Οι ταινίες της εβδομάδας

Κινη­μα­το­γρα­φι­κή βδο­μά­δα με Φεστι­βάλ Ντο­κι­μα­ντέρ Θεσ­σα­λο­νί­κης, με διά ζώσης προ­βο­λές στις αίθου­σες του Φεστι­βάλ «Ολύ­μπιον» και «Παύ­λος Ζάν­νας», αλλά κυρί­ως στις αίθου­σες στο λιμά­νι, εκεί που χτυ­πά η καρ­διά του Φεστι­βάλ, με τις πιο μικρές αίθου­σες προ­βο­λών να γεμί­ζουν ζωή, συζη­τή­σεις με τους σκη­νο­θέ­τες που κατα­θέ­τουν το έργο και τις αγω­νί­ες τους…

Ενα Φεστι­βάλ που εκτυ­λίσ­σε­ται στη σκιά του πολέ­μου, με διά­χυ­τη την προ­σπά­θεια να περά­σει με κάθε τρό­πο — από την έναρ­ξη, τα δελ­τία Τύπου, τις έκτα­κτες προ­βο­λές κ.λπ. — τη συνει­δη­τή δια­στρέ­βλω­ση που προ­έρ­χε­ται από την άρχου­σα τάξη και συγ­χέ­ει εσκεμ­μέ­να την περί­ο­δο οικο­δό­μη­σης του σοσια­λι­σμού, όταν οι δύο λαοί ζού­σαν αδελ­φω­μέ­νοι, με αυτή της σημε­ρι­νής ιμπε­ρια­λι­στι­κής Ρωσί­ας και της Ουκρα­νί­ας, επι­χει­ρώ­ντας να ανα­σκευά­σει την Ιστο­ρία με τη γνω­στή και πολυ­φο­ρε­μέ­νη πολε­μι­κή προς τον σοσια­λι­σμό που γνω­ρί­σα­με. Ται­νί­ες πρό­σφα­τες αλλά και παλαιό­τε­ρες που ζέχνουν αντι­κομ­μου­νι­σμό βρί­σκο­νται σε περί­ο­πτη θέση στο Φεστι­βάλ. «Ουκρα­νι­κός λιμός» και «Αρχι­πέ­λα­γος γκου­λάγκ», μαζί με ντο­κι­μα­ντέρ που άπτο­νται πιο πρό­σφα­των ιστο­ρι­κών στιγ­μών, συν­θέ­τουν το σκη­νι­κό. Θέλει γερό στο­μά­χι και ιστο­ρι­κή γνώ­ση ο θεα­τής, ώστε να κατα­φέ­ρει να έχει μια αντι­κει­με­νι­κή ματιά ως προς το τι βλέπει…

Οφεί­λου­με ωστό­σο να φωτί­σου­με μια πολύ ουσια­στι­κή πλευ­ρά του Φεστι­βάλ, που είναι η ανά­δει­ξη της σύγ­χρο­νης ελλη­νι­κής κινη­μα­το­γρα­φί­ας, κυρί­ως μέσα από τους «Ανοι­χτούς Ορί­ζο­ντες». Σκη­νο­θέ­τες που αγω­νί­ζο­νται σε πολύ αντί­ξο­ες συν­θή­κες να δημιουρ­γή­σουν ντο­κι­μα­ντέρ στον τόπο μας, αρκε­τοί από αυτούς μάλι­στα χωρίς καμία κρα­τι­κή χρη­μα­το­δό­τη­ση, προ­σπα­θώ­ντας με πολύ κόπο και απέ­ρα­ντη αγω­νία να εξα­σφα­λί­σουν τα στοι­χειώ­δη για ένα αξιο­πρε­πές απο­τέ­λε­σμα, και επι­πλέ­ον έχο­ντας επί­γνω­ση του ότι δύσκο­λα θα συνα­ντη­θούν με το κοι­νό, καθώς δεν βρί­σκουν διανομή.

Εμείς μέχρι τώρα ξεχω­ρί­σα­με και σας προ­τεί­νου­με να παρα­κο­λου­θή­σε­τε στην πλατ­φόρ­μα του Φεστι­βάλ (online.filmfestival.gr) κάποιες από τις ελλη­νι­κές ται­νί­ες που είδα­με αυτήν τη βδο­μά­δα: «Γυναί­κες μαχή­τριες — Η τρι­πλή απε­λευ­θέ­ρω­ση» του Λεω­νί­δα Βαρ­δα­ρού, που δίνει πολύ­τι­μες μαρ­τυ­ρί­ες για τις γυναί­κες στους πολι­τι­κούς και κοι­νω­νι­κούς αγώ­νες του 20ού αιώ­να, στη μάχη της επι­βί­ω­σης, στον δρό­μο της Αντί­στα­σης, της φυλα­κής, της εξο­ρί­ας και του εκτε­λε­στι­κού απο­σπά­σμα­τος. «Οι μαθη­τές του Ουμπέρ­το Πρί­μο» της Αλε­σά­ντρα Μαϊ­ο­λέ­τι, που αφη­γεί­ται την ιστο­ρία των Εβραί­ων μαθη­τών του ιτα­λι­κού σχο­λεί­ου «Umberto Primo» στη Θεσ­σα­λο­νί­κη κατά τη διάρ­κεια της ναζι­στι­κής κατο­χής. «Απο­χαι­ρε­τι­σμός — Η μνή­μη του τόπου» του Σταύ­ρου Ψυλ­λά­κη, όπου ο Γ. Λιο­νά­κης, επι­κη­ρυγ­μέ­νος αντάρ­της, επι­σκέ­πτε­ται μαζί με το κινη­μα­το­γρα­φι­κό συνερ­γείο τις κρυ­ψώ­νες των ανταρ­τών στην Κρή­τη και ζωντα­νεύ­ει την Ιστο­ρία μέσα από την πολύ­τι­μη αφή­γη­σή του. «Ο παπ­πούς μου ο Παπα­φλέσ­σας» της Κλε­ώ­νης Φλέσ­σα, μια προ­σω­πι­κή, τρυ­φε­ρή ματιά στον ήρωα της Ελλη­νι­κής Επα­νά­στα­σης, γυρι­σμέ­νο στα μέρη όπου βρέ­θη­κε (Οδησ­σό, Κων­στα­ντι­νού­πο­λη κ.α.) και με το animation να παί­ζει πρω­τα­γω­νι­στι­κό ρόλο. «Τhe Other Half» του φωτο­ρε­πόρ­τερ Γιώρ­γου Μου­τά­φη, μια προ­σω­πι­κή, βαθιά ανθρώ­πι­νη μαρ­τυ­ρία του προ­σφυ­γι­κού ρεύ­μα­τος, ακο­λου­θώ­ντας τους πρό­σφυ­γες στα σκο­τει­νά περά­σμα­τα των ευρω­παϊ­κών συνόρων.

Παράλ­λη­λα, στο πλαί­σιο του Φεστι­βάλ το Σάβ­βα­το 19 Μάρ­τη στην αίθου­σα «Φρί­ντα Λιάπ­πα» θα γίνει ειδι­κή προ­βο­λή της ται­νί­ας «Το άλλο γράμ­μα» του Λάμπρου Λια­ρό­που­λου. Εδώ ο Λια­ρό­που­λος ενσω­μα­τώ­νει τις δύο μικρού μήκους ται­νί­ες του, «Γράμ­μα από το Σαρ­λε­ρουά» (1965) και «Αθή­να, πόλη χαμό­γε­λο» (1967, αμέ­σως πριν την επι­βο­λή της δικτα­το­ρί­ας). «Η ται­νία που γυρί­ζου­με δεν έχει υπό­θε­ση, ούτε ηθο­ποιούς. Πρω­τα­γω­νι­στής είναι ο χρό­νος που έρχε­ται και φεύ­γει, και ο κόσμος γύρω μας που αλλά­ζει. Ο κόσμος αυτός είμα­στε όλοι μας, με τη δου­λειά μας, με τους ανθρώ­πους που αγα­πού­με, με τα παι­διά μας. Είναι τα σπί­τια μας, είναι η πόλη που ζού­με, είναι η χώρα μας. Η κινη­μα­το­γρα­φι­κή μηχα­νή γρά­φει εικό­νες από την καθη­με­ρι­νή ζωή και απο­τυ­πώ­νει πάνω στο φιλμ τη σημα­σία τους». Ακό­μα, μπο­ρεί κανείς να παρα­κο­λου­θή­σει δια­δι­κτυα­κά, σε απο­κα­τε­στη­μέ­νη κόπια, την ται­νία του Σοβιε­τι­κού σκη­νο­θέ­τη Τζί­γκα Βερ­τόφ, «Η ιστο­ρία του εμφύ­λιου πολέ­μου», που θεω­ρού­νταν χαμέ­νη για 100 χρόνια…

Οσον αφο­ρά τις ται­νί­ες της βδο­μά­δας, έχουν κι αυτές «άρω­μα» Θεσ­σα­λο­νί­κης, αφού δύο απ’ αυτές είχαν προ­βλη­θεί στο Φεστι­βάλ τον Νοέμβρη.

Πρό­κει­ται για το «Η Βοή του Κόσμου» του Πέτρου Σεβα­στί­κο­γλου, ένα αφαι­ρε­τι­κό κολ­λάζ στιγ­μών της νέας γενιάς μέσα από ένα ταξί­δι στις τέσ­σε­ρις ηπεί­ρους, και το «Δεσμοί γυναι­κών» του Μαχα­μάτ — Σαλέχ Χαρούν.

Προ­βάλ­λο­νται επί­σης: «Το ταξί­δι στα αστέ­ρια» του Σταύ­ρου Δήμα, που εξι­στο­ρεί την μπα­σκε­τι­κή ιστο­ρία του Πανα­θη­ναϊ­κού από την ίδρυ­σή του μέχρι σήμε­ρα, εστιά­ζο­ντας στην επο­χή των αδερ­φών Γιαννακόπουλου.

Οσο για τον «Σωμα­το­φύ­λα­κα της Γυναί­κας του Εκτε­λε­στή» του Πάτρικ Χιουζ, η κρι­τι­κή σηκώ­νει τα χέρια ψηλά…

Δεσμοί Γυναικών | Lingui, The Sacred Bonds

Μαχα­μάτ — Σαλέχ Χαρούν — 2021 — 87λ