Γράφει ο Ηρακλής Κακαβάνης //
Στις 8 Νοέμβρη του 1903 κόντεψε να ξανακυλήσει στο αίμα η Αθήνα με τα “Ορεστειακά”. Μια παράσταση στο Βασιλικό Θέατρο της “Ορέστειας” του Αισχύλου σε μετάφραση σε μια γλώσσα που σήμερα θα χαρακτηρίζαμε μειχτή από το Γεώργιο Σωτηριάδη.
Πέραν των υπολοίπων, «αφορμή για τα Ορεστειακά έδωσε η απαγγελία από τη Μαρίκα Κοτοπούλη του ποιήματος του Κ. Παλαμά “Το χαίρε της Τραγωδίας”, λίγο πριν την έναρξη της παράστασης. Το ποίημα προκάλεσε τους αντιφρονούντες για τη γλωσσική του μορφή. Γι’ αυτό και το πλήθος που επιτέθηκε στο θέατρο και οι φοιτητές στις διαδηλώσεις τους ανάμεσα στα άλλα φώναζαν «κάτω ο Παλαμάς». Οι φοιτητές κάλεσαν το λαό σε διαδήλωση και απαίτησαν να απαγορευτεί η παράσταση, γιατί το μεταφρασμένο κείμενο αποτελούσε παρωδία των εθνικών κειμηλίων. Ενώ δινόταν η παράσταση, πολλοί διαδηλωτές, φωνάζοντας συνθήματα «Κάτω οι χυδαϊστές!, κάτω οι μαλλιαροί!, κάτω οι πρησκοπόδηδες! «κάτω οι προδότες!», «κάτω οι Σλάβοι!» «φωτιά στο Βασιλικό Θέατρο» σχίζοντας και πυρπολώντας τα προγράμματα της Ορέστειας επί της οδού Σταδίου, προσπάθησαν να παρεμποδίσουν την παράσταση. Στη συμπλοκή που ακολούθησε έπεσε 1 νεκρός και υπήρξαν 6 τραυματίες.
Οι βίαιες αντιδράσεις των καθαρολόγων οφείλονται: σε λόγους γλωσσικού και κοινωνικού συντηρητισμού αλλά και σε ταπεινά ελατήρια ιδιοτέλειας (ερασιτεχνικής ποιότητας Εταιρία υπέρ της διδασκαλίας των αρχαίων δραμάτων του Μιστριώτη) αλλά και στην επίσημη αναγνώριση της λογοτεχνικής αξίας του Παλαμά, που ενόχλησε τους αρχαϊζοντες καθηγητές.
Ο Μιστριώτης, δηλωμένος αντίπαλος του Παλαμά, ξεσήκωσε φοιτητές και προσκείμενες εφημερίδες ώστε να συμμετάσχει και ο αθηναϊκός λαός σε συλλαλητήρια Εκείνες τις ημέρες είπε στο μάθημα του «Εάν το έθνος νομίζει ότι οι υπάλληλοι καλώς μισθοδοτούνται εγώ παραιτούμε και ας έλθει ο Παλαμάς να διδάξει».
Την ευθύνη του Μιστριώτη στα «Ορεστειακά» επιβεβαιώνει και το βούλευμα των εν Αθήναις πλημμελειοδικών που διαπίστωσε «χάριν ιδιοτελών λόγων ως πρόεδρος της εταιρείας προς παράστασιν αρχαίων δραμάτων προκαλέσαν ερεθισμόν και αταξίαν εις τους κύκλους των φοιτητών».
Τα Ορεστειακά κλόνισαν την κυβέρνηση του Δ. Ράλλη που δε αποδέχτηκε το αίτημα του Γ. Μιστριώτη που πρέσβευε οι παραστάσεις των αρχαίων δραμάτων να γίνεται στη γλώσσα που γράφτηκαν ακολούθησαν συμπλοκές.
___________________________________________________________________________________________________________
Ηρακλής Κακαβάνης – Δημοσιογράφος – Συγγραφέας. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Από το 1991 έως το 2013 εργάστηκε στον Ριζοσπάστη. Από το 2013 αρθρογραφεί σε διαδικτυακά Μέσα. Από το 2010 συνεργάτης του περιοδικού «Θέματα Παιδείας».
