Ο ηθοποιός Jean-Paul Belmondo (Ζαν-Πολ Μπελμοντό), ιερό τέρας του γαλλικού κινηματογράφου, απεβίωσε σήμερα στην κατοικία του στο Παρίσι σε ηλικία 88 ετών, δήλωσε ο δικηγόρος του στο AFP.
“Ήταν πολύ κουρασμένος εδώ και κάποιο καιρό. Πέθανε ήσυχα”, διευκρίνισε ο δικηγόρος του Μισέλ Γκοντέστ. Ο Ζαν Πολ Μπελμοντό είχε λάβει μέρος σε 80 ταινίες υποδυόμενος αξέχαστους ρόλους: εκείνον του ζεν πρεμιέ στο “Με κομμένη την ανάσα” ή ακόμη εκείνου που κρεμόταν από ένα ελικόπτερο πάνω από τη Βενετία στον “ ‘Τυχοδιώκτη του Ρίο”.
Γεννήθηκε 9 Απριλίου 1933 και συνδέθηκε αρχικά με το Γαλλικό Νέο Κύμα (Νουβέλ Βαγκ) της δεκαετίας του 1960. Ο πατέρας του, Πολ Μπελμοντό, ήταν γλύπτης με ιταλικές ρίζες και η μητέρα ζωγράφος. Ωστόσο, ο μικρός Μπελμοντό δεν είχε φανερώσει καμία καλλιτεχνική κλίση στα εφηβικά του χρόνια. Αντιθέτως, έδειξε από την αρχή κλίση στα αθλητικά. Δεν τα πήγαινε καλά στο σχολείο και το πάθος του σε αυτή την ηλικία ήταν το μποξ και το ποδόσφαιρο, ενώ μάλιστα έκανε και προπονήσεις μποξ.
Αποφάσισε έτσι να γίνει πυγμάχος και στη σύντομη καριέρα του στα ρινγκ ήταν μάλιστα αήττητος. Το ντεμπούτο του το έκανε το 1949 ρίχνοντας νοκάουτ τον αντίπαλό του από τον πρώτο γύρο, αν και την επόμενη κιόλας χρονιά, συνειδητοποιώντας τις θυσίες που έπρεπε να κάνει για να γίνει επαγγελματίας, τα παράτησε και στράφηκε στην υποκριτική (έγινε δεκτός στην Εθνική Σχολή Δραματικής Τέχνης του Παρισιού και αποφοιτώντας το 1956 βρήκε αμέσως δουλειά στο σινεμά).
Με ένα τσιγάρο μόνιμα στο στόμα του, ο Ζαν Πολ Μπελμοντό ξεκίνησε την καριέρα του το 1957 παίζοντας μερικά μικρορολάκια σε γαλλικές ταινίες με τους κριτικούς να τον χαρακτηρίζουν «γοητευτικά άσχημο».
Ο πρώτος του πρωταγωνιστικός ρόλος ήρθε το 1958 με το Les copains du Dimanche και μετά από διάφορες συνεργασίες, όπως με τον σκηνοθέτη Μαρκ Αλεγκρέ στο Έγκλημα στην Πλας Πιγκάλ (Sois belle et tais-toi, 1958) και το Τελευταίο ραντεβού (Un drôle de Dimanche, 1958), τον Μαρσέλ Καρνέ στους Ζαβολιάρηδες (Les tricheurs, 1958), αλλά και τον ρόλο του ως Ντ’ Αρτανιάν στην τηλεοπτική ταινία Οι 3 σωματοφύλακες, ήρθε ο ρόλος που θα έκανε το όνομά του γνωστό σε μία ταινία που εκπροσωπούσε το «Νέο κύμα».
Το αναντίρρητο ταλέντο και η χαλαρή κινηματογραφική παρουσία του έτυχαν της προσοχής του Ζαν-Λυκ Γκοντάρ, σε μια ευτυχή συγκυρία που θα απέδιδε σύντομα αριστουργήματα. Ο Ζαν-Λυκ Γκοντάρ, που μέχρι τότε είχε σκηνοθετήσει τρεις μικρού μήκους ταινίες, σκηνοθέτησε το 1960 το πασίγνωστο Με κομμένη την ανάσα (À bout de soufflé), όπου ο Μπελμοντό πρωταγωνιστεί ως κακοποιός που προσπαθεί να ξεφύγει από την αστυνομία και βρίσκει καταφύγιο σε μία εφήμερη ερωτική σχέση με μία Αμερικανίδα και ενσάρκωσε τον χαρακτήρα του με μία ποιητική ελαφρότητα που κανείς Γάλλος ηθοποιός δεν είχε επιδείξει μέχρι τότε. Ο ρόλος του ως Μισέλ τον καθιέρωσε ως style-icon και παρ’ όλο που οι ρόλοι που προηγήθηκαν ήταν λιγοστοί και ο Μπελμοντό βρισκόταν μόλις στην αρχή της καριέρας του, η ταινία αυτή τον καθιέρωσε ως «κλασικό». Το Με κομμένη την ανάσα εκτόξευσε τη φήμη του Γκοντάρ και του Μπελμοντό στα ύψη και εγκαινίασε με αριστουργηματικό τρόπο τη νέα σχολή κινηματογραφικής σκέψης που θα έμενε γνωστή ως Nouvelle Vague (Νέο Κύμα). Το γαλλικό σινεμά είχε βρει την απάντησή του σε έναν _ας το πούμε έτσι, Αμερικανό Τζέιμς Ντιν. Δεν είναι τυχαίο πως κάθε κείμενο που έχει γραφτεί για τον Ζαν Πολ Μπελμοντό ξεκινάει και τελειώνει με μία αναφορά στο Με κομμένη την ανάσα. Το ντεμπούτο του Γκοντάρ δεν ήταν o καλύτερος ρόλος που έπαιξε, αλλά ήταν με διαφορά η ταινία που αποφάσισε πως στο πρόσωπο του 27χρονου τότε ηθοποιού το νέο γαλλικό σινεμά είχε μόλις ανακαλύψει τον πρώτο του μεγάλο ήρωα. Την ίδια χρονιά, ο Μπελμοντό έπαιξε στο φιλμ του Βιττόριο ντε Σίκα Η ατιμασμένη (La ciociara, 1960), η οποία επέκτεινε τη φήμη του σε παγκόσμιο βεληνεκές.
Το 1961 ο Γκοντάρ τον επιστράτευσε και πάλι για το Η κυρία θέλει έρωτα (Une femme est une femme) και την ίδια χρονιά έγινε ο Εφημέριος (Léon Morin, Prêtre) του Ζαν-Πιέρ Μελβίλ, αποσπώντας την πρώτη του υποψηφιότητα για βραβείο BAFTA καλύτερου ξένου ηθοποιού. Την επόμενη χρονιά ξανασυνεργάστηκε με τον Μελβίλ όταν υποδύθηκε τον Σιλιάν, έναν πληροφοριοδότη της αστυνομίας, στην ταινία Ο χαφιές (Le Doulos), ένα διαμάντι του σινεμά που κατατάχθηκε από το περιοδικό Empire στις 500 καλύτερες όλων των εποχών. Την ίδια χρονιά βρέθηκε στο πλευρό της Κλαούντια Καρντινάλε στη θρυλική κομεντί του Φιλίπ Ντε Μπροκά Καρτούς (Cartouche).Το 1963 έπαιξε στο Καυτό πεζοδρόμιο (Peau de banane) με τη Ζαν Μορό και λίγο αργότερα βρέθηκε και πάλι στα χέρια του Μελβίλ για την ταινία Ο μεγάλος τυχοδιώκτης (L’ aîné des Ferchaux, 1963), όπου υποδύθηκε έναν νεαρό μποξέρ σε ρόλο σωματοφύλακα.
Προσπαθώντας να μην τυποποιηθεί, ο Μπελμοντό έπαιξε στον Άνθρωπο από το Ρίο (L’Homme de Rio, 1964) του Φιλίπ ντε Μπροκά, μία κομεντί περιπέτεια υποψήφια για Όσκαρ, που αποτέλεσε μεγάλη εμπορική επιτυχία στη Γαλλία και όπου ο Μπελμοντό πρωταγωνιστεί με την αδερφή της Κατρίν Ντενέβ, Φρανσουάζ Ντορλεάκ. Εκεί ο Μπελμοντό δείχνει μία στροφή από τη «Νουβέλ βαγκ» σε μία πιο εμπορική τάση, με τις κωμωδίες.
Τα τελευταία χρόνια: Μακριά πια από τις σκηνοθετικές οδηγίες των σκηνοθετών του Νέου Κύματος, ο Μπελμοντό γύριζε με καταιγιστικούς ρυθμούς τη μία ταινία πίσω από την άλλη και στη φιλμογραφία του προστέθηκαν γκανγκστερικές ταινίες, μαύρες κωμωδίες, ανάλαφρες κομεντί, θρίλερ (όπως οι ταινίες του Μπροκά της εποχής), έχοντας κάνει πλέον σαφή στροφή προς το εμπορικό σινεμά. Το 1970 ήταν και πάλι συμπρωταγωνιστής με τον Αλέν Ντελόν στο γκανγκστερικό Μπορσαλίνο (Borsalino) του Ζακ Ντερέ. Το 1971 βρέθηκε στην Ελλάδα μαζί με τον Ομάρ Σαρίφ για τα γυρίσματα της ταινίας Οι διαρρήκτες (Le casse, 1971) του Ανρί Βερνέιγ.
Το 1972 έπαιξε στη μαύρη κωμωδία Απίθανος, σατανικός και… ωραίος (Docteur Popaul) του Κλοντ Σαμπρόλ, έχοντας στο πλευρό του τη Μία Φάροου και τη Λάουρα Αντονέλι, και ερμήνευσε τον Πολ, ο οποίος ως πρώην γυναικάς, προσπαθεί να αναθεωρήσει τις απόψεις του, πιστεύοντας ότι δεν πρέπει να εμπιστεύεται πλέον όμορφες γυναίκες. Το 1974 έπαιξε στη δραματική ταινία Στραβίνσκι… του Αλέν Ρενέ ‑ο οποίος αν και δεν ήταν ποτέ επίσημο μέλος του «Νέου Κύματος» η δουλειά του το υποστηρίζει- όπου ο Μπελμοντό βρέθηκε σε μία από τις πιο αντιεμπορικές δουλειές της καριέρας του υποδυόμενος τον μεγαλοαπατεώνα επιχειρηματία Αλεξάντρ Σταβίσκι.
Η εμπορική αποτυχία της τελευταίας του ταινίας, έκανε τον Μπελμοντό να δείχνει απρόθυμος πλέον να συνεργαστεί με σκηνοθέτες του «Νέου Κύματος» και να αναζητά περισσότερο τις εμπορικές ταινίες, ξανά. Επόμενο βήμα η ταινία Ένας αξιολάτρευτος παλιάνθρωπος (L’ incorrigible, 1975) του Μπροκά, όπου ερμήνευσε και πάλι τον μικροαπατεώνα, και τα θρίλερ Τρόμος πάνω απ’ την πόλη (Peur sur la ville, 1975) και Εν ονόματι της βίας (L’ Alpagueur, 1976). Συνέχισε στο ίδιο μοτίβο και το 1979 πρωταγωνίστησε στην κομεντί Μπάτσος ή αλήτης (Flic ou Voyou), που σημείωσε μεγάλη επιτυχία, ξεκινώντας μία επιτυχημένη συνεργασία με τον σκηνοθέτη Ζορζ Λοτνέρ, την οποία συνέχισαν αργότερα με τις ταινίες Ο μάγκας με τα 1000 πρόσωπα (Le Guignolo, 1979), Ο επαγγελματίας (Le Professionnel, 1981), Ο πολυγαμικός (Joyeuses Pâques, 1984) και την ταινία μυστηρίου L’inconnu dans la maison (1992).
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 ο Ζαν Πολ Μπελμοντό ήταν πια ένας σπουδαίος δραματικός και πολύπειρος ηθοποιός, ανεβαίνοντας ολοένα και πιο συχνά στο θεατρικό σανίδι. Το 1987 κέρδισε βραβείο Σεζάρ καλύτερου ηθοποιού για την ταινία Ο κυνηγός της περιπέτειας (Itinéraire d’un enfant gâté), έχοντας βραβευτεί λίγες φορές στη ζωή του, παρά το εύρος της καριέρας του.
Τη δεκαετία του 1990 οι κομεντί όπως το Désiré (1996) και το Ανάμεσα σε δυο μπαμπάδες (1 chance sur 2, 1998) όπου συνάντησε ξανά τον Αλέν Ντελόν, συνεχίστηκαν, αλλά ταυτόχρονα έκανε και πιο δημιουργικές δουλειές, όπως το Εκατό και μια νύχτες (Les cent et une nuits de Simon Cinéma, 1995) της Ανιές Βαρντά και τους Άθλιους (Les Misérables) πάνω στο έργο του Βικτόρ Ουγκώ, την ίδια χρονιά.
Τώρα ήταν αρκετά επιλεκτικός στους ρόλους του, αν και την καριέρα του ανέκοψε το εγκεφαλικό επεισόδιο που υπέστη το 2001 και του στέρησε την ικανότητα της απρόσκοπτης ομιλίας. Στο σινεμά επέστρεψε ως ζωντανός θρύλος έπειτα από διάστημα εφτά ετών με τον Άνθρωπο και τον σκύλο του (Un homme et son chien, 2008), ερμηνεύοντας έναν άνθρωπο άστεγο και ηλικιωμένο που περιπλανιέται στο Παρίσι με τον σκύλο του.
Το 2011, ο «άσχημος γόης» του γαλλικού κινηματογράφου τιμήθηκε στις Κάννες με ειδικό Χρυσό Φοίνικα για τη συνολική προσφορά του στην έβδομη τέχνη, ενώ με αφορμή την εμφάνιση και τη βράβευσή του, προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ Belmondo…Itineraire των Βενσάν Περό και Τζεφ Ντόμενεχ, το Ένας υπέροχος κατάσκοπος (Magnifique, 1973) του Φιλίπ ντε Μπροκά και το 100.000 δολάρια στον ήλιο (Cent mille dollars au soleil, 1964) του Ανρί Βερνέιγ. Ο «Μπελ Μπελ», όπως τον αποκαλούν οι φίλοι του, χαρακτήρισε τον ειδικό Χρυσό Φοίνικα «δώρο θεού», καθώς στα 53 χρόνια που δούλεψε στον κινηματογράφο (1956–2008) δεν τιμήθηκε ποτέ με κάποιο σημαντικό βραβείο (εκτός από ένα Σεζάρ).
Ο «αέρας» και το αρρενωπό στυλ του Μπελμοντό αποδείχθηκαν ακαταμάχητα για τις γυναίκες της εποχής του. Στην προσωπική του ζωή, έχει δύο γάμους στο ενεργητικό του: με την Ελοντί Κονσταντάν (1953–1965), με την οποία χώρισε όταν αποκαλύφθηκε ο δεσμός του με την Ούρσουλα Άντρες, και τη Ναταλί Ταρντιβέλ, την οποία γνώρισε το 1989 ως 24χρονη κοπέλα και έμεινε στο πλευρό της επισήμως από το 2002 έως το 2008. Έχει αποκτήσει επίσης τέσσερα παιδιά, αν και η μεγαλύτερή του κόρη έχασε τη ζωή της σε πυρκαγιά το 1994.
Σύντροφος του υπήρξε για οκτώ χρόνια (1972–1980) η Ιταλίδα ηθοποιός Λάουρα Αντονέλι. Στο φεστιβάλ των Καννών, το 2011, εμφανίστηκε με τη νέα του σύντροφο, την κατά 45 χρόνια νεότερή του και πρώην Playmate, Μπάρμπαρα Γκαντόλφι από το Βέλγιο.
Φιλμογραφία
- 1957 À pied, à cheval et en voiture
- 1958 Les copains du Dimanche Sois belle et tais-toi
- Έγκλημα στην Πλας Πιγκάλ Πιερό
- Charlotte et son Jules Η Σαρλότ και το αγόρι της
- Un drôle de Dimanche Το τελευταίο ραντεβού
- Les tricheurs Οι ζαβολιάρηδες Λου
- 1959 Ein Engel auf Erden Ένας άγγελος στη Γη
- À double tour Το τρίγωνο της αμαρτίας
- Les trois mousquetaires _Οι τρεις σωματοφύλακες _Νταρτανιάν
- 1960 À bout de soufflé _Με κομμένη την ανάσα
- Classe tous risques Προσοχή! Δημόσιος κίνδυνος!
- Moderato cantabile Μοντεράτο καντάμπιλε
- Les distractions Μυστηριώδης επισκέπτης
- La Française et l’amour Η Γαλλίδα και ο έρωτας
- Lettere di una novizia Το γράμμα μιας δόκιμης μοναχής
- La ciociara Η ατιμασμένη Μικέλε Ντι Λίμπερο
- 1961 La viaccia Ο δρόμος των κακόφημων σπιτιών
- Une femme est une femme Η κυρία θέλει έρωτα
- Léon Morin, Prêtre Ο εφημέριος
- Amours célèbres Διάσημοι εραστές
- Un nommé La Rocca Προθεσμία ως την αυγή
- Riviera-Story _άντρας που κάνει καρτ
- 1962 Cartouche _Καρτούς
- Un singe en hiver _ Οι δύο αλήτες
- Le Doulos _Ο χαφιές
- I Don Giovanni della Costa Azzurra
- 1963 Il giorno più cortο _Η πιο αστεία μέρα του πολέμου
- Mare matto Οι εραστές της πανσιόν Μαρίνα
- Peau de banane Καυτό πεζοδρόμιο
- L’aîné des Ferchaux Ο μεγάλος τυχοδιώκτης
- Dragées au poivre Το αλατοπίπερο της ζωής
- 1964 L’Homme de Rio Ο τυχοδιώκτης του Ρίο
- Cent mille dollars au soleil 100.000$ στον Ήλιο
- Échappement libre Το μυστικό της χρυσής λιμουζίνας
- La chasse à l’homme Επιχείρηση: Το κυνήγι του άνδρα
- Week-end à Zuydcoote Δουνκέρκη — 2 Ιουνίου
- 1965 Par un beau matin d’été Βιασμός στον ήλιο
- Pierrot le fou Ο τρελός Πιερό
- Les tribulations d’un Chinois en Chine Ο τυχοδιώκτης των δύο ηπείρων
- 1966 Τendre voyou Ο τρυφερός αλήτης
- Paris brûle-t-il? Το Παρίσι φλέγεται
- Le voleur Ο κλέφτης
- 1967 James Bond 007 — Casino Royale Τζέιμς Μποντ 007: Καζίνο Ρουαγιάλ
- 1968 Ho! Ο εκτελεστής Φρανσουά Ολάν
- 1969 Le cerveau Ο εγκέφαλος Αρτούρ Λεσπινάς
- La sirène du Mississipi Η σειρήνα του Μισισιπή
- Un homme qui me plait Ο άνδρας που μ’ αρέσει
- Dieu a choisi Paris φωτογράφος / παρουσιαστής
- 1970 Borsalino Μπορσαλίνο Φρανσουά Καπελά
- 1971 Les mariés de l’an II Παντρεμένοι αλά γαλλικά
- Le casse Οι διαρρήκτες Αζάντ
- 1972 Docteur Popaul Απίθανος, σατανικός και ωραίος
- La scoumoune Ο σημαδεμένος
- 1973 L’héritier Ο κληρονόμος
- Le magnifique Αχτύπητος εραστής, τρελός καταδιώκτης
- 1974 Stavisky Σταβίνσκι
- 1975 Peur sur la ville Τρόμος πάνω απ’ την πόλη
- L’incorrigible Ένας αξιολάτρευτος παλιάνθρωπος
- 1976 L’alpagueur Εν ονόματι της βίας
- Le corps de mon ennemi Το αφεντικό του Club Number 1
- 1977 L’animal Το θεριό
- 1979 Flic ou voyou Μπάτσος ή αλήτης
- 1980 Le guignolo Ο μάγκας με τα 1000 πρόσωπα
- 1981 Le professionnel Ο επαγγελματίας
- 1982 L’as des as Ο άσος των άσων Τζο Καβαλιέ
- 1983 Le marginal Ο περιθωριακός
- 1984 Les morfalous Το αρπαχτικό Πιέρ Ογκανιέ
- Joyeuses Pâques Ο πολυγαμικός
- 1985 Hold-up Επικίνδυνος διαρρήκτης
- 1986 Les pros σταρ του σινεμά
- 1987 Le solitaire Ο κυρίαρχος
- 1988 Kean Κιν Κιν
- Itinéraire d’un enfant gate Ο κυνηγός της περιπέτειας
- 1990 Cyrano de Bergerac Σιρανό ντε Μπερζεράκ
- 1992 L’inconnu dans la maison
- 1993 Tailleur pour dames
- 1995 Les cent et une nuits de Simon Cinéma Εκατό και μία νύχτες
- Les misérables _Οι άθλιοι _Ανρί Φορτάν / Γιάννης Αγιάννης
- 1996 Désiré Ντεζιρέ
- 1997 La puce à l’oreille Ψύλλοι στ’ αφτιά
- 1998 1 chance sur 2 Ανάμεσα σε δυο μπαμπάδες
- 1999 Peut-être
- Frédérick ou le Boulevard du Crime
- 2000 Amazone Εντουάρ
- 2008 Un homme et son chien Ένας άνθρωπος και ο σκύλος του