Παγκόσμια έκθεση: Εργασιακός και συνδικαλιστικός Μεσαίωνας

  Γρά­φει ο Πάνος Αλε­πλιώ­της //

Ο δεί­κτης της ITUC 2018, αφο­ρά το 2017, για τα δικαιώ­μα­τα των εργα­ζο­μέ­νων σε όλο τον κόσμο ταξι­νο­μεί 142 χώρες, σύμ­φω­να με 97 διε­θνώς ανα­γνω­ρι­σμέ­νους δεί­κτες. Αξιο­λο­γεί σε ποιες χώρες τα δικαιώ­μα­τα των εργα­ζο­μέ­νων προ­στα­τεύ­ο­νται καλύ­τε­ρα από τον νόμο αλλά και εφαρ­μό­ζο­νται στην πρά­ξη. Η σύγκρι­ση γίνε­ται με τα στοι­χεία του 2016.

Παρό­λο που η ITUC, Παγκό­σμια Συντο­νι­στι­κή Συν­δι­κα­λι­στι­κή Ομο­σπον­δία, είναι ρεφορ­μι­στι­κή και υπέρ της ταξι­κής συνερ­γα­σί­ας, τα στα­τι­στι­κά στοι­χεία που δημο­σιεύ­ει κάθε χρό­νο για τα εργα­τι­κά δικαιώ­μα­τα έχουν μεγά­λο ενδια­φέ­ρον δεί­χνο­ντας την ραγδαία χει­ρο­τέ­ρευ­ση των εργα­τι­κών δικαιω­μά­των την όλο αυξα­νό­με­νη ασυ­δο­σία του κεφα­λαί­ου αλλά και την βία του κρα­τι­κού μηχα­νι­σμού υπέρ της υπε­ρά­σπι­σης των συμ­φε­ρό­ντων των μεγά­λων επιχειρήσεων. 

Σύμ­φω­να με την Έκθεση:

• Το 65% των χωρών απο­κλεί­ει ορι­σμέ­νες ομά­δες εργα­ζο­μέ­νων από το εργα­τι­κό δίκαιο, συνή­θως εισα­γό­με­νο εργα­τι­κό δυνα­μι­κό και μετανάστες.
• Το 87% των χωρών παρα­βιά­ζουν το δικαί­ω­μα της απεργίας. 
• 81% των χωρών αρνού­νται σε ορι­σμέ­νους ή όλους τους εργα­ζο­μέ­νους να έχουν συλ­λο­γι­κές διαπραγματεύσεις. 
• Από τις 142 χώρες που διε­ρευ­νώ­νται, οι 54 αρνού­νται ή περιο­ρί­ζουν την ελευ­θε­ρία της έκφρα­σης και την ελευ­θε­ρία γενικότερα. 
• Ο αριθ­μός των χωρών όπου οι εργα­ζό­με­νοι εκτί­θε­νται σε σωμα­τι­κή βία και απει­λές αυξή­θη­κε κατά 10% (από 59 έγι­νε 65) και περι­λαμ­βά­νει Μπα­χρέιν, Ονδού­ρα, την Ιτα­λία και το Πακιστάν. 
• Οι χώρες όπου οι εργα­ζό­με­νοι συλ­λαμ­βά­νο­νται και κρα­τού­νται φυλα­κι­σμέ­νοι αυξή­θη­κε από 44 το 2016 στις 59 το 2017.

• Δολο­φο­νή­θη­καν συν­δι­κα­λι­στές σε δέκα χώρες: Βρα­ζι­λία, Κίνα, Κολομ­βία, Γουα­τε­μά­λα, Γουι­νέα, Μεξι­κό, Νίγη­ρας, Νιγη­ρία και Ταν­ζα­νία και πρό­σφα­τα στην Ιταλία.
•  Η έκθε­ση ταξι­νο­μεί τις παρα­κά­τω δέκα χει­ρό­τε­ρες χώρες για τα δικαιώ­μα­τα των εργα­ζο­μέ­νων το 2018: Αλγε­ρία, Μπα­γκλα­ντές, Καμπό­τζη, Κολομ­βία, Αίγυ­πτος, Γουα­τε­μά­λα, Καζακ­στάν, Φιλιπ­πί­νες, Σαου­δι­κή Αρα­βία και Τουρκία.
• H Αϊτή, Κένυα, FYROM, Μαυ­ρι­τα­νία και Ισπα­νία έχουν υπο­χω­ρή­σει στην κλί­μα­κα με αύξη­ση των επι­θέ­σε­ων κατά των δικαιω­μά­των των εργα­ζο­μέ­νων σε νομο­θε­σία και σε πρα­κτι­κές. 
• Η Μέση Ανα­το­λή και η Βόρεια Αφρι­κή ήταν και πάλι η χει­ρό­τε­ρη περιο­χή του κόσμου για την μετα­χεί­ρι­ση των εργα­ζο­μέ­νων. Το σύστη­μα kafala στις χώρες του Κόλ­που εξα­κο­λου­θεί να εμπο­δί­ζει εργα­τι­κά δικαιώ­μα­τα σε εκα­τομ­μύ­ρια ανθρώ­πους. Στο σύστη­μα αυτό ισχύ­ει ότι η εισα­γω­γή εργα­τι­κού δυνα­μι­κού, χορή­γη­ση βίζας και δια­μο­νής εξα­σφα­λί­ζο­νται από τον εργο­δό­τη και όχι από το κρά­τος. Έτσι οι εργα­ζό­με­νοι είναι έρμαια των εργο­δο­τών που παρα­κρα­τούν τα δια­βα­τή­ριά τους και απο­φα­σί­ζουν αυτοί, εκβιά­ζο­ντας μισθο­λο­γι­κές και άλλες υπο­χω­ρή­σεις, το δικαί­ω­μα παρα­μο­νής των εργα­ζο­μέ­νων στην χώρα. Η από­λυ­τη άρνη­ση θεμε­λιω­δών εργα­σια­κών δικαιω­μά­των παρα­μέ­νει στην Σαου­δι­κή Αρα­βία. Οι συγκρού­σεις (ιμπε­ρια­λι­στι­κές επεμ­βά­σεις) στη Λιβύη, Παλαι­στί­νη, Συρία και Υεμέ­νη οδή­γη­σαν στον κλο­νι­σμό του κρά­τους δικαί­ου με συνέ­πεια την παντε­λή απου­σία εργα­τι­κής νομο­θε­σί­ας και άρα στην άρνη­ση του δικαιώ­μα­τος του εργα­ζό­με­νου να βρει μια αξιο­πρε­πή δου­λειά. Ειρη­νι­κές εργα­τι­κές δια­δη­λώ­σεις κατε­στά­λη­σαν βίαια σε όλες τις χώρες όπως και κατε­στά­λη βίαια και συστη­μα­τι­κά από τις Αρχές η προ­σπά­θεια να σχη­μα­τι­στεί ένα ανε­ξάρ­τη­το, μη κρα­τι­κό, εργα­τι­κό κίνη­μα στην Αλγε­ρία και την Αίγυπτο.

• Η κατά­στα­ση στην περιο­χή Ασί­ας-Ειρη­νι­κού έχει επι­δει­νω­θεί με αυξη­μέ­νη βία, ποι­νι­κο­ποί­η­ση του δικαιώ­μα­τος της απερ­γί­ας και αύξη­ση των συλ­λή­ψε­ων, κρά­τη­σης και φυλά­κι­σης ακτι­βι­στών και συν­δι­κα­λι­στι­κών στε­λε­χών. Όλες οι 22 χώρες της περιο­χής έχουν παρα­βιά­σει τις συλ­λο­γι­κές δια­πραγ­μα­τεύ­σεις και του δικαιώ­μα­τος στην απερ­γία. Πολ­λές απο­λύ­σεις των εργα­ζο­μέ­νων που ζήτη­σαν να ασκούν τα δικαιώ­μα­τά τους έγι­ναν στην Ινδο­νη­σία, όπου 4 200 εργά­τες απο­λύ­θη­καν από την εται­ρεία εξό­ρυ­ξης PT Freeport, στην Μιαν­μάρ, όπου απο­λύ­θη­καν 184 συν­δι­κα­λι­στές  και στην Καμπό­τζη που απο­λύ­θη­καν 558 εργα­ζό­με­νοι μετά από απερ­γία στο εργο­στά­σιο ενδυ­μά­των Gawon.
• Στην Αφρι­κή, εργα­ζό­με­νοι υπο­βλή­θη­καν σε σωμα­τι­κή βία στο 65% των χωρών της περιο­χής. Δια­δη­λώ­σεις στη Νιγη­ρία κατε­στά­λη­σαν βίαια από το στρα­τό, και ένας εργα­ζό­με­νος σκο­τώ­θη­κε από άγνω­στους οπλο­φό­ρους κατά τη διάρ­κεια απεργίας.

• Tο 58% των Ευρω­παϊ­κών χωρών παρα­βιά­ζει τα δικαιώ­μα­τα συλ­λο­γι­κών δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων και το 75% (!) των χωρών παρα­βιά­ζει το δικαί­ω­μα στην απεργία.
•  Η Αμε­ρι­κή εξα­κο­λου­θεί να μαστί­ζε­ται από το κυρί­αρ­χο κλί­μα ακραί­ας βίας και κατα­στο­λής ενά­ντια στους εργα­ζό­με­νους και συν­δι­κα­λι­στές. Στην Κολομ­βία μόνο τον τελευ­ταίο χρό­νο , δολο­φο­νή­θη­καν 19 συν­δι­κα­λι­στές, μια δρα­μα­τι­κή αύξη­ση από τις 11 δολο­φο­νί­ες τον προη­γού­με­νο χρόνο.
• Τρεις παγκό­σμιες τάσεις για τα δικαιώ­μα­τα εργα­ζο­μέ­νων κατα­γρά­φο­νται στο 2018 Global Index. Συρ­ρί­κνω­ση της δημο­κρα­τί­ας, ανε­ξέ­λεγ­κτη παρέμ­βα­ση των επι­χει­ρή­σε­ων και άρνη­ση εφαρ­μο­γής της υπάρ­χου­σας νομο­θε­σί­ας, ανα­γνω­ρί­ζει η ITUC.
• Η στα­τι­στι­κή ξεχω­ρί­ζει τις χώρες με την συχνό­τη­τα παρα­βί­α­σης των εργα­τι­κών και συν­δι­κα­λι­στι­κών δικαιω­μά­των όπως παρακάτω:

Σπο­ρα­δι­κές παρα­βιά­σεις των εργα­τι­κών- συν­δι­κα­λι­στι­κών δικαιω­μά­των: 13 χώρες, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νης της Ιρλαν­δί­ας και της Δανίας.

Επα­νει­λημ­μέ­νες παρα­βιά­σεις των δικαιω­μά­των: 23 χώρες συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νης της Γαλ­λί­ας και της Εσθονίας. 

Συχνή παρα­βί­α­ση των δικαιω­μά­των: 26 χώρες συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νης της Ισπα­νί­ας και της FYROM.

Συστη­μα­τι­κή παρα­βί­α­ση των δικαιω­μά­των: 38 χώρες συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων την Αϊτή και την Κένυα. 

Κανέ­να δικαί­ω­μα εγγύ­η­σης δικαιω­μά­των: 32 χώρες συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νης της Ονδού­ρας και της Νιγηρίας. 

 Μη ύπαρ­ξη εργα­τι­κού δικαί­ου: 10 χώρες συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νου του Μπου­ρού­ντι, Παλαι­στί­νη, Συρία και Υεμένη. 

Γίνε­ται φανε­ρό πως η εντει­νό­με­νη επί­θε­ση της εργο­δο­σί­ας , όχι μόνο στην χώρα μας, έχει δημιουρ­γή­σει μια παγκό­σμια αφό­ρη­τη εργα­σια­κή κατά­στα­ση. Η παρα­δο­χή και η κατα­γρα­φή όλων των παρα­πά­νω προ­βλη­μά­των είναι η μια πλευ­ρά του ζητή­μα­τος. Το κυνή­γι του καπι­τα­λι­στι­κού κέρ­δους ισο­πε­δώ­νει τα εργα­τι­κά και συν­δι­κα­λι­στι­κά δικαιώ­μα­τα και το ζητού­με­νο είναι η αντε­πί­θε­ση των εργα­ζο­μέ­νων ενά­ντια σαυ­τόν τον εργα­σια­κό μεσαί­ω­να που φαί­νε­ται να μην έχει τέλος. 

________________________________________________________________________________________________

Πάνος Αλεπλιώτης Δημοτικός σύμβουλος Πυλαίας Θεσσαλονίκης 87/90 και 99/2002. Αντιδήμαρχος Πυλαίας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000. Εργάστηκε σαν γεωλόγος, περιβαλλοντολόγος και χωροτάκτης στην Ελλάδα και στην Σουηδία