Παρουσιάστηκε την Παρασκευή 17/12 στη Θεσσαλονίκη (ΕΝΕΚΕΝ — ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ — ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ) για πρώτη φορά το βιβλίο της Έφης Παυλίδου: «Εκπαίδευση και εθνογλωσσική ενσωμάτωση των ξενόφωνων πληθυσμών στην Ελλάδα την περίοδο 1912–1940»
Για το βιβλίο μίλησαν οι:
-Ο Χρήστος Τζήκας, Αφυπηρετήσας Καθηγητής του Α.Π.Θ. που αφού αναφέρθηκε στο γενικότερο ιστορικό πλαίσιο, τις αρετές του βιβλίου, χαρακτήρισε την συγγραφέα ως «χαλκέντερη ερευνήτρια που κατόρθωσε να δαμάσει όλο αυτό το πλούσιο υλικό και να μας δώσει μία εμφαντική εικόνα για την εκπαίδευση των μειονοτήτων την περίοδο αυτή». Και κατέληξε: «Πρόκειται για ωφέλιμο βιβλίο για όλους μας που αν και περιέχει πλήθος λεπτομερειών χάρη στη μαεστρία και την γλώσσα της συγγραφέα διαβάζεται εύκολα και ευχάριστα»
- Ο Κωνσταντίνος Τσιούμης, Καθηγητής στο Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του Α.Π.Θ. που τόνισε ότι «ήδη έχω συστήσει στους φοιτητές μου να διαβάζουν και να χρησιμοποιούν τη διδακτορική διατριβή της συγγραφέως που αποτελεί τη βάση για το βιβλίο αυτό, γιατί πιστεύω ότι ένα τέτοιο βιβλίο είναι χρήσιμο στην περιορισμένη συνθετική βιβλιογραφία , για να μπορούν προπτυχικαοί, μεταπτυχιακοί φοιτητές και όποιος άλλος ενδιαφέρεται να ενημερώνεται αρτιότερα για το τι συνέβη αυτήν την κρίσιμη περίδο για τη εξέλιξη των μειονοτήτων και την εκπαίδευση τους.»
- Η Σοφία Ηλιάδου-Τάχου, Καθηγήτρια Νέας Ελληνικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας τόνισε: «Το βιβλίο είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον σε όλον τον ακαδημαϊκό λόγο που αφορά κυρίως τις μειονότητες» κατέθεσε τους δικούς της προβληματισμούς για το όλο ζήτημα και κατέληξε: «Καταβλήθηκε μία μεγάλη προσπάθεια , αναλώθηκε πολύς χρόνος και κατέληξε σε γόνιμα και ουσιαστικά συμπεράσματα».
Η συγγραφέας του βιβλίου Έφη Παυλίδου ανάμεσα στ’ άλλα τόνισε: «Πρόθεσή μου ήταν να ερευνήσω τον τρόπο που αντιμετώπισε το ελληνικό εθνικό κράτος τους διαφόρους «άλλους» (εθνικούς, θρησκευτικούς, γλωσσικούς) των Νέων Χωρών. Στην προσπάθεια τους να τους αφομοιώσει ή να τους ενσωματώσει στον «ελληνικό εθνικό κορμό» στη διάρκεια του Μεσοπολέμου. Ούτε η επιλογή της περιόδου, ούτε η επιλογή των μειονοτήτων ήταν τυχαία, δεδομένου ότι η περίοδος αυτή ήταν η κατεξοχήν εθνοποιητική στο χώρο των Βαλκανίων…Το ερευνητικό μου ενδιαφέρον επικεντρώθηκε στο χώρο της εκπαίδευσης γιατί ήθελα να συνδέσω την εφαρμοζόμενη εκπαιδευτική πολιτική με την προώθηση εθνικών στόχων στις «ξενόφωνες» περιοχές. Στόχοι που ήταν η περίφημη εθνική ολοκλήρωση μέσα από την προώθηση της εθνικής ομογενοποίησης. Δεν αρκέστηκα σε μία γεγονοτολογική προσέγγιση του ζητήματος , σε μία απλή περιγραφή της εκπαιδευτικής κυβερνητικής πολιτικής αλλά με σκοπό να αναμετρηθώ με το ερευνητικό μου υλικό- πρωτίστως αρχιακό-να επιχειρήσω να ερμηνεύσω τα ευρήματα και να καταλήξω σε συγκεκριμένα συμπεράσματα. ..Το βιβλίο βεβαίως απευθύνεται στους ειδικούς επιστήμονες, αφορά και τους δασκάλους γιατί μεταξύ άλλων θεμάτων μπορούν να δουν και τον ρόλο που επεφύλασσε το ελληνικό κράτος στους εκπαιδευτικούς ως «αποστόλους της εθνικής ιδέας» στις ξενόφωνες περιοχές, ως αρμόδιους για τον εξελληνισμό όχι μόνο των παιδιών αλά και ευρύτερα των κατοίκων αυτών των περιοχών. Γενικότερα απευθύνεται σε όλους όσους έχουν μία ευρύτητα ενδιαφερόντων χωρίς απαραίτητα να έχουν εξειδικευμένες ιστορικές γνώσεις.» Και κατέληξε διαβάζοντας αποκαλυπτικό αρχειακό υλικό που παρουσιάζεται σχολιασμένο στο βιβλίο.
Τη συζήτηση συντόνισε ο Πέτρος Παπασαραντόπουλος, εκδότης, συγγραφέας.