🗓️ Σαν σήμερα 1η Οκτωβρίου ||

Μια ματιά στην ιστορία του τόπου και του κόσμου //
🗒️ Γεγονότα και πρόσωπα που έμειναν στην ιστορία και δεν πρέπει να ξεχάσουμε

331 π.Χ. Ο Μέγας Αλέ­ξαν­δρος νικά στα Γαυ­γά­μη­λα τον βασι­λέα των Περ­σών, Δαρείο Γ’. Με τη νίκη αυτή, ο μέγας στρα­τη­λά­της ολο­κλη­ρώ­νει την κατά­κτη­ση της περ­σι­κής αυτο­κρα­το­ρί­ας. Ο Βου­κε­φά­λας το αγα­πη­μέ­νο άλο­γο του Μεγά­λου Αλε­ξάν­δρου, σκο­τώ­νε­ται σ’ αυτή τη μάχη.

844  Ο στό­λος των Βίκινγκς λεη­λα­τεί την αρα­βι­κή πόλη της Σεβίλλης.

1795 Η Γαλ­λία κατα­κτά το Βέλγιο.

1800 Η Ισπα­νία παρα­χω­ρεί τη Λουι­ζιά­να στη Γαλλία.

1811 Το πρώ­το ατμό­πλοιο που πλέ­ει στον ποτα­μό Μισ­σισ­σιπ­πή φτά­νει στη Νέα Ορλεάνη.

1861 Κυκλο­φο­ρούν τα πρώ­τα ελλη­νι­κά γραμ­μα­τό­ση­μα, τα οποία τυπώ­θη­καν στη Γαλ­λία, με παρά­στα­ση της κεφα­λής του Ερμή.

1847 Ο γερ­μα­νός εφευ­ρέ­της και βιο­μή­χα­νος, Βέρ­νερ φον Ζίμενς, ιδρύ­ει την εται­ρεία Ζίμενς.

1867 Ο Καρλ Μαρξ εκδί­δει το «Κεφά­λαιο», που απο­τε­λεί την κορω­νί­δα του έργου του.

1869 Η Αυστρία εκδί­δει τις πρώ­τες καρτ ποστάλ στον κόσμο.

1873 Κυκλο­φο­ρεί η πρώ­τη καθη­με­ρι­νή εφη­με­ρί­δα στην Ελλά­δα με τίτλο «Η Εφη­με­ρίς» και εκδό­τη το Δημή­τρη Κορομηλά.

1881 Γεν­νή­θη­κε ο Αμε­ρι­κα­νός μηχα­νι­κός, Γουί­λιαμ Μπόινγκ, ιδρυ­τής της ομώ­νυ­μης εται­ρεί­ας κατα­σκευ­ής αεροσκαφών

1888 Εκδί­δε­ται το πρώ­το τεύ­χος του περιο­δι­κού «National Geographic».

1891 Το φημι­σμέ­νο Πανε­πι­στή­μιο Στάν­φορντ ανοί­γει τις πύλες του στην Καλι­φόρ­νια των ΗΠΑ.

1895 Η Μαδα­γα­σκά­ρη γίνε­ται προ­τε­κτο­ρά­το της Γαλλίας

1910 Βόμ­βα κατα­στρέ­φει το κτί­ριο των Los Angeles Times στο κέντρο του Λος Άντζε­λες, σκο­τώ­νο­ντας 21 άτομα.

1910 Βόμ­βα στο Λος Άντζε­λες κατα­στρέ­φει τα γρα­φεία της εφη­με­ρί­δας Los Angeles Times, σκο­τώ­νο­ντας 20 άτομα.

1916 Γεν­νή­θη­κε η ηθο­ποιός Μαρία Φωκά

1920 - Γεν­νιέ­ται ο Αμε­ρι­κα­νός ηθο­ποιός Walter Matthau (Γουόλ­τερ Ματάου).

1922 Ο Ελευ­θέ­ριος Βενι­ζέ­λος δηλώ­νει ότι απο­χω­ρεί ορι­στι­κά από την πολι­τι­κή. Θα επι­στρέ­ψει θριαμ­βευ­τι­κά το 1928.

1924 Παραι­τεί­ται η κυβέρ­νη­ση Θ. Σοφού­λη. Στη θέση της σχη­μα­τί­ζε­ται νέα κυβέρ­νη­ση υπό τον Α. Μιχα­λα­κό­που­λο, η οποία θα ανα­τρα­πεί με πρα­ξι­κό­πη­μα λίγους μήνες αργό­τε­ρα (δικτα­το­ρία Πάγκαλου)

1930 Γεν­νιέ­ται ο Γάλ­λος ηθο­ποιός Philippe Noiret (Φιλίπ Νουα­ρέ πέθα­νε 23 Νοεμ­βρί­ου 2006).

1931 Το ισπα­νι­κό Κοι­νο­βού­λιο χορη­γεί δικαί­ω­μα ψήφου στις γυναίκες

1935 Στρα­τιω­τι­κό από­σπα­σμα πυρο­βο­λεί συλ­λα­λη­τή­ριο 3.000 αμπε­λουρ­γών της Λευ­κά­δας, σκο­τώ­νο­ντας τον κομ­μου­νι­στή Δ. Καρ­φά­κη και ένα μαθητή

1935 Γεν­νιέ­ται η Julie Andrews (Τζού­λι Άντριους), Αγγλί­δα ηθο­ποιός και τραγουδίστρια

1936 Στην Ισπα­νία, οι αντάρ­τες ονο­μά­ζουν τον Φραν­θί­σκο Φράν­κο “Αρχη­γό της Κυβέρ­νη­σης του Ισπα­νι­κού Κρά­τους”. Ο δικτά­το­ρας του καθε­στώ­τος του Μπούρ­γκος ανα­λαμ­βά­νει όλες τις εξου­σί­ες του νέου κράτους.

1943 Β’ Παγκό­σμιος Πόλε­μος: Στην Ιτα­λία, η Νάπο­λη και το Αβε­λί­νο πέφτουν στα χέρια των Συμμάχων.

1943 Γεν­νή­θη­κε ο Γάλ­λος σκη­νο­θέ­της του κινη­μα­το­γρά­φου, Jean-Jacques Annaud (Ζαν Ζακ Ανό)

1945  Συνέρ­χε­ται στην Αθή­να το 7ο Συνέ­δριο του ΚΚΕ (1–6/10/1945). Ήταν το πρώ­το συνέ­δριο του ΚΚΕ μετά το Β‘ Παγκό­σμιο Πόλε­μο και συνήλ­θε σε συν­θή­κες τυπι­κής νομι­μό­τη­τας. Συν­θή­κες που δε θα ξανα­ζού­σε το κόμ­μα παρά μετά από 29 χρό­νια, το 1974 (το επό­με­νο τυπι­κά νόμι­μο συνέ­δριό του ήταν το 10ο, που πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε το 1978).
Το 7ο ήταν ταυ­τό­χρο­να ένα Συνέ­δριο που η σύγκλη­σή του απεί­χε από το 6ο δέκα ολό­κλη­ρα χρό­νια (Δεκέμ­βρης 1935). Στο διά­στη­μα αυτών των δέκα χρό­νων, είχαν μεσο­λα­βή­σει πολ­λά: Η δικτα­το­ρία της 4ης Αυγού­στου, ο ελλη­νοϊ­τα­λι­κός πόλε­μος, η Κατο­χή, η ΕΑΜι­κή Εθνι­κή Αντί­στα­ση και η απε­λευ­θέ­ρω­ση της χώρας, ο Δεκέμ­βρης του 1944, η Συμ­φω­νία της Βάρ­κι­ζας και η διά­λυ­ση του ΕΛΑΣ, το καθε­στώς της λευ­κής τρο­μο­κρα­τί­ας που τις μέρες του συνε­δρί­ου συνε­χι­ζό­ταν αμεί­ω­το. Σ’ αυτά τα δέκα χρό­νια, το ΚΚΕ είχε κατα­φέ­ρει από ένα μικρό κόμ­μα να γίνει η κυριό­τε­ρη και η μεγα­λύ­τε­ρη πολι­τι­κή δύνα­μη της Ελλάδας.
Ωστό­σο, παρά και τα πρό­σφα­τα γεγο­νό­τα (βλ. ένο­πλη σύγκρου­ση του Δεκέμ­βρη με τις συνα­σπι­σμέ­νες δυνά­μεις της ντό­πιας αστι­κής τάξης, ταγ­μα­τα­σφα­λι­τών, κλπ. και του βρε­τα­νι­κού ιμπε­ρια­λι­σμού) το Κόμ­μα δεν μπό­ρε­σε να βγά­λει τα απα­ραί­τη­τα συμπε­ρά­σμα­τα, δια­μορ­φώ­νο­ντας επα­να­στα­τι­κή στρα­τη­γι­κή και ρίχνο­ντας όλες του τις δυνά­μεις για την κατά­κτη­ση της εργα­τι­κής εξου­σί­ας (902.gr)

1945 Το Διε­θνές Δικα­στή­ριο Εγκλη­μά­των Πολέ­μου, στη Νυρεμ­βέρ­γη, κατα­δι­κά­ζει σε θάνα­το 12 ναζι­στές ηγέ­τες. Σε γενι­κές γραμ­μές ο πέλε­κυς θα πέσει πολύ ελα­φρά στους Ναζί εγκλη­μα­τί­ες πολέ­μου. Πολ­λοί θα απε­λευ­θε­ρω­θούν έπει­τα από λίγα χρό­νια, ενώ δεν ήταν λίγοι εκεί­νοι που θα «αξιο­ποιού­νταν» στη συνέ­χεια από το διε­θνή ιμπε­ρια­λι­σμό στη «εκστρα­τεία» του κατά του κομ­μου­νι­σμού. Ακό­μα ελα­φρύ­τε­ρα θα πέσει ο πέλε­κυς για τους βιο­μή­χα­νους και τους τρα­πε­ζί­τες που κατη­γο­ρού­νταν για την άνο­δο του ναζι­σμού και για εγκλή­μα­τα κατά της ανθρωπότητας.

1946 Είκο­σι δύο ηγέ­τες των Ναζί κρί­νο­νται ένο­χοι για εγκλή­μα­τα πολέ­μου στην περί­φη­μη Δίκη της Νυρεμβέργης.

1947 Ολο­κλη­ρώ­νε­ται στο Γράμ­μο η πρώ­τη σει­ρά της Σχο­λής Αξιω­μα­τι­κών του Γενι­κού Αρχη­γεί­ου του ΔΣΕ. Με την ευκαι­ρία αυτή η Σχο­λή τίμη­σε τους εξής τέσ­σε­ρις νεκρούς που έπε­σαν στα πεδία των μαχών τον και­ρό της φοί­τη­σής τους: Γεωρ­γί­ου Κώστα, Παπα­δό­που­λο Οδυσ­σέα, Γκί­μπη Ηλία και Παυ­λί­δη Τάσιο (ανθυ­πο­λο­χα­γοί τιμη­μέ­νοι νεκροί).

1949  H θρυ­λι­κή «Μεγά­λη Πορεία», ‑πρω­τό­γνω­ρο στην ιστο­ρία επι­κό κατόρ­θω­μα του λαού και των κομ­μου­νι­στών της Κίνας φτά­νει στο τέλος της.
Ο Μάο τσε Τουνγκ ανα­κη­ρύσ­σει στο Πεκί­νο τη Λαϊ­κή Δημο­κρα­τία της Κίνας, έπει­τα από αγώ­νες 2 ετών κατά των εθνι­κι­στών του Τσανγκ Κάι Σεκ, ο οποί­ος κατα­φεύ­γει στην Ταϊ­βάν. Η μέρα θα απο­τε­λέ­σει εθνι­κή εορ­τή της Κίνας.

1949 Ιδρύ­ε­ται η Λαϊ­κή Δημο­κρα­τία της Κίνας.

1957 Πρώ­τη εμφά­νι­ση της φρά­σης “In God We Trust” σε χαρ­το­νό­μι­σμα των ΗΠΑ.

1957 Γεν­νή­θη­κε ο ηθο­ποιός Στέ­λιος Μάινας.

1958 Ξεκι­νά τη λει­τουρ­γία της η δια­στη­μι­κή υπη­ρε­σία των ΗΠΑ, η NASA.

1960 Στην Κύπρο, ορί­ζε­ται η 1η Οκτω­βρί­ου ως η επί­ση­μη ημέ­ρα της Ανε­ξαρ­τη­σί­ας της νήσου. Η επέ­τειος της ανε­ξαρ­τη­σί­ας, η 16η Αυγού­στου, παρα­μέ­νει απλώς ως ημε­ρο­λο­για­κή ιστο­ρι­κή μνήμη.

1961 Συγ­χω­νεύ­ο­νται το Ανα­το­λι­κό με το Δυτι­κό Καμε­ρούν και σχη­μα­τί­ζε­ται η Ομο­σπον­δια­κή Δημο­κρα­τία του Καμερούν.

1963 Η Νιγη­ρία ανα­κη­ρύσ­σε­ται δημο­κρα­τία. Πρώ­τος Πρό­ε­δρος ανα­λαμ­βά­νει ο Ναμντί Αζικίβε.

1968 Με ανα­κοί­νω­σή του το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ χαι­ρε­τί­ζει όλους όσοι «ορθώ­θη­καν με τόλ­μη και θάρ­ρος σε συν­θή­κες φασι­στι­κής τρο­μο­κρα­τί­ας, ωμής βίας και νοθεί­ας, με το στρα­τιω­τι­κό νόμο σε πλή­ρη ισχύ ενά­ντια στο καθε­στώς του φασι­στι­κού ζόφου, κατα­δί­κα­σαν το φασι­στι­κό Σύνταγ­μα, διερ­μη­νεύ­ο­ντας έτσι τα πραγ­μα­τι­κά αισθή­μα­τα του ελλη­νι­κού λαού».

1968 Πέθα­νε ο γάλ­λος ζωγρά­φος, Μαρ­σέλ Ντυσάν

1968 Από σύγκρου­ση αμα­ξο­στοι­χιών στο Δερ­βέ­νι της Κοριν­θί­ας σκο­τώ­νο­νται 34 άτο­μα και τραυ­μα­τί­ζο­νται 102, στη χει­ρό­τε­ρη σιδη­ρο­δρο­μι­κή τρα­γω­δία στην νεό­τε­ρη Ελλάδα.

1969 Το αερο­σκά­φος «Κον­κόρντ» καταρ­ρί­πτει για πρώ­τη φορά το φράγ­μα του ήχου.

1973 Κατά τη διάρ­κεια συναυ­λί­ας στο γήπε­δο του Πανα­θη­ναϊ­κού μοι­ρά­στη­καν προ­κη­ρύ­ξεις ενά­ντια στο στρα­τιω­τι­κό καθε­στώς της Χού­ντας και των ΗΠΑ. Μετά το τέλος της συναυ­λί­ας συγκρο­τή­θη­κε δια­δή­λω­ση στη Λ. Αλε­ξάν­δρας που κρά­τη­σε περί­που μια ώρα.

1973 Δημο­σιεύ­ε­ται δια­μαρ­τυ­ρία της ΚΕ του ΚΚΕ για το όργιο της τρο­μο­κρα­τί­ας που εξα­πέ­λυ­σε η Χού­ντα της Χιλής και για τη σύλ­λη­ψη του Λουίς Κορ­βα­λάν, ΓΓ του ΚΚ Χιλής.

1974 Πέθα­νε ο Σπυ­ρί­δων Μαρι­νά­τος, αρχαιο­λό­γος, με σημα­ντι­κό­τα­το ανα­σκα­πτι­κό έργο στη Θήρα της Σαντο­ρί­νης. Το 1929, δια­τύ­πω­σε θεω­ρία σύμ­φω­να με την οποία το τέλος του Μινω­ϊ­κού πολι­τι­σμού στο Αιγαίο προ­ήλ­θε από την έκρη­ξη του ηφαι­στεί­ου της Θήρας (1600 π.Χ.). (Γεν. 4/11/1901)

1976 Στο Μεξι­κό, ο τυφώ­νας Λίζι σκο­τώ­νει 2.500, τραυ­μα­τί­ζει 14.000 και αφή­νει 40.000 αστέγους

1977 O  Πελέ “κρε­μά­ει τα παπού­τσια του” με 1.281 γκολ σε 1.363 αγώ­νες. Ενώ­πιον 75.646 θεα­τών, ο απο­χω­ρεί από τα γήπε­δα, στο στά­διο του Νιου Τζέρ­σεϊ, έχο­ντας παί­ξει στο πρώ­το ημί­χρο­νο με τον Κόσμο της Νέας Υόρ­κης και στο δεύ­τε­ρο με την Σάντος, πρώ­ην ομά­δα του.

1979 Έπει­τα από 70 χρό­νια Αμε­ρι­κα­νι­κού ελέγ­χου, η διώ­ρυ­γα παρα­δί­δε­ται επί­ση­μα στον Πανα­μά (αν και η σχε­τι­κή Συν­θή­κη όρι­ζε πως η παρά­δο­ση του ελέγ­χου θα γινό­ταν «στα­δια­κά» σε ένα διά­στη­μα 20 ακό­μα χρόνων).

1980 Το μότορ­σιπ «Πανα­γιώ­της», φορ­τω­μέ­νο με λαθραία τσι­γά­ρα, προ­σα­ρά­ζει σε κόλ­πο της Ζακύν­θου. Είναι το περί­φη­μο «Ναυά­γιο», από τα του­ρι­στι­κά αξιο­θέ­α­τα του νησιού.

1981 Βόμ­βα στα γρα­φεία της Οργά­νω­σης για την Απε­λευ­θέ­ρω­ση της Παλαι­στί­νης σκο­τώ­νει 50 άτομα

1982 Στη Γερ­μα­νία, εκλέ­γε­ται καγκε­λά­ριος ο Χρι­στια­νο­δη­μο­κρά­της, Χέλ­μουτ Κολ, δια­δε­χό­με­νος τον Χέλ­μουτ Σμιτ.

1985 Ισραη­λι­νά αερο­πλά­να βομ­βαρ­δί­ζουν την έδρα της ΟΑΠ στην Τυνη­σία, με 60 νεκρούς

1988 Το Ανώ­τα­το Σοβιέτ στη Μόσχα εκλέ­γει το Γενι­κό Γραμ­μα­τέα του ΚΚΣΕ, Μιχα­ήλ Γκορ­μπα­τσόφ, διά­δο­χο του Αντρέι Γκρο­μί­κο, στη θέση του αρχη­γού του κράτους.

1992 Πέθα­νε ο μεγά­λος αρχι­τέ­κτο­νας Ιωάν­νης Δεσπο­τό­που­λος (Jan Despo) ο μο­να­δι­κός Έλ­λη­νας που φοί­τη­σε στη σχο­λή του Μπά­ου­χα­ους  (γεν­νή­θη­κε το 1903), ο οποί­ος στη διάρ­κεια της δε­κα­ε­τί­ας του ’30 προ­σπά­θη­σε να συμ­με­τά­σχει στην ανά­πτυ­ξη της μο­ντέρ­νας αρ­χι­τε­κτο­νι­κής στην Ελλάδα.
Το ση­μα­ντι­κό­τε­ρο με­τα­πο­λε­μι­κό του έργο είναι η βρα­βευ­μέ­νη με­λέ­τη για το Πο­λι­τι­στι­κό Κέ­ντρο της Αθή­νας, από το οποίο δεν πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε σχε­δόν τί­πο­τε (το [νέο] Ωδείο Αθη­νών μόνο και αυτό μισοτελειωμένο).

Αξί­ζει να θυ­μί­σου­με εδώ ότι η σχέ­ση πόλης και κο­σμο­θε­ω­ρί­ας, είχε επι­ση­μαν­θεί από τον Δε­σπο­τό­που­λο στα «Τε­χνι­κά Χρο­νι­κά» του 1933 με την ευ­και­ρία της διε­ξα­γω­γής του 4ου CIAM στην Αθή­να, όπου το­νί­ζει ότι: «…η πόλις έχει φυ­σιο­γνω­μί­αν, εξαρ­τω­μέ­νην εκ του χα­ρα­κτή­ρος των κα­τοί­κων, του κλί­μα­τος και εκ των πο­λι­­τι­­κο-οι­κο­­νο­­μι­­κών και πνευ­μα­τι­κών εκ­δη­λώ­σε­ων του κυ­ριαρ­χού­ντος κοι­νω­νι­κού συστήματος…»

1995 Σει­σμός 6 Ρίχτερ στην Τουρ­κία, στην πόλη Ντι­νάρ, με 84 νεκρούς και 212 τραυματίες.

1996 Το Συμ­βού­λιο Ασφα­λεί­ας του ΟΗΕ δίνει επί­ση­μα τέλος στις εμπο­ρι­κές κυρώ­σεις κατά των Γιου­γκο­σλα­βι­κών Δημο­κρα­τιών της Σερ­βί­ας και του Μαυ­ρο­βου­νί­ου, που είχαν επι­βλη­θεί το 1992, όταν ξεκί­νη­σε ο εμφύλιος.

1999 Χιλιά­δες Ρώσοι στρα­τιώ­τες ανα­πτύσ­σο­νται στην Τσε­τσε­νία, καθώς ο Ρώσος Πρω­θυ­πουρ­γός Βλα­ντι­μίρ Πού­τιν δηλώ­νει πως δεν ανα­γνω­ρί­ζει τη νομι­μό­τη­τα του  Ασλάν Μασχάντοφ.

2000 Τα ιστο­ρι­κά υπε­ρω­κε­ά­νια της Βρε­τα­νί­ας «Πρι­γκί­πισ­σα Μαρ­γα­ρί­τα (καθελ­κύ­στη­κε το 1968) και «Πρι­γκί­πισ­σα Άννα» (1969) πραγ­μα­το­ποιούν το τελευ­ταίο τους ταξί­δι στη Μάγχη.

2000 Πραγ­μα­το­ποιεί­ται η τελε­τή λήξης της 27ης Ολυ­μπιά­δας του Σίδνεϊ.

2003 Οι ΗΠΑ επα­νε­ντάσ­σο­νται στην UNESCO. Είχαν απο­χω­ρή­σει το 1984.

2004 Πέθα­νε η ηθο­ποιός, Ελέ­νη Χατζηαργύρη

2006 Με ομό­φω­νη από­φα­ση του σερ­βι­κού κοι­νο­βου­λί­ου υιο­θε­τεί­ται το νέο Σύνταγ­μα της χώρας, στο οποίο ανα­φέ­ρε­ται ότι το Κόσο­βο απο­τε­λεί ανα­πό­σπα­στο μέρος της Σερβίας.

2006 Τίθε­ται σε ισχύ η μονο­με­ρής κατά­παυ­ση του πυρός στη Νοτια­να­το­λι­κή Τουρ­κία, από τους Κούρ­δους αντάρ­τες του PKK.

2018 Πέθα­νε ο διευ­θυ­ντής χορω­δί­ας Αντώ­νης Κοντογεωργίου.

Αλή­θειες και ψέμα­τα για το λιμό στην Ουκρα­νία, Νίκος Μόττας