Ρυθμισμένη πίεση, «συγκαλυμμένη υπέρταση» και «υπέρταση της λευκής μπλούζας»

Ο σωστός τρό­πος μέτρη­σης της Αρτη­ρια­κής Πίε­σης (ΑΠ) στο σπί­τι, εκτός από αυτο­γνω­σία,  απο­τε­λεί και το αντί­δο­το στη «συγκα­λυ­μέ­νη υπέρ­τα­ση» αλλά και την «υπέρ­τα­ση της λευ­κής μπλού­ζας». Σε κάθε, βέβαια περί­πτω­ση, η υπέρ­τα­ση δια­γι­γνώ­σκε­ται στο ιατρείο, μετά από επα­να­λαμ­βα­νό­με­νες μετρήσεις. 

Έναν ενη­με­ρω­τι­κό οδη­γό με χρή­σι­μες οδη­γί­ες για το σωστό τρό­πο και το χρό­νο μέτρη­σης της πίε­σης στο σπί­τι, σχε­δί­α­σε η φαρ­μα­κευ­τι­κή εται­ρία Menarini Hellas*, με αφορ­μή την Παγκό­μια Μέρα Υπέρ­τα­σης (17 Μαΐ­ου 2021). Ο οδη­γός αυτός θα στα­λεί ηλε­κτρο­νι­κά σε Επαγ­γελ­μα­τί­ες Υγεί­ας, προ­κει­μέ­νου να τον δια­θέ­σουν για την ευαι­σθη­το­ποί­η­ση και ενη­μέ­ρω­ση των ασθε­νών με Υπέρ­τα­ση. Όπως σημειώ­νε­ται στον οδη­γό «η υπέρ­τα­ση δια­γι­γνώ­σκε­ται όταν η συστο­λι­κή πίε­ση και/ή η δια­στο­λι­κή πίε­ση είναι υψη­λό­τε­ρες από 140 mmHg και 90 mmHg (χιλιο­στά στή­λης υδραρ­γύ­ρου) αντί­στοι­χα, μετά από επα­να­λαμ­βα­νό­με­νες μετρή­σεις στο ιατρείο».

Η αρτη­ρια­κή υπέρ­τα­ση χαρα­κτη­ρί­ζε­ται ως «σιω­πη­λός δολο­φό­νος», για­τί συνή­θως δεν έχει  συμ­πτω­μα­το­λο­γία, αλλά εμφα­νί­ζε­ται με ένα ξαφ­νι­κό και μεγά­λο σύμ­πτω­μα. Θεω­ρεί­ται ο ισχυ­ρό­τε­ρος παρά­γο­ντας κιν­δύ­νου για στε­φα­νιαία νόσο και έμφραγ­μα μυο­καρ­δί­ου, αγγεια­κό εγκε­φα­λι­κό επει­σό­διο, καρ­δια­κή ανε­πάρ­κεια και νεφρι­κή ανε­πάρ­κεια. «Αν δεν υπήρ­χε η αρτη­ρια­κή υπέρ­τα­ση ως ασθέ­νεια θα είχα­με τα μισά ακρι­βώς αγγεια­κά εγκε­φα­λι­κά επει­σό­δια» υπο­γράμ­μι­σε ο Κων­στα­ντί­νος Τσιού­φης, Καθη­γη­τής Καρ­διο­λο­γί­ας στην Α΄ Πανε­πι­στη­μια­κή Καρ­διο­λο­γι­κή Κλι­νι­κή ΕΚΠΑ, ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΓΝΑ, σε δια­δι­κτυα­κή εκδή­λω­ση της Ελλη­νι­κής Καρ­διο­λο­γι­κής Εται­ρεί­ας (ΕΚΕ) στις 18.5.2021.

Μιλώ­ντας στην ίδια εκδή­λω­ση ο επι­με­λη­τής-καρ­διο­λό­γος Κυριά­κος Δημη­τριά­δης, πρό­ε­δρος της Ομά­δας Εργα­σί­ας (ΟΕ) της ΕΚΕ, τόνι­σε:  «Στη σύγ­χρο­νη διά­γνω­ση της αρτη­ρια­κής υπέρ­τα­σης κεντρι­κό ρόλο παί­ζει η σωστή μέτρη­ση της αρτη­ρια­κής πίε­σης όχι μόνο στο ιατρείο αλλά και εκτός ιατρεί­ου. Οι μετρή­σεις της αρτη­ρια­κής πίε­σης πρέ­πει να γίνο­νται και στο σπί­τι ή με 24ωρη κατα­γρα­φή με ειδι­κές συσκευ­ές. Πρέ­πει να τονι­στεί ότι ένας σημα­ντι­κός αριθ­μός ασθε­νών έχουν “συγκε­κα­λυμ­μέ­νη υπέρ­τα­ση”, δηλα­δή φυσιο­λο­γι­κές τιμές στο ιατρείο και υψη­λές τιμές κατά την καθη­με­ρι­νή τους δρα­στη­ριό­τη­τα. Επι­προ­σθέ­τως ένα περί­που 7–10% των ασθε­νών με υψη­λές τιμές αρτη­ρια­κής πίε­σης στο ιατρείο έχουν φυσιο­λο­γι­κές τιμές στο σπί­τι, εμφα­νί­ζουν δηλα­δή “υπέρ­τα­ση της λευ­κής μπλού­ζας”. Σε κάθε υπερ­τα­σι­κό ασθε­νή θα πρέ­πει να γίνε­ται μελέ­τη για παρου­σία βλά­βης σε όργα­να-στό­χους της υπέρ­τα­σης (καρ­διά, εγκέ­φα­λος, νεφροί, αγγεία, οφθαλ­μοί). Ιδιαί­τε­ρα κατά την παν­δη­μία COVID-19 πρέ­πει να είμα­στε ευαι­σθη­το­ποι­η­μέ­νοι στην ανα­γνώ­ρι­ση και παρα­κο­λού­θη­ση των ασθε­νών με αρτη­ρια­κή υπέρ­τα­ση καθώς έχει παρα­τη­ρη­θεί μεί­ω­ση των επι­σκέ­ψε­ων στα ιατρεία με ακό­λου­θη αύξη­ση των περι­στα­τι­κών οξεί­ας αύξη­σης της αρτη­ρια­κής πίε­σης και απορ­ρύθ­μι­σης της ελεγ­χό­με­νης αρτη­ρια­κής πίε­σης η οποία μπο­ρεί να συνο­δεύ­ε­ται με υψη­λό καρ­διαγ­γεια­κό κίνδυνο».

Η ανά­γκη αυξη­μέ­νης παρα­κο­λού­θη­σης των ασθε­νών με ΑΠ προ­κύ­πτει από μελέ­τη στην οποία μετεί­χε το Πανε­πι­στή­μιο Ιωαν­νί­νων. Ο Δημή­τρης Μιχά­λης, καθη­γη­τής καρ­διο­λο­γί­ας στο Πανε­πι­στή­μιο Ιωαν­νί­νων, κάνει δύο σοβα­ρές επι­ση­μάν­σεις με άρθρο του στο «Βήμα» (11.4.2021):

1. «Εχει μειω­θεί ο αριθ­μός των ασθε­νών με σοβα­ρά προ­βλή­μα­τα υγεί­ας που προ­σέρ­χο­νται στα νοσο­κο­μεία. Από πανελ­λή­νια μελέ­τη που πραγ­μα­το­ποι­ή­σα­με ο αριθ­μός των εμφραγ­μά­των που αντι­με­τω­πί­στη­καν στα νοσο­κο­μεία της χώρας κατά την πρώ­τη φάση της παν­δη­μί­ας (Μάρ­τιος – Απρί­λιος 2020) είχε μειω­θεί κατά 30%-35%, με παρό­μοια μεί­ω­ση και για τους ασθε­νείς με εγκε­φα­λι­κά επει­σό­δια. Το ίδιο φαι­νό­με­νο παρα­τη­ρή­θη­κε και κατά τη δεύ­τε­ρη φάση (Νοέμ­βριος – Δεκέμ­βριος 2020), με ό,τι αυτό συνε­πά­γε­ται για τη μάχη της ζωής».
2. «Εχει μειω­θεί ο αριθ­μός ασθε­νών που τα νοσο­κο­μεία μπο­ρούν να αντι­με­τω­πί­σουν με χει­ρουρ­γι­κές ή άλλες μη χει­ρουρ­γι­κές επεμ­βα­τι­κές θερα­πεί­ες. Ο αριθ­μός των τακτι­κών χει­ρουρ­γεί­ων έχει μειω­θεί κατά 80%».

Η σωστή μέτρηση της ΑΠ στο σπίτι

Ουσια­στι­κά, δηλα­δή, η κυβέρ­νη­ση έχει μετα­θέ­σει στην «ατο­μι­κή ευθύ­νη», εκτός απ’ την αντι­με­τώ­πι­ση της παν­δη­μί­ας, και τον έλεγ­χο των άλλων ασθενειών.

Έτσι λοι­πόν η σωστή μέτρη­ση της ΑΠ στο σπί­τι απο­κτά ιδιαί­τε­ρη σημα­σία στην περί­ο­δο της παν­δη­μί­ας. Η μέτρη­ση στο σπί­τι «βοη­θά­ει στη σωστή διά­γνω­ση και στη λήψη της κατάλ­λη­λης θερα­πεί­ας για καλύ­τε­ρη και ταχύ­τε­ρη αντι­με­τώ­πι­ση της υπέρ­τα­σης», όπως ανα­φέ­ρε­ται στον ενη­με­ρω­τι­κό οδη­γό της φαρ­μα­κευ­τι­κής εται­ρί­ας με την υπο­γράμ­μι­ση: «Αυτές οι πλη­ρο­φο­ρί­ες προ­ο­ρί­ζο­νται για γενι­κή πλη­ρο­φό­ρη­ση και ενη­μέ­ρω­ση του κοι­νού και σε καμία περί­πτω­ση δεν μπο­ρούν να αντι­κα­τα­στή­σουν τη συμ­βου­λή ιατρού ή άλλου αρμο­δί­ου επαγ­γελ­μα­τία υγείας».

H τιμή της αρτη­ρια­κής πίε­σης στο σπί­τι, είναι ο μέσος όρος όλων των μετρή­σε­ων ΑΠ και πραγ­μα­το­ποιεί­ται μέσω­κα­τάλ­λη­λου αυτό­μα­του πιε­σό­με­τρου βρα­χί­ο­να (μπρά­τσο) για του­λά­χι­στον τρείς ημέρες.

Πώς γίνονται οι μετρήσεις στο σπίτι

• Οι μετρή­σεις γίνο­νται σε ένα ήσυ­χο δωμά­τιο μετά από 5 λεπτά ανάπαυσης.
• Μην καπνί­ζε­τε, μην πίνε­τε καφεϊ­νού­χα ροφή­μα­τα και μην ασκεί­στε 30 λεπτά πριν μετρή­σε­τε την αρτη­ρια­κή σας πίεση.
• Καθί­στε σε καρέ­κλα με την πλά­τη σας ίσια και τα πόδια σας στο πάτω­μα (όχι σταυροπόδι).
• Θα πρέ­πει να λαμ­βά­νο­νται δύο μετρή­σεις κάθε φορά που γίνε­ται η μέτρη­ση με από­στα­ση 1–2 λεπτά μετα­ξύ τους.

Ημε­ρο­λό­γιο για τις μετρή­σεις της ΑΠ

Πότε γίνεται η μέτρηση στο σπίτι 

• Tην ίδια ώρα κάθε μέρα, όπως το πρωί και το βράδυ.
• Πριν λάβε­τε τη φαρ­μα­κευ­τι­κή αγω­γή το πρωί και πριν το δεί­πνο το βράδυ.
• Kατά προ­τί­μη­ση για 6–7 δια­δο­χι­κές ημέρες.
• Σύμ­φω­να με τις οδη­γί­ες του ιατρού.

Παράγοντες αύξησης κινδύνου

Υπάρ­χουν ορι­σμέ­νοι παρά­γο­ντες οι οποί­οι αυξά­νουν τον κίν­δυ­νο εμφά­νι­σης της Υπέρ­τα­σης όπως: Αύξη­ση ηλι­κί­ας, φύλ­λο, οικο­γε­νεια­κό ιστο­ρι­κό με Υπέρ­τα­ση, χρό­νια προ­βλή­μα­τα στους νεφρούς, παχυ­σαρ­κία, δια­τρο­φή πλού­σια σε αλά­τι, κάπνι­σμα, υψη­λή κατα­νά­λω­ση αλκο­όλ και καθι­στι­κός τρό­πος ζωής.

Ο υγιει­νός τρό­πος ζωής και η άσκη­ση (π.χ  γρή­γο­ρο βάδι­σμα για μισή ώρα τις περισ­σό­τε­ρες ημέ­ρες της εβδο­μά­δας) η δια­τή­ρη­ση κανο­νι­κού βάρους και η απο­φυ­γή υπερ­βο­λι­κής κατα­νά­λω­σης αλκο­όλ μπο­ρούν να πετύ­χουν μεί­ω­ση της πίε­σης αλλά και να προ­λά­βουν ή να καθυ­στε­ρή­σουν την εμφά­νι­σή της.  Αρκε­τοί, όμως θα πρέ­πει να πάρουν και φαρ­μα­κευ­τι­κή αγω­γή για τη ρύθ­μι­ση της ΑΠ.

Υππο­λο­γί­ζε­ται  1,4 εκα­τομ­μύ­ρια ασθε­νείς παγκο­σμί­ως πάσχουν από αρτη­ρια­κή υπέρ­τα­ση και παράλ­λη­λα περισ­σό­τε­ροι από 28.000 θάνα­τοι κάθε μέρα οφεί­λο­νται στην αρρύθ­μι­στη υπέρταση.

*** Menarini: Η φαρ­μα­κο­βιο­μη­χα­νία Menarini ιδρύ­θη­κε το 1886 στη Νάπο­λη της Ιτα­λί­ας και το 1915 μετα­κό­μι­σε στη Φλω­ρε­ντία, όπου βρί­σκο­νται ακό­μη τα κεντρι­κά γρα­φεία του Ομί­λου. Δρα­στη­ριο­ποιεί­ται σε 140 χώρες του κόσμου. Στις 18 εγκα­τα­στά­σεις παρα­γω­γής του Ομί­λου κάθε χρό­νο παρά­γο­νται σχε­δόν 600 εκ. πακέ­τα φαρ­μά­κων για τη θερα­πεία παθο­λο­γιών στην καρ­διο­λο­γία, την πνευ­μο­νο­λο­γία, τη φλεγ­μο­νή και τη γαστρε­ντε­ρο­λο­γία. Στην Ελλά­δα ο Όμι­λος άρχι­σε να δρα­στη­ριο­ποιεί­ται ως Menarini Hellas, όταν το 1989 εξα­γό­ρα­σε την ντό­πια φαρ­μα­κευ­τι­κή βιο­μη­χα­νία Δαμ­βέρ­γης Α.Ε. Τα φάρ­μα­κα της Menarini  στην ελλη­νι­κή αγο­ρά έχουν 45 εμπο­ρι­κές ονο­μα­σί­ες, εκ των οποί­ων οι 25 αφο­ρούν σε καρ­διαγ­γεια­κές παθή­σεις. Επί­σης κυκλο­φο­ρεί και 13 OTC προϊόντα.

Ακο­λου­θή­στε το Ατέ­χνως στο Google News, στο Facebook και στο Twitter

Φώτης Αγγου­λές, ο προ­λε­τά­ριος ποιητής