Το ευρωατλαντικό μπλοκ προσπαθεί να αυξήσει την πίεση στη Ρωσία μέσω των πακέτων κυρώσεων. Δεν είναι όμως πάντα εύκολο να συμφωνήσουν σε αυτές δεδομένων των ιδιαίτερων συμφερόντων της κάθε χώρας , ταυτόχρονα ομολογούν ότι οι κυρώσεις θα έχουν «διαρκείς συνέπειες» για τους πολίτες τους (τιμές ενέργειας, εκτόξευση τιμών προϊόντων ευρείας κατανάλωσης κλπ.).
Τι τελευταίες ώρες έχουν ενταθεί τα παζάρια γύρω από μια πιθανή αποκοπή της Ρωσίας από το παγκόσμιο διατραπεζικό σύστημα πληρωμών SWIFT. Χώρες που είχαν αντιρρήσεις η μία μετά την άλλη υποχωρούν.
Το εν λόγω μέτρο απέρριπτε επίμονα τις προηγούμενες μέρες κυρίως από τη Γερμανία, με δεδομένες τις συνέπειες που θα είχε σε μια σειρά τομείς (στην Ενέργεια κ.ά.) για το γερμανικό κεφάλαιο και την καπιταλιστική οικονομία της χώρας.
Δημοσίευμα του αμερικανικού πρακτορείου “Reuters” αναφέρει ότι κυβερνήτης κεντρικής τράπεζας χώρας της Ευρωζώνης, μιλώντας (ανώνυμα) στο πρακτορείο χαρακτήρισε «ζήτημα ημερών» τον αποκλεισμό της Ρωσίας από το Swift. Είναι αρκετό; Οχι. Είναι απαραίτητο; Απολύτως» πρόσθεσε ο κεντρικός τραπεζίτης, τονίζοντας ότι «οι κυρώσεις έχουν νόημα μόνο όταν υπάρχουν κόστη και για τις δύο πλευρές και αυτό θα στοιχίσει ακριβά».
Χθες Παρασκευή εξάλλου, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Κρίστιαν Λίντνερ, ανέφερε ότι η Γερμανία είναι ανοιχτή στο να αποκόψει τη Ρωσία από το SWIFT, αλλά πρέπει πρώτα να υπολογίσει τις συνέπειες για την οικονομία της. «Είμαστε ανοιχτοί, αλλά πρέπει να ξέρει κανείς τι κάνει», είπε ο Λίντνερ σε δημοσιογράφους μετά τη συνεδρίαση του Ecofin στο Παρίσι.
Τι είναι το Swift;
Το Swift θεωρείται κομβικής σημασίας δίκτυο για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικών με συναλλαγές στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ειδικοί χαρακτηρίζουν τον αποκλεισμό μιας χώρας από αυτό ως «οικονομική πυρηνική βόμβα», διότι έχει άμεσες συνέπειες στη λειτουργία των εισαγωγών και εξαγωγών και βέβαια βασικών χρηματοπιστωτικών διαδικασιών.
Η βελγικού σχεδιασμού εφαρμογή ανταλλαγής τραπεζικών μηνυμάτων συνδέει μεταξύ τους 11.000 τραπεζικούς οργανισμούς. Αν η Ρωσία εκδιωχθεί, θα χάσει τη σύνδεσή της με το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ο αποκλεισμός αυτός, όμως, δεν είναι εύκολη υπόθεση και ενέχει σημαντικούς κινδύνους για τρίτες χώρες, πολλές από τις οποίες εξαρτώνται άμεσα από τη ρωσική ενέργεια, τα αγροτικά προϊόντα και άλλες ρωσικές πρώτες ύλες.
Το διεθνές σύστημα SWIFT εγκαινιάσθηκε το 1973, όταν 239 τράπεζες από 15 χώρες επινόησαν μέθοδο αξιόπιστης και γρήγορης διακρατικής μεταφοράς κεφαλαίων. Το SWIFT δεν εισπράττει και δεν διαχειρίζεται χρήματα, αλλά επιτρέπει σε τράπεζες και πιστωτικούς οργανισμούς να ειδοποιούν ο ένας τον άλλον λίγο πριν πραγματοποιηθεί κάποια συναλλαγή.
Ο αποκλεισμός της Ρωσίας από το SWIFT θα περιόριζε την ικανότητα της χώρας να πραγματοποιεί διεθνείς συναλλαγές, υποχρεώνοντας εισαγωγείς, εξαγωγείς και τράπεζες να βρουν εναλλακτική μέθοδο ενημέρωσης συναλλαγών. Η μεγάλη εξάρτηση της Ευρώπης από τα ρωσικά καύσιμα κάνει πολλούς ηγέτες της Ευρωζώνης να διστάζουν να εγκαταλείψουν το SWIFT.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η Ρωσία δεν είναι απροετοίμαστη απέναντι σε ένα τέτοιο σενάριο, δεδομένου ότι από το 2014 και την προσάρτηση της Κριμαίας έχει σχεδιάσει ένα εναλλακτικό σύστημα συναλλαγών ονόματι SPFS, το οποίο θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί από τις ρωσικές τράπεζες σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.