Πέθανε ο σκηνοθέτης και συγγραφέας Κώστας Βρεττάκος

Πέθα­νε σε ηλι­κία 80 ετών, ο σκη­νο­θέ­της και συγ­γρα­φέ­ας Κώστας Βρετ­τά­κος μετά από προ­βλή­μα­τα υγεί­ας που τον ταλαι­πω­ρού­σαν από και­ρό. Τελευ­ταία νοση­λευό­ταν στο Νοσο­κο­μείο Σωτηρία.

Γεν­νη­μέ­νος στην Αθή­να το 1938, γιος του ποι­η­τή Νικη­φό­ρου Βρετ­τά­κου, ο Κώστας Βρετ­τά­κος σπού­δα­σε κινη­μα­το­γρά­φο στην Ελλά­δα και την Ιτα­λία ενώ εργά­στη­κε ως επι­με­λη­τής εκδό­σε­ων, παρα­γω­γός δια­φη­μι­στι­κών ται­νιών, μετα­φρα­στής λαϊ­κών μυθι­στο­ρη­μά­των και φωτο­γρά­φος εγκυκλοπαιδειών.

Από πολύ νωρίς γοη­τεύ­τη­κε από τον κινη­μα­το­γρά­φο, τέχνη στην οποία όμως ποτέ δεν αφο­σιώ­θη­κε απο­κλει­στι­κά. Σπού­δα­σε κινη­μα­το­γρά­φο στην Ελλά­δα και την Ιτα­λία και παράλ­λη­λα με τις κινη­μα­το­γρα­φι­κές του ενα­σχο­λή­σεις συνέ­χι­σε να εργά­ζε­ται βιο­πο­ρι­στι­κά ως επι­με­λη­τής εκδό­σε­ων, παρα­γω­γός δια­φη­μι­στι­κών ται­νιών και περι­στα­σια­κά ως δημο­σιο­γρά­φος. Τον και­ρό της δικτα­το­ρί­ας εργά­στη­κε ως μετα­φρα­στής λαϊ­κών μυθι­στο­ρη­μά­των και ως φωτο­γρά­φος εγκυ­κλο­παι­δειών. Τις πρώ­ι­μες λογο­τε­χνι­κές συνερ­γα­σί­ες με την “Επι­θε­ώ­ρη­ση Τέχνης” ακο­λού­θη­σαν δύο ποι­η­τι­κές συλ­λο­γές το 1971 και 1977 με τον τίτλο “Ανά­ριθ­μα”. Από το 1977, παράλ­λη­λα με τη φωτο­γρα­φι­κή του δρα­στη­ριό­τη­τα, ασχο­λή­θη­κε πάλι με τον κινη­μα­το­γρά­φο γυρί­ζο­ντας ως το 1987 μια σει­ρά από ται­νί­ες από τις οποί­ες ξεχώ­ρι­σαν “Το στρώ­μα της κατα­στρο­φής” (1980) και “Τα παι­διά της Χελι­δό­νας” (1987). Παράλ­λη­λα, η μακρο­χρό­νια φωτο­γρα­φι­κή του συνερ­γα­σία με την Εμμα­νου­έ­λα ντε Νόρα οδή­γη­σε στην ίδρυ­ση του εκδο­τι­κού οίκου “Τρία Φύλλα”.

Από το 1990 ασχο­λή­θη­κε με την πολι­τι­κή δια­χεί­ρι­ση της ελλη­νι­κής κινη­μα­το­γρα­φί­ας αρχι­κά ως ειδι­κός σύμ­βου­λος κινη­μα­το­γρα­φί­ας του υπουρ­γεί­ου Πολι­τι­σμού (1989) και στη συνέ­χεια ως πρό­ε­δρος του Ελλη­νι­κού Κέντρου Κινη­μα­το­γρά­φου (1991–1998) και εκπρό­σω­πος της Ελλά­δας στο Eurimages, στο Συμ­βού­λιο της Ευρώ­πης (1991–2006).

Το 2016 ο Βρετ­τά­κος δημο­σί­ευ­σε το βιβλίο «Ασκή­σεις περιέρ­γειας» (εκδό­σεις Ποτα­μός), που απέ­σπα­σε το Βρα­βείο Μυθι­στο­ρή­μα­τος της Ακα­δη­μί­ας Αθη­νών. Οι «Ασκή­σεις περιέρ­γειας» (ο ίδιος τις είχε χαρα­κτη­ρί­σει «κατα­βύ­θι­ση στον βυθό της μνή­μης») απο­τε­λούν ένα είδος οικο­γε­νεια­κού χρο­νι­κού με πρω­τα­γω­νί­στρια τη μητέ­ρα του, τη σύζυ­γο του ποι­η­τή Νικη­φό­ρου Βρεττάκου.

Ένα ταξί­δι στη μνή­μη απο­τε­λεί και η πρώ­τη πεζο­γρα­φι­κή προ­σπά­θεια του Βρετ­τά­κου, το μυθι­στό­ρη­μα «Περα­στι­κός από το Ρέι­κια­βικ», που κυκλο­φό­ρη­σε το 2009 (εκδό­σεις Ποταμός).

Το 2018 έκα­νε την εμφά­νι­σή του στις προ­θή­κες των βιβλιο­πω­λεί­ων ένα ακό­μα πόνη­μα, η ποι­η­τι­κή συλ­λο­γή «Προ­στι­θέ­με­νη αξία» (εκδό­σεις Πόλις). Πρό­κει­ται για τα ποι­ή­μα­τα που έγρα­ψε ο Βρετ­τά­κος σε νεα­νι­κή ηλι­κία, προ­χω­ρώ­ντας σε ένα είδος απο­λο­γι­σμού. Όπως παρα­τη­ρού­σε στον περιε­κτι­κό του πρό­λο­γο, σκο­πός του με αυτή την έκδο­ση δεν ήταν να προ­βά­λει ως όψι­μος ποι­η­τής, αλλά να κοι­τά­ξει ξανά ποι­η­τι­κά κατά­λοι­πα της νεό­τη­τάς του και να ενερ­γή­σει, για άλλη μια φορά, ως «συλ­λέ­κτης μνή­μης». Ανα­με­τρώ­ντας τον βίο του, ο Βρετ­τά­κος τον σκέ­φτε­ται σαν μια κατά­στα­ση διαρ­κούς προ­σω­ρι­νό­τη­τας. Έχο­ντας κατά και­ρούς αλλά­ξει πολ­λά επαγ­γέλ­μα­τα, και έχο­ντας επί­σης δοκι­μα­στεί στις πιο δια­φο­ρε­τι­κές δημιουρ­γι­κές δρά­σεις, δεν επα­να­παύ­τη­κε ποτέ σε καμία δάφ­νη. Αντί­θε­τα, έσπευ­σε συχνά να αφή­σει πίσω τις επι­τυ­χί­ες που σημεί­ω­σε σε κάποιο στά­διο της πορεί­ας του για να περά­σει εξί­σου δημιουρ­γι­κά στο επόμενο.