Παρουσιάστηκε ο πιο ακριβής «χάρτης» σχεδόν δύο δισεκατομμυρίων άστρων του γαλαξία

Τον πιο ολο­κλη­ρω­μέ­νο μέχρι σήμε­ρα κατά­λο­γο σχε­δόν δύο δισε­κα­τομ­μυ­ρί­ων άστρων του γαλα­ξία μας, με βάση στοι­χεία του δια­στη­μι­κού τηλε­σκο­πί­ου Gaia (Γαία) του Ευρω­παϊ­κού Οργα­νι­σμού Δια­στή­μα­τος (ESA), έδω­σε σήμε­ρα στη δημο­σιό­τη­τα μια διε­θνής ομά­δα αστρο­νό­μων. Πρό­κει­ται για τον πιο λεπτο­με­ρή τρισ­διά­στα­το «Άτλα­ντα» του γαλα­ξία μας που έχει υπάρ­ξει μέχρι σήμερα.

Τα νέα στοι­χεία περι­λαμ­βά­νουν μετρή­σεις των θέσε­ων των άστρων, των κινή­σε­ων τους, της φωτει­νό­τη­τας και των χρω­μά­των τους. Επί­σης για πρώ­τη φορά υπάρ­χουν οπτι­κές μετρή­σεις της επι­τά­χυν­σης του ηλια­κού συστή­μα­τός μας, κάτι που θα βοη­θή­σει στη μέτρη­ση της μάζας του γαλα­ξία μας. Επί­σης οι επι­στή­μο­νες θα ρίξουν περισ­σό­τε­ρο φως στην κατα­γω­γή του ηλια­κού μας συστή­μα­τος και στην ταχύ­τη­τα επέ­κτα­σης του σύμπα­ντος. Η Βασι­λι­κή Αστρο­νο­μι­κή Εται­ρεία της Βρε­τα­νί­ας παρου­σί­α­σε το νέο «χάρ­τη» σε δια­δι­κτυα­κή ενη­μέ­ρω­ση και συνέ­ντευ­ξη Τύπου.

Το δορυ­φο­ρι­κό παρα­τη­ρη­τή­ριο Gaia, το οποίο είναι διά­δο­χος του προη­γού­με­νου δορυ­φό­ρου Hipparcos (Ίππαρ­χος) της περιό­δου 1989–1993 και περι­λαμ­βά­νει δύο τηλε­σκό­πια, εκτο­ξεύ­θη­κε το 2013. Βρί­σκε­ται σε τρο­χιά στο λεγό­με­νο σημείο Λαγκράνζ 2 (L2), σε από­στα­ση περί­που 1,5 εκα­τομ­μυ­ρί­ου χιλιο­μέ­τρου από τη Γη, στην αντί­θε­τη κατεύ­θυν­ση από τον Ήλιο. Στο σημείο αυτό οι βαρυ­τι­κές δυνά­μεις της Γης και του Ήλιου εξι­σορ­ρο­πού­νται, με απο­τέ­λε­σμα το Gaia να παρα­μέ­νει σε στα­θε­ρή θέση, ενώ είναι αρκε­τά μακριά από τον πλα­νή­τη μας για να μη δέχε­ται παρεμ­βο­λές στις παρα­τη­ρή­σεις του.

Έως τώρα το τηλε­σκό­πιο είχε υπο­λο­γί­σει τις θέσεις 1,6 δισε­κα­τομ­μυ­ρί­ων άστρων, ενώ πλέ­ον έφθα­σε σχε­δόν τα δύο δισε­κα­τομ­μύ­ρια, με τις νέες θέσεις να είναι πολύ πιο ακρι­βείς από τις προη­γού­με­νες. Τα νέα στοι­χεία περι­λαμ­βά­νουν ιδιαί­τε­ρα ακρι­βείς μετρή­σεις για περί­που 300.000 άστρα σε από­στα­ση έως 326 ετών φωτός από τον Ήλιο.

Ακό­μη το Gaia επι­βε­βαί­ω­σε ότι το ηλια­κό μας σύστη­μα επι­τα­χύ­νε­ται στην τρο­χιά του μέσα στο γαλα­ξία μας. Στη διάρ­κεια ενός έτους ο Ήλιος και η πλα­νη­τι­κή συνο­δεία του επι­τα­χύ­νουν προς το γαλα­ξια­κό κέντρο κατά επτά χιλιο­στά ανά δευ­τε­ρό­λε­πτο, ενώ η ταχύ­τη­τα του ηλια­κού συστή­μα­τος εκτι­μά­ται σε περί­που 230 χιλιό­με­τρα το δευτερόλεπτο.

Το Gaia θα συνε­χί­σει να συλ­λέ­γει στοι­χεία του­λά­χι­στον έως το 2022, ενώ είναι πιθα­νή η παρά­τα­ση της απο­στο­λής του έως το 2025.