Ραμαζάνι, ο ιερός μήνας των μουσουλμάνων

Κάθε χρό­νο εκα­τομ­μύ­ρια μου­σουλ­μά­νοι σε όλο τον κόσμο νηστεύ­ουν, προ­σεύ­χο­νται και γιορ­τά­ζουν με κάθε λαμπρό­τη­τα τον ιερό­τε­ρο μήνα του Ισλάμ, τον μήνα του ραμα­ζα­νιού. Το Ραμα­ζά­νι είναι ο ένα­τος μήνας του ισλα­μι­κού έτους, κατά τον οποίο, σύμ­φω­να με την παρά­δο­ση, «παρα­δό­θη­κε το Κορά­νι ως οδη­γός των ανθρώ­πων» («Ραμα­ντάν» στα αρα­βι­κά, «Ραμα­ζάν» στα τουρκικά).

Παρατηρώντας το φεγγάρι

Η παρα­τή­ρη­ση του νέου φεγ­γα­ριού είναι αυτή που καθο­ρί­ζει κάθε χρό­νο και την έναρ­ξη του Ραμα­ζα­νιού. Ενώ πλέ­ον οι αστρο­νο­μι­κές παρα­τη­ρή­σεις γίνο­νται κυρί­ως με τηλε­σκό­πιο, σε κάποιες μου­σουλ­μα­νι­κές περιο­χές συνε­χί­ζουν να τις κάνουν με γυμνό μάτι. Για τον λόγο αυτόν η έναρ­ξη του Ραμα­ζα­νιού μπο­ρεί να ποι­κίλ­λει από περιο­χή σε περιο­χή. Το 2018 το Ραμα­ζά­νι αρχί­ζει στις 15 Μαΐ­ου και τελειώ­νει στις 14 Ιου­νί­ου. Θυμί­ζει, τηρου­μέ­νων των ανα­λο­γιών, τη χρι­στια­νι­κή Μεγά­λη Τεσ­σα­ρα­κο­στή. Τα έθι­μα και οι τοπι­κές παρα­δό­σεις ανά τον κόσμο ποικίλουν.

Προσευχή

Ο μήνας του Ραμα­ζα­νιού είναι το διά­στη­μα, κατά το οποίο οι Μου­σουλ­μά­νοι απέ­χουν από τα… πάντα κατά τη διάρ­κεια της ημέ­ρας. Από το πρωί έως τη δύση του ηλί­ου, δεν τρώ­νε, δεν πίνουν, δεν καπνί­ζουν και δεν κάνουν σεξ, ώστε να πετύ­χουν πλή­ρη σωμα­τι­κή και πνευ­μα­τι­κή κάθαρ­ση. Δεν φθά­νει μόνο η από­λυ­τη νηστεία κατά τη διάρ­κεια της ημέ­ρας για να εκτε­λέ­σει ο πιστός το καθή­κον του απέ­να­ντι στον Θεό. Θα πρέ­πει να μην υπο­πέ­σει και σε ορι­σμέ­να αμαρ­τή­μα­τα, όπως το ψέμα, η συκο­φα­ντία, η ζηλο­φθο­νία, η πλε­ο­νε­ξία και η ψευδομαρτυρία.

Η περί­ο­δος της μου­σουλ­μα­νι­κής νηστεί­ας συνο­δεύ­ε­ται και από αυστη­ρή προ­σευ­χή. To Ραμα­ζά­νι ξεκι­νά παρα­δο­σια­κά με μια ειδι­κή προ­σευ­χή, το «Tarawih». Οι πιστοί συνή­θως την περί­ο­δο αυτή προ­σεύ­χο­νται όλοι μαζί στο τζα­μί της περιο­χής τους.

Διακόπτοντας τη νηστεία

Κατά τη διάρ­κεια των ημε­ρών της νηστεί­ας χωρίς φαγη­τό και νερό, όπως επι­βάλ­λει η θρη­σκευ­τι­κή παρά­δο­ση, πολ­λοί πιστοί κάνουν ένα μικρό διά­λειμ­μα τρώ­γο­ντας το θρε­πτι­κό φρού­το που κατά το Κορά­νι έφα­γε και ο Μωά­μεθ όταν νήστευε, τον χουρ­μά. Κάθε βρά­δυ πάντως, μετά τη νηστεία της ημέ­ρας, οι μου­σουλ­μά­νοι συνη­θί­ζουν να τρώ­νε όλοι μαζί.

Το Ραμα­ζά­νι είναι περί­ο­δος ανα­γέν­νη­σης κι ένα από τα πέντε κύρια καθή­κο­ντα του καλού μου­σουλ­μά­νου. Μετά τη Δύση επι­τρέ­πο­νται τα πάντα, αφού οι πιστοί προ­σευ­χη­θούν και καθί­σουν στο τρα­πέ­ζι για το δεί­πνο, που ονο­μά­ζε­ται «ιφτάρ». Στη συνέ­χεια επι­σκέ­πτο­νται φίλους και γνω­στούς, ενώ πολ­λοί μου­σουλ­μά­νοι ξαγρυ­πνούν προ­σευ­χό­με­νοι έως την επό­με­νη αυγή. Από τα μεσά­νυ­χτα ως την ανα­το­λή του ηλί­ου προ­βλέ­πε­ται ένα γεύ­μα, το «σαχούρ», για να αντι­με­τω­πί­σουν οι πιστοί την παρα­τε­τα­μέ­νη νηστεία της ημέρας.

Ανάγνωση του Κορανίου

Η νηστεία και στη μου­σουλ­μα­νι­κή παρά­δο­ση είναι ταυ­τι­σμέ­νη με την πνευ­μα­τι­κή πει­θαρ­χία και την κάθαρ­ση των πιστών.  Παράλ­λη­λα την περί­ο­δο του Ραμα­ζα­νιού οι μου­σουλ­μά­νοι αφο­σιώ­νο­νται στην προ­σε­κτι­κή ανά­γνω­ση του Κορανίου.

Τοπικά έθιμα

Το Ραμα­ζά­νι προ­ϋ­πο­θέ­τει κάποια βασι­κά τελε­τουρ­γι­κά, που απα­ντώ­νται σε όλες τις μου­σουλ­μα­νι­κές περιο­χές. Ωστό­σο πολ­λές περιο­χές δια­τη­ρούν και τις δικές τους παρα­δό­σεις. Για παρά­δειγ­μα στο Σερά­γε­βο, ένα κανό­νι παρα­δο­σια­κά σημαί­νει την έναρ­ξη του Ραμα­ζα­νιού, ενώ στην Αίγυ­πτο ένα δια­κο­σμη­μέ­νο αρα­βι­κό φανά­ρι δίνει το έναυσμα.

Το γιορτινό τέλος της νηστείας

Η γιορ­τή του «ιντ αλ-φιτρ» («δια­κο­πή της νηστεί­ας», «Σεκέρ Μπαϊ­ράμ» στα τουρ­κι­κά) ή «ιντ αλ-σαρ­χίρ» («μικρή γιορ­τή») επι­σφρα­γί­ζει συμ­βο­λι­κά το τέλος της νηστεί­ας του Ραμα­ζα­νιού. Την ημέ­ρα αυτή επι­τρέ­πο­νται τα πλού­σια γεύ­μα­τα με συγ­γε­νείς και φίλους αλλά κυρί­ως τα λαχτα­ρι­στά γλυ­κί­σμα­τα. Είναι μια γιορ­τή χαράς που επι­τάσ­σει γεν­ναιο­δω­ρία και καλο­σύ­νη προς τους συνανθρώπους.

Πηγές: Σαν σήμε­ρα / Deutsche Welle