Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Ο βομβαρδισμός του Ανώτατου Σοβιέτ: «Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί…»

Γρά­φει ο Νίκος Μότ­τας //

Ήταν χαρά­μα­τα της 4ης Οκτώ­βρη 1993 όταν το κέντρο της Μόσχας δονού­νταν από τις ερπύ­στριες των πρώ­των τεθω­ρα­κι­σμέ­νων οχη­μά­των του ρωσι­κού στρα­τού που άρχι­ζαν να περι­κυ­κλώ­νουν το κτί­ριο του Ανώ­τα­του Σοβιέτ. Το αντε­πα­να­στα­τι­κό πρα­ξι­κό­πη­μα, με επι­κε­φα­λής τον Μπό­ρις Γιέλ­τσιν, ολο­κλη­ρώ­νο­νταν με μεγα­λο­πρε­πή βαρ­βα­ρό­τη­τα, αντά­ξια εκεί­νης της βαρ­βα­ρό­τη­τας που έφερ­νε η παλι­νόρ­θω­ση του καπι­τα­λι­σμού στη Ρωσία.

Τα γεγο­νό­τα εκεί­να έχουν γρα­φτεί στις πιο μαύ­ρες σελί­δες της ιστο­ρί­ας του περα­σμέ­νου αιώ­να. Πρω­τού ανα­τεί­λει ο ήλιος δίδε­ται εντο­λή να ξεκι­νή­σει το σφυ­ρο­κό­πη­μα του Ανώ­τα­του Σοβιέτ, το κτί­ριο τυλί­γε­ται στις φλό­γες, οι γεν­ναί­οι ένο­πλοι υπε­ρα­σπι­στές του, πίσω από οδο­φράγ­μα­τα με κόκ­κι­νες σημαί­ες, αντι­στέ­κο­νται επί σχε­δόν δέκα ώρες μέχρι τελι­κής πτώ­σης. Η μάχη ωστό­σο ήταν άνιση.

Ο επί­ση­μος αριθ­μός των νεκρών το διή­με­ρο 3–4 Οκτώ­βρη ανέρ­χο­νταν σε 147, οι δε τραυ­μα­τί­ες 600. Οι φήμες κάνουν λόγο για περισ­σό­τε­ρους από 1.000 νεκρούς, θύμα­τα μαζι­κών εκτε­λέ­σε­ων άοπλων υπε­ρα­σπι­στών του Ανώ­τα­του Σοβιέτ. Προ­κει­μέ­νου να επι­τα­χύ­νει την δια­δι­κα­σία καπι­τα­λι­στι­κο­ποί­η­σης της χώρας, την παρά­δο­ση σημα­ντι­κών τομέ­ων της παρα­γω­γής στους ανερ­χό­με­νους ολι­γάρ­χες του πλού­του, η αντε­πα­να­στα­τι­κή ηγε­σία του Γιέλ­τσιν επι­θυ­μού­σε να «τελειώ­νει» με ότι θύμι­ζε ακό­μη την σοσια­λι­στι­κή περί­ο­δο. Ένας τέτοιος θεσμός – σοσια­λι­στι­κός – ήταν το Ανώ­τα­το Σοβιέτ και γι’ αυτό έπρε­πε να ισο­πε­δω­θεί. Προς αυτήν την κατεύ­θυν­ση το καθε­στώς δεν δίστα­σε να πνί­ξει τη Μόσχα στο αίμα, να κατε­βά­σει τα τανκ στους δρό­μους, να ποδο­πα­τή­σει και να αφα­νί­σει κάθε εστία αντί­στα­σης που είχε απομείνει.

Moscow coup 1993 1

Τα γεγο­νό­τα της 4ης Οκτώ­βρη 1993 ήταν η ολο­κλή­ρω­ση της μακράς αλυ­σί­δας των γεγο­νό­των που συντέ­λε­σαν στην επι­κρά­τη­ση της αντε­πα­νά­στα­σης στην Σοβιε­τι­κή Ένω­ση, οι ρίζες της οποί­ας πηγαί­νουν βαθιά, πολ­λές δεκα­ε­τί­ες, πίσω στο χρόνο.

Πρω­τού, όμως, φτά­σου­με στον «Μαύ­ρο Οκτώ­βρη» του 1993 η ηγε­τι­κή κλί­κα του Γιέλ­τσιν, που είχε ανα­λά­βει να βγά­λει εις πέρας τη βρώ­μι­κη δου­λειά για λογα­ρια­σμό της ρωσι­κής αστι­κής τάξης και των ιμπε­ρια­λι­στών συμ­μά­χων της, είχε φρο­ντί­σει να καταρ­γή­σει το Ανώ­τα­το Σοβιέτ και το Συνέ­δριο των Λαϊ­κών Βου­λευ­τών (21 Σεπτέμ­βρη 1993), να απα­γο­ρεύ­σει εφη­με­ρί­δες (βλ. «Ναρό­ντ­να­για Πράβ­ντα») και να παρα­βιά­σει θεμε­λιώ­δη συνταγ­μα­τι­κά δικαιώματα.

Δύο χρό­νια πριν, λίγο πρω­τού υπο­γρα­φτούν οι Συμ­φω­νί­ες του Μπε­λο­βέζσκ (8 Δεκέμ­βρη 1991) για την διά­λυ­ση της ΕΣΣΔ και η κόκ­κι­νη σημαία με το σφυ­ρο­δρέ­πα­νο παύ­σει να ανε­μί­ζει στην κορυ­φή του Κρεμ­λί­νου, η αντε­πα­να­στα­τι­κή συμ­μο­ρία που είχε αλώ­σει το ΚΚΣΕ, είχε αγνο­ή­σει επι­δει­κτι­κά την λαϊ­κή βού­λη­ση του δημο­ψη­φί­σμα­τος της 17ης Μάρ­τη. Εκεί­νου του δημο­ψη­φί­σμα­τος στο οποίο ο σοβιε­τι­κός λαός, κλεί­νο­ντας τα αυτιά του στις «σει­ρή­νες» του αντι­κομ­μου­νι­σμού, είχε ταχθεί με ποσο­στό 76% υπέρ της δια­τή­ρη­σης της ΕΣΣΔ.

moscow 1993 coup 3

«Δεν παίχτηκε η παρτίδα μας ακόμα…»

Σχε­δόν τρεις δεκα­ε­τί­ες πέρα­σαν από το αιμα­το­κύλ­λι­σμα της Μόσχας. Οι φωτο­γρα­φί­ες με το κτί­ριο του Ανώ­τα­του Σοβιέτ τυλιγ­μέ­νο στις φλό­γες, τα τανκ της αντε­πα­νά­στα­σης και τα οδο­φράγ­μα­τα στους δρό­μους, απο­τε­λούν αδιά­ψευ­στα ντο­κου­μέ­ντα της κτη­νω­δί­ας που συνό­δε­ψε την παλι­νόρ­θω­ση του καπι­τα­λι­σμού στη Ρωσία. Οι πρω­τερ­γά­τες αυτής της κτη­νω­δί­ας, όπως ο Γιέλ­τσιν και οι συνερ­γά­τες του, έχουν κατα­γρα­φεί στις μαύ­ρες σελί­δες της ιστο­ρί­ας. Άλλοι πάλι, όπως ο εμπνευ­στής της «περε­στρόι­κα» Μιχ. Γκορ­μπα­τσόφ, πέρα­σαν στην λήθη, ατι­μα­σμέ­νοι και ξεχα­σμέ­νοι, «νεκρο­ζώ­ντα­νοι» προ­δό­τες των ελπί­δων ενός ολό­κλη­ρου λαού.

Η Σοβιε­τι­κή Ένω­ση και ο σοσια­λι­σμός, όμως, παρα­μέ­νει στο νου και τις καρ­διές των ανθρώ­πων. Τρεις δεκα­ε­τί­ες αργό­τε­ρα, ο Ρώσι­κος λαός αντι­λαμ­βά­νε­ται τι είχε και τι έχα­σε, ανα­πο­λώ­ντας την πατρί­δα που του στέ­ρη­σαν. Οι παλαιό­τε­ρες γενιές ενδε­χο­μέ­νως και να μετα­νιώ­νουν που δεν κατά­φε­ραν να αντι­στα­θούν πιο ενερ­γη­τι­κά, οργα­νω­μέ­να και μαζι­κά, πιο απο­τε­λε­σμα­τι­κά, στα σχέ­δια διά­λυ­σης της ΕΣΣΔ. Σε κάθε περί­πτω­ση, την τελευ­ταία δεκα­ε­τία, σε μια σει­ρά έρευ­νες αστι­κών επι­στη­μο­νι­κών ινστι­τού­των όπως το Levada Center, απο­τυ­πώ­νε­ται ξεκά­θα­ρα η ολο­έ­να και αυξα­νό­με­νη θετι­κή στά­ση του Ρώσι­κου λαού για την Σοβιε­τι­κή Ένωση.

Αστυ­νο­μι­κές δυνά­μεις συγκρού­ο­νται με δια­δη­λω­τές που αρνού­νται να υπο­κύ­ψουν στο αντε­πα­να­στα­τι­κό πραξικόπημα.

Σε σχε­τι­κή δημο­σκό­πη­ση πριν ένα χρό­νο, το 75% των Ρώσων απά­ντη­σαν πως θεω­ρούν την Σοβιε­τι­κή περί­ο­δο ως την καλύ­τε­ρη στην ιστο­ρία της χώρας. Το 2016, σε ανά­λο­γη έρευ­να, το 56% των ερω­τη­θέ­ντων απά­ντη­σαν πως τους στε­να­χω­ρεί η διά­λυ­ση της ΕΣΣΔ, ενώ το 51% σημεί­ω­σε ότι αυτό μπο­ρού­σε να είχε απο­φευ­χθεί. Αξί­ζει δε να σημειω­θεί ότι σε έρευ­νες του ινστι­τού­του Levada Center, από το 1992 μέχρι σήμε­ρα, το ποσο­στό αυτών που έχουν μετα­νιώ­σει για την διά­λυ­ση της Σοβιε­τι­κής Ένω­σης είναι στα­θε­ρά πάνω απο 50%, με το ποσο­στό αυτό να αυξά­νε­ται στα­δια­κά την τελευ­ταία δεκα­ε­τία. Αυτό το στοι­χείο απο­κτά ιδιαί­τε­ρη σημα­σία αν ανα­λο­γι­στεί κανείς ότι ένα σημα­ντι­κό τμή­μα του Ρώσι­κου λαού, οι ηλι­κί­ες 18 έως 35, όχι μόνο δεν έχουν μνή­μες από την ΕΣΣΔ αλλά, επι­πρό­σθε­τα, έχουν μεγα­λώ­σει μέσα σε ένα γενι­κό­τε­ρο κλί­μα αντι­κομ­μου­νι­στι­κής προ­πα­γάν­δας και συκο­φά­ντη­σης του σοσια­λι­σμού από τα αστι­κά επιτελεία.

Γι’ αυτό, λοι­πόν, ας το βάλουν καλά στο μυα­λό τους οι απο­λο­γη­τές της καπι­τα­λι­στι­κής παλι­νόρ­θω­σης. Παρά την επι­κρά­τη­ση της αντε­πα­νά­στα­σης και το προ­σω­ρι­νό πισω­γύ­ρι­σμα της ιστο­ρί­ας οι λαοί δεν είπαν ακό­μη την τελευ­ταία τους λέξη. Εδώ ται­ριά­ζουν από­λυ­τα τα λόγια του ποι­η­τή: «Δε βγαί­νου­νε τα όνει­ρα σε πλει­στη­ρια­σμό, δεν παί­χτη­κε η παρ­τί­δα μας ακόμα…».

che guevara 008

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο