Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Παγκόσμια Ημέρα Πουλιών — Κοκκινολαίμης

Επι­μέ­λεια Τασ­σώ Γαΐ­λα //
Αρθρογράφος-Ερευνήτρια

Μπή­κε ο Οκτώμ­βρης κι αυτός έχει ήδη έρθει από το μακρι­νό βορ­ρά να περά­σει κοντά μας τον χει­μώ­να και την άνοι­ξη να γυρί­σει πάλι πίσω στην πατρί­δα του, την Βόρεια και Κεντρι­κή Ευρώ­πη. Ποιος ήρθε;

Ο Κοκ­κι­νο­λαί­μης, το αηδό­νι της παγω­νιάς, το αηδό­νι του χει­μώ­να, το μικρο­σκο­πι­κό που­λί που αγα­πιέ­ται όσο λίγα , ανή­κει στην οικο­γέ­νεια των τσι­χλών κι αυτό το απί­στευ­τα όμορ­φο που­λά­κι ενή­λι­κο δεν ξεπερ­νά τα 14 εκα­το­στά , η μάζα του φτά­νει μόλις τα 16–22 γραμ­μά­ρια και με άνοιγ­μα των φτε­ρών του; Φτά­νει τα 20–22 εκ…

Ναι, την Παγκό­σμια Ημέ­ρα Που­λιών θα την ‘γιορ­τά­σου­με’ με ένα αφιέ­ρω­μα ‘τιμής ένε­κεν’ στον βασι­λιά των που­λιών, τον Αετό; Σαφώς όχι,εφόσον βασι­λιάς των που­λιών είναι ο …Κοκ­κι­νο­λαί­μης, ένα από τα δημο­φι­λέ­στε­ρα που­λιά της Ευρω­παϊ­κής αλλά και της Ελλη­νι­κής ορνιθοπανίδας.

Το μικρό εντο­μο­φά­γο αυτό πτη­νό που ήδη βρί­σκε­ται στην χώρα μας για να δια­χει­μά­σει, και που με το μελω­δι­κό του κελα­ή­δη­μα θα αναγ­γεί­λει τον ερχο­μό του χειμώνα…

Κελα­ή­δη­μα που λένε πολ­λοί πιο μελω­δι­κό από του αηδο­νιού… εξ ού και η ονο­μα­σία του αηδό­νι του χειμώνα…

Καλό­γιαν­νος, Γιάν­νος, Καλο­γιάν­νης, Ρού­βε­λας, Γύφτα­λος μερι­κά από τα ονό­μα­τα που απα­ντά στην ελλη­νι­κή ύπαι­θρο ο Κοκ­κι­νο­λαί­μης , ένα από τα πιο ανα­γνω­ρί­σι­μα και αγα­πη­τά που­λιά στην Ελλά­δα κι αλή­θεια ποιος δεν έχει δια­βά­σει το ποί­η­μα του Α. Βαλα­ω­ρί­τη «Ο Καλογιάννης»;

Μη με ρωτάς που’ έρχο­μαι, μη με ρωτάς που τρέχω
πατρί­δα εγώ δεν έχω,
παρά του βάτου τ’ άγριο, τ’ αγκα­θε­ρό κλαδί-
με δέρ­νει τ’ ανε­μό­βρο­χο, είμαι φτω­χό πουλί,
Ο λόγκος το παλά­τι μου, και βιό μου είν’ η χαρά-
πετώ, κορ­νιά­ζω ξέγνοια­στος οσώ­χω τα φτερά…

Πορ­το­κα­λο­κόκ­κι­νο χρώ­μα στο πρό­σω­πο, την τρα­χι­λιά και το στή­θος, το οποίο και χρη­σι­μο­ποιεί φου­σκώ­νο­ντας το για να τρο­μά­ξει τους εχθρούς του. Ναι, ο μικρο­σκο­πι­κός κοκ­κι­νο­λαί­μης μπο­ρεί να γίνει πολύ επι­θε­τι­κός όταν απει­λη­θεί ο ζωτι­κός του χώρος και τα απο­θέ­μα­τα της τρο­φής του.

Το ‘ιερό που­λί’ του Θεού Θώρ της Σκαν­δι­να­βι­κής μυθο­λο­γί­ας, ο κοκ­κι­νο­λαί­μης ‚τη δεκα­ε­τία του 1960 ανα­κη­ρύ­χτη­κε εθνι­κό πτη­νό της Βρε­τα­νί­ας, της χώρας που οkokkinolaimis1 κοκ­κι­νο­λαί­μης έγι­νε μέχρι και γραμ­μα­τό­ση­μο , οι ανα­φο­ρές σ’ αυτόν είναι πάμπο­λες στο χώρο της βρε­τα­νι­κής λαο­γρα­φί­ας , ενώ αξί­ζει να σημειω­θεί ότι η φιγού­ρα του κοκ­κι­νο­λαί­μη είναι δημο­φι­λέ­στε­ρη σαν θέμα στις Χρι­στου­γεν­νιά­τι­κες κάρ­τες των βορεί­ων Κρα­τών ένα­ντι αυτών με θέμα τον Άγιο Βασίλη.

Οι φλεγ­μα­τι­κοί Άγγλοι το λατρεύ­ουν αυτό το μοκρο­σκο­πι­κό που­λά­κι και τα παρα­μύ­θια που έχουν γρά­ψει Άγγλοι λογο­τέ­χνες αμέ­τρη­τα. Στα­μα­τά­με σε δυο που τα έχου­με δια­βά­σει όλοι. Κι ανα­φέ­ρο­μαι στο παρα­δο­σια­κό Βρε­τα­νι­κό παρα­μύ­θι «Παι­διά στο δάσος» όπου οι κοκ­κι­νο­λαί­μη­δες καλύ­πτουν τα σώμα­τα των παι­διών καθώς και στο ποιο άλλο; Το κλασ­σι­κό αρι­στούρ­γη­μα της παγκό­σμιας παι­δι­κής λογο­τε­χνί­ας ‑που δεν υπάρ­χει κανείς που να μην το διά­βα­σε ‑το : «Μυστι­κός κήπος» της Φράν­σις Μπάρ­νετ- Χόντ­γκ­σον (1849–1924), όπου και στο δημο­φι­λέ­στα­το αυτό παρα­μύ­θι ένας κοκ­κι­νο­λαί­μης είναι αυτός που θα ανοί­ξει την πόρ­τα του μυστι­κού κήπου στην μικρή ηρω­ί­δα του βιβλίου…

Μένου­με Βρε­τα­νία για να δια­βά­σου­με στα παλιά χαρ­τιά τον αρχαίο της θρύ­λο που λέει ότι όταν ο Ιησούς πέθαι­νε στον Σταυ­ρό , ο κοκ­κι­νο­λαί­μης, που τότε είχε καφέ χρώ­μα, πέτα­ξε προς το μέρος του και τρα­γού­δη­σε στο αυτί του για να του ελα­φρύ­νει τον πόνο. Το αίμα από τις πλη­γές του Κυρί­ου χρω­μά­τι­σε το στή­θος του που­λιού και από τότε, όλοι οι κοκ­κι­νο­λαί­μη­δες, πήραν το σημά­δι του αίμα­τος του Χρι­στού επά­νω τους….

Μια φορά κι έναν καιρό…

Ποιος δεν αγα­πά τα παρα­μύ­θια; Όπου όλα μπο­ρούν να συμ­βούν… και να σε πλανέψουν…

Μια φορά κι έναν και­ρό και σε χρό­νο πολύ παλιό μαζεύ­τη­καν τα που­λιά και πήγα­νε στον δημιουρ­γό τους τον Θεό και του ζήτη­σαν να ορί­σει τον βασι­λιά τους . Τότε λοι­πόν εκεί­νος τους απά­ντη­σε ότι βασι­λιάς τους θα γίνει το που­λί που θα πετά­ξει ψηλότερα.Πετάχτηκε αμέ­σως ο αετός και είπε γεμά­τος περη­φά­νεια ότι ούτε και να δοκι­μά­σου­νε… εκεί­νος πετά ψηλό­τε­ρα όλοι το ξέρουν.. Τα που­λιά έκα­ναν πίσω εκτός από ένα… τον κοκ­κι­νο­λαί­μη που δυνα­μι­κά ζήτη­σε να αγωνιστεί…

Ξεκί­νη­σε ο αετός το πέταγ­μα του και όταν έφτα­σε σε μεγά­λο ύψος γύρι­σε, κοί­τα­ξε κάτω τα που­λιά που τον κοί­τα­ζαν έκθαμ­βα και τους φώνα­ξε θριαμ­βευ­τι­κά:- «Στ’ αλή­θεια, ποιος μπο­ρεί να πετά­ξει ψηλό­τε­ρα από μένα;». Και ο κοκ­κι­νο­λαί­μης που …είχε κρυ­φτεί στην ράχη του αετού, φτε­ρου­γί­ζο­ντας μια ιδέα ψηλό­τε­ρα, φώνα­ξε χαρού­με­νος: — «Εγώ!»>. Έτσι ο κοκ­κι­νο­λαί­μης έγι­νε ο βασι­λιάς των πουλιών.

Υπέ­ρο­χο παλιό παρα­μύ­θι – παρά­δο­ση της Ελλη­νι­κής λαο­γρα­φί­ας από την περιο­χή του Αγρι­νί­ου… και,

Στης λυγα­ριάς τ’ ολό­ξε­ρο κλαδί
του φθι­νο­πώ­ρου φτω­χι­κό παιδί
ο καλο­γιάν­νος πρό­σχα­ρος προβάλλει…
Μικρός προ­φή­της φτε­ρω­τός μηνά
την άνοι­ξη που θα γυρί­σει πάλι…

Στοί­χοι του κλασ­σι­κού μας Γεωρ­γί­ου Δρο­σί­νη για τον αξια­γά­πη­το μικρό­σω­μο κοκ­κι­νο­λαί­μη που ‘κλεί­νουν’ το αφιέ­ρω­μα μας σ’ αυτόν τον πανέ­μορ­φο, αξια­γά­πη­το , μικρο­σκο­πι­κό «φίλο»μας. Πλη­θυ­σμοί του που­λιού από τον Βορ­ρά έχουν αρχί­σει την άφι­ξη και εγκα­τά­στα­ση τους στην χώρα μας. Καλώς ορίσανε….

 

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο