­δές του. Όμως μόλις έχει ξεσπά­σει η Οκτω­βρια­νή Επα­νά­στα­ση και ο νεα­ρός Νικο­λάι ένθερ­μος οπα­δός της συμ­με­τέ­χει με ενθου­σια­σμό ενερ­γά για την επι­κρά­τη­σή της, γεμά­τος ορά­μα­τα και ιδα­νι­κά για δικαιο­σύ­νη-ανθρω­πι­σμό-ισό­τη­τα. Στις 20 Ιου­λί­ου 1919 γίνε­ται μέλος της Κομ­μου­νι­στι­κής Νεο­λαί­ας και τον Αύγου­στο του 1920 θα κατα­τα­γεί Εθε­λο­ντής στην Ταξιαρ­χία Ιππι­κού του Κόκ­κι­νου Στρα­τού. Έχει ήδη αρχί­σει ο Α’ Παγκό­σμιος Πόλε­μος. Το τάγ­μα του Νικο­λάι μάχε­ται ενά­ντια των δυνά­με­ων της Πολω­νί­ας. Κατά την διάρ­κεια μάχης στο μέτω­πο, ο Νικο­λάι τραυ­μα­τί­ζε­ται σοβα­ρά και αποστρατεύεται.

1921. Ο Νικο­λάι εργά­ζε­ται σε εργο­στά­σιο παρα­γω­γής ηλε­κτρι­κής ενέρ­γειας στην Ουκρα­νία. Συγ­χρό­νως σπου­δά­ζει ηλε­κτρο­νι­κός και είναι γραμ­μα­τέ­ας της Κομ­μου­νι­στι­κής Νεο­λαί­ας. Αν και δεν έχει συνέλ­θει ακό­μα πλή­ρως από τον τραυ­μα­τι­σμό του στο πολε­μι­κό μέτω­πο, ασθε­νεί και πάλι βαριά με απο­τέ­λε­σμα να δια­κό­ψει τις σπου­δές του. Μετά την ανάρ­ρω­ση του τον βρί­σκο­μαι να ασχο­λεί­ται με την πολι­τι­κή σε παρα­με­θό­ρια περιο­χή της Ουκρανίας.

Αλλά, οι θύελ­λες στη ζωή του νεα­ρού ορα­μα­τι­στή δεν έχουν τέλος…

Το 1927 βαριά ασθέ­νεια τον καθη­λώ­νει στο κρε­βά­τι, τον ταλαι­πω­ρεί για ένα χρό­νο, στο τέλος του οποί­ου ο 24χρονος Νικο­λαι λόγω της ασθέ­νειάς του χάνει το φως του, είναι πλέ­ον τυφλός. Τι θα συμβεί;

-Κάθε στιγ­μή νικού­με μάνα… να η ζωή… θα νική­σω την τύφλω­ση, λέει στην φτω­χιά γριά μάνα του και ρίχνε­ται και πάλι στον αγώ­να. Μαθαί­νει την γρα­φή των τυφλών, δια­βά­ζει με την αφή, και παλεύ­ο­ντας ηρω­ι­κά με την αρρώ­στια του απο­φα­σί­ζει  να ασχο­λη­θεί επι­τέ­λους με τις σπου­δές του και γρά­φε­ται στο Κομ­μου­νι­στι­κό Πανε­πι­στή­μιο όπου και παρα­κο­λου­θεί μαθή­μα­τα λογο­τε­χνί­ας δι’ αλληλογραφίας.

1930. Ο τυφλός και παρά­λυ­τος από τους πόνους Νικο­λάι πιστεύ­ο­ντας ότι η ζωή δεν αξί­ζει να τη ζει κανείς χωρίς να προ­σφέ­ρει, με θελη­μα­τι­κή υπο­μο­νή και αυτο­κυ­ριαρ­χία, μπαί­νει και πάλι στη φάλαγ­γα του αγώ­να αυτή τη φορά από τη πλευ­ρά του συγ­γρα­φέα. Ο Νικο­λάι γρά­φει το πρώ­το του βιβλίο. Όλα όσα βίω­σε στην Ουκρα­νία, οι αγώ­νες του Ουκρα­νι­κού λαού και η δια­μόρ­φω­ση της νέας κοι­νω­νί­ας μετά την Οκτω­βρια­νή Επα­νά­στα­ση, απο­τυ­πώ­νο­νται σε αυτό το πρώ­το του βιβλίο: «Πώς δενό­τα­νε το ατσάλι».

«Πώς δενότανε το ατσάλι», έτος κυκλοφορίας στη Σοβιετική Ένωση: 1932

ostrofski3Επι­κών δια­στά­σε­ων λογο­τε­χνι­κή απει­κό­νι­ση του αγώ­να της γενιάς του συγ­γρα­φέα, το χρο­νι­κό μιας επο­χής, σελί­δες  από την ιστο­ρία ενός λαού και αφιε­ρω­μέ­νο στους απλούς ανθρώ­πους, εργά­τες και αγρό­τες που άλλα­ξαν την όψη του κόσμου και άνοι­ξαν τον δρό­μο για το φωτει­νό μέλ­λον της ανθρωπότητας.

Αυτο­βιο­γρα­φι­κό βιβλίο με τον ήρωα του Πάβελ Κορ­τσά­γκιν να προ­σω­πο­ποιεί τα καλύ­τε­ρα χαρα­κτη­ρι­στι­κά γνω­ρί­σμα­τα της γενιάς που πραγ­μα­το­ποί­η­σε τη Μεγά­λη Σοσια­λι­στι­κή Επα­νά­στα­ση στη Ρωσία. Η μοί­ρα του ήρωα ήταν και η μοί­ρα του συγ­γρα­φέα που καρ­φω­μέ­νος στο κρε­βά­τι συνέ­χι­σε να υπη­ρε­τεί το κόμ­μα και τον λαό.

-Για­τί δια­λέ­ξα­τε αυτό τον τίτλο για το βιβλίο σας; Τον ρώτη­σε στην συνέ­ντευ­ξη που του πήρε ο Άγγλος δημο­σιο­γρά­φος Σ. Ρόντμαν της εφη­με­ρί­δας Νιους Κρό­νι­κλς δύο μήνες πριν τον θάνα­τό του.

- Το ατσά­λι δένε­ται στη μεγά­λη φωτιά και στο δυνα­τό ψύχος. Τότε γίνε­ται δυνα­τό και τίπο­τα δεν φοβά­ται. Έτσι ατσα­λώ­θη­κε και η δική μας γενιά και έμα­θε να μην παρα­δί­δε­ται (Η Απά­ντη­ση του Ν. Ο.)

Περή­φα­νο, παλαι­στή, οικο­δό­μο μιας νέας ζωής, με αδί­στα­χτο μίσος για κάθε εμπό­διο, πολε­μι­στή για τη νίκη, πολε­μι­στή ως το θάνα­το, Δημιουρ­γό της Ελευ­θε­ρί­ας του, τα χαρα­κτη­ρι­στι­κά του ήρωά του Πάβελ Κορ­τσά­γκιν, χαρα­κτη­ρι­στι­κά του ίδιου του συγ­γρα­φέα που πάλε­ψε να τα περά­σει στη νεο­λαία της επο­χής του ενά­ντια στο πρό­τυ­πο του καπι­τα­λι­σμού με τους ανθρώ­πους δού­λους μιας άγνω­στης μοί­ρας, δει­λούς , υπο­ταγ­μέ­νους και μικρό­ψυ­χους. Ο ήρω­ας του βιβλί­ου Π. Κορ­τσά­γκιν  απο­τέ­λε­σε κεντρι­κό σημείο ανα­φο­ράς στην δια­παι­δα­γώ­γη­ση της εποχής…

Το πιο ακρι­βό στον άνθρω­πο είναι η ζωή. Αυτή του δίνε­ται μια φορά και πρέ­πει να την ζήσει κανείς έτσι που να μην τον βασα­νί­ζει ο πόνος για τα χρό­νια που τα ζησε άσκο­πα, για να μην τον καί­ει η ντρο­πή για το πρό­στυ­χο και το τιπο­τέ­νιο παρελ­θόν και να μπο­ρέ­σει πεθαί­νο­ντας να πει: «όλες μου τις δυνά­μεις τις έδω­σα στο πιο ωραίο ιδα­νι­κό του κόσμου-στον αγώ­να για την απε­λευ­θέ­ρω­ση της ανθρωπότητας».

Ακρι­βώς έτσι και έζη­σε ο Ν. Ο. περ­νώ­ντας στην αθα­να­σία ως σύμ­βο­λο ηρω­ι­σμού και ακλό­νη­της πίστης στα ιδα­νι­κά της ελευ­θε­ρί­ας και της δικαιοσύνης.

ostrofski4

«Πώς δενό­τα­νε το ατσά­λι». Μόσχα-1932. Αθή­να, πρώ­τη έκδο­ση: εκδό­σεις Καρα­βία-1945. Το βιβλίο επα­να­κυ­κλο­φό­ρη­σε  από τον εκδο­τι­κό οίκο Σύγ­χρο­νη Επο­χή το 2011 και είναι δια­θέ­σι­μο στα βιβλιο­πω­λεία. Η μετα­φο­ρά του βιβλί­ου που γνώ­ρι­σε παγκό­σμια επι­τυ­χία και μετα­φρά­στη­κε σε πολ­λές γλώσ­σες, η μετα­φο­ρά του σε κινη­μα­το­γρα­φι­κή ται­νία έγι­νε δύο φορές. Το 1942 και το 1957. Η επα­νέκ­δο­ση του 1942 (ασπρό­μαυ­ρη 87’), παί­χτη­κε στους Αθη­ναϊ­κούς κινη­μα­το­γρά­φους το 2013.

«Γεννημένοι στη θύελλα»

ostrofski2Το βιβλίο, λοι­πόν, γνω­ρί­ζει τερά­στια επι­τυ­χία και, ο συγ­γρα­φέ­ας αλλη­λο­γρα­φεί με ανα­γνώ­στες του, συμ­με­τέ­χει σε ραδιο­φω­νι­κές εκπο­μπές και αρχί­ζει να γρά­φει το δεύ­τε­ρο βιβλίο του, το «Γεν­νη­μέ­νοι στη θύελ­λα». Σε αυτό περι­γρά­φει την Σοσια­λι­στι­κή οικο­δό­μη­ση στην Δυτι­κή Ουκρα­νία της περιό­δου ’19-’20. Το βιβλίο που και αυτό γνώ­ρι­σε διε­θνή επι­τυ­χία, κυκλο­φό­ρη­σε στην Μόσχα την ημέ­ρα του θανά­του του συγ­γρα­φέα. Και, ήταν 22 του Δεκέμ­βρη του 1936, ο ορα­μα­τι­στής Νικο­λάι Οστρόφ­σκι ήταν μόνο 32 ετών και κηδεύ­τη­κε στη Μόσχα χωρίς να μπο­ρεί να δει τις προ­θή­κες των βιβλιο­πω­λεί­ων της πρω­τεύ­ου­σας γεμά­τες με το νέο του βιβλίο που τόσο αγω­νιού­σε αν θα το αγκα­λιά­σει το κοι­νό όπως και το πρώ­το του…

«Γεν­νη­μέ­νοι στη θύελ­λα», Α’ κυκλο­φο­ρία στην Ελλά­δα: Εκδό­σεις ΤΑΛΩΣ/1956, εξαντλημένο.

Στον Νικο­λάϊ Οστρόφ­σκι το 1935 απε­νε­μή­θη  ο τίτλος του επι­τρό­που Ταξιαρ­χί­ας, ενώ το 1966 τιμή­θη­κε μετά θάνα­τον με το παρά­ση­μο Λένιν και το βρα­βείο της Λενι­νι­στι­κής Κομσομόλ.

Πηγές: www. Rizospastis.gr
            Ρώσοι συγ­γρα­φείς και ποι­η­τές. Περι­λη­πτι­κό λεξι­κό. Μόσχα 2000.
            Φωτο­γρα­φία κινημ. Ται­νί­ας: διαδίκτυο.

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο