Παρέμβαση εισαγγελέα ζητούν 17 περιβαλλοντικές οργανώσεις για τα γυρίσματα του GNTM στην Ελαφόνησο

Καταγ­γε­λία προς τον εισαγ­γε­λέα και τις αρμό­διες υπη­ρε­σί­ες κατέ­θε­σαν 17 περι­βαλ­λο­ντι­κές οργα­νώ­σεις με αφορ­μή τηλε­ο­πτι­κά γυρί­σμα­τα της εκπο­μπής “Greece’s Next Top Model 3” σε παρα­λία στην Ελα­φό­νη­σο η οποία είναι ενταγ­μέ­νη στο δίκτυο των προ­στα­τευό­με­νων περιο­χών του Δικτύ­ου NATURA 2000 ως Ζώνη Ειδι­κής Διατήρησης.

Στην καταγ­γε­λία τους οι οργα­νώ­σεις ανα­φέ­ρουν ότι η νομο­θε­σία απα­γο­ρεύ­ει ρητά την κίνη­ση μηχα­νο­κί­νη­των οχη­μά­των εκτός οδι­κού δικτύ­ου στον αιγια­λό και τις αμμο­θί­νες στην περιο­χή, ενώ απα­γο­ρεύ­ε­ται για οποιον­δή­πο­τε λόγο (πλην εξαι­ρε­τι­κών περι­πτώ­σε­ων) και η πρό­σβα­ση των οχη­μά­των που χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­καν κατά τα γυρί­σμα­τα στα «ευαί­σθη­τα αυτά παρά­κτια αμμο­θι­νι­κά οικοσυστήματα.

Από την πλευ­ρά του, ο τηλε­ο­πτι­κός σταθ­μός STAR ο οποί­ος προ­βά­λει την εν λόγω εκπο­μπή, αλλά και η εται­ρεία παρα­γω­γής, απα­ντούν ότι οι άδειες για τα γυρί­σμα­τα του επει­σο­δί­ου στην Ελα­φό­νη­σο, δόθη­καν από τον Δήμο Ελα­φο­νή­σου στις 23/9/2020 και από τον Φορέα Δια­χεί­ρι­σης Πάρ­νω­να, Μού­στου, Μαι­νά­λου και Μονεμ­βα­σιάς στις 7/10/2020 «και είναι στη διά­θε­ση κάθε ενδιαφερόμενου».

Ολό­κλη­ρη η ανα­κοί­νω­ση των 17 περι­βαλ­λο­ντι­κών οργα­νώ­σε­ων έχει ως εξής:

Χιλιά­δες θεα­τές παρα­κο­λού­θη­σαν το βρά­δυ της Δευ­τέ­ρας, 7 Δεκεμ­βρί­ου 2020, στην τηλε­ο­πτι­κή εκπο­μπή του κανα­λιού STAR «Greece’s Next Top Model (GNTM) 3», τρο­χο­φό­ρα να κινού­νται σε παρα­λί­ες της Ελα­φο­νή­σου. Συγκε­κρι­μέ­να ένα όχη­μα τύπου 4x4 και δύο μοτο­συ­κλέ­τες υψη­λού κυβι­σμού φάνη­καν να κινού­νται με μεγά­λη ταχύ­τη­τα και σε μεγά­λη έκτα­ση οργώ­νο­ντας στην κυριο­λε­ξία τις αμμο­θί­νες, όπως απει­κο­νί­στη­κε ευκρι­νώς και στις λήψεις από drone.

Η Ελα­φό­νη­σος, λόγω της ιδιαί­τε­ρα υψη­λής οικο­λο­γι­κής της αξί­ας, έχει εντα­χθεί στο δίκτυο των προ­στα­τευό­με­νων περιο­χών του Δικτύ­ου Natura 2000 ως Ζώνη Ειδι­κής Δια­τή­ρη­σης με ονο­μα­σία «Περιο­χή Νεά­πο­λης και Νήσος Ελα­φό­νη­σος» και κωδι­κό GR2540002. Οι θέσεις στην οποία έλα­βαν χώρα τα γυρί­σμα­τα του GNTM απο­τε­λούν προ­στα­τευό­με­νους τύπους οικο­τό­πων βάσει της ενω­σια­κής και εθνι­κής νομο­θε­σί­ας με ονο­μα­σία «υπο­τυ­πώ­δεις κινού­με­νες θίνες» και κωδι­κό 2110, «κινού­με­νες θίνες ακτο­γραμ­μής με Ammophila arenaria» με κωδι­κό 2120, αλλά και «Θίνες των παρα­λιών Juniperus spp.» με κωδι­κό 2250.

Η κίνη­ση μηχα­νο­κί­νη­των οχη­μά­των εκτός οδι­κού δικτύ­ου στον αιγια­λό και τις αμμο­θί­νες απα­γο­ρεύ­ε­ται ρητά από τη νομο­θε­σία, ενώ η για οποιον­δή­πο­τε λόγο (πλην εξαι­ρε­τι­κών περι­πτώ­σε­ων) πρό­σβα­ση τέτοιων οχη­μά­των στα ευαί­σθη­τα αυτά παρά­κτια αμμο­θι­νι­κά οικο­συ­στή­μα­τα δεν συνά­δει με την προ­στα­σία τους. Τονί­ζε­ται ότι στην περιο­χή φύε­ται η Centaurea pumilio ενδη­μι­κό της Αν. Μεσο­γεί­ου, είδος «Τρω­τό» σύμ­φω­να με το Βιβλίο Ερυ­θρών Δεδο­μέ­νων των Σπά­νιων & Απει­λού­με­νων Φυτών της Ελλά­δας, καθώς και το στε­νό­το­πο ενδη­μι­κό Saponaria jagelii, είδος «Κρι­σί­μως Κιν­δυ­νεύ­ον» που φύε­ται εκεί και που­θε­νά αλλού σε όλο τον πλα­νή­τη. Αξί­ζει επί­σης να σημειω­θεί ότι στην εν λόγω παρα­λία απα­ντώ­νται τους θερι­νούς μήνες φωλιές της χελώ­νας Caretta caretta, οι οποί­ες είναι γνω­στό ότι κατα­στρέ­φο­νται από τα τρο­χο­φό­ρα. Ως εκ τού­του, η χώρα μας έχει σημα­ντι­κή υπο­χρέ­ω­ση λήψης και εφαρ­μο­γής μέτρων για την προ­στα­σία του.

Πέραν όμως όσων προ­βλέ­πο­νται από τη νομο­θε­σία, το πλέ­ον προ­βλη­μα­τι­κό σημείο είναι το μήνυ­μα που περ­νά­ει αυτή η ενέρ­γεια στο ευρύ κοι­νό, καθό­τι, σε ώρα υψη­λής τηλε­θέ­α­σης και σε δημο­φι­λή για τη νεο­λαία εκπο­μπή, με σκο­πό την προ­ώ­θη­ση ως πρό­τυ­πο lifestyle την οδή­γη­ση μηχα­νο­κί­νη­των οχη­μά­των και την προ­ώ­θη­ση συγκε­κρι­μέ­νου προ­ϊ­ό­ντος, υπο­βαθ­μί­στη­κε η ανά­γκη προ­στα­σί­ας του οικο­συ­στή­μα­τος. Μάλι­στα, ενώ πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε ανα­φο­ρά στην αξία και το καθε­στώς προ­στα­σί­ας της, προ­βλή­θη­κε ως απο­δε­κτή η κατα­στρο­φι­κή ενέρ­γεια των τρο­χο­φό­ρων σε ένα τόσο σημα­ντι­κό και παράλ­λη­λα εύθραυ­στο οικο­σύ­στη­μα. Η περι­βαλ­λο­ντι­κή ζημιά ενδέ­χε­ται να είναι αντι­στρε­πτή, αν και κάποιες βλά­βες, όπως αυτές σε στε­νο­εν­δη­μι­κά είδη φυτών, μπο­ρεί να δια­πι­στω­θεί μόνο μετά από μήνες.

Αξί­ζει να σημειω­θεί ότι πλή­θος παρά­κτιων περιο­χών, όπως οι παρα­λί­ες της Ελα­φο­νή­σου, δέχο­νται αφό­ρη­τη του­ρι­στι­κή πίε­ση κατά τους θερι­νούς μήνες από τη, συχνά δίχως όριο παρα­χώ­ρη­σή τους για ομπρέ­λες και ξαπλώ­στρες, υπο­βαθ­μί­ζο­ντας την οικο­λο­γι­κή τους ακε­ραιό­τη­τα. Όσον αφο­ρά το συγκε­κρι­μέ­νο σημείο της παρα­λί­ας «Πανα­γία» στο οποίο κινή­θη­κε το όχη­μα 4x4, και για το οποίο ο Δήμος Ελα­φο­νή­σου και ο Φορέ­ας Δια­χεί­ρι­σης Πάρ­νω­να, Μου­στού, Μαι­νά­λου και Μονεμ­βα­σί­ας ανα­κοί­νω­σαν ότι το καλο­καί­ρι χρη­σι­μο­ποιεί­ται ως χώρος στάθ­μευ­σης, δημιουρ­γού­νται εύλο­γα ερω­τή­μα­τα από πού προ­κύ­πτει η νομι­μό­τη­τα αυτής της χρή­σης στον αιγια­λό, και πάνω σε αμμο­θί­νες, όπως προ­κύ­πτει και από τη χαρ­το­γρά­φη­ση των τύπων οικοτόπων.

Με βάση τα παρα­πά­νω, οι Περι­βαλ­λο­ντι­κές Οργα­νώ­σεις υπέ­βα­λαν καταγ­γε­λία προς τον εισαγ­γε­λέα και τις αρμό­διες υπη­ρε­σί­ες ζητώ­ντας τους να πρά­ξουν τα δέο­ντα στο πλαί­σιο των καθη­κό­ντων τους.

Είναι πολύ λυπη­ρό το γεγο­νός ότι για την προ­βο­λή μερι­κών λεπτών μίας δημο­φι­λούς εκπο­μπής σε ώρα υψη­λής τηλε­θέ­α­σης, ακυ­ρώ­νο­νται 30 χρό­νια περι­βαλ­λο­ντι­κής πολι­τι­κής και εκπαί­δευ­σης, δημο­σιεύ­σε­ων, μελε­τών και επι­χει­ρη­μα­το­λο­γί­ας για την προ­στα­σία και δια­χεί­ρι­ση των αμμο­θι­νών, ενώ θα μπο­ρού­σαν να λει­τουρ­γή­σουν υπο­στη­ρι­κτι­κά σε αυτές τις προ­σπά­θειες επι­λέ­γο­ντας να ανα­δεί­ξουν την αξία της περιο­χής και φυσι­κά σεβό­με­νες τα μέτρα για την προ­στα­σία της.