Γράφει ο Ηρακλής Κακαβάνης //
ΒΑΠΤΙΣΤΙΚΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΝΟΜΟΥ ΕΒΡΟΥ
Ανδρικά ονόματα σχετιζόμενα με αγίους
Ιδιαίτερα διαδεδομένο στην ευρύτερη περιοχή (Έβρου — Ροδόπης) είναι το όνομα Απόστολος που με τις 73 εμφανίσεις του από την 21η θέση και το 1,07% ανεβαίνει στην 11η με ποσοστό 2,40%. Το δε Αποστολία με 14 εμφανίσεις από το 0,07% εκτοξεύεται στο 0,92%. Δύο οι ναοί Αγίων Αποστόλων στο Διδυμότειχο. Η έρευνα μας για τη δημοφιλία του ονόματος δεν απέδωσε κάτι συγκεκριμένο για την περιοχή. Το όνομα Απόστολος (< αποστέλλω ο αγγελια(ο)φόρος του Θεού) προέρχεται από το σύνολο των Αποστόλων, οι οποίοι στην τάξη των αγίων της εκκλησίας είναι δεύτεροι μετά την Παναγία. Ίσως αυτό και μια έμμεση σύνδεση με τους αποστόλους Πέτρο και Παύλο εξηγεί τα υψηλά ποσοστά.
Τα ονόματα Παύλος και Πέτρος έχουν ποσοστά μικρότερα μεν αλλά κοντά στα πανελλαδικά τους. Πέτρος και Παύλος είναι δύο πρόσωπα σημαντικά στη διάδοση του χριστιανισμού για αυτό και τα ονόματα Πέτρος και Παύλος είναι από τα πιο διαδεδομένα και τα συναντάμε σε όλες τις ινδοευρωπαϊκές οικογένειες γλωσσών (πιο διαδεδομένα στους καθολικούς). Δύο απόστολοι που πολλές φορές εικονίζονται μαζί και γιορτάζονται μαζί. Ο καθένας όμως ακολούθησε διαφορετικό δρόμο. Και τις λίγες φορές που συναντήθηκαν, οι σχέσεις τους δεν ήταν οι καλύτερες…
Από τον απόστολο και μετά χρησιμοποιείται το βαπτιστικό όνομα Πέτρος που κατέχει ποσοστό 0,72% στο νομό με 22 εμφανίσεις (έναντι πανελλαδικού (0,86%). Το κανονικό του όνομα ήταν Σίμων. Ο Ιησούς τον αποκαλούσε Κήφα, δηλαδή πέτρα και έτσι έμεινε γνωστός στους ελληνόφωνους χριστιανούς ως Πέτρος. Έχουμε και το θηλυκό Πετρούλα (2 εμφανίσεις). Το Παύλος (<λατ. Paulus = μικρός, επίθετο που συνόδευε ως παρωνύμιο ορισμένα ρωμαϊκά ονόματα) με τις 15 εμφανίσεις έχει ποσοστό 0,49% με το πανελλαδικό να είναι στο 0,55%. Στο νομό υπάρχουν τρεις ναοί αφιερωμένοι στους αποστόλους Πέτρο και Παύλο. Υπάρχει και ένα ιδιαίτερο στοιχείο που συνδέει τον απόστολο Παύλο με το νομό. Κατά την εκκλησιαστική παράδοση, ο Απόστολος Παύλος ευρισκόμενος στην Τρωάδα είδε ένα όραμα, στο οποίο ένας άνδρας Μακεδόνας τον καλούσε να αφήσει την Ασία, να περάσει στην Ευρώπη και να κηρύξει το Ευαγγέλιο στην Ελλάδα. Ο Παύλος τότε από την Τρωάδα με ένα πλοιάριο πέρασε στη Σαμοθράκη, κατέβηκε στο νησί, συνάντησε τους γηγενείς Σαμόθρακες, συναναστράφηκε μαζί τους για μία ημέρα, κοιμήθηκε εκεί και την επομένη μετέβη στην Καβάλα. Έτσι το νησί έγινε το πρώτο ευρωπαϊκό έδαφος που πάτησε το πόδι του ο Παύλος. Βέβαια, από την έρευνα δεν προκύπτει να είναι περισσότερο διαδεδομένο το όνομα στο νησί από ό,τι στον υπόλοιπο νομό. Το αντίθετο θα λέγαμε. Όπως επίσης, και οι τρεις ναοί είναι στο ηπειρωτικό κομμάτι του νομού.
Ιδρυτής της Εκκλησίας της Θράκης είναι ο Απόστολος Ανδρέας, αδελφός του Πέτρου. Ο Ανδρέας κήρυξε στη Βιθυνία, Εύξεινο Πόντο (μάλιστα ο Απόστολος, είναι ο ιδρυτής της Εκκλησίας του Βυζαντίου) Θράκη, Μακεδονία και Ήπειρο. Τελικά, κατέληξε στην Αχαΐα. Στο νομό Έβρου υπάρχει μόνο ένας ναός αφιερωμένος σε αυτόν. Τα ποσοστά του όμως είναι χαμηλά στο νομό. Από το 1,37% και τη 18η θέση, με τις 25 εμφανίσεις στο νομό πέφτει στο 0,82% και στην 23η θέση.
Τα ονόματα Θεόδωρος (57 εμφανίσεις – 1,87% έναντι 1,65%) και Χαράλαμπος (42 εμφανίσεις – 1,38% έναντι 1,36%) είναι κοντά στα πανελλαδικά ποσοστά ενώ με 21 εμφανίσεις το Θεοδώρα είναι λίγο υψηλότερα, (1,38%/0,95%). Οι άγιοι Θεόδωροι έχουν μία εκκλησία στο νομό όπως και ο άγιος Χαράλαμπος. Το Στέφανος με 25 εμφανίσεις αυξημένο ποσοστό (0,82%/0,55%). Με μικρές αποκλίσεις τα Αντώνιος (52 εμφανίσεις – 1,71%/2,06%), Γρηγόριος (14 εμφανίσεις – 0,46%/0,58%). Δύο εμφανίσεις το Ανάργυρος (υπάρχουν δύο ναοί αφιερωμένοι στους αγίους Αναργύρους, γιατρούς που παρείχαν αμισθί τις υπηρεσίες τους). Από μία εμφάνιση το Παντελεήμων και ο δημοτικός του τύπος Παντελής και δε συμβαδίζει αυτό με τις 3 εκκλησίες προς τιμήν του ομώνυμου αγίου. Πάρα πολύ χαμηλά το όνομα Σπυρίδων. Εχει δέκα εμφανίσεις και ποσοστό 0,42% έναντι του πανελλαδικού 1,65% (επίσης τρεις εμφανίσεις έχει ο δημοτικός τύπος Σπύρος). Όπως και τα Ευθύμιος (0,19%/0,42), Ευστάθιος (5 εμφανίσεις – 0,16%/0,52%). Μία εμφάνιση έχει και το Ευσταθία. Τέλος, το όνομα Γεράσιμος έχει τρεις εμφανίσεις.
Το όνομα Χρυσόστομος οφείλει τη χρήση και διάδοσή του στο Αγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, ένας εκ των πατέρων της Εκκλησίας, από τις κορυφαίες εκκλησιαστικέ προσωπικότητες ένεκα του αξεπέραστου χαρίσματός του στην ομιλία. Χρυσόστομος ήταν προσωνυμία για όσους διακρινόταν για την ευγλωττία τους και προχριστιανικά. Στο νομό το όνομα Χρυσόστομος (χρυσός + στόμα = Αυτός που μιλά όμορφα σαν να βγαίνουν από το στόμα του χρυσά λόγια) έχει τρεις εμφανίσεις.
Το Θωμάς (< αραμαϊκό Te oma = δίδυμος) το όνομα ενός εκ των μαθητών του Χριστού έχει 12 εμφανίσεις και ποσοστό 0,39% έναντι του πανελλαδικού 0,69%. Μία εμφάνιση το γυναικείο Θωμαή που προέρχεται από το Θωμάς.
Τέλος, παρότι ο άγιος Νεκτάριος τιμάται με 2 ναούς το όνομα δεν εμφανίζεται στο δείγμα, τα ονόματα Νεκτάριος και Νεκταρία, όπως δε συναντήσαμε και τα Μοδέστος, Διονύσιος (και Διονυσία), Λουκάς (και Λουκία) παρότι υπάρχουν αντίστοιχες ενορίες. Στην επιβεβαιωτική έρευνα στον τηλεφωνικό κατάλογο του νομού βρήκαμε 61 Νεκτάριους, 47 Νεκταρίες, 45 Διονύσιους, 9 Διονυσίες, 25 Λουκάδες, 7 Λουκίες και 1 Μοδέστο. Αριθμοί πολύ μικροί σε σχέση με το πλήθος των καταγραφών του καταλόγου.
(Στη φωτογραφία το Στασίδι του Αποστόλου Παύλου βρίσκεται στην βόρεια πλευρά της Σαμοθράκης. Πρόκειται για ένα ημικυκλικό περιστύλιο σε ανάμνηση του περάσματος του Αποστόλου από τη Σαμοθράκη, που καθιστά το νησί ως το πρώτο ευρωπαϊκό έδαφος που πάτησε το πόδι του ο Παύλος, αλλά και της ολιγόωρης διαμονής του στο νησί. Κτίστηκε κατά το έτος 2007-08)
