Πώς εκπαιδεύονταν οι δάσκαλοι στη Γ.Λ.Δ;

Γρά­φει ο Αλέ­κος Χατζη­κώ­στας // 

(Με αφορμή την επέτειο ίδρυσης της Γερμανικής λαοκρατικής Δημοκρατίας 7/10/1049)

Με αφορ­μή την επέ­τειο ίδρυ­σης της Λαο­κρα­τι­κής Δημο­κρα­τί­ας της Γερ­μα­νί­ας, παρου­σιά­ζου­με ένα μικρό δείγ­μα του τρό­που οικο­δό­μη­σης της νέας – σοσια­λι­στι­κής κοι­νω­νί­ας-στο εξαι­ρε­τι­κά σημα­ντι­κό τομέα της Παι­δεί­ας. Αξιο­ποιού­με για το σκο­πό αυτό δημο­σί­ευ­μα  του περιο­δι­κού «ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΓΛΔ» (12/1987)

Πρό­κει­ται για απά­ντη­ση του περιο­δι­κού στο ερώ­τη­μα για τον τρό­πο εκπαί­δευ­σης των δασκά­λων στην ΓΛΔ. Ανα­φέ­ρει χαρακτηριστικά:

Στη ΓΛΔ υπήρ­χαν δύο δια­φο­ρε­τι­κοί κλά­δοι παι­δα­γω­γι­κής εκπαί­δευ­σης. Οι μελ­λο­ντι­κοί δάσκα­λοι των τάξε­ων 1 ως 3, οι υπεύ­θυ­νοι μαθη­τι­κών εστιών και απα­σχό­λη­σης των μαθη­τών μετά τα μαθή­μα­τα φοι­τού­σαν 4 χρό­νια σ’ εάν από τα 27 ιδρύ­μα­τα εκπαί­δευ­σης δασκά­λων. Οι σπου­δές αυτές δεν προ­ϋ­πό­θε­ταν την από­κτη­ση του απο­λυ­τη­ρί­ου του λυκεί­ου και άρχι­ζαν μετά τη 10ετή υπο­χρε­ω­τι­κή εκπαί­δευ­ση. Ο άλλος κλά­δος εκπαί­δευε δασκά­λους για τις τάξεις 4 ως 6 ή 7 ως 10 του σχο­λεί­ου γενι­κής μόρ­φω­σης και καθη­γη­τές λυκεί­ων. Οι σπου­δές άρχι­ζαν από την από­κτη­ση του λυκεί­ου και διαρ­κού­σαν 5 χρό­νια. Στη διά­θε­ση των φοι­τη­τών υπήρ­χαν 9 ανώ­τα­τες παι­δα­γω­γι­κές σχο­λές, 6 πανε­πι­στή­μια, 2 πολυ­τε­χνεία και 1 ανώ­τα­τη μου­σι­κή σχολή.

Οι μελ­λο­ντι­κοί δάσκα­λοι επέ­λε­γαν δύο μαθή­μα­τα π.χ μαθη­μα­τι­κά και φυσι­κή, γερ­μα­νι­κά και ιστο­ρία ή ρωσι­κά και αγγλι­κά. Εκτός από τα μαθή­μα­τα επι­λο­γής το πρό­γραμ­μα σπου­δών περιε­λάμ­βα­ναν βασι­κά την παι­δα­γω­γι­κή, την ψυχο­λο­γία και την διδα­κτι­κή μεθο­δο­λο­γία χωρίς να ξεχνιέ­ται φυσι­κά η πρα­κτι­κή εξά­σκη­ση που γινό­ταν σε διά­φο­ρα επί­πε­δα κατά κύριο λόγο όμως στο 5^ο έτος και διαρ­κού­σε 27 εβδο­μά­δες. Έτσι συμπλη­ρω­νό­ταν η εκπαί­δευ­ση , η θεω­ρη­τι­κή γνώ­ση εμπε­δω­νό­ταν στην πρά­ξη και επι­τύγ­χα­ναν ένα ομα­λό πέρα­σμα στην επαγ­γελ­μα­τι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα. Οι μελ­λο­ντι­κοί δάσκα­λοι ανα­λάμ­βα­ναν στη διάρ­κεια της πρα­κτι­κής εξά­σκη­σης υπεύ­θυ­να καθή­κο­ντα με την βοή­θεια έμπει­ρων συμ­βού­λων τόσο σε σχέ­ση με την ειδι­κή διδα­σκα­λία όσο και σε σχέ­ση με άλλα καθή­κο­ντα. Στη διάρ­κεια των 2 πρώ­των χρό­νων της επαγ­γελ­μα­τι­κής της δρα­στη­ριό­τη­τας   οι νέοι δάσκα­λοι είχαν και πάλι την βοή­θεια έμπει­ρων συμβούλων.

Για να γίνει κανείς δάσκα­λων σε σχο­λεία με «ειδι­κά παι­διά» θα έπρε­πε  να είχε μεγά­λη διδα­κτι­κή πεί­ρα  και να παρα­κο­λου­θού­σε σεμι­νά­ρια  μετεκ­παί­δευ­σης 2 χρόνια.

Η εκπαί­δευ­ση των δασκά­λων στη ΓΛΣ γινό­ταν σύμ­φω­να με τις κοι­νω­νι­κές ανά­γκες και έτσι ο κάθε από­φοι­τος είχε εξα­σφα­λι­σμέ­νη μία θέση εργα­σί­ας (δηλα­δή δεν υπήρ­χε ανερ­γία). Η επι­θυ­μία κάθε δάσκα­λου για συνε­χή εμβά­θυν­ση και ανα­νέ­ω­ση των γνώ­σε­ων του σύμ­φω­να με την ανά­πτυ­ξη της επι­στή­μης και της τεχνι­κής ικα­νο­ποιού­νταν με διά­φο­ρες μορ­φές μετεκ­παί­δευ­σης. 40.000 δάσκα­λοι είχαν κάθε χρό­νο τη δυνα­τό­τη­τα να συμ­με­τέ­χουν σε ειδι­κά σεμι­νά­ρια, που ήταν έτσι προ­γραμ­μα­τι­σμέ­να ώστε κάθε δάσκα­λος να παρα­κο­λου­θού­σε  ώρες δια­λέ­ξε­ων και σεμι­να­ρί­ων με δια­φο­ρε­τι­κά θέμα­τα μέσα σε ένα διά­στη­μα 5 ετών (παι­δα­γω­γι­κή, ψυχο­λο­γία κ.α).  Εκτός απ’ αυτό τα πανε­πι­στή­μια και οι άλλες ανώ­τε­ρες σχο­λές διορ­γά­νω­ναν 1.100 ειδι­κά σεμι­νά­ρια   για δασκά­λους μετα­ξύ αυτών  σεμι­νά­ρια για την εξέ­λι­ξη της σύγ­χρο­νης λογο­τε­χνί­ας , για τους υπο­λο­γι­στές, για ειδι­κά προ­βλή­μα­τα πυρη­νι­κής φυσι­κής κ.α

Τα συμπε­ρά­σμα­τα αλλά και οι συγκρί­σεις με τις καπι­τα­λι­στι­κές χώρες εύλογα.