Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Ονορέ ντε Μπαλζάκ, κορυφαία μορφή της παγκόσμιας λογοτεχνίας

Στις 20 Μαΐ­ου 1799 γεν­νιέ­ται ο Ονο­ρέ ντε Μπαλ­ζάκ, κορυ­φαία μορ­φή της παγκό­σμιας λογοτεχνίας.

Ωστό­σο άρχι­σε τη στα­διο­δρο­μία του από πολύ χαμη­λά. Κατα­πιά­στη­κε με τη λογο­τε­χνία αφού απέ­τυ­χε σ’ όλα τα επαγ­γέλ­μα­τα που δοκί­μα­σε δια­δο­χι­κά, σαν τυπο­γρά­φος, σαν εκδό­της, σα μεταλ­λουρ­γός κ.ά. Τα πρώ­τα νεα­νι­κά του χρό­νια τα έζη­σε μέσα σε στε­ρή­σεις και άγο­νες προ­σπά­θειες να δημιουρ­γή­σει μια οικο­νο­μι­κή βάση ζωής. Η πεί­ρα που απέ­κτη­σε από τις βιο­πο­ρι­στι­κές του περι­πέ­τειες ήταν πολύ­τι­μη για το μετέ­πει­τα έργο του που το προί­κι­σε με έναν αφά­ντα­στο πλού­το ζωής.

Τα πρώ­τα του λογο­τε­χνή­μα­τα ήταν ταπει­νά. Μετά τα 30 του άρχι­σε να κατα­γί­νε­ται σοβα­ρά με το μυθι­στό­ρη­μα. Το 1834 ο Μπαλ­ζάκ συνέ­λα­βε την ιδέα να συν­δέ­σει με κοι­νούς ήρω­ες τα έργα που είχε γρά­ψει μέχρι τότε και όσα επρό­κει­το να γρά­ψει στο μέλ­λον και κατό­πιν τα ένω­σε (το 1843) σε μια επο­ποι­ία με τίτλο «Ανθρώ­πι­νη κωμω­δία». Στη­ριγ­μέ­νος στις υλι­στι­κές αρχές του 18ου αιώ­να, σχε­δί­α­σε μια καθο­λι­κή καλ­λι­τε­χνι­κή μελέ­τη της γαλ­λι­κής κοι­νω­νί­ας και του ανθρώ­που. Πρώ­τος από τους λογο­τέ­χνες είδε τις πραγ­μα­τι­κές κοι­νω­νι­κές συσχε­τί­σεις που κρύ­βο­νται κάτω από την επι­φά­νεια της καπι­τα­λι­στι­κής κοι­νω­νί­ας και φανέ­ρω­σε τις κοι­νω­νι­κές αντι­φά­σεις αυτής της κοι­νω­νί­ας. Κατά­λα­βε και περιέ­γρα­ψε όλα τα χαρα­κτη­ρι­στι­κά του καπι­τα­λι­σμού, τα αχα­λί­νω­τα εγω­ι­στι­κά πάθη του, τον κερ­δο­σκο­πι­κό πυρε­τό και την αρπα­χτι­κό­τη­τά του, την αγριό­τη­τα του να εκμε­ταλ­λεύ­ε­σαι τον καθέ­να και οτ κάθε τι. Στα κοι­νω­νι­κά φαι­νό­με­να ξεχω­ρί­ζει τα βαθύ­τε­ρα οικο­νο­μι­κά αίτια και τις ιστο­ρι­κές δυνά­μεις που κινού­νται απ’ κάτω, εξη­γεί τους ανθρώ­πι­νους χαρα­κτή­ρες από τις συν­θή­κες ζωής που τους δια­μορ­φώ­νουν κι ανά­με­σα από τα άτο­μα βλέ­πει τις τάξεις που συγκρού­ο­νται μετα­ξύ τους.

Το θαυ­μα­σμό τους για το έργο του Μπαλ­ζάκ εξέ­φρα­σαν οι Κ. Μαρξ και Φρ. Ενγκελς. Όπως έγρα­ψαν «ήταν αλη­θι­νή ειρω­νεία της τύχης για τον Μπαλ­ζάκ. που όλες του οι πολι­τι­κές του προ­τι­μή­σεις στρέ­φο­νταν προς τον παλιό κόσμο, να βρει τη μεγα­λύ­τε­ρη κατα­νό­η­ση κι επι­δο­κι­μα­σία στους πιο αδιάλ­λα­χτους επι­κρι­τές αυτού του κόσμου».

Ο Μαρξ σημεί­ω­νε την «εξαι­ρε­τι­κή κατα­νό­η­ση των πραγ­μα­τι­κών σχέ­σε­ων στην κοι­νω­νία», ενώ ο Ενγκελς έγρα­ψε ότι δια­βά­ζο­ντας την «Ανθρώ­πι­νη κωμω­δία» έμα­θε «περισ­σό­τε­ρα από όλα μαζί τα βιβλία των ειδι­κών — ιστο­ρι­κών, οικο­νο­μο­λό­γων, στα­τι­στι­κο­λό­γων — αυτής της περιόδου».

Ο Ονο­ρέ ντε Μπαλ­ζάκ, ο συγ­γρα­φέ­ας της «Ανθρώ­πι­νης Κωμω­δί­ας», πέθα­νε σε ηλι­κία μόλις 51 ετών, στις 18 Αυγού­στου 1850.

Σημα­ντι­κό­τε­ρη πηγή: «Ο Μπαλ­ζάκ και η κρι­τι­κή» Μάρ­κου Αυγέ­ρη / Άπαντα

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο