Ρίτα Χέιγουορθ: Το sex symbol, οι πέντε αποτυχημένοι γάμοι, η διαρκής κακοποίηση και ο μύθος της Τζίλντα

Απο­τε­λεί ένα από τα πιο χαρα­κτη­ρι­στι­κά παρα­δείγ­μα­τα στην παρα­γω­γή ειδώ­λων, sex symbol, από το Χόλι­γουντ. Και συνά­μα από τις πιο χαρα­κτη­ρι­στι­κές περι­πτώ­σεις λαμπε­ρών σταρ που έζη­σε περισ­σό­τε­ρο μέσα στη δυστυ­χία, την κακο­ποί­η­ση, που δεν γεύ­τη­κε ποτέ τη δόξα της και είχε ένα οδυ­νη­ρό τέλος. Είναι η περί­φη­μη, πλέ­ον, Ρίτα Χέι­γουορθ, το κορί­τσι από το Μπρού­κλιν που μπή­κε στον χώρο του θεά­μα­τος, λόγω της απα­ρά­μιλ­λης ομορ­φιά της, ως μοντέ­λο pin up, έφτα­σε στην κορυ­φή του Χόλι­γουντ, έκα­νε πέντε κατα­στρο­φι­κούς γάμους ‑μετα­ξύ των οποί­ων και με τον Όρσον Γου­έλς- πολ­λές φορές πνι­γό­ταν σε πελά­γη αλκο­όλ και πέθα­νε μονα­χι­κά, αφού από σχε­τι­κά μικρή ηλι­κία έπα­σχε από τη νόσο του Αλτσχάιμερ.

Η τρα­γι­κή ιστο­ρία τής ζωής της δημιούρ­γη­σε έναν θρύ­λο, κυρί­ως μετά την από­συρ­σή της από το σινε­μά, πέρα και πάνω από το υπο­κρι­τι­κό της ταλέ­ντο, που, κακά τα ψέμα­τα, δεν ήταν ιδιαί­τε­ρο. Οι ερμη­νεί­ες της Χέι­γουορθ ήταν απλοϊ­κές, χωρίς κανέ­να βάθος, που καλύ­πτο­νταν ως ένα σημείο από ικα­νό­τα­τους σκη­νο­θέ­τες, ενώ ακό­μη και η κίνη­σή της, παρό­τι δεν ήταν ιδιαι­τέ­ρως ψηλή, ήταν άχα­ρη. Αυτό, όμως, που ήταν αδια­πραγ­μά­τευ­το πάνω της ήταν η απα­στρά­πτου­σα λάμ­ψη της, τα σμι­λε­μέ­να χαρα­κτη­ρι­στι­κά τού προ­σώ­που της, η αλα­βά­στρι­νη επι­δερ­μί­δα της, η ικα­νό­τη­τα ενός μοντέ­λου να παίρ­νει πόζες, που κλέ­βουν τη ματιά από την ηθο­ποι­ία. Ίσως γι’ αυτό και το καλύ­τε­ρό της ήταν οι αφί­σες των ται­νιών και φυσι­κά τα εξώφυλλα.

Συμπλη­ρώ­νο­ντας 35 χρό­νια, από τον βασα­νι­στι­κό θάνα­τό της, στις 14 Μαί­ου 1987, θα θυμη­θού­με τις απί­στευ­τες δυσκο­λί­ες της ζωής της, από τα μικρά­τα της, μέχρι τις επο­χές δόξας, τις κακο­ποι­η­τι­κές περιό­δους που έζη­σε δίπλα στον πατέ­ρα της και στους πέντε συζύ­γους της, αλλά και τις καλύ­τε­ρες στιγ­μές της στο σινεμά.

Ο χορός του τρόμου

Η Μαρ­γα­ρί­τα Κάρ­μεν Ντο­λό­ρες Καν­σί­νο, όπως ήταν το πραγ­μα­τι­κό της όνο­μα, γεν­νή­θη­κε το 1918, στο Μπρού­κλιν της Νέας Υόρ­κης από Ισπα­νό πατέ­ρα, έναν χορευ­τή του φλα­μέν­κο, τον Εντουάρ­ντο Καν­σί­νο, και μητέ­ρα την Αμε­ρι­κα­νί­δα ηθο­ποιό Βόλ­γκα Χέι­γουορθ. Τα μαρ­τύ­ρια ξεκί­νη­σαν από την παι­δι­κή της ηλι­κία, όταν ο βάναυ­σος πατέ­ρας της την ανά­γκα­σε να ξεκι­νή­σει μαθή­μα­τα χορού από τριών ετών. Η παι­δι­κή της ζωή ήταν μόνο πρό­βες, αν και, όπως είχε εξο­μο­λο­γη­θεί η ίδια, δεν της άρε­σε ο χορός και ίσως για αυτό ποτέ δεν άφη­σε το υπο­συ­νεί­δη­τό της να μπει στο κορ­μί της ο ρυθ­μός. Πριν πάει στο γυμνά­σιο, ανα­γκά­στη­κε να δια­κό­ψει το σχο­λείο, για να γίνει η παρ­τε­νέρ του πατέ­ρα της, απ’ τον οποίο έτρω­γε πολύ ξύλο, όταν δεν τον υπά­κουε. Χόρευαν σε πλοία για χαρ­το­παί­χτες, σε άθλια καζί­νο του Μεξι­κού. Και όλα αυτά δεν ήταν τίπο­τα, μπρο­στά σε αυτά που απο­κά­λυ­ψε χρό­νια μετά ο Όρσον Γου­έλς, για τον πατέ­ρα-τέρας. Ο Εντουάρ­ντο, που την παρου­σί­α­ζε ως… σύζυ­γό του, για να απο­φεύ­γει και τον νόμο που απα­γό­ρευε την παι­δι­κή εργα­σία, το από­γευ­μα την κακο­ποιού­σε σεξουα­λι­κά και το βρά­δυ χόρευε μαζί της…

Και σύζυγος και προαγωγός

Η Ρίτα θα ξεφύ­γει από τα νύχια του πατέ­ρα της και το 1937 θα παντρευ­τεί, όπως συμ­βαί­νει συνή­θως σε αυτές τις περι­πτώ­σεις, έναν απα­τε­ω­νί­σκο, τον Έντουαρντ Τσαρλς Τζάν­τσον, που της παρου­σιά­στη­κε ως Τεξα­νός πετρε­λαιάς, ενώ ήταν ένας πωλη­τής αυτο­κι­νή­των! Ο Τζάν­στσον την έπει­σε να γίνει ο προ­σω­πι­κός της μάνα­τζερ, αλλά απο­δεί­χθη­κε ο χει­ρό­τε­ρος από τους πέντε άνδρες που παντρεύ­τη­κε. Είναι αυτός που την ανά­γκα­σε να αλλά­ξει, με επώ­δυ­νο τρό­πο, κάποια χαρα­κτη­ρι­στι­κά του προ­σώ­που της. Φυσι­κά, ήταν κι αυτός βίαιος, ξεσπώ­ντας πάνω της όταν του αρνιό­ταν να πάει με άλλους άνδρες. Μάλι­στα, δεν δίστα­σε να προ­τεί­νει στον διευ­θυ­ντή τής Columbia να κοι­μη­θεί μαζί της για να την προ­ω­θή­σει. Συμ­βό­λαιο που, τελι­κά, υπέ­γρα­ψε ως Χέι­γουορθ, ακό­μη μια ιδέα του Τζάνστσον.

Ερωτικό σύμβολο

Το 1939 θα κάνει την πρώ­τη της σημα­ντι­κή εμφά­νι­ση, στο δρά­μα του Χάουαρντ Χοκς “Μόνο οι Άγγε­λοι έχουν Φτε­ρά”, δίπλα σε Κάρι Γκραντ και Τζιν Άρθουρ. Θα ακο­λου­θή­σει το μιού­ζι­καλ “Ποτέ Δεν θα Πλου­τί­σεις” με τον Φρεντ Αστέρ και η κλα­σι­κή ρομα­ντι­κή περι­πέ­τεια “Αίμα και Άμμος” με τον Τάι­ρον Πάου­ερ, που την έκα­ναν φίρ­μα και εξώ­φυλ­λο στο Time. Ένα εξώ­φυλ­λο που έγι­νε αφί­σα σε εκα­τομ­μύ­ρια τοί­χους πάνω από τα κρε­βά­τια εφή­βων. Όμως, η μεγα­λύ­τε­ρη επι­τυ­χία της ήταν το πολυ­πό­θη­το δια­ζύ­γιο που θα έπαιρ­νε επι­τέ­λους από τον άνδρα της το 1942, αφού του έδω­σε ένα σεβα­στό ποσό κι ενώ την είχε απει­λή­σει ότι θα της χαρα­κώ­σει το πρό­σω­πο. Θα ακο­λου­θή­σει το εξώ­φυλ­λο στο Life με τίτλο “Η Μεγά­λη Αμε­ρι­κα­νί­δα Θεά του Έρω­τα”, με την Χέι­γουορθ να είναι γονα­τι­στή στο κρε­βά­τι με ένα δαντε­λέ­νιο νυχτι­κό. Για την επο­χή, πραγ­μα­τι­κά μια φωτο­γρα­φία που υπο­νο­ού­σε πολ­λά, αλλά ουδείς δεν μπο­ρού­σε να κατα­λά­βει την αλη­θι­νή Χέι­γουορθ, μια σταρ, που ζού­σε μέσα στην ανα­σφά­λεια, με κόμπλεξ κατω­τε­ρό­τη­τας, μόνι­μο θύμα κακο­ποί­η­σης και εκμε­τάλ­λευ­σης και προ­φα­νώς με το Σύν­δρο­μο της Στοκχόλμης…

Ο Όρσον, η Τζίλντα και η βόμβα

Η φωτο­γρα­φία της θάμπω­σε και τον Όρσον Γου­έλς, ο οποί­ος θα αγνο­ή­σει τις φήμες για τη σύντο­μη θυελ­λώ­δη σχέ­ση της με τον ιδιόρ­ρυθ­μο και δια­τα­ραγ­μέ­νο, δισε­κα­τομ­μυ­ριού­χο Χάουαρντ Χιουζ, θα την προ­σεγ­γί­σει και θα παντρευ­τούν το 1943. Τον επό­με­νο χρό­νο θα απο­κτή­σουν την κόρη τους Ρεμπέ­κα. Το 1946, θα είναι μια χρο­νιά σημα­δια­κή, καθώς θα γυρί­σει την περί­φη­μη “Τζίλ­ντα”. Ένα αξιό­λο­γο αν και άνι­σο φιλμ νουάρ, με γλυ­κε­ρό τέλος, που συμ­βά­δι­ζε με αυτό που ήθε­λε το ευρύ κοι­νό, το οποίο γύρι­σε ο έμπει­ρος Τσαρλς Βίντορ, τοπο­θε­τώ­ντας δίπλα της τον εξαι­ρε­τι­κό και ιδιαι­τέ­ρως αξιό­πι­στο πρω­τα­γω­νι­στή Γκλεν Φορντ. Ωστό­σο, εξε­τά­ζο­ντας ψύχραι­μα την ερμη­νεία της, μάλ­λον θα χαρα­κτη­ρι­ζό­ταν μέτρια και είναι ενδει­κτι­κό της δύνα­μης που είχε το Χόλι­γουντ να φτιά­χνει από το τίπο­τα τερά­στιες επι­τυ­χί­ες, χει­ρα­γω­γώ­ντας και σημα­ντι­κό μέρος του Τύπου. Ενδει­κτι­κό πάντως της επι­τυ­χί­ας, αλλά και της κατά­στα­σης που επι­κρα­τού­σε τότε στην Αμε­ρι­κή, είναι και η ιστο­ρία με την κλα­σι­κή φωτο­γρα­φία από την ται­νία που τοπο­θε­τή­θη­κε στη βόμ­βα υδρο­γό­νου, κατά την πρώ­τη δοκι­μή, ανοι­κτά της ατό­λης Μπι­κί­νι. Η Χέι­γουορθ, όπως είχε πει ο Γου­έλς, έγι­νε έξαλ­λη, «σχε­δόν τρε­λά­θη­κε», ήθε­λε να πάει στην Ουά­σινγ­κτον για να δια­μαρ­τυ­ρη­θεί, αλλά την απέ­τρε­ψε τελι­κά ο διευ­θυ­ντής της Columbia, λέγο­ντάς της ότι «δεν είναι πατριωτικό»!

Το διαζύγιο της Κυρίας από τη Σαγκάη

Και ο δεύ­τε­ρος γάμος της πήγαι­νε από το κακό στο χει­ρό­τε­ρο, καθώς ο Γου­έλς προ­σπα­θού­σε με πολ­λά βιβλία να τη “βελ­τιώ­σει” πνευ­μα­τι­κά, ήταν πιε­στι­κός και χωρίς να το κατα­λά­βει την απο­μά­κρυ­νε από κοντά του. Όπως είχε πει η Ρίτα «δεν άντε­χα άλλο την ιδιο­φυ­ΐα του». Ωστό­σο, θα προ­λά­βουν να γυρί­σουν μαζί το φιλμ νουάρ “Η Κυρία απ’ την Σαγκάη”, τη δεύ­τε­ρη πιο γνω­στή ται­νία της. Ως σκη­νο­θέ­της ο Γου­έλς, θα φρο­ντί­σει να της δώσει μια δια­φο­ρε­τι­κή περ­σό­να, θα την προ­στα­τέ­ψει από υπερ­βο­λές και θα της χαρί­σει την ασύ­γκρι­τη σκη­νή με τους καθρέφτες.

Το έπαθλο του Αλή Χαν

Εκεί­νη την επο­χή η Χέι­γουορθ ήταν η πιο ακρι­βο­πλη­ρω­μέ­νη σταρ, με 5 εκα­τομ­μύ­ρια δολά­ρια ετη­σί­ως ‑εκτός από τις τερά­στιες αμοι­βές της από εται­ρί­ες καλλυντικών‑, αλλά και πάλι δεν έβρι­σκε την ικα­νο­ποί­η­ση, νιώ­θο­ντας εγκλω­βι­σμέ­νη στο Χόλι­γουντ. Θα γνω­ρι­στεί με τον πλέι μπόι πρί­γκη­πα Αλή Χαν το 1949 στις Κάν­νες, απ’ τον οποίο θα γοη­τευ­τεί και τον ίδιο χρό­νο, κι ενώ είναι δυο μηνών έγκυος, θα τον παντρευ­τεί σε μια χλι­δά­τη τελε­τή στην Κυα­νή Ακτή. Λίγους μήνες μετά θα γεν­νή­σει στην Ελβε­τία την κόρη τους πρι­γκί­πισ­σα Για­σμίν. Θα ακο­λου­θή­σουν ακό­μη τέσ­σε­ρα σκλη­ρά χρό­νια, με τον Χαν να της κάνει τη ζωή μαρ­τύ­ριο, με τις απι­στί­ες του και την περι­φρό­νη­ση που της έδει­χνε. Ουσια­στι­κά την ήθε­λε ως έπα­θλο, ενώ όπως παρα­δέ­χθη­κε έπει­τα από χρό­νια και η ίδια, ήταν ένας από τους άνδρες «που ερω­τεύ­τη­καν την Τζίλ­ντα και ξύπνα­γαν με τη Ρίτα».

Βουτιά στο αλκοόλ

Η αυτο­κα­τα­στρο­φι­κή πορεία της συνε­χί­στη­κε και πάλι με τον τέταρ­το γάμο της, καθώς το 1953 παντρεύ­τη­κε τον αλκο­ο­λι­κό τρα­γου­δι­στή, με κακή φήμη στο Χόλι­γουντ, Ντικ Χέιμς. Ο γάμος τους θα λήξει έπει­τα από δυο χρό­νια με πολύ ξύλο, ενώ θα έρθει και το αλκο­όλ, για να καλ­μά­ρει τα τσα­κι­σμέ­να νεύ­ρα της. Παρά ταύ­τα, η Ρίτα, θα προ­χω­ρή­σει και σε πέμ­πτο γάμο, όταν το 1958 θα παντρευ­τεί τον παρα­γω­γό Τζέιμς Χιλ, ακό­μη ένα βάναυ­σο σύζυ­γο, που θα τη μαυ­ρί­σει στο ξύλο. Το 1961 θα πάρει και το πέμ­πτο δια­ζύ­γιο, αλλά η ζωή της είχε κατα­στρα­φεί, παρό­τι συνέ­χι­ζε να “γρά­φει” στη μεγά­λη οθόνη.

Μαρτυρικό τέλος

Το 1971 θα κάνει την τελευ­ταία από­πει­ρά της να μπει στα στού­ντιο, αλλά εγκα­τέ­λει­ψε τα γυρί­σμα­τα, επει­δή ξεχνού­σε τα λόγια της. Όλοι νόμι­σαν ότι αυτό είναι απο­τέ­λε­σμα του αλκο­ο­λι­σμού της, αλλά στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα είχε αρχί­σει το επό­με­νο μαρ­τύ­ριο, καθώς έπα­σχε από τη νόσο του Αλτσχάι­μερ. Η μόνη που θα μεί­νει δίπλα της, ήταν η κόρη της Γιασμίν.

Η Ρίτα Χέι­γουορθ θα γυρί­σει συνο­λι­κά 60 ται­νί­ες, δίπλα σε μεγά­λους σταρ και έχο­ντας πίσω της πολ­λές φορές σπου­δαί­ους σκη­νο­θέ­τες, αλλά αυτό τελι­κά είχε μικρή σημα­σία. Είναι άγνω­στο αν θα διά­λε­γε μια ήσυ­χη απλή ζωή ή όσα πέρα­σε ως σταρ, αλλά σίγου­ρα ήπιε και την τελευ­ταία στα­γό­να τού “αμε­ρι­κά­νι­κου ονεί­ρου”, που απο­δεί­χθη­κε εφιάλ­της και απ’ τον οποίο δεν κατά­φε­ρε να βγει ποτέ.

Πηγή: ΑΠΕ / Χάρης Αναγνωστάκης

Ναζίμ Χικ­μέτ Ποι­ή­μα­τα εκλο­γή από το έργο του