Προσφυγικό: Μια μικρή αναδρομή (2ο Μέρος)

Γρά­φει ο 2310net //

Αυτές οι ρωγ­μές ανθρω­πιάς έγι­ναν μεγα­λύ­τε­ρες λόγω της εικό­νας. Η εικό­να του μικρού Αϊλάν, νεκρού μπρού­μυ­τα στην άμμο έκα­νε το γύρο του κόσμου και απέ­δει­ξε πως η δύνα­μη της εικό­νας είναι τερά­στια. Τα νεκρά προ­σφυ­γό­που­λα είναι πια αμέ­τρη­τα, αλλά κανείς από τους πρό­σκαι­ρα «je suis aylan» δεν φαί­νε­ται να νοιά­ζε­ται. Μια άλλη εικό­να, αυτή των τριών γλυ­κύ­τα­των για­γιά­δων που ταϊ­ζουν ένα μωρό επί­σης προ­κά­λε­σε έντο­να συναι­σθή­μα­τα. Ώσπου μπή­κε στο background της στη­μέ­νης συνά­ντη­σης του Τσί­πρα με τον Πρω­θυ­πουρ­γό του Λου­ξεμ­βούρ­γου (όταν εγκαι­νί­α­ζαν το πρό­γραμ­μα μετε­γκα­τά­στα­σης) και από τότε σαν να χάθη­κε η αυθε­ντι­κό­τη­τά της.

Επι­στρέ­φου­με στο Νοέμ­βριο. Μετά το χτύ­πη­μα στο Παρί­σι ο δρό­μος προς τα βόρεια ήταν πια φραγ­μέ­νος για όλους πλην Σύριων, Αφγα­νών και Ιρα­κι­νών. Αυτό σήμαι­νε ότι αυτό­μα­τα ένας μεγά­λος αριθ­μός ανθρώ­πων έμει­ναν εγκλω­βι­σμέ­νοι στην Ελλά­δα. Άνθρω­ποι κυρί­ως αφρι­κα­νι­κής κατα­γω­γής, αλλά και πολ­λοί Ιρα­νοί άρχι­σαν να επι­στρέ­φουν από την Ειδο­μέ­νη προς την Αθή­να, όπου έπρε­πε να φιλο­ξε­νη­θούν προ­σω­ρι­νά στον Ελαιώ­να. Και από την βίαιη κατα­στο­λή των ανθρώ­πων που δεν έφευ­γαν από την Ειδο­μέ­νη μέχρι την επι­στρο­φή τους στην Αθή­να ξεκι­νά­ει το τρα­γι­κό της υπόθεσης.

Όλοι όσοι έμπαι­ναν στα νησιά έπαιρ­ναν στα χέρια τους ένα Υπη­ρε­σια­κό Σημεί­ω­μα, το οποίο στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα δηλώ­νει την αδυ­να­μία του κρά­τους να απε­λά­σει τους «παρά­νο­μα» εισελ­θό­ντες. Έτσι, το Υπη­ρε­σια­κό Σημεί­ω­μα έχει διάρ­κεια 30 ημε­ρών, μετά τις οποί­ες ο κάτο­χός του τίθε­ται αυτό­μα­τα εκτός νόμου και κιν­δυ­νεύ­ει με σύλ­λη­ψη και απέ­λα­ση. Για όσο και­ρό ήταν ανοι­χτά τα σύνο­ρα αυτό το Υπη­ρε­σια­κό Σημεί­ω­μα δεν είχε καμία αξία, μάλ­λον λει­τουρ­γού­σε ως ενθύ­μιο από την Ελλά­δα αφού αυτοί που το είχαν έμε­ναν για πολύ λίγες μέρες εδώ. Ωστό­σο, αυτοί που δεν μπό­ρε­σαν να περά­σουν τα σύνο­ρα βρέ­θη­καν απλά να κρα­τάν ένα έγγρα­φο το οποίο λήγει σε λίγες μέρες θέτο­ντάς τους εκτός νόμου. Ο μόνος τρό­πος να παρα­μεί­νουν νόμι­μα στη χώρα είναι να υπο­βάλ­λουν αίτη­μα για άσυ­λο στην Ελλά­δα, κάτι που κανέ­νας από αυτούς δεν θα ήθε­λε καθώς όλοι επι­θυ­μού­σαν να υπο­βάλ­λουν αίτη­μα ασύ­λου σε κάποια άλλη ευρω­παϊ­κή χώρα και ως γνω­στόν (Δου­βλί­νο ΙΙ) μόνο σε μια χώρα μπο­ρείς να υπο­βάλ­λεις αίτημα.

Η δια­δι­κα­σία για να υπο­βάλ­λει κανείς αίτη­μα ασύ­λου είναι τρα­γι­κή: πρέ­πει να καλεί μέσω skype σε μια γραμ­μή στην οποία δεν απα­ντά­ει κανείς. Μάλι­στα, κάθε γλώσ­σα εξυ­πη­ρε­τεί­ται μια συγκε­κρι­μέ­νη ημέ­ρα, που σημαί­νει ότι αν μιλάς αρα­βι­κά έχεις μόνο μια μέρα την εβδο­μά­δα να καλέ­σεις στην υπη­ρε­σία ασύ­λου μέσω skype για να να λάβεις ημε­ρο­μη­νία για να υπο­βάλ­λεις το αίτη­μα για άσυ­λο. Πρα­κτι­κά απει­ρο­ε­λά­χι­στοι είναι εκεί­νοι οι οποί­οι κατα­φέρ­νουν να πιά­σουν γραμ­μή. Οι περισ­σό­τε­ροι απλά καλούν και δεν απα­ντά­ει κανείς. Έτσι, χιλιά­δες άνθρω­ποι βρί­σκο­νται στη χώρα με ληγ­μέ­να χαρ­τιά και πρα­κτι­κά χωρίς τη δυνα­τό­τη­τα να υπο­βάλ­λουν αίτη­μα για άσυλο.

Λίγες ημέ­ρες πριν την έναρ­ξη των hot-spot αστυ­νο­μι­κοί της ομά­δας ΔΙΑΣ μάζευαν κόσμο με ληγ­μέ­να Υπη­ρε­σια­κά Σημειώ­μα­τα, τους κρα­τού­σαν στα κρα­τη­τή­ρια μέχρι να τους στεί­λουν στα hotspot που θα λει­τουρ­γούν και ως κρα­τη­τή­ρια για την επαναπροώθηση.

Πλέ­ον τα hotspot θα ξεφυ­τρώ­νουν σαν μανι­τά­ρια, αφού όλη αυτή η δια­δι­κα­σία θα κρα­τή­σει τους πρό­σφυ­γες στην Ελλά­δα. Ήδη τα πρώ­τα γέμι­σαν και έρχο­νται κι άλλα. Η συμπε­ρι­φο­ρά της κυβέρ­νη­σης στους ανθρώ­πους αυτούς δεν είναι παρά η αντα­νά­κλα­ση της συμπε­ρι­φο­ράς ολό­κλη­ρης της Ε.Ε. Τόσο το Δου­βλί­νο ΙΙ, όσο και οι απο­φά­σεις-μονο­με­ρείς δήθεν ενέρ­γειες χωρών όπως η ΠΓΔΜ ή η Αυστρία, θα καθι­στούν αδύ­να­τη τη μετά­βα­ση των ανθρώ­πων αυτών σε άλλες ευρω­παϊ­κές χώρες, πλην εκεί­νων που θα δικαιού­νται  οικο­γε­νεια­κή επα­νέ­νω­ση οι οποί­οι είναι λίγοι και οι δια­δι­κα­σί­ες πάρα πολύ αργές.

Η Αυστρία δεν έκα­νε τίπο­τα άλλο παρά να εφαρ­μό­σει αυτά που ήδη συζη­τιού­νται σε όλη την ΕΕ, λει­τουρ­γώ­ντας εντε­λώς συνει­δη­τά και σίγου­ρα με την υπο­στή­ρι­ξη και συνεν­νό­η­ση αυτών που σήμε­ρα κάνουν πως την «μαλώ­νουν». Κανείς πια δε μιλά­ει ούτε καν για την δήθεν αλλη­λεγ­γύη της ΕΕ, αλλά απο­κλει­στι­κά για μεί­ω­ση των προ­σφυ­γι­κών ροών. Πράγ­μα που σημαί­νει ότι δεν θέλουν άλλους πρό­σφυ­γες. Οπό­τε τους θέλουν κάπου συγκε­ντρω­μέ­νους για να μην μπαί­νουν στις χώρες τους και από εκεί να τους επι­στρέ­φουν στις πατρί­δες τους. Είχαν φρο­ντί­σει να προ­ε­τοι­μά­σουν το έδα­φος με τις ύπο­πτες καταγ­γε­λί­ες για μαζι­κούς βια­σμούς στη Γερ­μα­νία και γενι­κό­τε­ρα προ­σπα­θώ­ντας να παί­ξουν με την ισλα­μο­φο­βία. Με άλλα λόγια, ετοι­μά­στη­κε το έδα­φος για να γίνει πάρ­κινγκ κανο­νι­κό η Ελλά­δα, η κυβέρ­νη­ση της οποί­ας ευελ­πι­στεί να κρα­τή­σει τους πρό­σφυ­γες ζητώ­ντας ως λύτρα τη μεί­ω­ση του χρέους.

Για το λόγο αυτό η παρέμ­βα­ση του ΝΑΤΟ χαι­ρε­τί­στη­κε από όλους. Πρέ­πει να είναι κανείς αφε­λής για να πιστέ­ψει ότι η παρου­σία του ΝΑΤΟ έχει να κάνει με την απώ­θη­ση των προ­σφύ­γων και τη διά­σω­σή τους. Δεν είναι τυχαίο άλλω­στε ότι με το που άρχι­σε να εμφα­νί­ζε­ται το ΝΑΤΟ στάλ­θη­καν από τα τουρ­κι­κά παρά­λια οι πρώ­τοι πρό­σφυ­γες προς το Καστε­λό­ρι­ζο. Ωστό­σο η παρου­σία του ΝΑΤΟ πρα­κτι­κά δεν θα εξα­σφα­λί­σει τίπο­τα άλλο παρά περισ­σό­τε­ρους πνιγ­μούς προσφύγων.

Όπως θα έχε­τε ίσως παρα­τη­ρή­σει δεν έχω χρη­σι­μο­ποι­ή­σει την λέξη «μετα­νά­στης» σχε­δόν καθό­λου. Ο λόγος είναι ότι επι­χει­ρεί­ται από τα κέντρα εξου­σί­ας να περά­σει η διά­κρι­ση πρόσφυγα/μετανάστη με τέτοιο τρό­πο ώστε να δικαιο­λο­γεί κάθε μέτρο ενά­ντια των μετα­να­στών αλλά και εν τέλει των προ­σφύ­ων (κατα­στο­λή, απώ­θη­ση, απέ­λα­ση κτλ.). Με άλλα λόγια προ­ω­θεί­ται η αντί­λη­ψη ότι «άντε εντά­ξει, να βοη­θή­σου­με τους πρό­σφυ­γες, αλλά με προ­σο­χή μην τύχει και βοη­θή­σου­με κανέ­να μετα­νά­στη». Η δια­φο­ρά πρό­σφυ­γα και μετα­νά­στη είναι ότι ο πρώ­τος δεν μπο­ρεί να επι­στρέ­ψει στη χώρα κατα­γω­γής του, έφυ­γε διω­κό­με­νος για την θρη­σκεία, τις σεξουα­λι­κές του προ­τι­μή­σεις, τη φυλή που ανή­κει, τις πολι­τι­κές του ιδέ­ες κτλ. ενώ ο δεύ­τε­ρος έφυ­γε για να ανα­ζη­τή­σει καλύ­τε­ρη ζωή.

Η δια­δι­κα­σία ανα­γνώ­ρι­σης κάποιου ως πρό­σφυ­γα είναι ατο­μι­κή. Πρέ­πει δηλα­δή να απο­δεί­ξεις για­τί δεν μπο­ρείς να επι­στρέ­ψεις. Σήμε­ρα, ανα­γνω­ρί­ζο­νται ως πρό­σφυ­γες μόνο Σύροι, Ιρα­κι­νοί και Αφγα­νοί και μάλι­στα για τους τελευ­ταί­ους αυτό δεν είναι και πολύ σίγου­ρο. Ωστό­σο χιλιά­δες άλλοι άνθρω­ποι έρχο­νται από χώρες της Ασί­ας ή της Αφρι­κής για­τί έχουν υπο­στεί δίω­ξη για κάποιο λόγο που ανα­φέ­ρα­με παρα­πά­νω. Για παρά­δειγ­μα, μόλις αλλά­ζει μια δικτα­το­ρία σε κάποια χώρα της Αφρι­κής οι υπο­στη­ρι­κτές του προη­γού­με­νου διώ­κο­νται μέχρι θανά­του. Γυναί­κες ανα­γκά­ζο­νται να φύγουν για να γλι­τώ­σουν την κλει­το­ρει­δε­κτο­μή, ενώ αν είσαι ομο­φυ­λό­φι­λο­ς/-η κατα­δι­κά­ζε­σαι σε φυλά­κι­ση. Παρό­μοιες κατα­στά­σεις ισχύ­ουν και στην Ασία. Αυτοί οι άνθρω­ποι, αλή­θεια, τι είναι; Οικο­νο­μι­κοί μετα­νά­στες όπως εντέ­χνως θέλουν να τους παρου­σιά­σουν αυτοί που με τον ένα ή με τον άλλον τρό­πο τους θεω­ρούν βάρος για τη χώρα και θέλουν να τους στεί­λουν μακριά από τον κώλο μας και όπου θέλουν ας πάνε;

Αν προ­σέ­ξει κανείς τις δια­τυ­πώ­σεις γύρω από το ζήτη­μα θα θυμη­θεί ότι το καλο­καί­ρι μιλού­σαν για «προ­σφυ­γι­κό ζήτη­μα», αργό­τε­ρα έγι­νε «προ­σφυ­γι­κό-μετα­να­στευ­τι­κό» και πλέ­ον μιλά­νε ξεκά­θα­ρα για «μετα­να­στευ­τι­κό». Σε λίγο θα επι­στρέ­ψει και ο όρος «λαθρο­με­τα­νά­στευ­ση» και μην ξαφ­νια­στεί­τε αν τον ακού­σε­τε και από στε­λέ­χη του ΣΥΡΙΖΑ.

Το ζήτη­μα αυτό δεν μπο­ρεί να ξεχω­ρι­στεί από τα όσα συμ­βαί­νουν σε παγκό­σμια κλί­μα­κα. Οι προ­σφυ­γι­κές ροές θα μεγα­λώ­νουν όσο δια­τη­ρεί­ται και εντεί­νε­ται η κατά­στα­ση στην Ανα­το­λή. Βρι­σκό­μα­στε μια ανά­σα πριν τον Γ’ Παγκό­σμιο Πόλε­μο καθώς οι ανα­τα­ρα­χές στην περιο­χή είναι τέτοιες που δεν μπο­ρούν πια να ξεπε­ρα­στούν δια­φο­ρε­τι­κά. Ως προς το προ­σφυ­γι­κό όμως κάποια πράγ­μα­τα θα πρέ­πει να σημειώ­σου­με για το επό­με­νο διάστημα:

1. Η συγκέ­ντρω­ση μεγά­λου αριθ­μού ανθρώ­πων τους οποί­ους ολο­φά­νε­ρα το ελλη­νι­κό κρά­τος δεν τους θέλει και θα πρέ­πει να τους διώ­ξει το επό­με­νο διά­στη­μα, σε hot spots και όχι μόνο, θα επι­φέ­ρει τερά­στιες αντι­δρά­σεις από τους μετα­να­στευ­τι­κούς πλη­θυ­σμούς. Πρό­κει­ται για ανθρώ­πους οι οποί­οι φαντά­ζο­νταν πως στην Ευρώ­πη υπάρ­χει ανθρω­πι­σμός (!) και σεβα­σμός των ανθρώ­πι­νων δικαιω­μά­των τους και βλέ­πουν πως αυτά καθη­με­ρι­νά κατα­πα­τώ­νται βάναυ­σα, καθώς ανα­γκά­ζο­νται να κοι­μού­νται σε παγκά­κια, να κρύ­βο­νται από την Αστυ­νο­μία ή στην καλύ­τε­ρη περί­πτω­ση να δια­βιούν σαν τρό­φι­μοι χοι­ρο­στα­σί­ου σε κάκι­στες συν­θή­κες υγιει­νής. Ας σκε­φτού­με τι θα γίνει όταν οι κρα­τι­κές αρχές θα προ­σπα­θή­σουν δια της βίας να τους απω­θή­σουν. Οι φωνές Πορ­το­σάλ­τε για στρα­τό στους δρό­μους είναι προ­άγ­γε­λος τέτοιων εξε­λί­ξε­ων, αφού άλλω­στε όλους αυτούς τους μήνες δεν υπήρ­χε η παρα­μι­κρή αφορ­μή για να μπο­ρεί κανείς να σκε­φτεί ότι υπάρ­χει ανά­γκη καταστολής.
2. Θα επι­χει­ρη­θεί να αλλά­ξει ριζι­κά ο προσ­διο­ρι­σμός του ασύ­λου, της έννοιας του πρό­σφυ­γα και του αιτού­ντος άσυ­λο. Για να απο­θαρ­ρυν­θούν οι πιθα­νοί μελ­λο­ντι­κοί αιτού­ντες άσυ­λο θα επι­χει­ρη­θεί η αλλα­γή του νομι­κού στά­τους, ώστε να μην μπο­ρεί εύκο­λα κάποιος να αιτεί­ται την ανα­γνώ­ρι­ση του ως πρό­σφυ­γα και να μπο­ρεί κατ’ επέ­κτα­ση το κρά­τος να τον απε­λά­σει με συνο­πτι­κές διαδικασίες.
3. Όταν εδραιω­θεί η κατά­στα­ση θα αρχί­σουν πολ­λα­πλές φασι­στι­κές επι­θέ­σεις και θα επι­χει­ρη­θεί ένα κλί­μα ανα­βί­ω­σης της ξενο­φο­βί­ας. Εκτι­μώ πως σε αυτό θα πρω­το­στα­τή­σει η ΝΔ (χρή­σι­μη θα είναι η αντι­προ­ε­δρία Άδω­νι όσο ο Κυριά­κος θα κρα­τά­ει καθα­ρά τα φιλε­λεύ­θε­ρα χέρια του). Η συζή­τη­ση για το προ­σφυ­γι­κό δεν θα γίνε­ται σε καμία περί­πτω­ση με όρους αλλη­λεγ­γύ­ης ούτε καν αστι­κής ανθρω­πιάς, αλλά ως «πρό­βλη­μα». Η προ­βλη­μα­το­ποί­η­ση της παρου­σί­ας αυτών των ανθρώ­πων στη χώρα μας θα οδη­γή­σει σε μαζι­κά και χωρίς προη­γού­με­νο πογκρόμ σε βάρος όλων των μετα­να­στών αδιακρίτως.
4. Το προ­σφυ­γι­κό ζήτη­μα θα απο­τε­λέ­σει μοχλό ή αφορ­μή για εξε­λί­ξεις σε πολ­λα­πλά επί­πε­δα. Άλλω­στε στη Συρία επι­χει­ρούν ήδη στρα­τιω­τι­κά σχε­δόν όλες οι υπερδυνάμεις.

Κλεί­νο­ντας, πρέ­πει να ρίξου­με μια ματιά και στο τι κάνει η ελλη­νι­κή κυβέρ­νη­ση. Είναι αντι­κει­με­νι­κά παρα­δε­κτό ότι δεν μπο­ρεί να λύσει το πρό­βλη­μα ωστό­σο η αδυ­να­μία της να εφαρ­μό­σει ουσια­στι­κές πολι­τι­κές για την υπο­δο­χή των προ­σφύ­γων είναι μνη­μειώ­δης. Δεν έκα­νε σχε­δόν τίπο­τα άλλο από το ανοί­ξει κέντρα υπο­δο­χής, τα οποία στα­δια­κά θα λει­τουρ­γή­σουν όπως τα κέντρα κρά­τη­σης τα οποία υπο­τί­θε­ται ότι θα έκλει­νε. Δεν συνέ­βαλ­λε στο στα­μά­τη­μα της απα­ρά­δε­κτης εισα­γό­με­νης διά­κρι­σης ανά­με­σα σε πρό­σφυ­γες και μετα­νά­στες, αντί­θε­τα απο­δέ­χτη­κε τον δια­χω­ρι­σμό που θέλει μόνο Σύρους, Αφγα­νούς και Ιρα­κι­νούς να θεω­ρού­νται πρό­σφυ­γες και τσου­βά­λια­σε όλους τους άλλους στην κατη­γο­ρία «μετα­νά­στης» απλά για να μπο­ρεί να τους διώ­ξει αργό­τε­ρα. Επι­δει­κνύ­ει αδυ­να­μία να οργα­νώ­σει ουσια­στι­κές πολι­τι­κές για τους ανθρώ­πους που βρί­σκο­νται στην χώρα, αφή­νο­ντας το πεδίο ελεύ­θε­ρο στις ΜΚΟ να δια­χει­ρι­στούν τα χρή­μα­τα που δίνο­νται για τους πρό­σφυ­γες. Τέλος, ανέ­χε­ται και συν­δρά­μει στην δια­χεί­ρι­ση του προ­σφυ­γι­κού ως σύγ­χρο­νου σκλα­βο­πά­ζα­ρου καθώς σύμ­φω­να με τις οδη­γί­ες της ΕΕ παζα­ρεύ­ει τους ανθρώ­πους απο­στε­ώ­νο­ντας κάθε τι ανθρώ­πι­νο θεω­ρώ­ντας τους απλά και μόνο αριθ­μούς, αλλά και δεν σκο­πεύ­ει να εξα­σφα­λί­σει για αυτούς καμία πραγ­μα­τι­κή ανθρώ­πι­νη δια­βί­ω­ση στη χώρα μας. Με τον τρό­πο της η κυβέρ­νη­ση ακυ­ρώ­νει όποια καλή διά­θε­ση δεί­χνουν οι άνθρω­ποι που εργά­ζο­νται στις σχε­τι­κές υπη­ρε­σί­ες της.

Ο μόνος τρό­πος που αρμό­ζει να υπο­δε­χθού­με τους πρό­σφυ­γες είναι με τιμές αρχη­γών κρά­τους. Στο κάτω κάτω εκπρο­σω­πούν το κρά­τος των ξερι­ζω­μέ­νων, των κατα­τρεγ­μέ­νων, των διω­κό­με­νων, των κολα­σμε­νων. Αλλά τι λέω; Δεν είναι και άγιο φως…