Πέθανε η σπουδαία μαέστρος Τερψιχόρη Παπαστεφάνου

Έφυ­γε από τη ζωή η σπου­δαία μαέ­στρος Τερ­ψι­χό­ρη Παπαστεφάνου.

Η Τερ­ψι­χό­ρη Παπα­στε­φά­νου γεν­νή­θη­κε στο Βόλο. Πήρε τα πρώ­τα μαθή­μα­τα πιά­νου από το Ωδείο του Βόλου. Συνέ­χι­σε τις μου­σι­κές σπου­δές της στην Αθή­να όπου πήρε δίπλω­μα πιά­νου και ανώ­τε­ρων θεω­ρη­τι­κών από το Ωδείο του Μανώ­λη Καλο­μοί­ρη. Το ’52 ο Μανώ­λης Καλο­μοί­ρης της εμπι­στεύ­ε­ται τη διεύ­θυν­ση και την ανα­διορ­γά­νω­ση του παραρ­τή­μα­τος του Εθνι­κού Ωδεί­ου Τρι­κά­λων. Έχο­ντας ιδιαί­τε­ρη αγά­πη στο χορω­δια­κό τρα­γού­δι, δημιουρ­γεί παι­δι­κές και μικτές χορω­δί­ες. Έτσι γεν­νιέ­ται η Χορω­δία Τρι­κά­λων, που γίνε­ται γνω­στή στην Ελλά­δα και στο εξωτερικό.

«Στη μελαγ­χο­λι­κή ατμό­σφαι­ρα της δεκα­ε­τί­ας του ’50 στις θεσ­σα­λι­κές πόλεις, για άτο­μα της δικής μου ευαι­σθη­σί­ας, υπήρ­χαν δύο επι­λο­γές» σημειώ­νει η ίδια στο βιβλίο της «Ο μύθος μιας χορω­δί­ας» (εκδό­σεις «Προ­σκή­νιο»): «‘Η θα βού­λια­ζες μέσα στην κατά­θλι­ψη και στην αδρά­νεια, ή θα οπλι­ζό­σου­να με δύνα­μη για κάτι δημιουρ­γι­κό. Δια­λέ­γο­ντας τη δεύ­τε­ρη επι­λο­γή, δημιουρ­γή­θη­κε με πολ­λή προ­σπά­θεια το θαύ­μα της Χορω­δί­ας Τρι­κά­λων. Παρά­δειγ­μα και ερέ­θι­σμα και για άλλες μικρές ή μεγά­λες πόλεις. Με τις χορω­δια­κές μου δια­σκευ­ές στα τρα­γού­δια του Μίκη Θεο­δω­ρά­κη γεν­νή­θη­κε κάτι και­νού­ριο. Η μετα­φο­ρά του έντε­χνου τρα­γου­διού σε χορω­δια­κή μορ­φή. Έτσι άρχι­σε ο μύθος της Χορω­δί­ας Τρικάλων».

Η πρώ­τη εμφά­νι­ση της Χορω­δί­ας στο «Παλ­λάς», το Δεκέμ­βρη του 1955 προ­κά­λε­σε διθυ­ραμ­βι­κές κρι­τι­κές, καθώς όλοι μίλη­σαν για «φως εκ Τρι­κά­λων». Το 1963, η Χορω­δία Τρι­κά­λων «συνα­ντιέ­ται» με τη μου­σι­κή του Μίκη Θεο­δω­ρά­κη, τον «Επι­τά­φιο» του οποί­ου δια­σκεύ­α­σε για χορω­δία η Τερ­ψι­χό­ρη Παπα­στε­φά­νου, πραγ­μα­το­ποιώ­ντας και το μέγα τότε τόλ­μη­μα να συνο­δεύ­ει τη Χορω­δία λαϊ­κή ορχή­στρα. Η Τ. Παπα­στε­φά­νου υπήρ­ξε η πρώ­τη που μετέ­φε­ρε το έντε­χνο ελλη­νι­κό τρα­γού­δι σε χορω­δια­κή μορ­φή και η πρώ­τη που τολ­μά να το συνο­δέ­ψει με λαϊ­κά όργα­να. Το βρα­βευ­μέ­νο χορω­δια­κό σύνο­λο ηχο­γρα­φεί δίσκους πάνω σε τρα­γού­δια του Μ. Θεο­δω­ρά­κη, δια­σκευα­σμέ­να χορω­δια­κά από την ίδια. Πολύ­τι­μος συμπα­ρα­στά­της της υπήρ­ξε ο σύζυ­γός της, αγω­νι­στής του ΕΑΜ, Λεω­νί­δας Παπαστεφάνου .

«Ήταν ένα “θαύ­μα” κοι­ταγ­μέ­νο πολύ­πλευ­ρα», γρά­φει η Τ. Παπα­στε­φά­νου, ανα­φε­ρό­με­νη στην περί­φη­μη, ιστο­ρι­κή ‑και καλ­λι­τε­χνι­κά και κοι­νω­νι­κο­πο­λι­τι­κά- «Χορω­δία Τρι­κά­λων». Η φλο­γε­ρή, δρα­στή­ρια μου­σι­κός δύο μόλις χρό­νια μετά την εγκα­τά­στα­σή της στα Τρί­κα­λα έφτα­σε να έχει δύο παι­δι­κές χορω­δί­ες, η μία από παι­διά 7 — 11 χρό­νων και η δεύ­τε­ρη 11 — 15, μια ανδρι­κή και μια μει­κτή. Σύνο­λο 150 πρόσωπα.

Το ’66 εγκα­θί­στα­ται στην Αθή­να όπου τη βρί­σκει η δικτα­το­ρία και σιω­πά επτά ολό­κλη­ρα χρό­νια. Αυτή την περί­ο­δο αρχί­ζει να μελο­ποιεί έργα μεγά­λων μας ποι­η­τών τα οποία ηχο­γρα­φεί στη μεταπολίτευση.Τα έργα της είναι: «Ελεύ­θε­ροι πολιορ­κη­μέ­νοι» του Πάνου Πανα­γιω­τού­νη, «Αδού­λω­τη» της Έλλης Παπα­δη­μη­τρί­ου, «Άσμα ασμά­των» σε μετα­γρα­φή Γιώρ­γου Σεφέ­ρη, «Πρε­λού­δια» ποι­ή­μα­τα του Νικη­φό­ρου Βρετ­τά­κου, «Πόλε­μος και Ειρή­νη» του Γιάν­νη Ρίτσου και ένα ορχη­στρι­κό «Καϋ­μοί στη γειτονιά».

Η Τερ­ψι­χό­ρη Παπα­στε­φά­νου, με την ίδια υπευ­θυ­νό­τη­τα και την ίδια θέρ­μη της νιό­της της συνέ­χι­σε για δεκα­ε­τί­ες να διδά­σκει και να διευ­θύ­νει χορω­δια­κά σύνο­λα. Ένα από αυτά ήταν και η Χορω­δία του Ψυχα­γω­γι­κού Ομί­λου Σιδη­ρο­δρο­μι­κών, η οποία τον Μάη του 2011 διορ­γά­νω­σε μια τιμη­τι­κή συναυ­λία για την μαέ­στρο στην αίθου­σα συνε­δρί­ων της ΚΕ του ΚΚΕ στον Περισ­σό, όπου παρα­βρέ­θη­κε και η ίδια.