Περί επιστήμης και αριστείας

Γρά­φει ο Νίκος Μότ­τας //

Στο προ­σκή­νιο της εγχώ­ριας ειδη­σε­ο­γρα­φί­ας ήρθε πρό­σφα­τα η περί­πτω­ση μιας φοι­τή­τριας της Σχο­λής Θετι­κών Επι­στη­μών του ΑΠΘ που απο­φοί­τη­σε με βαθ­μό πτυ­χί­ου «Άρι­στα 10», πετυ­χαί­νο­ντας το πρώ­το δεκά­ρι της Σχο­λής σε όλα τα χρό­νια λει­τουρ­γί­ας του.

«Δεν ασχο­λή­θη­κα ποτέ με κατα­λή­ψεις, κινη­το­ποι­ή­σεις και δρα­στη­ριό­τη­τες εκτός των σπου­δών μου και δεν θα με ενο­χλού­σε η παρου­σία της αστυ­νο­μί­ας, αν κάνει τη δου­λειά της», σημεί­ω­σε μετα­ξύ άλλων σε συνέ­ντευ­ξή της η αρι­στού­χος φοιτήτρια.

Συγ­χαί­ρου­με την κοπέ­λα για το επί­τευγ­μά της και της ευχό­μα­στε κάθε επι­τυ­χία στη ζωή της. Οφεί­λου­με, ωστό­σο, να κάνου­με ενα σχό­λιο με αφορ­μή την παρα­πά­νω δήλω­ση. Μια δήλω­ση στην οποία — δυστυ­χώς- αντι­κα­το­πτρί­ζε­ται η νοο­τρο­πία με την οποία το κυρί­αρ­χο σύστη­μα επι­θυ­μεί να εμπο­τί­σει στις νέες γενιές. Είναι η προ­σπά­θεια δια­μόρ­φω­σης ατο­μι­κι­στι­κής συνεί­δη­σης και απο­στει­ρω­μέ­νης επι­στη­μο­νι­κής «αρι­στεί­ας».

Δεν είναι τυχαίο. Το πρό­τυ­πο κάθε κοι­νω­νί­ας αντα­να­κλά την κοι­νω­νι­κή τάξη που βρί­σκε­ται στην εξου­σία. Ο ατο­μι­σμός, ως στά­ση ζωής, εκφρά­ζει την ατο­μι­κή ιδιο­κτη­σία στα μέσα παρα­γω­γής. Στον καπι­τα­λι­σμό, ο «επι­τυ­χη­μέ­νος άνθρω­πος» γεν­νιέ­ται μέσα από τη δια­μόρ­φω­ση και εξέ­λι­ξη της ατο­μι­κι­στι­κής συνεί­δη­σης, τον σκλη­ρό αντα­γω­νι­σμό, την σύγκρου­ση του ατό­μου με την κοινωνία.

Το κυρί­αρ­χο εκμε­ταλ­λευ­τι­κό σύστη­μα θέλει νέους ικα­νούς να αντα­πο­κρί­νο­νται στις ανά­γκες της καπι­τα­λι­στι­κής οικο­νο­μί­ας, δηλα­δή εργα­ζό­με­νους έτοι­μους να υπη­ρε­τή­σουν τις ανά­γκες του κεφαλαίου.

Θέλει επι­στή­μο­νες να δου­λεύ­ουν σιω­πη­λά στα εργα­στή­ρια και τα γρα­φεία τους, απο­κομ­μέ­νους από την κοι­νω­νι­κή και ταξι­κή πάλη.

Θέλει ανθρώ­πους να μπο­ρούν να λύνουν τις πιο δύσκο­λες δια­φο­ρι­κές εξι­σώ­σεις για να ρυθ­μί­σουν την λει­τουρ­γία μιας μηχα­νής, αλλά να περι­μέ­νουν από τους Θεούς και τα ζώδια να ρυθ­μί­σουν τη ζωή τους.

Θέλει απο­νε­κρω­μέ­νο φοι­τη­τι­κό κίνη­μα, να μην αντι­δρά, να μην κινη­το­ποιεί­ται, να μην διεκ­δι­κεί. Θέλει φοι­τη­τές χει­ρα­γω­γή­σι­μους, πολι­τι­κά αδιά­φο­ρους, να δέχο­νται αδια­μαρ­τύ­ρη­τα τα κυβερ­νη­τι­κά τερα­τουρ­γή­μα­τα στον χώρο της Παι­δεί­ας, τις μεταρ­ρυθ­μί­σεις-εκτρώ­μα­τα, την διά­λυ­ση του δημό­σιου πανε­πι­στη­μί­ου, την αστυ­νο­μο­κρα­τία και την καταστολή.

Η απο­στει­ρω­μέ­νη «αρι­στεία», η απο­κομ­μέ­νη από τις κοι­νω­νι­κές εξε­λί­ξεις, τον κοι­νό αγώ­να και την συλ­λο­γι­κή πάλη είναι κενό γράμ­μα. Ο αλη­θι­νά άρι­στος επι­στή­μο­νας είναι αυτός που κάνει κτή­μα τη γνώ­ση της επο­χής του πάνω στην κοι­νω­νι­κή ζωή, που θέτει τα ταλέ­ντα, την ευφυία, το απο­τέ­λε­σμα της δου­λειάς του στην υπη­ρε­σία του λαού.

Η πραγ­μα­τι­κή «αρι­στεία», το αλη­θι­νό «δεκά­ρι», δεν απο­τυ­πώ­νε­ται στις βαθ­μο­λο­γί­ες των πτυ­χί­ων που προ­σφέ­ρει η ακα­δη­μαϊ­κή μόρ­φω­ση. Απο­τυ­πώ­νε­ται στην στά­ση ζωής απέ­να­ντι στην κοι­νω­νία και τους ανθρώ­πους, στη δρά­ση για να γυρί­σει εμπρός ο τρο­χός της ιστο­ρί­ας και ν’αν­θρω­πέ­ψει ο άνθρωπος.

«Τσε Γκε­βά­ρα, πρε­σβευ­τής της Επα­νά­στα­σης», του Νίκου Μόττα