Την Παρασκευή 21 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση του Ατέχνως και της Πανελλήνιας Φιλοζωικής Περιβαλλοντικής Ομοσπονδίας με θέμα τα δικαιώματα των ζώων. Παρέμβαση έκαναν εκ μέρους της ΠΦΠΟ η Φαίη Λιάρα, εκπαιδευτικός, και ο Ευρωβουλευτής του ΚΚΕ Λευτέρης Νικολάου Αλαβάνος.
Έγινε μια εξαιρετική κουβέντα για όλα τα ζώα και τα δικαιώματά τους, την θέση και τα προβλήματά τους στην κοινωνία των ανθρώπων, τις πραγματικές αιτίες της εκμετάλλευσης αλλά και για το γεγονός ότι μέχρι τώρα η συζήτηση για τα θέματα των ζώων περιστρέφεται κατά βάση γύρω από την ηθικολογία και την ατομική ευθύνη και ενοχή.
Την εκδήλωση άνοιξε ο Ηρακλής Κακαβάνης, αναφερόμενος στην οξύτητα και επικαιρότητα του προβλήματος και επισήμανε ότι μπορεί να εξέπληξε πολλούς η στάση του ΚΚΕ στο ζήτημα των δικαιωμάτων των ζώων (ήταν το μόνο κόμμα που ψήφισε το άρθρο στο Σύνταγμα για την προστασία των ζώων) όμως για τους κομμουνιστές το ζήτημα δεν είναι ξένο ούτε σημερινό. Ήδη από την εποχή της Οκτωβριανής Επανάστασης και της οικοδόμησης του πρώτου σοσιαλιστικού κράτους αντιμετωπίστηκε, μαζί με τις προτεραιότητες για τη βελτίωση της ζωής του λαού, και το ζήτημα των δικαιωμάτων των ζώων. Και οι Έλληνες κομμουνιστές, ακόμη και στις πιο δύσκολες συνθήκες, της εξορίας και των απάνθρωπων βασανιστηρίων, δεν έχασαν την ανθρωπιά τους, τη σχέση αγάπης και σεβασμού προς τα ζώα. Διάβασε μάλιστα και δύο σχετικά αποσπάσματα από το βιβλίου του εικαστικού Γιώργου Φαρσακίδη: Περί ζωοφιλίας… (Μια ευτράπελη πλην όμως διδακτική ιστορία), Ο σκύλος μου ο «Κόκκινος»…
Ο Ηρακλής Κακαβάνης κατέληξε επισημαίνοντας ότι είναι ουτοπία να περιμένει κανείς σε ένα βάρβαρο σύστημα που εξοντώνει με χίλιους δυο τρόπους τον άνθρωπο και έχει κουρελιάσει κάθε του θεσμοθετημένο δικαίωμα, να πιστεύουμε ότι θα μπορεί να προστατευτούν τα ζώα και να γίνουν σεβαστά τα δικαιώματά τους (ασχέτως αν παίρνονται κάποια επιμέρους μέτρα). Μόνο μια κοινωνία ανθρώπινη (όχι ανθρωποκεντρική αλλά στο μέτρο των υψηλότερων αξιών του ανθρώπου) θα διασφαλίσει τα δικαιώματα των ζώων και των ανθρώπων.
Η Φαίη Λιάρα παρουσίασε τη δράση της ομοσπονδίας για όλα τα ζώα και το περιβάλλον αλλά και τις θέσεις για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του ζητήματος των άστεγων ζώων. Αναφέρθηκε στις αιτίες που δημιουργούν και οξύνουν το πρόβλημα με τα αδέσποτα (Η παντελής απουσία κρατικού σχεδιασμού, μικροαστική αντίληψη – το ζώο lifestyle που παίρνουμε ως δώρο και παιχνίδι και βαριόμαστε, εγκαταλείπουμε στον δρόμο κλπ.), πρότεινε και τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος.
Σχολίασε τη στάση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ: «Η κυβέρνηση Σύριζα είναι ότι χειρότερο έχει περάσει από τον τόπο για τα ζώα, παρά τα μεγάλα λόγια. Συνεργάστηκε με όλα τα συμφέροντα εκμετάλλευσης ζώων, νομιμοποίηση το αττικο ζωολογικό πάρκο, δίνει επιδοτήσεις για να ανοίξουν εκτροφεία μινκ, νομιμοποίησε τις σφαγές χαλάρ / κοσές ( εμπορική συμφωνία με Ισραήλ ), προσπάθησε με τον νόμο Τσιρώνη να δημιουργήσει καταφύγια εγκλεισμού των αδέσποτων και να ”ξεφορτωθει” τους φιλόζωους, στήριξε όσους δεν θέλουν δημόσια δωρεάν περίθαλψη για τα ζώα».
Η Φαίη Λιάρα ολοκλήρωσε την παρέμβασή της εκφράζοντας την ευχή – προτροπή της: «Να γίνουν τα ζητήματα των ζώων υπόθεση των κομμουνιστών, είναι ο φυσικός χώρος κάθε αδικημένου και καταπιεσμένου. Να μην τα αφήσουμε στα χέρια του νεοφιλελευθερισμού και του φασισμού που τα χρησιμοποιούν για να ξεπλυθούν (green washing)».
Ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ Λευτέρης Νικολάου Αλαβάνος ξεκίνησε την τοποθέτηση του λέγοντας ότι κάποιος που κακοποιεί ένα ζώο σίγουρα δεν έχει σώας τας φρένας» και συνέχισε:
Οι κομμουνιστές δεν είμαστε ούτε τυχαίοι ούτε περαστικοί. Μας ενδιαφέρει να είμαστε σε επαφή με όλους τους ανθρώπους που αγωνίζονται για ζητήματα που τους απασχολούν, από αυτό που περνούν στην ατομική τους ζωή μέσα στο σπίτι, αυτό που περνούν στη συλλογική ζωή, στην κοινωνία, στη δουλειά, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι συμφωνούμε με όλους τους αγώνες που διεξάγονται, με όλα τα αιτήματα. Όμως ακόμα και εκεί, κάθε αιτία που συγκινεί και κινητοποιεί μια μάζα ανθρώπων είναι σημαντική, θέλουμε να είμαστε σε επαφή μαζί τους, να ανταλλάσσουμε απόψεις. Γιατί ο μόνος τρόπος να υπάρξουν λύσεις αλλά και να ανοίξεις ο δρόμος για ριζικές αλλαγές – που κατά την άποψή μας σημαίνει ανατροπή του συστήματος της μισθωτής εκμετάλλευσης και την οικοδόμηση μια άλλης κοινωνίας με επίκεντρο τις δικές μας ανάγκες – ξεκινούν από αυτό, την οργανωμένη πάλη, την ανταλλαγή απόψεων, τη συζήτηση στόχων και επιμέρους διεκδικήσεων μέσα στη διαδικασία του αγώνα και όχι σε κάποιους κλειστούς χώρους, σε κάποιους καναπέδες. Υπό αυτή την έννοια δε θα έπρεπε να προκαλεί έκπληξη σε κανέναν η στάση που κρατήσαμε στην αναθεώρηση του Συντάγματος για την προστασία των δικαιωμάτων των ζώων, όπως επίσης έχουμε τοποθετηθεί θετικά σε μια σειρά άλλα μέτρα, προτάσεις κλπ., ανεξάρτητα αν έχουμε υπερψηφίσει, καταψηφίσει ή έχουμε ψηφίσει παρών. Αυτό είναι μια άλλη μεγάλη συζήτηση, γιατί στο ευρωκοινοβούλιο αν εδώ υπάρχει μία φορά η πίεση, τα συμφέροντα, από τους μεγάλους ομίλους, πολύ μεγαλύτερη είναι στην ΕΕ, για τους δικούς τους λόγους καπηλεύονται μια δίκαιη διεκδίκηση. Έχει σημασία η τοποθέτηση που κάνεις κάθε φορά, όπως για παράδειγμα η τοποθέτησή μας για τις συνθήκες που επιβιώνουν, διαβιούν τα πειραματόζωα κλπ.
Αφετηρία του ζητήματος το οποίο συζητάμε είναι η σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον, το πώς εντάσσεται ο ίδιος ο άνθρωπος μέσα στη φύση και στο φυσικό του περιβάλλον. Είναι μια σχέση που ξεκινά από πολύ μακριά. Σίγουρα, παλαιότερα, πριν το κοινωνικοοικονομικό σύστημα που ονομάζουμε καπιταλισμό, ο άνθρωπος ζούσε σε μεγαλύτερη αρμονία, όμως αυτό ήταν και αποτέλεσα ότι στα προηγούμενα κοινωνικοοικονομικά συστήματα ήταν και πολύ χαμηλή η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων. Ο κτηνοτρόφος για παράδειγμα δεν είχε τα μέσα να κάνει μαζική παραγωγή, αυτό που παρήγαγε ίσα ισα του έφτανε για να μπορέσει να επιβιώσει. Τομή σε αυτή τη σχέση φέρνει ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής ο οποίος συμπαρασύρει την επιστήμη και την τεχνολογία σε μία αλματώδη ανάπτυξη η οποία δίνει στον άνθρωπο τηνδυνατότητα να κυριαρχήσει πάνω στη φύση. Ο καπιταλισμός που δίνει στον άνθρωπο τη δυνατότητα να κυριαρχήσει πάνβω στη φύση, του δίνει τη δυνατότητα να το κάνει αντανακλώντας τη σχέση του κεφαλαίου. Είναι μια κυριαρχία, άναρχη. ληστρική, χωρίς σχέδιο. Αυτός που κατέχει την οικονιμική εξουσία, με τον ίδιο τρόπο που κυριαρχεί μέσα σε ένα έθνος πάνω στους εργαζόμενους, στο λαό, με τον ίδιο τρόπο κυριαρχεί και στη φύση. Με στόχο να διευκολύνει τη δική του πρόσβαση σε φυσικούς πόρους, υδάτινους πόρους, ορυκτό πλούτο, καρπωθεί τη γη, τις παραλίες, έτσι ώστε να μεγιστοποιήσει το κέρδος του. Αυτός είναι ένας φυσικός τρόπος ύπαρξης για σχεδόν τα πάντα μέσα στον καπιταλισμό. Τα πάντα γίνονται εμπόρευμα (…)
Πάνω σε αυτό το έδαφος ανοίγει το ζήτημα της προστασίας των ζώων, του τρόπου με τον οποίον ζουν, τόσο τα ζώα που σχετίζονται με την αγροτική παραγωγή και την κτηνοττρροφάι όσο και τα ζώα συντροφιάς. Δε μιλώ για ζώα εργασίας γιατί στο σύγχρονο κόσμο έχουν εξαλειφθεί σαν γενικό φαινόμενο, όμως αυτό δε σημαίνει ότι δε διατηρούνται σε άλλες χώρες, σε άλλα σημεία του πλανήτη.
Με πρόφαση το ενδιαφέρον για τα περιβαλλοντικά προβλήματα, οι διακρατικές ενώσεις των καπιταλιστικών κρατών, οι μονοπωλιακοί όμιλοι, προωθούν μέτρα που στην ουσία τους είναι αρνητικά. Τι είναι όλο αυτό πυο παρουσιάζεται σήμερα με τη λεγόεμνη πράσινη οικονομία ή τη λεγόμενη κυκλική οικονομία ή την πράσινη ανάπτυξη κλπ; Επί της ουσίας τι αποτέλεσμα έχει αυτό στην κατάσταση πυο διαμορφώνεται; Επιμερίζονται οι ευθύνες. Στην ουσία λένε πως όλοι μας είμαστε συνυπεύθυνοι. Και τα ΕΛΠΕ, για παράδειγμα, ρυπαίνουν και εμείς ρυπαίνουμε. Και το επόμενο βήμα, είναι η λογική, όλοι ρυπαίνουμε κι αυτός που έχει να πληρώσει εξαιρείται (…)
Μπαίνουν πολύ έντονα τα ζητήματα της βιομηχανίας κρέατος. Για την ανώδυνη σφαγή, για τους όρους διαβίωσης, με μια σειρά προδιαγραφές για τους χώρους στους οποίους εκτρέφονται τα ζώα, τους τρόπους με τους οποίους μεταφέρονται τα ζωντανά αυτά πλάσματα πριν θανατωθούν. Όμως αν κοιτάξουμε βαθιά, ποια είναι η ουσία, είναι ένας τρόπος να αναπροσανατολιστεί η παραγωγή και να πάει σε αυτούς οι οποίοι μπορούν να τα εφαρμόζουν, και κάθε μέτρο που παίρνεται είναι σε αυτή την κατεύθυνση, όπως λέμε εμείς συγκέντρωση και συγκεντροποίηση της παραγωγής στο ζήτημα της εκτροφής και της βιομηχανίας κρέατος. Είναι πολύ υποκριτικό οι ίδιοι άνθρωποι οι οποίοι είναι λομπίστες ή τους προσεγγίζουν οι λομπίστες της βιομηχανίας κρέατος να παρουσιάζονται ως υπέρμαχοι των δικαιωμάτων και της προστασίας των ζώων, ή αντίστοιχα σε άλλες περιπτώσεις του περιβάλλοντος (…).
Και η πολιτική που εφαρμόζεται στη χώρα μας είναι σε αυτά τα πλαίσια. Αρκει να δει κανείς τα μέτρα που εγκρίθηκαν τα τελευταία χρόνια – και μέσα στην κρίση, απ’ όλες τις κυβερνήσεις – τα οποία αν δεν είναι ξεκάθαρα αρνητικά, όπως για παράδειγμα η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ προχώρησε το ζήτημα της βιομηχανίας γούνας ή έφερε το κτηματολόγιο, τον αποχαρακτηρισμό των δασικών χαρτών, όπως είναι στις επιδιώξεις ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ για το επόμενο διάστημα, να χαμηλώσουν τα περιβαλλοντικά προαπαιτούμενα για την έγκριση των νέων επενδύσεων (…)
Ακόμη και όταν πρέπει να υπάρχει καταγραφή και έλεγχος, και αυτό θεσμοθετείται, υπάρχει τέτοια υποστελέχωση που δεν μπορεί να λειτουργήσει. Και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την προστασία των ζώων αλλά με πολύ πιο βασικά ζητήματα. Για παράδειγμα όταν υπάρχει μια μεγάλη πυρκαγιά σε δασική έκταση, δεν είναι μόνο το δάσος που καίγεται, δεν είναι μόνο τα δέντρα. Έχει μεγάλη σημασία για την άγρια ζωή, για το οικοσύστημα συνολικά. Όταν ο Λένιν έλεγε ότι το πρώτο μέλημα της λαϊκής εξουσίας είναι η καταγραφή και ο έλεγχος είναι γιατί αυτό είναι σημαντικό. Εχει νόημα στο πλαίσιο ενός συστήματος που μπορεί να το επιβάλλει και να το εφαρμόσει γιατί το ενδιαφέρει (…)
Στο ερώτημα, είστε σίγουροι ότι το ζήτημα της προστασίας των ζώων μπορεί να λυθεί στο πλαίσιο της λαϊκής εξουσίας, εμείς απαντάμε, ναι μπορεί να λυθεί. Μπορεί να λυθεί, γιατί όταν έχεις κεντρικό σχεδιασμό της αγροτικής παραγωγής με βάση τις ανάγκες του λαού, ο οποίος θα παίρνει υπόψη το ζήτημα της μαζικής λαϊκής διατροφής, της ένδυσης, της υπόδησης και θα του παρέχει διατροφή με υψηλής ποιότητας πρωτεΐνη, για παράδειγμα, θα μπορέσεις να αποφύγεις την υπερπαραγωγή κρέατος αλλά θα δεις και άλλες πηγές απ’ όπου μπορείς να την αντλήσεις.
Σήμερα τι κάνουμε; Μπορείς να αυξήσεις την ευσθητοποίηση, τη διαπαιδαγώγηση όσον αφορά το περιβάλλον και τα ζώα. Πρέπει να αναδειχτεί το ζήτημα τι σημαίνει έχω ένα ζώο συντροφιάς, του διαπαιδαγωγητικού ρόλου που έχει ένα ζώο συντροφιάς για ένα νεαρό άτομο, πώς να στέκεται στην κοινωνία, πώς να είναι υπεύθυνος, το θεραπευτικό ρόλο που παίζουν σε κάποιες περιπτώσεις. Δεν μπορεί να είναι ατομική, ιδιωτική υπόθεση η ζωή ενός ζώου. Δεν μπορεί να είναι εμπόρευμα. Δεν μπορεί να είναι ατομική ιδιωτική ευθύνη όλο το πλαίσιο με την περίθαλψη, με την υγεία τους, τη στείρωση κλπ. Πρέπει να υπάρχει ένα δίκτυ προστασίας. Ένας κρατικός φορέας που να μην είναι υποστελεχωμένος, ο οποίος να ελέγχει και να καταγράφει. Ταυτόχρονα κτηνιατρικές υπηρεσίες δημόσιες και δωρεάν οι οποίες να μπορούν να παρέχουν όλο το ευρύ πλαίσιο το οποίο χρειάζεται να υπάρχει για τα ζώα συντροφιάς. Έλεγχος στις δομές. Δεν μπορεί να θεωρούνται κατοικίδια – κάτι που έφερε το life style – ζώα τα οποία είναι άγρια και τα οποία αποσπάς από το φυσικό τους περιβάλλον. Δεν μπορεί ττα προστατευόμενα είδη να είναι θήραμα. Αυτά είναι κάποια πολύ βασικά ζητήματα.
Ο Λευτέρης Νικολάου Αλαβάνος κατέληξε λέγοντας ότι και τα αιτήματα της ΠΦΠΟ μπορούν να αποτελέσουν μία βάση συζήτησης για να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο αιτημάτων προς διεκδίκηση και επισήμανε πως στο δοσμένο σύστημα κάθε κατάκτηση (σε όλους τους τομείς) είναι υπό αίρεση και η μόνη εγγύηση ότι τα όποια θετικά δε θα ακυρωθούν είναι η δική μας επαγρύπνηση και διεκδίκηση στους δρόμους.
Αμέσως μετά το λόγο πήραν παρευρισκόμενοι, οι οποίοι περιέγραψαν πρωτόγνωρες καταστάσεις τις οποίες βιώνουν προκειμένου να φροντίσουν και να βοηθήσουν ζώα που το έχουν ανάγκη όπως επίσης συζητήθηκαν και θέματα σχετικά με τα δικαιώματα και την προστασία των ζώων.
