Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Πέτρωσε το στομάχι μου…

Γρά­φει ο Γιώρ­γος Μου­σγάς //

Η για­γιά μου, η Ρήνα, είχε κατα­γω­γή απ’ τη Μεσού­ντα της Άρτας. Το σπί­τι της ήταν αντί­πε­ρα από το σημείο που άφη­σε την τελευ­ταία του πνοή ο Άρης Βελουχιώτης.

Ήταν και διά­βα για τον Άρη το σπί­τι της για­γιάς. Ο μεγά­λος αδερ­φός της ο Απο­στό­λης Τσου­μά­νης ήταν στο ΕΑΜ. Ο Κωστής επί­σης αγω­νι­στής. Κι ο μικρό­τε­ρος αδερ­φός, ο Ηλί­ας, ήταν μέλος του ΚΚΕ.

Νεκρός από βόμβα ναπάλμ

Νεκρός από βόμ­βα ναπάλμ

Στο περ­βά­ζι του παρα­θυ­ριού του σπι­τιού της για­γιάς ακού­μπη­σαν οι παρα­κρα­τι­κοί το κεφά­λι του Άρη, όπως μου διη­γή­θη­κε αργό­τε­ρα ένας ανε­ψιός της. Και τα τρία αδέρ­φια τα έστει­λαν εξο­ρία. Ο Απο­στό­λης με τον Ηλία κατα­τά­χτη­καν στο Δημο­κρα­τι­κό Στρα­τό Ελλά­δας (ΔΣΕ). Σκο­τώ­θη­καν και οι δυό στο Γράμ­μο χωρίς να γίνουν γνω­στά ακρι­βή στοι­χεία για το θάνα­τό τους. Και κάθε φορά που μοι­ρο­λο­γύ­σε η για­γιά κατέ­λη­γε στον ανα­στε­ναγ­μό: «Αχ! Και να ‘ξερα ποιά ράχη σας έχει αγκα­λιά!».

Στις 14 Απρί­λη 2018, ένας φίλος μου ζήτη­σε να συνα­ντη­θού­με στην πορεία πρός την Αμε­ρι­κά­νι­κη πρε­σβεία για το βομ­βαρ­δι­σμό της Συρί­ας απ΄ τις ΗΠΑ, την Αγγλία και τη Γαλ­λία. Θα μου έφερ­νε, μου είπε, ένα βιβλίο με τις ανα­μνή­σεις του αδερ­φού του πατέ­ρα του, που πέθα­νε στην Τασκένδη.

Ο Απο­στό­λης Παπα­νι­κο­λά­ου, απ’ το χωριό Τετρά­κω­μο της Άρτας, που είχε στε­νές σχέ­σεις με τους Τσου­μα­ναί­ους, ήταν μαχη­τής του ΔΣΕ. Κατέ­λη­ξε στην Τασκέν­δη, όπου σπού­δα­σε, έκα­νε οικο­γέ­νεια, και πέθα­νε εκεί για­τί δεν μπό­ρε­σε να επα­να­πα­τρι­στεί. Πρίν δυό χρό­νια η κόρη του έφε­ρε τις ανα­μνή­σεις του και τις παρέ­δω­σε στα ξαδέλ­φια της, που τις εξέ­δω­σαν σε βιβλίο.

Καμμένο δέντρο από βόμβα ναπάλμ

Καμ­μέ­νο δέντρο από βόμ­βα ναπάλμ

Στο ημε­ρο­λό­γιό του ο Απο­στό­λης Παπα­νι­κο­λά­ου έγρα­ψε: «5 Γενά­ρη 1948. Αερο­πλά­να του εχθρού βομ­βάρ­δι­σαν και μυδρα­λιο­βό­λη­σαν την Κρυ­σταλ­λο­πη­γή. Είχα­με θύμα­τα, δύο νεκρούς και τρεις τραυ­μα­τί­ες. Τραυ­μα­τί­στη­κε θανά­σι­μα και ο μπαρ­μπα-Απο­στό­λης Τσου­μά­νης. Υπό­κυ­ψε στο τραύ­μα του την ίδια μέρα. Ο θάνα­τός του με πίκρα­νε φοβε­ρά. Πρέ­πει να εκδι­κη­θώ για το χαμό του φίλου, του πατριώ­τη, του σεβά­σμιου αγωνιστή».

Χρειά­στη­καν, δηλα­δή, ακρι­βώς 70 χρό­νια για να μάθει η οικο­γέ­νεια του «σεβά­σμιου αγω­νι­στή», πότε μπο­ρεί να κάνει μνη­μό­συ­νο στον άνθρώ­πό της, όπως είπε η εγγο­νή του όταν πλη­ρο­φο­ρή­θη­κε την ακρι­βή ημε­ρο­μη­νία του θανά­του του παπ­πού της.

Πιλότοι της Βασιλικής Αεροπορίας φορτώνουν τις βόμβες σε αεροπλάνο

Πιλό­τοι της Βασι­λι­κής Αερο­πο­ρί­ας φορ­τώ­νουν τις βόμ­βες σε αεροπλάνο

Στις 8 Σεπτέμ­βρη 2018 ο πρω­θυ­πουρ­γός Αλέ­ξης Τσί­πρας εγκα­νί­α­σε την 83η Διε­θνή Έκθε­ση Θεσ­σα­λο­νί­κης (ΔΕΘ), που είχε ως τιμώ­με­νη χώρα τις ΗΠΑ. Απευ­θυ­νό­με­νος πρoς τον υπουρ­γό Εμπο­ρί­ου των ΗΠΑ Γού­ιλ­μπουρ Ρος και τον Αμε­ρι­κα­νό πρέ­σβη Τζέ­φρι Πάιατ ο Αλέ­ξης Τσί­πρας, μετα­ξύ των άλλων, είπε: «Τους δύο λαούς μάς ενώ­νουν πολ­λά. Πάνω από όλα μάς ενώ­νουν κοι­νές αξί­ες, αγώ­νες για κοι­νές αξί­ες και κοι­νούς στό­χους για την ελευ­θε­ρία και τη δημο­κρα­τία. Έχου­με ιστο­ρι­κούς δεσμούς, πολύ δυνα­τούς δεσμούς στο διά­βα της ιστο­ρί­ας, σκλη­ρή δου­λειά, δύσκο­λες στιγ­μές, όμως και μια διαρ­κή και ακα­τά­βλη­τη προ­σπά­θεια για την πρό­ο­δο και την ευημερία».

Τόση ασέ­βεια στη συλ­λο­γι­κή μνή­μη του λαού μας! Να μιλά για «κοι­νές αξί­ες» και «κοι­νούς αγώ­νες για την ελευ­θε­ρία», με εκεί­νους που έκα­ψαν στην κυριο­λε­ξία ανθρώ­πους και βου­νά, όπως έκα­ναν οι Αμε­ρι­κα­νοί στον Εμφύ­λιο με την εκτε­τα­μέ­νη χρή­ση βομ­βών ναπάλμ στο Γράμμο.

Το στο­μά­χι σου πετρώ­νει. Κι αν βρείς τη δύνα­μη να φτύ­σεις, φοβά­σαι μη λερω­θεί το σάλιο σου…

___________________________________________________________________________________________

Γιώργος Μουσγάς — Δημοσιογράφος Γεννήθηκε στο χωριό Ρετσιανά Άρτας το 1958. Τελείωσε το εξατάξιο Α’ Γυμνάσιο Αρρένων Άρτας. Σπούδασε στο Τμήμα Οικονομικών Σπουδών της Νομικής Σχολής Αθηνών. Για 28 χρόνια κάλυψε το υγειονομικό ρεπορτάζ του «Ριζοσπάστη» του οποίου υπήρξε –όπως και στον «Οδηγητή»- μέλος της Συντακτικής Επιτροπής. Είναι μέλος της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών. Το 2005 βραβεύτηκε απ΄ το Ίδρυμα Προαγωγής Δημοσιογραφίας Αθανασίου Βασ. Μπότση με το «Βραβείο Ανθρωπιστικού Ρεπορτάζ», για τον τρόπο παρουσίασης των θεμάτων Υγείας και Πρόνοιας από τις σελίδες του «Ριζοσπάστη».
Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο