Γράφει ο Αλέκος Χατζηκώστας //
Από τις πρώτες φροντίδες της νεαρής σοβιετικής εξουσίας εκτός από τα διατάγματα για τη ειρήνη και τη γη ήταν η αντιμετώπιση των επισιτιστικών προβλημάτων, του αγώνα ουσιαστικά επιβίωσης του λαό που ανάμεσα στα κύρια μέτωπα ήταν η προστασία των ανέργων (που φυσικά με το προχώρημα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης έπαψαν να υπάρχουν στα τέλη του ’20 ενώ ο τελευταίος επίσημα άνεργος καταγράφηκε το 193)). Και φυσικά όλα αυτά σε συνθήκες συνέχισης του πολέμου, επισιτιστικής κρίσης, αντεπανάστασης κλπ.
Να θυμίσουμε απλά ότι στα μέσα του Νοέμβρη (με το παλιό ημερολόγιο) η σοβιετική εξουσία πήρε στα χέρια της την Κρατική Τράπεζα και συνέχεια εθνικοποίησε το τραπεζικό σύστημα, δημοσίευσε τον «Κανονισμό του εργατικού ελέγχου» (την ίδια περίοδο), ξεκίνησε και η εθνικοποίηση της μεγάλης καπιταλιστικής ιδιοκτησίας., ενώ τον Δεκέμβρη ιδρύθηκε το Ανώτατο Συμβούλιο Λαϊκής Οικονομίας.
Με ημερομηνία: 1917.12.11 δημοσιεύεται από τη νεαρή Σοβιετική εξουσία απόφαση για την προστασία των ανέργων. Παραθέτουμε (σε αρκετή πιστή μετάφραση) όλο το ντοκουμέντο θέλοντας ταυτόχρονα να δείξουμε την φροντίδα της νεαρής σοβιετικής εξουσίας σε αντίθεση με ότι συμβαίνει σήμερα σε ολόκληρο τον καπιταλιστικό κόσμο που και η ανεργία γιγαντώνεται και η οι άνεργοι δεν προστατεύονται:
«Άρθρο αριθ. 111.
Πρόβλεψη για την ασφάλιση ανεργίας.
1) Το παρόν καταστατικό εκτείνεται σε ολόκληρη την επικράτεια της Ρωσικής Δημοκρατίας και σε όλα τα πρόσωπα, χωρίς διάκριση φύλου ή ηλικίας, που απασχολούνται σε οποιονδήποτε κλάδο της οικονομίας, ανεξαρτήτως της φύσης τους και ανεξάρτητα από το αν απασχολούνται από κρατικούς, ιδιωτικούς ή δημόσιους φορείς ή από ιδιώτες.
2) Η παρούσα διάταξη δεν εφαρμόζεται στα πρόσωπα των οποίων οι τακτικές αποδοχές υπερβαίνουν το τριπλάσιο του μέσου όρου των αποδοχών των εργαζομένων της εν λόγω περιοχής, όπως αυτός καθορίζεται από τα τοπικά ή περιφερειακά συμβούλια των συνδικαλιστικών οργανώσεων.
3) Ως άνεργος ορίζεται κάθε ικανό προς εργασία πρόσωπο, του οποίου η κύρια πηγή διαβίωσης είναι η μισθωτή εργασία, το οποίο δεν μπορεί να βρει εργασία με το ποσοστό αμοιβής που καθορίζεται από τις αντίστοιχες συνδικαλιστικές οργανώσεις ή, ελλείψει αυτών, από το γραφείο εργασίας και το οποίο είναι εγγεγραμμένο στα τοπικά γραφεία εργασίας ή στις συνδικαλιστικές οργανώσεις ή, ελλείψει αυτών, στις ασφαλιστικές εταιρείες ασθενείας.
Σημείωση. Τα άτομα που χάνουν τις αποδοχές τους λόγω λουκέτου θεωρούνται άνεργοι.
4) Δεν θεωρούνται άνεργοι κατά την έννοια της παρούσας διάταξης: α) πρόσωπα που χάνουν την εργασία τους χωρίς απώλεια αποδοχών, β) πρόσωπα που χάνουν τις αποδοχές τους λόγω απεργίας κατά τη διάρκειά της, γ) πρόσωπα που διαπιστώνεται από το τοπικό ταμείο ανεργίας ή τα εξουσιοδοτημένα όργανά του ότι εγκατέλειψαν την προηγούμενη εργασία τους χωρίς βάσιμο λόγο ή ότι ξεκινούν νέα ή ότι δεν έχουν ανάγκη παροχών κατά το χρόνο αυτό.
5) Το ύψος και η διάρκεια της ανεργίας καθορίζονται από το τοπικό ταμείο ανεργίας μέσω των εργασιακών κέντρων και των συνδικάτων.
6) Οι πόροι για την παροχή ασφαλιστικών παροχών στους ανέργους προέρχονται από την παρακράτηση του αντίστοιχου μέρους του προοδευτικού φόρου εισοδήματος, περιουσίας και κληρονομιών.
(7) Μέχρις ότου καταργηθεί ο φόρος αυτός, τα κεφάλαια για τις ασφαλιστικές παροχές προς τους ανέργους προέρχονται από την εργοδοτική εισφορά.
8) Οι εισφορές αυτές καταβάλλονται από τους εργοδότες στα τοπικά ταμεία ανεργίας και αποτελούν ένα πανελλαδικό ταμείο ανεργίας. Το Εθνικό Ταμείο Ανεργίας κατατίθεται, φυλάσσεται και δαπανάται σύμφωνα με τους κανόνες που θεσπίζει το Κεντρικό Συμβούλιο Ασφάλισης Ανεργίας (άρθρο 25).
(9) Το ύψος των εργοδοτικών εισφορών στο ταμείο ανεργίας καθορίζεται ως ποσοστό επί των μισθών και ορίζεται ομοιόμορφα για όλη τη Ρωσία από την Κεντρική Επιτροπή για την ασφάλιση της ανεργίας σε τουλάχιστον τρία τοις εκατό, σύμφωνα με τα στοιχεία που υποβάλλει το Πανρωσικό Συμβούλιο Συνδικάτων. Η ελάχιστη εισφορά των εργοδοτών για τους εποχικά εργαζόμενους καθορίζεται σε πέντε τοις εκατό των μισθών.
(10) Με απόφαση της επιτροπής του τοπικού ταμείου ανεργίας ή της επαρχιακής ή κεντρικής επιτροπής ασφάλισης ανεργίας, μπορεί να υιοθετηθεί ο υπολογισμός των εισφορών ως ποσοστό επί των αποδοχών κάθε ατόμου αντί του υπολογισμένου ποσού των εισφορών.
11) Οι εισφορές πρέπει να καταβάλλονται από τους εργοδότες στο τοπικό ταμείο ασφάλισης ανεργίας εντός μίας εβδομάδας από την ημερομηνία καταβολής των αποδοχών. Εάν το ποσό δεν καταβληθεί εμπρόθεσμα, οι εργοδότες υπόκεινται σε καταλογισμό με απόφαση του Επιτρόπου Εργασίας για αδιαμφισβήτητη δημόσια επιβάρυνση, με πρόστιμο 10% ανά μήνα επί του μη καταβληθέντος ποσού, υπολογίζοντας κάθε ελλιπή μήνα ως πλήρη μήνα, υπέρ του Ταμείου Ανεργίας.
12) Οι εργοδότες υποχρεούνται στο ταμείο ανεργίας: α) να δηλώνουν εντός μιας εβδομάδας κάθε πρόσωπο που προσλαμβάνεται ή απολύεται, β) να παραδίδουν πληροφορίες στα έντυπα που ορίζει η Κεντρική Επιτροπή Ασφάλισης Ανεργίας για το ύψος των αποδοχών κάθε ατόμου που απασχολείται από αυτούς, γ) να τηρούν αρχεία που περιέχουν τις εν λόγω πληροφορίες, δ) να υποβάλλουν σε πρόσωπα εξουσιοδοτημένα από την επιτροπή του ταμείου ανεργίας “τα έγγραφα, τους λογαριασμούς, τα αρχεία και τα βιβλία που πρέπει να υποβληθούν, επιβεβαιώνοντας τις εν λόγω πληροφορίες.
13) Όσον αφορά τους μισθούς, ως μισθός θεωρείται: α) το χρηματικό ποσό που εισπράττεται κατά τη διάρκεια μιας δεδομένης περιόδου με τη μορφή μισθού, συμπεριλαμβανομένης της υπερωριακής εργασίας, ανεξάρτητα από τον τρόπο πληρωμής, είτε πρόκειται για μισθό είτε για ημερομίσθιο, είτε για μηνιαίο είτε για άλλο- β) το κόστος των παροχών σε είδος (διαμέρισμα, φαγητό ή οτιδήποτε άλλο) που λαμβάνονται κατά την ίδια περίοδο, εφόσον αυτές παρέχονται στον εργαζόμενο. β) Η αξία των επιδομάτων σε είδος, εφόσον παρέχονται στον εργοδότη, όπου η αξία των επιδομάτων σε είδος είναι το είκοσι τοις εκατό του μισθού και η αξία των τροφείων και των άλλων επιδομάτων καθορίζεται από την πραγματική αξία. γ) Το μερίδιο του προσώπου στα κέρδη και το μερίδιο του ταντιέματος που λαμβάνει.
14) Ο άνεργος λαμβάνει επίδομα στο ύψος του μέσου ημερομισθίου της περιοχής, αλλά όχι υψηλότερο από τις πραγματικές αποδοχές του. Η ημερομηνία κατά την οποία αρχίζουν να καταβάλλονται οι παροχές από κάθε τοπικό ταμείο ασφάλισης ανεργίας καθορίζεται από το Κεντρικό Συμβούλιο Ασφάλισης Ανεργίας, το οποίο ανοίγει μια πίστωση προς το τοπικό ταμείο ασφάλισης ανεργίας. Η Κεντρική Επιτροπή Ασφάλισης Ανεργίας μπορεί, κατά περίπτωση, να μειώσει τα πρότυπα παροχών που ορίζονται στο παρόν άρθρο.
Σημείωση. Ο μέσος μισθός σε μια δεδομένη περιοχή καθορίζεται από το τοπικό ή περιφερειακό συμβούλιο των συνδικάτων.
15) Ο άνεργος δικαιούται παροχές από την τέταρτη ημέρα ανεργίας.
16) Εάν ένας άνεργος, ο οποίος δεν δικαιούται υποστήριξη από το ταμείο ασφάλισης ασθενείας, αρρωστήσει, το τοπικό ταμείο ασφάλισης ασθενείας συμφωνεί με το τοπικό ταμείο ασφάλισης ασθενείας να τον υποστηρίξει κατά τη διάρκεια της ασθένειάς του σύμφωνα με τα πρότυπα των ταμείων ασφάλισης ασθενείας και να χρεώσει το τοπικό ταμείο ανεργίας.
17) Σε κάθε πόλη ή χωριό με περισσότερους από είκοσι χιλιάδες κατοίκους δημιουργείται αμέσως τοπικό ταμείο ανεργίας. Ιδρύονται και άλλα τοπικά ταμεία ασφάλισης ανεργίας, καθένα από τα οποία καλύπτει ορισμένη περιφέρεια, τα εδαφικά όρια της οποίας εγκρίνονται από το Κεντρικό Συμβούλιο Ασφάλισης Ανεργίας κατόπιν πρότασης του Επαρχιακού Συμβουλίου Ασφάλισης Ανεργίας.
18) Τα τοπικά ταμεία ασφάλισης ανεργίας έχουν το δικαίωμα να σχηματίζουν συνδικάτα και να συνάπτουν συμφωνίες τόσο μεταξύ τους όσο και με άλλες οργανώσεις και ιδρύματα.
19) Το τοπικό ταμείο ανεργίας μπορεί να αποκτά στο όνομά του περιουσιακά δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων της κυριότητας και άλλων δικαιωμάτων επί ακινήτων, να αναλαμβάνει υποχρεώσεις και να ενάγει και να ενάγεται ενώπιον δικαστηρίου.
20) Το τοπικό ταμείο ανεργίας διοικείται από επιτροπή που αποτελείται κατά τα τρία τέταρτα από εκπροσώπους του τοπικού συνδικαλιστικού συμβουλίου και κατά το ένα τέταρτο από εκπροσώπους του τοπικού ταμείου ασφάλισης ασθενείας. Εάν δεν υπάρχει συνδικαλιστικό συμβούλιο ή ενιαίο τοπικό ταμείο ασφάλισης ασθενείας στην περιοχή, οι αντιπρόσωποι των αντίστοιχων φορέων (συνδικάτα και ταμεία ασφάλισης ασθενείας χωριστά) συνεδριάζουν και εκλέγουν τους αντιπροσώπους που τους αναλογούν.
21) Η τοπική ταμειακή επιτροπή αποτελείται από: α) διοικητικό συμβούλιο και β) ελεγκτική επιτροπή.
22) Οι αποφάσεις της Τοπικής Επιτροπής του Ταμείου Ανεργίας σχετικά με την εφαρμογή των παρόντων κανονισμών μπορούν να προσβληθούν εντός δύο εβδομάδων στην Επαρχιακή Επιτροπή Ασφάλισης Ανεργίας και οι αποφάσεις της Επαρχιακής Επιτροπής στην Κεντρική Επιτροπή εντός της ίδιας προθεσμίας (άρθρο 25). Οι προσφυγές δεν αναστέλλουν την εκτέλεση των αποφάσεων.
23) Τα καθήκοντα του επαρχιακού γραφείου ασφάλισης και της ασφαλιστικής επιτροπής ανατίθενται στην επαρχιακή και στην κεντρική επιτροπή ασφάλισης ανεργίας κατά την εφαρμογή των παρόντων κανονισμών.
24) Η επαρχιακή επιτροπή ασφάλισης ανεργίας απαρτίζεται από δεκαεννέα άτομα, εκ των οποίων εννέα εκπρόσωποι από το συνδικαλιστικό συμβούλιο, τέσσερις από τα ταμεία ασφάλισης ασθενείας, ένας από το γραφείο εργασίας, ένας από την Επιτροπή Εργασίας, ένας από την Επιτροπή Εμπορίου και Βιομηχανίας, ένας από την πόλη και ένας από την τοπική αυτοδιοίκηση.
25) Η Κεντρική Επιτροπή Ασφάλισης Ανεργίας βρίσκεται στην Πετρούπολη και αποτελείται από είκοσι τρία άτομα, εκ των οποίων δεκατρείς προέρχονται από το Πανρωσικό Συμβούλιο Συνδικάτων, πέντε από την Ομάδα Ασφάλισης Εργαζομένων που υπάγεται στο Συμβούλιο Ασφάλισης, δύο από το Κομισαριάτο Εργασίας, ένας από το Κομισαριάτο Εμπορίου και Βιομηχανίας, ένας από την Πανρωσική Ένωση Zemstvo και ένας από την Πανρωσική Ένωση Πόλεων.
26) Η αρχική συγκρότηση των ταμείων ανεργίας, των επαρχιακών και των κεντρικών επιτροπών είναι αρμοδιότητα των αντίστοιχων συνδικαλιστικών συμβουλίων ή, ελλείψει αυτών, των εκπροσώπων των συνδικάτων και των ταμείων ασφάλισης υγείας.
27) Εάν οι οργανώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 26 δεν συστήσουν ταμείο ανεργίας εντός ενός μηνός, το ταμείο αυτό συστήνεται με απόφαση του Επιτρόπου Εργασίας.
28) Ο παρών κανονισμός τίθεται αμέσως σε ισχύ και δημοσιεύεται τηλεγραφικά. Η παράβαση των διατάξεων αυτών τιμωρείται από το δικαστήριο με φυλάκιση μέχρι ενός έτους.
Πρόεδρος της Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής, Sverdlov.
Πρόεδρος του Συμβουλίου των Λαϊκών Επιτρόπων, Β.Ουλιάνοφ (Λένιν).
Λαϊκός Επίτροπος Εργασίας A. Shlyapnikov.
Διευθυντής του τμήματος Σοβιετικών Υποθέσεων Vlad. Bonch-Bruyevich.
Γραμματέας του Σοβιέτ N. Gorbunov.
11 Δεκεμβρίου 1917.
(Δημοσιεύθηκε στο υπ’ αριθμ. 31ο τεύχος της Εφημερίδας της Προσωρινής Κυβέρνησης των Εργατών και των Αγροτών της 13ης Δεκεμβρίου 1917.)
Ναπολέων Σουκατζίδης Το μεγαλείο ενός αγωνιστή της Αντίστασης, του Θέμου Κορνάρου
