Οι Έλληνες στην ΕΣΣΔ

Με αφορ­μή τα 10 χρό­νια της Οκτω­βρια­νής Επα­νά­στα­σης ο  ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ στέλ­νει τον αρχι­συ­ντά­κτη του Γιώρ­γη Νικο­λή για να κατα­γρά­ψει μέσα από σει­ρά άρθρων του που δημο­σιεύ­ο­νται πρω­το­σέ­λι­δα , την οικο­δό­μη­ση της νέας κοι­νω­νί­ας στην ΕΣΣΔ. Πρό­κει­ται για άρθρα κατα­το­πι­στι­κά, γλα­φυ­ρά που δίνουν ζωντα­νή την εικό­να της σοσια­λι­στι­κής οικο­δό­μη­σης των δυσκο­λιών και προ­βλη­μά­των αλλά και των εντυ­πω­σια­κών απο­τε­λε­σμά­των της. Στις 29 Οκτώ­βρη δημο­σιεύ­ει αντα­πό­κρι­ση με τον χαρα­κτη­ρι­στι­κό τίτλο: «ΤΙ ΕΙΔΑ ΣΤΗ ΡΩΣΣΙΑ. Η ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ» Ενώ στους υπό­τι­τλους δίνει και το στίγ­μα: «ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΙΣΟΠΟΛΙΤΕΙΑ. ΜΕΓΑΛΗ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ. Η ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΑΠΕΙΛΩΝ ΤΩΝ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ»

Το ρεπορ­τάζ είναι μία πει­στι­κή απά­ντη­ση για όσα  ανι­στό­ρη­τα γρά­φο­νται στις μέρες σχε­τι­κά με τις «διώ­ξεις των Ελλή­νων στην ΕΣΣΔ» κ.α

«Στη Ρωσ­σία υπάρ­χουν περισ­σό­τε­ρες από 250 χιλιά­δες Ελλή­νων που ως επί το πλεί­στον κατοι­κούν στα βόρεια παρά­λια της Μαύ­ρης Θάλασ­σας. Μέσα στη Μόσχα δεν υπάρ­χουν παρά μόνο ελά­χι­στοι, που ανέ­βη­καν ως εδώ για δου­λειά ή για εμπό­ριο. Οι δεύ­τε­ροι με την επι­κρά­τη­ση των Μπολ­σε­βί­κων είδαν το έργο τους να δυσκο­λεύ­ε­ται. Ανα­γκά­σθη­καν λοι­πόν να φύγουν, να κατέ­βουν στην Ελλά­δα και μαζί με τους βρα­γκε­λι­κούς (σ.σ αντε­πα­να­στά­τες)  να ανα­λά­βουν το έργο της συκο­φα­ντή­σε­ως της Σοβιε­τι­κής Ρωσ­σί­ας. Αυτή είνε η κατη­γο­ρία των Ανδρο­νί­κων. Αντί­κρυ σ’ αυτούς οι οποί­οι είνε ελα­χι­στό­τα­τοι ‚στέ­κει η μεγά­λη πλειο­ψη­φία των εργα­ζό­με­νων Ελλή­νων της Σοβιε­τι­κής Ένω­σης. Είνε οι ή εργά­τες μερο­κα­μα­τιά­ρη­δες  ή φτω­χοί γεωρ­γοί στα χωριά του Καυ­κά­σου.  Αυτοί όχι μόνο δεν έχα­σαν τίπο­τε από το γκρέ­μι­σμα του Τσα­ρι­σμού, αλλά εκέρ­δι­σαν έναν κόσμο ολό­κλη­ρο, την ελευ­θε­ρία τους. Το γεγο­νός ότι είνε Έλλη­νες δεν είνε κανέ­να εμπό­διο στη στα­διο­δρο­μία τους.  Δεν υπαρ­χουν στην ΕΣΣΔ πλε­ο­νε­κτή­μα­τα της πλειο­ψη­φί­ας και μειο­νε­κτή­μα­τα των μειο­νο­τή­των. Αυτό δεν είνε απλή δια­κή­ρυ­ξη, γραμ­μέ­νη στα χαρ­τιά. Είνε πραγ­μα­τι­κό­της. Τα χωριά του Καυ­κά­σου που κατοι­κού­νται από Έλλη­νες, διοι­κού­νται από Έλληνες.

Τελευ­ταί­ες δύο περι­φέ­ρειες της Ουκρα­νί­ας που στην πλειο­ψη­φία τους ήταν κατοι­κη­μέ­νες από Έλλη­νες, ανα­γνω­ρί­σθη­σαν και διοι­κη­τι­κά ως Ελλη­νι­κές. Αλλά και ως άτο­μα, όταν οι Έλλη­νες βρε­θούν σε οποια­δή­πο­τε άλλο μέρος της ΕΣΣΔ σε οποιο­δή­πο­τε άλλο μέρος της ΕΣΣΔ δεν θα βρουν­καμ­μιά αντί­δρα­ση. Ζωντα­νό παρά­δειγ­μα στά­θη για μένα ένας εργά­της Μιχαη­λί­δης. Κατά­γε­ται από ένα μικρό χωριό του πόντου. Από παι­δί για να ζήση πήρε το δρό­μο του σύγ­χρο­νου προ­λε­τά­ριου. Εδού­λε­ψε σε πολ­λές φάμπρι­κες. Πήρε μέρος σε όλους τους εργα­τι­κούς αγώ­νες. Στά­θη στο πλευ­ρό της επα­νά­στα­σης. Τώρα οι ίδιοι οι Ρώσ­σοι εργά­τες τονέ­χουν αντι­πρό­σω­πό τους στα Σοβιέτ. Είνε κάτι δηλα­δή σαν τους δικούς μας βου­λευ­τές. Αυτός ο ταπει­νός εργά­της , που αν δεν εγί­νο­νταν η Επα­νά­στα­ση θα εχά­νο­νταν μέσα στη φάμπρι­κα ή μέσα στις φυλα­κές τώρα εδρεύ­ει στο Μεγά­λο Ανά­κτο­ρο του Κρεμ­λί­νου, δια­τη­ρώ­ντας όλην την δρα­στη­ριό­τη­τα, αλλά και όλην την απλό­τη­τα του εργά­τη. Όταν ολό­τε­λα τυχαία τον ανα­κά­λυ­ψα ύστε­ρα από τις άλλες πλη­ρο­φο­ρί­ες που για τη θέση των εργα­τών του ζήτη­σα, δεν παρέ­λει­ψα να του κάμω και την ερώ­τη­ση για το ζήτη­μα των μειονοτήτων.

-Μα δεν υπάρ­χει μου απά­ντη­σε στη Σοβιε­τι­κή Ένω­ση τέτοιο ζήτη­μα. Η αυτο­διά­θε­ση είνε πραγματικότητης.

Στο Κομ­μισ­σα­ριά­το (υπουρ­γείο) της Παι­δεί­ας, υπάρ­χει τμή­μα που σκο­πό του έχει την ανά­πτυ­ξη και τη μόρ­φω­ση των Ελλή­νων. Διευ­θύ­νε­ται από έναν Ελλη­να Δάσκα­λο του Καυ­κά­σου.  Το τμή­μα αυτό επι­βλέ­πει την έκδο­ση των νέων διδα­κτι­κών βιβλίων.

-Πριν την Επα­νά­στα­ση η παι­δεία ήταν μονο­πώ­λιο λίγων παπά­δων και εμπό­ρων. Οι άλλοι Ελλη­νες ούτε καν ιδέ­αν είχαν.Σε πολ­λά χωριά μάλι­στα είχαν ξεχά­σει κι αυτή τους την μητρι­κή γλώσσ­σα κι εμι­λού­σαν τουρ­κι­κά. Ηταν αρκε­τά λίγα χρό­νια για να φανή η δια­φο­ρά που έγι­νε. Και μόνη η παρα­κο­λού­θη­ση της εφη­με­ρί­δας που ταχτι­κά σε μεγά­λο σχή­μα βγά­ο­ζυν οι Έλλη­νες κάθε βδο­μά­δα στο Ροστώβ, δεί­χνει τις προ­ό­δους που επραγματοποιήσαν.

Από το Μιχα­ο­λόφ­σκυ, ένα μικρό χωριό, γρά­φουν ότι ιδρύ­θη βιβλιο­θή­κη και ανα­γνω­στή­ριο «που νίκη­σε το καφε­νείο». Από την Κρίμ­σκα­για αναγ­γέλ­λουν την ίδρυ­ση τμή­μα­τος Ρωμηών πιο­νέ­ρη­δων. Από όλα τα χωριά αναγ­γέλ­λο­νται ανά­λο­γοι πρό­ο­δοι. Κι ‘ αυτές  ακό­μα οι γυναί­κες – των οποί­ων, μέσα στην Ανα­το­λή, ο καθέ­νας φαντά­ζε­ται τη θέση – άρχι­σαν να ξυπνούν. Η Διε­θνής Ημέ­ρα της Γυναί­κας γιορ­τά­σθη­κε παντού και στο Γκρε­τσέ­σκοϊ έγι­νε παρά­στα­ση στην ποντια­κή γλώσ­σα ενός δρά­μα­τος από γυναί­κες. Σε πολ­λά χωριά σαν την Κριμ­σκαϊα οι γονηοί μιλάν τούρ­κι­κα, ενώ τα παι­διά έμα­θαν τώρα ελλη­νι­κά από τα σχο­λεία που ιδρύ­θη­καν από τα Σοβιέτ.

Οι κοπε­ρα­τί­βες και όλες οι άλλες οργα­νώ­σεις, που συντε­λούν στην εξυ­πη­ρέ­τη­ση και την αφύ­πνι­ση των χωρι­κών εξα­πλώ­νο­νται στον Καύκασο.

Τώρα τελευ­ταία που άρχι­σαν καθα­ρώ­τε­ρα να δια­τυ­πώ­νο­νται οι απει­λές των καπι­τα­λι­στι­κών κρα­τών ενα­ντί­ον  των Σοβιέτ, όλες ανε­ξαι­ρέ­τως οι ελλη­νι­κές κοι­νό­τη­τες πήραν απο­φα­σι­στι­κή στά­ση υπέρ της Σοβιε­τι­κής κυβερ­νή­σε­ως. Αλη­θι­νά πάν­δη­μες συγκε­ντρώ­σεις ενέ­κρι­ναν έντο­να ψηφί­σμα­τα. Αντι­γρά­φου­με ένα από αυτά των κατοί­κων του χωριού Βίτιζωφ:

«Εμείς οι κάτοι­κοι του Βίτι­ζωφ επι­δο­κι­μά­ζου­με τη φιλει­ρη­νι­κή πολι­τι­κή της Ένω­σης των Σοβιε­τι­κών Σοσια­λι­στι­κών Δημο­κρα­τιών. Αν όμως οι μπου­ρουά­ζι­κες κυβερ­νή­σεις δοκι­μά­σουν να κάνουν επί­θε­ση ενα­ντί­ον μας και μας εμπο­δί­σουν στο έργο της ειρη­νι­κής ανά­πτυ­ξης της χώρας μας, τότε όλοι μας με μια ψυχή και με μια καρ­διά υπα­κού­ο­ντας στην πρό­σκλη­ση της Σοβιε­τι­κής κυβέρ­νη­σης θα υπε­ρα­σπι­στού­με το Κρά­τος μας, Κρά­τος των Εργαζομένων».

Η Ελλη­νι­κή κυβέρ­νη­ση που δεν κάμνει τίπο­τε άλλο παρά να είνε όργα­νο των μεγά­λων ιμπε­ρια­λι­στι­κών δυνά­με­ων, ας έχη υπό­ψη της το πιο πάνω ψήφι­σμα. Αντι­προ­σω­πεύ­ει τη γνώ­μη όχι μονά­χα των 250 χιλιά­δων Ελλή­νων της ΕΣΣΔ αλλά και της από­λυ­της πλειο­ψη­φί­ας των Ελλή­νων της λεγό­με­νης… ανε­ξαρ­τή­του Ελλη­νι­κής Δημοκρατίας»

_________________________________________________________________________________________________

Αλέκος Α. Χατζηκώστας  Δημοσιογράφος και εκδότης της εφημερίδας «Η Άλλη Άποψη της Ημαθίας» και του alli-apopsi.gr. Άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες, περιοδικά και site εδώ και δεκαετίες, ενώ έχει συμμετάσχει με εισηγήσεις σε μια σειρά ιστορικά συνέδρια και ημερίδες. Έχει εκδώσει 6 βιβλία και συμμετέχει σε συλλογικούς τόμους.