Ο Στάλιν θα στοιχειώνει για πάντα τα όνειρα τους…

Γρά­φει ο Νίκος Μότ­τας //

Τρέ­μουν στο άκου­σμα του ονό­μα­τός του. Η μορ­φή του, τους προ­κα­λεί εφιάλ­τες. Προ­σπα­θούν, μάταια, ακό­μη και σήμε­ρα, να τον ξορ­κί­σουν με ψέμα­τα, ανα­κρί­βειες, δια­στρε­βλώ­σεις και συκοφαντίες.

Σχε­δόν 70 χρό­νια μετά το θάνα­τό του, ο Ι. Β. Στά­λιν συνε­χί­ζει να στοι­χειώ­νει την αστι­κή τάξη και το πολι­τι­κό της προ­σω­πι­κό. Δεκα­ε­τί­ες τώρα συνε­χί­ζε­ται αμεί­ω­τη η αντι­κομ­μου­νι­στι­κή εκστρα­τεία με προ­με­τω­πί­δα τον αντι­στα­λι­νι­σμό. Και, ως γνω­στόν, στον αντι­στα­λι­νι­σμό «δεν χωρά­νε οπα­δι­κά»: Νεο­φι­λε­λεύ­θε­ροι, κεντρο­δε­ξιοί και κεντρο­α­ρι­στε­ροί, κεντρώ­οι, σοσιαλ­δη­μο­κρά­τες, σοσια­λί­ζο­ντες, οπορ­του­νι­στές, αναρ­χο­αυ­τό­νο­μοι, φασί­στες, ακρο­δε­ξιοί, νεο­να­ζί, βάζουν στην άκρη όλα όσα τους χωρί­ζουν και ενώ­νο­νται ενά­ντια στον κοι­νό εχθρό: Τον Στά­λιν και τους κομμουνιστές.

Δεν πρό­λα­βαν να περά­σουν λίγες εβδο­μά­δες μετά το φιά­σκο με τις υπο­τι­θέ­με­νες «απο­κα­λύ­ψεις» του φαι­δρού αντι­κομ­μου­νι­στή ιστο­ρι­κού Σερ­γκέι Ραν­τσέν­κο και ένα νέο περι­στα­τι­κό ήρθε στην επι­φά­νεια. Αυτό του υπεύ­θυ­νου στρα­τη­γι­κού σχε­δια­σμού της ΟΝΝΕΔ ονό­μα­τι Νίκος Θεο­δω­ρό­που­λος ο οποί­ος, ευρι­σκό­με­νος στη Μαριού­πο­λη της Ουκρα­νί­ας, ανέ­βα­σε στο λογα­ρια­σμό του στο Twitter φωτο­γρα­φία σε μνη­μείο πεσό­ντων από όλμο που έπε­σε το 2014. Συνό­δευε δε την φωτο­γρα­φία με το εξής σχόλιο:

«Απέ­τι­σα φόρο τιμής στους δέκα χιλιά­δες Έλλη­νες της Μαριού­πο­λης που εκτέ­λε­σε άδι­κα ο Ιωσήφ Στά­λιν το 1937–1938 στις δίκες της Μόσχας. Όλοι τους άξιοι εκπρό­σω­ποι του Ελλη­νι­σμού. Το έγκλη­μα τους; Ήταν Έλλη­νες. Ποτέ ξανά κομ­μου­νι­σμός. Ποτέ ξανά φασισμός».

Αρχι­κά να δώσου­με συγ­χα­ρη­τή­ρια στον εκπρό­σω­πο της ΟΝΝΕΔ διό­τι δεν ενέ­δω­σε στον πει­ρα­σμό να γρά­ψει περισ­σό­τε­ρα όπως, για παρά­δειγ­μα, ότι ο Στά­λιν έτρω­γε για πρω­ι­νό νεο­γέν­νη­τα βρέ­φη, είχε κέρα­τα και πετού­σε τους πολι­τι­κούς αντι­πά­λους ζωντα­νούς σε 120 πει­να­σμέ­νες καφέ αρκού­δες. Ωστό­σο, ως γνή­σιος εκπρό­σω­πος του κόμ­μα­τος της ΝΔ, ο Ν. Θεο­δω­ρό­που­λος δεν απέ­φυ­γε τα ψέμα­τα και τον αντι­κομ­μου­νι­σμό του κονσερβοκουτιού:

Και εξη­γού­μα­στε:

1) Η φωτο­γρα­φία την όποια ανήρ­τη­σε το στέ­λε­χος της ΟΝΝΕΔ ουδε­μία σχέ­ση έχει με τον Στά­λιν και την Σοβιε­τι­κή Ένω­ση. Όπως γρά­ψα­με πιο πάνω, πρό­κει­ται για μνη­μείο πεσό­ντων οι οποί­οι σκο­τώ­θη­καν το 2014 όταν όλμος έπε­σε σε κηδεία. Το έκα­νε για να δημιουρ­γή­σει εντυ­πώ­σεις; Για να διαν­θί­σει την αντι­κομ­μου­νι­στι­κή του ανάρ­τη­ση με την εικό­να ενός ταφι­κού μνη­μεί­ου; Δεν ήξε­ρε που βρίσκονταν;

2) «Δέκα χιλιά­δες Έλλη­νες της Μαριού­πο­λης εκτέ­λε­σε ο Στά­λιν» μας λέει ο εκπρό­σω­πος της ΟΝΝΕΔ. Η εν λόγω ανα­φο­ρά θυμί­ζει τις πλή­ρως αντε­πι­στη­μο­νι­κές, αντι­ϊ­στο­ρι­κές τερα­το­λο­γί­ες περί «50–80 εκα­τομ­μυ­ρί­ων νεκρών του στα­λι­νι­σμού» που βρί­σκο­νται στην σφαί­ρα της ψυχρο­πο­λε­μι­κής αντι­κομ­μου­νι­στι­κής φαντα­σί­ας. Και, ως γνω­στόν, όταν η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα δεν συμ­φω­νεί με τους αντι­κομ­μου­νι­στές, τόσο το χει­ρό­τε­ρο για την ίδια.

Που­θε­νά, σε καμία αξιό­πι­στη ιστο­ρι­κή πηγή, δεν στοι­χειο­θε­τεί­ται ο αριθ­μός των «δέκα χιλιά­δων εκτε­λε­σθέ­ντων». Στον «Ονο­μα­στι­κό Κατά­λο­γο φυλα­κι­σθέ­ντων Ελλή­νων εν Σοβιε­τι­κή Ρωσία» των Αρχεί­ων του Ελλη­νι­κού ΥΠΕΞ ανα­φέ­ρε­ται πως έως το 1939 είχαν συλ­λη­φθεί 2.177 άτο­μα, ενώ ένας μεγά­λος αριθ­μός εξ αυτών που συνε­λή­φθη­σαν την περί­ο­δο 1937–1939 αφέ­θη­καν ελεύ­θε­ροι μέσα σε σύντο­μο χρο­νι­κό διά­στη­μα. Στα επί­ση­μα κρα­τι­κά αρχεία της ΕΣΣΔ γίνε­ται λόγος για συνο­λι­κά 2.610 εκτο­πι­σμέ­νους Έλλη­νες το 1942, αριθ­μός που το 1947 έπε­σε στους 1.237.

Ενδια­φέ­ρον παρου­σιά­ζει, επί­σης, πως ενώ «εκτε­λέ­σθη­καν δέκα χιλιά­δες Έλλη­νες της Μαριού­πο­λης» στα 1937–38, ο πλη­θυ­σμός της πόλης στο διά­στη­μα αυτό αυξή­θη­κε! Το 1937 η πόλη είχε περί­που 192 χιλιά­δες κατοί­κους, ενώ το 1939 έφτα­νε έφτα­νε τους 221,5 χιλιά­δες *. Πως γίνε­ται σε περί­ο­δο «μαζι­κών εκτε­λέ­σε­ων» και «γενο­κτο­νί­ας» — όπως ισχυ­ρί­ζο­νται οι θια­σώ­τες του αντι­στα­λι­νι­σμού – να αυξά­νε­ται ο πλη­θυ­σμός της πόλης;

3) Όσοι υπο­τί­θε­ται «εξο­ντώ­θη­καν» από τον Στά­λιν, σημειώ­νει το στέ­λε­χος της ΟΝΝΕΔ, «ήταν άξιοι εκπρό­σω­ποι του Ελλη­νι­σμού», προ­σθέ­το­ντας: «Το έγκλη­μα τους; Ότι ήταν Έλλη­νες». Πρό­κει­ται για άλλη μια επα­νά­λη­ψη του χιλιοει­πω­μέ­νου ψεύ­δους περί «εθνο­κά­θαρ­σης» και «στα­λι­νι­κών διά­ξε­ων» στη βάση φυλεκτικών/εθνοτικών κινή­τρων. Τα μέτρα που λήφθη­σαν από τις Σοβιε­τι­κές αρχές κατά την δεκα­ε­τία του ’30 είχαν ταξι­κό – και όχι εθνο­τι­κό ή φυλε­τι­κό – προ­σα­να­το­λι­σμό. Στο επί­κε­ντρο της έρευ­νας και των μέτρων δεν περιε­λή­φθη­σαν οι Έλλη­νες αδια­κρί­τως, αλλά όσοι είχαν ταξι­κό συμ­φέ­ρον να αλλά­ξει το κοι­νω­νι­κό­οι­κο­νο­μι­κό καθε­στώς, όσοι με τον έναν ή τον άλλον τρό­πο υπο­νό­μευαν, ή έθε­ταν σε κίν­δυ­νο, την πορεία ανά­πτυ­ξης του σοσια­λι­σμού. Με λίγα λόγια, οι επο­νο­μα­ζό­με­νες «στα­λι­νι­κές διώ­ξεις» είχαν στό­χο την αντε­πα­να­στα­τι­κή ελίτ και όχι τις εθνι­κές ομά­δες καθε­αυ­τές. Η συντρι­πτι­κή πλειο­ψη­φία όσων αφο­ρού­σαν τα μέτρα της δεκα­ε­τί­ας του 1930 αντι­με­τώ­πι­ζαν μια σει­ρά κατη­γο­ρί­ες, από υπο­κί­νη­ση αντε­πα­να­στα­τι­κών ενερ­γειών, μέχρι δια­φθο­ρά, κατά­χρη­ση εξου­σί­ας, κλπ).

Ποιοι ήταν όμως αυτοί «οι άξιοι εκπρό­σω­ποι του Ελλη­νι­σμού» που παρου­σιά­ζει το στέ­λε­χος της ΟΝΝΕΔ; Ο ερευ­νη­τής Ιβάν Τσού­χα ανα­φέ­ρει πως «μια εκδο­χή είναι …η πλη­ρο­φο­ρία από την Αθή­να να μιλού­σε για ενδε­χό­με­νη αυτο­νο­μι­στι­κή κίνη­ση Ελλή­νων που έμε­ναν στην περιο­χή της Μαύ­ρης Θάλασ­σας και δημιουρ­γία ακό­μη και ανε­ξάρ­τη­του κρά­τους στο Νότο της ΕΣΣΔ. Πίσω από την κίνη­ση αυτή, σύμ­φω­να πάντο­τε με τις ίδιες πηγές, βρί­σκο­νταν Ελλη­νες που δια­τη­ρού­σαν στε­νές σχέ­σεις με το φασι­στι­κό καθε­στώς του Ιωάν­νη Μετα­ξά… Είχε προη­γη­θεί η άρνη­ση του μετα­ξι­κού καθε­στώ­τος να δεχτεί τον επα­να­πα­τρι­σμό αρκε­τών χιλιά­δων Ελλή­νων που ζού­σαν στη Σοβιε­τι­κή Ενω­ση, δίχως ωστό­σο να έχουν πάρει σοβιε­τι­κά δια­βα­τή­ρια».

Σε υπό­μνη­μα του Σωμα­τεί­ου «Ελλή­νων εκ Ρωσί­ας», ανα­φέ­ρε­ται πως ο εκτο­πι­σμός Ελλή­νων έγι­νε με κρι­τή­ριο τις εθνι­κι­στι­κές και αντι­κομ­μου­νι­στι­κές τους πεποι­θή­σεις, επι­βε­βαιώ­νο­ντας οτι οι «άξιοι εκπρό­σω­ποι του Ελλη­νι­σμού» ήταν ταυ­τό­χρο­να και αντε­πα­να­στά­τες, λει­τουρ­γώ­ντας ως εν δυνέ­μει «πέμ­πτη φάλαγ­γα» εντός της ΕΣΣΔ, σε μια περί­ο­δο που στην Ευρώ­πη το αστι­κό ιδε­ο­λό­γη­μα του φασι­σμού είχε πάρει την ανιού­σα. Χαρα­κτη­ρι­στι­κά τα όσα ανα­φέ­ρει σε αίτη­ση του προς τις ελλη­νι­κές προ­ξε­νι­κές αρχές ο Αλέ­ξιος Ελευ­θε­ριά­δης στις 22/9/1935:

«Πλην εάν εγώ απηλ­λά­γην εκ των δει­νών της Κομ­μου­νι­στι­κής Ρωσί­ας υπάρ­χουν εκεί οικο­γέ­νειαι υπο­φέ­ρου­σι τα πάν­δει­να διό­τι είναι εχθροί του Κομ­μου­νι­στι­κού καθε­στώ­τος. Οι άνθρω­ποι ούτοι υπό την ηγε­σία μου κατ’ επα­νά­λη­ψιν εξε­γερ­θέ­ντες κατά τα έτη 1929 και ιδί­ως κατά τα έτη 1931–1932 έστρε­ψαν τα όπλα ενα­ντί­ον των κομ­μου­νι­στών, πλην όμως δεν είχον την τύχην να ιδούν τας προ­σπά­θειάς των ευδο­κι­μού­σας, βρα­δύ­τε­ρον δε συνε­λαμ­βά­νο­ντο μεθ’ εμού και εξο­ρί­ζο­ντο εις τη Σιβη­ρί­αν υπο­φέ­ρο­ντες τα μέγι­στα υπό των κομ­μου­νι­στών» («Περί χορη­γή­σε­ως αδεί­ας καθό­δου εν Ελλά­δι υπη­κό­ων Ελλή­νων δια­με­νό­ντων εν Ρωσία», Αρχείο ΥΠΕΞ, Φάκε­λος 45.5)».

Για το θέμα ανα­φέ­ρει ο Ανα­στά­σης Γκί­κας στον «Ριζο­σπά­στη»:

Έλλη­νες Πόντιοι δηλώ­νο­ντας “Έτοι­μοι για την εφαρ­μο­γή του 5χρονου πλά­νου”. (Αρχείο Ελλη­νι­σμού Μαύ­ρης Θάλασ­σας). Από το βιβλίο του Ανα­στά­ση Ι. Γκί­κα «Οι Έλλη­νες στη δια­δι­κα­σία οικο­δό­μη­σης του σοσια­λι­σμού στην ΕΣΣΔ», Σύγ­χρο­νη Επο­χή, 2007.

«Οι οποιεσ­δή­πο­τε ενέρ­γειες από πλευ­ράς σοβιε­τι­κού κρά­τους είχαν συγκε­κρι­μέ­να αίτια και σκο­πούς, που καθο­ρί­ζο­νταν από επι­λο­γές βασι­σμέ­νες σε αντι­κει­με­νι­κές συν­θή­κες και τις ιστο­ρι­κές εξε­λί­ξεις της επο­χής. Εν τέλει αφο­ρού­σαν μια μικρή μερί­δα των Ελλή­νων στην ΕΣΣΔ. Τα στοι­χεία των αρχεια­κών πηγών επι­βε­βαιώ­νουν και βιο­γρα­φι­κές κατα­θέ­σεις «αυτο­πτών μαρ­τύ­ρων», οι οποί­οι, στις επί­μο­νες ερω­τή­σεις των ερευ­νη­τών για τις «διώ­ξεις», απα­ντού­σαν ο ένας μετά τον άλλον: «Το 1939 που φύγα­με, από φόβο δε φύγα­με …Ελεύ­θε­ρα. Αν είχες δια­βα­τή­ρια και άδεια από την Πρε­σβεία πήγαι­νες στην Ελλά­δα», «Ησαν πανε­λεύ­θε­ροι [οι Ελλη­νες]. Ελεύ­θε­ροι, δεν υπήρ­χε ουδε­μία δέσμευ­ση. Δηλα­δή, ουδε­μία πίε­ση», «Καμιά δίω­ξη δεν υπήρ­χε, άνε­τα ζού­σα­με». Στην ερώ­τη­ση αν «κυνη­γού­σα­νε γενι­κά τους Ελλη­νες σαν εθνό­τη­τα», μια επα­να­πα­τρι­σθεί­σα που ανή­κε σε εύπο­ρη οικο­γέ­νεια απά­ντη­σε με ειλι­κρί­νεια: «Οχι όλους, τους πλού­σιους, τους ευκατάστατους»…(Ιστορικό Αρχείο Προ­σφυ­γι­κού Ελλη­νι­σμού, συνε­ντεύ­ξεις Ρ17, 18, 19, 20, 30, 47, 81). Η πλειο­ψη­φία του ελλη­νι­σμού στη Σοβιε­τι­κή Ενω­ση απέ­δει­ξε έμπρα­κτα την εκτί­μη­ση και αφο­σί­ω­σή της στο νέο κοι­νω­νι­κο­πο­λι­τι­κό καθε­στώς κατά τη διάρ­κεια του Δευ­τέ­ρου Παγκο­σμί­ου Πολέ­μου. Χιλιά­δες Ελλη­νες πολέ­μη­σαν στην πρώ­τη γραμ­μή ενά­ντια στη φασι­στι­κή επί­θε­ση και έδω­σαν τη ζωή τους για την υπε­ρά­σπι­ση της σοσια­λι­στι­κής τους πατρί­δας. Ακό­μα και σε περιο­χές κατε­χό­με­νες από τους ναζί, δεν ήταν λίγοι οι Ελλη­νες που έσπευ­σαν μαζι­κά να ενι­σχύ­σουν τις γραμ­μές των παρ­τι­ζά­νων που δρού­σαν στα μετό­πι­σθεν» («Ριζο­σπά­στης», 25/6/2006)

Τα ψέμα­τα περί «διώ­ξε­ων του Ελλη­νι­σμού στην ΕΣΣΔ» καταρ­ρί­πτο­νται λεπτο­με­ρώς στο πολύ ενδια­φέ­ρον βιβλίο του Ανα­στά­ση Ι. Γκί­κα «Οι Έλλη­νες στη δια­δι­κα­σία οικο­δό­μη­σης του Σοσια­λι­σμού στην ΕΣΣΔ» (Εκδό­σεις Σύγ­χρο­νη Εποχή).

Μιας, όμως, και ο εκπρό­σω­πος της ΟΝΝΕΔ απο­φά­σι­σε να ανα­φερ­θεί στον Στά­λιν, ξερ­νώ­ντας αντι­κομ­μου­νι­στι­κό δηλη­τή­ριο και επα­να­λαμ­βά­νο­ντας την χυδαία και αντι­ϊ­στο­ρι­κή «θεω­ρία των δύο άκρων», εξι­σώ­νο­ντας τον κομ­μου­νι­σμό με το τέρας του φασι­σμού, λέμε τα εξής:

Πρώ­τον, το κτή­νος του φασι­σμού γεν­νή­θη­κε από τα σπλά­χνα του καπι­τα­λι­στι­κού συστή­μα­τος. Ισχύ­ουν στο έπα­κρο τα λόγια του Μπρεχτ, ότι ο φασι­σμός είναι «καπι­τα­λι­σμός στην πιο ωμή και κατα­πιε­στι­κή του μορ­φή, ο πιο θρα­σύς κι ο πιο δόλιος καπι­τα­λι­σμός». Μια ανα­δρο­μή στη δεκα­ε­τία του 1930 αρκεί για να δια­πι­στώ­σει κανείς ποιά μεγά­λα ευρω­παϊ­κά και αμε­ρι­κά­νι­κα μονο­πώ­λια χρη­μα­το­δό­τη­σαν την πολε­μι­κή βιο­μη­χα­νία της ναζι­στι­κής Γερ­μα­νί­ας. Για να μην θυμη­θού­με την κατά­πτυ­στη Συμ­φω­νία του Μονά­χου (29/9/1938) μετα­ξύ Αγγλί­ας, Γαλ­λί­ας, Γερ­μα­νί­ας και Ιτα­λί­ας, ή την μετέ­πει­τα στε­λέ­χω­ση του ΝΑΤΟ με «μετα­νοη­μέ­νους» αξιω­μα­τι­κούς των Ναζί.

Δεύ­τε­ρον, ας ανα­ρω­τη­θούν οι θλι­βε­ροί αντι­κομ­μου­νι­στές όπως το στέ­λε­χος της ΟΝΝΕΔ, ποιά θα ήταν η τύχη της Ευρώ­πης και της ανθρω­πό­τη­τας ολό­κλη­ρης, εάν δεν υπήρ­χε ο Κόκ­κι­νος Στρα­τός, ο Στά­λιν και οι κομ­μου­νι­στές παρ­τι­ζά­νοι που τσά­κι­σαν το ναζι­στι­κό κτή­νος. Εάν δεν υπήρ­χαν το Κουρκσ, το Λένιν­γκραντ, το Στά­λιν­γκραντ και όλες εκεί­νες οι ηρω­ϊ­κές νίκες του Κόκ­κι­νου Στρα­τού που έπαι­ξαν κομ­βι­κό ρόλο στην ήττα του χιτλε­ρο­φα­σι­σμού. Τα 20 και πλέ­ον εκα­τομ­μύ­ρια νεκρών της Σοβιε­τι­κής Ένω­σης στον Δεύ­τε­ρο παγκό­σμιο ιμπε­ρια­λι­στι­κό πόλε­μο είναι η μεγα­λύ­τε­ρη από­δει­ξη του «ποιός πραγ­μα­τι­κά πολέ­μη­σε και τσά­κι­σε το φασι­σμό-ναζι­σμό». Διό­λου τυχαία δεν έγρα­φε ο Ερν. Χεμιν­γου­έι ότι «κάθε άνθρω­πος που αγα­πά την ελευ­θε­ρία χρω­στά­ει στον Κόκ­κι­νο στρα­τό περισ­σό­τε­ρα από ό,τι μπο­ρεί ποτέ να πληρώσει».

Όσο όμως ισχύ­ουν τα λόγια του Χεμιν­γου­έι, άλλη τόση αλή­θεια κρύ­βουν τα λόγια του ίδιου του Ι. Στά­λιν που σε συνο­μι­λία του με τον Βια­στε­σλάβ Μολό­τοφ το 1943 έλε­γε: «Ξέρω ότι μετά το θάνα­τό μου ένας σωρός από σκου­πί­δια θα συσ­σω­ρευ­τεί στον τάφο μου, αλλά ο αέρας της ιστο­ρί­ας αργά ή γρή­γο­ρα θα τα σαρώ­σει χωρίς έλεος».

«Τσε Γκε­βά­ρα, πρε­σβευ­τής της Επα­νά­στα­σης», του Νίκου Μόττα