Σιγά την αποκάλυψη! Τα “αποχαρακτηρισμένα” έγγραφα και οι χαρακτηρισμένοι απολογητές της καπιταλιστικής εξουσίας

Γρά­φει ο Κώστας Σκο­λα­ρί­κος, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ
υπεύ­θυ­νος του Τμή­μα­τος Ιστο­ρί­ας της ΚΕ

Τις τελευ­ταί­ες μέρες κάνει τον γύρο του δια­δι­κτύ­ου μια ανάρ­τη­ση του Sergey Radchenko, καθη­γη­τή στο πανε­πι­στή­μιο John Hopkins, ο οποί­ος έχει αναρ­τή­σει 4 απο­χα­ρα­κτη­ρι­σμέ­να έγγρα­φα από τα Ρωσι­κά Κρα­τι­κά Αρχεία που αφο­ρούν τη στή­ρι­ξη του ΚΚΕ από την ΕΣΣΔ και τις άλλες χώρες της σοσια­λι­στι­κής οικο­δό­μη­σης κατά τη διάρ­κεια του αγώ­να του Δημο­κρα­τι­κού Στρα­τού Ελλά­δας (ΔΣΕ).

Μαχη­τές και μαχή­τριες του ΔΣΕ στον Γράμμο

Τα έγγρα­φα χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­καν από διά­φο­ρους ακρο­δε­ξιούς (και όχι μόνο) του δια­δι­κτύ­ου, προ­κει­μέ­νου να επα­να­φέ­ρουν τη γνω­στή προ­πα­γάν­δα ότι το ΚΚΕ επι­δί­ω­κε να απο­σπά­σει μέρος της Ελλά­δας για να το παρα­δώ­σει σε ξένες δυνάμεις.

Το ίδιο υπο­στη­ρί­ζει λίγο έως πολύ και ο γνω­στός και μη εξαι­ρε­τέ­ος Φαή­λος Κρα­νι­διώ­της με το άρθρο του «Με όπλα από τον Στά­λιν το ΚΚΕ σκό­τω­νε Ελλη­νες», που δημο­σιεύ­τη­κε στη «Δημο­κρα­τία», ενώ η «Εστία» κυκλο­φό­ρη­σε με πρω­το­σέ­λι­δο άρθρο με τον παρα­πλα­νη­τι­κό τίτλο «Το ΚΚΕ ήθε­λε να κατα­λά­βει την Β. Ελλά­δα με “δανει­κά” όπλα από τους ναζί» και το newsbeast.gr με την ανάρ­τη­ση «Εγγρα­φο — Ντο­κου­μέ­ντο: Ζαχα­ριά­δης και Βαφειά­δης επε­δί­ω­καν το 1947 την από­σπα­ση σοβα­ρού κομ­μα­τιού από τη Βόρεια Ελλά­δα».

Αλλα site και εφη­με­ρί­δες βρή­καν ευκαι­ρία να χύσουν το αντι­κομ­μου­νι­στι­κό τους δηλη­τή­ριο, επι­ση­μαί­νο­ντας κυρί­ως τη σοβιε­τι­κή βοή­θεια σε όπλα προς τον ΔΣΕ.

Ο αγώ­νας του ΔΣΕ απο­τέ­λε­σε ανα­γκαία απά­ντη­ση των εργα­τι­κών — λαϊ­κών δυνά­με­ων στην οργιά­ζου­σα αστι­κή τρομοκρατία

Η ηλε­κτρο­νι­κή έκδο­ση του «Πρώ­του Θέμα­τος» ανήρ­τη­σε άρθρο με τίτλο «Απόρ­ρη­τη ανα­φο­ρά του Μολό­τοφ στον Στά­λιν δεί­χνει ότι η ΕΣΣΔ προ­μή­θευε με όπλα το ΚΚΕ στον Εμφύ­λιο», η iefimerida.gr το ανά­λο­γου ύφους άρθρο «Συγκλο­νί­ζουν τα απο­χα­ρα­κτη­ρι­σμέ­να αρχεία της Σοβιε­τι­κής Ενω­σης — Τι απο­κα­λύ­πτουν για το ΚΚΕ και τον Εμφύ­λιο» και η Ομά­δα Αλή­θειας της ΝΔ, εν μέσω εγκλω­βι­σμέ­νων από τον χιο­νιά, δημο­σί­ευ­σε το άρθρο «Η ΕΣΣΔ προ­μή­θευε με όπλα το ΚΚΕ κατά τον Εμφύ­λιο».

Η «Καθη­με­ρι­νή» πιο συγκρα­τη­μέ­να απο­πει­ρά­θη­κε να εξη­γή­σει για­τί «Ο ελλη­νι­κός εμφύ­λιος έγι­νε viral στο twitter». Κοι­νός τόπος όλων των προη­γού­με­νων είναι ο στιγ­μα­τι­σμός της σοβιε­τι­κής επέμ­βα­σης στα εσω­τε­ρι­κά της χώρας, ενώ στο βάθος της τοπο­θέ­τη­σης αχνο­φέγ­γει η παρα­δο­σια­κή αστι­κή προ­πα­γάν­δα ότι το ΚΚΕ απο­τέ­λε­σε όργα­νο ξένων κέντρων.

Περί ξένων επεμβάσεων στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1940

Για τους παντός είδους απο­λο­γη­τές της καπι­τα­λι­στι­κής εξου­σί­ας απο­τε­λεί πραγ­μα­τι­κό θρά­σος η ανα­φο­ρά σε ξένες επεμ­βά­σεις στην Ελλά­δα της δεκα­ε­τί­ας του 1940. Κι αυτό διό­τι η εγχώ­ρια καπι­τα­λι­στι­κή εξου­σία στή­ρι­ξε την επι­βί­ω­σή της, εκεί­νη την επο­χή, στην επέμ­βα­ση ξένων καπι­τα­λι­στι­κών κρατών.

Θυμίζουμε εν συντομία τα γεγονότα της περιόδου.

Μετά την επι­βο­λή της Κατο­χής, η μεγα­λύ­τε­ρη μερί­δα της αστι­κής τάξης και οι πολι­τι­κοί της εκπρό­σω­ποι τάχθη­καν υπέρ του βρε­τα­νι­κού ιμπε­ρια­λι­σμού και ακο­λού­θη­σαν τον βασι­λιά και τον βρε­τα­νι­κό στρα­τό στο Λον­δί­νο και στο Κάι­ρο, αντί­στοι­χα. Ηλπι­ζαν ότι μια θετι­κή (για τη Μ. Βρε­τα­νία) έκβα­ση του πολέ­μου θα τους επέ­τρε­πε να επι­στρέ­ψουν στην εξου­σία. Ενα μικρό­τε­ρο τμή­μα της αστι­κής τάξης και των πολι­τι­κών δυνά­με­ων συνερ­γά­στη­κε ανοι­χτά με τις αρχές Κατο­χής, ποντά­ρο­ντας στη νίκη του φασι­στι­κού Αξο­να. Τέλος, ένα τρί­το τμή­μα παρέ­μει­νε απα­θές, συνε­χί­ζο­ντας τις οικο­νο­μι­κές του δοσο­λη­ψί­ες με τις αρχές Κατο­χής, περι­μέ­νο­ντας να δει πού θα γεί­ρει η πλά­στιγ­γα του πολέ­μου. Μόνο μια μειο­ψη­φία τους προ­σπά­θη­σε σε μια πορεία να ιδρύ­σει ολι­γο­με­λείς αστι­κές αντι­στα­σια­κές οργα­νώ­σεις και ακό­μα λιγό­τε­ροι στή­ρι­ξαν το ΕΑΜ, απο­δε­χό­με­νοι μόνο τον στό­χο της εθνι­κής απε­λευ­θέ­ρω­σης, όχι όμως και τις κοι­νω­νι­κές του διακηρύξεις.

Αγγλοι στην Αθή­να, τον Δεκέμ­βρη του 1944

Στην πρά­ξη, λοι­πόν, το σύνο­λο της αστι­κής τάξης άφη­σε στην καλύ­τε­ρη περί­πτω­ση τον λαό έρμαιο στις δυνά­μεις Κατο­χής, σε μια περί­ο­δο που χαρα­κτη­ρί­στη­κε από την κλι­μά­κω­ση της ταξι­κής εκμε­τάλ­λευ­σης, τον λιμό και τις εκτε­λέ­σεις των κατα­κτη­τών και των ντό­πιων συνερ­γα­τών τους.

Αντί­θε­τα, οι ελά­χι­στοι ενα­πο­μεί­να­ντες κομ­μου­νι­στές μαζί με όσους κατόρ­θω­σαν να απο­δρά­σουν από τις φυλα­κές και τις εξο­ρί­ες (αφού είχαν παρα­δο­θεί από το αστι­κό δικτα­το­ρι­κό καθε­στώς στις δυνά­μεις Κατο­χής) πρω­το­στά­τη­σαν στην τιτά­νια προ­σπά­θεια ανα­συ­γκρό­τη­σης του ΚΚΕ και συγκρό­τη­σης του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ και των άλλων ΕΑΜι­κών Οργανώσεων.

Τότε ήταν που ιδρύ­θη­κε και η πιο μαζι­κή αστι­κή αντι­στα­σια­κή οργά­νω­ση, ο ΕΔΕΣ, ως αντι­πε­ρι­σπα­σμός στη δρά­ση του ΚΚΕ και τη λαϊ­κή ένο­πλη πάλη. Μάλι­στα, ο επι­κε­φα­λής του ΕΔΕΣ Ναπο­λέ­ο­ντας Ζέρ­βας στη­ρί­χτη­κε με κάθε τρό­πο από τους Βρε­τα­νούς και χρειά­στη­κε να εκβια­στεί τελι­κά για να βγει στο βου­νό το καλο­καί­ρι του 1942, για να υπάρ­χει αντί­βα­ρο στον ΕΛΑΣ. Οπως σημεί­ω­σε ο Βρε­τα­νός πρά­κτο­ρας Κρις Γουντχάουζ:

«Είναι πλέ­ον φανε­ρό από τα έγγρα­φα του SOE ότι ο Ζέρ­βας εκβιά­στη­κε ουσια­στι­κά να βγει στο βου­νό το 1942 και είναι φανε­ρό επί­σης από τα γερ­μα­νι­κά έγγρα­φα ότι έκα­νε μυστι­κή ανα­κω­χή με τις αρχές Κατο­χής, ανά­με­σα στον Νοέμ­βρη του 1943 και τον Αύγου­στο του 1944».¹

Ο εργα­ζό­με­νος λαός στή­ρι­ξε τον ΔΣΕ με όλα τα μέσα. Αυτός ήταν και ο λόγος που οι αστι­κές κυβερ­νή­σεις δημιούρ­γη­σαν νεκρές ζώνες, απο­μα­κρύ­νο­ντας τους κατοί­κους — «αιμο­δό­τες» του από τις περιο­χές δρά­σης του

Η άτυ­πη ανα­κω­χή του ΕΔΕΣ εντασ­σό­ταν στη συνο­λι­κό­τε­ρη ανα­προ­σαρ­μο­γή της τακτι­κής των αστι­κών πολι­τι­κών δυνά­με­ων, μπρο­στά στα νέα δεδο­μέ­να που δια­μόρ­φω­ναν η αντε­πί­θε­ση του Κόκ­κι­νου Στρα­τού στο Στά­λιν­γκραντ, η προ­έ­λα­σή του στην Ανα­το­λι­κή Ευρώ­πη και η κλι­μά­κω­ση της δρά­σης του ΕΑΜ — ΕΛΑΣ.

Η προ­έ­λα­ση του Κόκ­κι­νου Στρα­τού φανέ­ρω­νε το επι­κεί­με­νο τέλος του πολέ­μου εις βάρος των δυνά­με­ων του Αξο­να. Εκτί­μη­ση που μετα­τρά­πη­κε σε καθο­λι­κή πεποί­θη­ση μετά και την παρά­δο­ση της φασι­στι­κής Ιτα­λί­ας (Σεπτέμ­βρης 1943). Την ίδια χρο­νιά, ο ΕΛΑΣ είχε απε­λευ­θε­ρώ­σει μεγά­λες περιο­χές της χώρας, όπου υπό την προ­στα­σία του συγκρο­τή­θη­καν λαο­γέν­νη­τοι θεσμοί τοπι­κής διοί­κη­σης, εκπαί­δευ­σης και δικαιο­σύ­νης, ενώ δυνά­μεις του δρού­σαν ακό­μα και στα μεγά­λα αστι­κά κέντρα. Το ΕΑΜ και οι οργα­νώ­σεις του πρω­το­στα­τού­σαν στην οργά­νω­ση της πάλης, έχο­ντας υπο­χρε­ώ­σει τις αρχές Κατο­χής να πάρουν πίσω τα μέτρα της υπο­χρε­ω­τι­κής επι­στρά­τευ­σης (Μάρ­της 1943) και της επέ­κτα­σης της βουλ­γα­ρι­κής ζώνης κατο­χής (Ιού­λιος 1943).

Στη νέα κατά­στα­ση που δια­μορ­φώ­θη­κε, τα δια­φο­ρε­τι­κά τμή­μα­τα της αστι­κής τάξης ξεπέ­ρα­σαν τις παλιές τους δια­φω­νί­ες και από κοι­νού επι­δό­θη­καν σε έναν αγώ­να ζωής ή θανά­του, προ­κει­μέ­νου να δια­σφα­λί­σουν τη μετα­πο­λε­μι­κή επα­να­στα­θε­ρο­ποί­η­ση της αστι­κής εξου­σί­ας. Ο Ράλ­λης, σε συνεν­νό­η­ση με τον βρε­τα­νι­κό ιμπε­ρια­λι­σμό, ανέ­λα­βε πρω­θυ­πουρ­γός στην κατε­χό­με­νη Ελλά­δα, με την προ­ϋ­πό­θε­ση να συγκρο­τή­σει Τάγ­μα­τα Ασφα­λεί­ας (καλο­καί­ρι 1943) που θα στρέ­φο­νταν ενά­ντια στη δρά­ση του ΕΑΜ — ΕΛΑΣ. Λίγο αργό­τε­ρα, η εξό­ρι­στη αστι­κή κυβέρ­νη­ση με τη συν­δρο­μή του βρε­τα­νι­κού στρα­τού διέ­λυ­σε αρχι­κά την Ι και στη συνέ­χεια τη ΙΙ Ταξιαρ­χία του Στρα­τού της Μέσης Ανα­το­λής και έκλει­σε σε βρε­τα­νι­κά στρα­τό­πε­δα συγκέ­ντρω­σης τη συντρι­πτι­κή πλειο­ψη­φία των στρα­τιω­τών που ανή­καν στη φιλο­Ε­Α­Μι­κή Αντι­φα­σι­στι­κή Στρα­τιω­τι­κή Οργά­νω­ση.²

Ωστό­σο, τα συγκε­κρι­μέ­να κατα­σταλ­τι­κά μέτρα και ο προ­σε­ται­ρι­σμός του ΕΑΜ και του ΚΚΕ στην κυβέρ­νη­ση εθνι­κής ενό­τη­τας δεν αρκού­σαν για να ανα­τρέ­ψουν τον συσχε­τι­σμό δυνά­με­ων που είχε δια­μορ­φω­θεί στη διάρ­κεια της Κατο­χής. Κατά συνέ­πεια, η αστι­κή κυβέρ­νη­ση διέ­θε­τε μόνο 3.500 μαχη­τές να αντι­πα­ρα­θέ­σει στους 77.000 του ΕΛΑΣ και έτσι η στα­θε­ρο­ποί­η­ση της καπι­τα­λι­στι­κής εξου­σί­ας στη­ρί­χτη­κε στη συν­δρο­μή του βρε­τα­νι­κού στρα­τού, των Ταγ­μά­των Ασφα­λεί­ας και των άλλων συνερ­γα­τών των αρχών Κατο­χής, που κορυ­φώ­θη­κε στις μέρες του Δεκέμ­βρη του 1944.

Η κρί­σι­μη ταξι­κή ανα­μέ­τρη­ση του Δεκέμ­βρη μετέ­στρε­ψε τον στρα­τιω­τι­κό, όχι όμως και τον πολι­τι­κό συσχε­τι­σμό δυνά­με­ων. Κατά συνέ­πεια, η στε­ρέ­ω­ση της καπι­τα­λι­στι­κής εξου­σί­ας συνέ­χι­ζε να βαδί­ζει χέρι χέρι με την κρα­τι­κή κατα­στο­λή και τρο­μο­κρα­τία, η οποία μπο­ρού­σε να ασκεί­ται μόνο όσο στη­ρι­ζό­ταν στη δύνα­μη των βρε­τα­νι­κών όπλων.

Ωστό­σο, μετά την έναρ­ξη του αγώ­να του ΔΣΕ, οι Βρε­τα­νοί αδυ­να­τού­σαν να στη­ρί­ξουν το καπι­τα­λι­στι­κό καθε­στώς. Ως απο­τέ­λε­σμα, ενη­μέ­ρω­σαν την κυβέρ­νη­ση των ΗΠΑ ότι αν δεν ανα­λάμ­βα­ναν αυτές, η Ελλά­δα θα πέρ­να­γε με το μέρος του σοσια­λι­στι­κού στρα­το­πέ­δου. Στις 12 Μάρ­τη 1947, ο Αμε­ρι­κα­νός Πρό­ε­δρος Χάρι Τρού­μαν εξήγ­γει­λε το ομώ­νυ­μο Δόγ­μα, που προ­έ­βλε­πε οικο­νο­μι­κή βοή­θεια 400 εκα­τομ­μυ­ρί­ων δολα­ρί­ων προς τις αστι­κές κυβερ­νή­σεις της Ελλά­δας και της Τουρ­κί­ας, λέγο­ντας τα ακό­λου­θα στο Κογκρέσο:

«Οι Ηνω­μέ­νες Πολι­τεί­ες δέχθη­καν μια επεί­γου­σα έκκλη­ση της ελλη­νι­κής κυβέρ­νη­σης για χρη­μα­τι­κή και οικο­νο­μι­κή υπο­στή­ρι­ξη (…) στη­ρί­ζουν τη δια­πί­στω­ση της ελλη­νι­κής κυβέρ­νη­σης ότι η υπο­στή­ρι­ξη (ενί­σχυ­ση) είναι επει­γό­ντως απα­ραί­τη­τη, εάν θέλου­με η Ελλά­δα να επι­βιώ­σει ως ελεύ­θε­ρο έθνος (…) Η ύπαρ­ξη του ελλη­νι­κού κρά­τους απει­λεί­ται σήμε­ρα από την τρο­μο­κρα­τι­κή δρά­ση μερι­κών χιλιά­δων οπλι­σμέ­νων ανθρώ­πων, που καθο­δη­γού­νται από τους κομ­μου­νι­στές και θέτουν υπό αμφι­σβή­τη­ση την εξου­σία της κυβέρ­νη­σης (…)».³

Με άλλα λόγια, η αστι­κή τάξη, ακυ­ρώ­νο­ντας την ίδια της την προ­πα­γάν­δα περί εθνι­κής ενό­τη­τας, στρά­φη­κε προς τους καπι­τα­λι­στές συμ­μά­χους της κάθε φορά που ένιω­θε να απει­λεί­ται η εξου­σία της.

Η επι­λο­γή της αυτή ήταν βαθιά ταξι­κή. Όπως και η επι­λο­γή του ΚΚΕ να ανα­ζη­τή­σει διε­θνή στή­ρι­ξη από τις εργα­τι­κές — λαϊ­κές δυνά­μεις στην ένο­πλη αντι­πα­ρά­θε­σή του με την καπι­τα­λι­στι­κή εξου­σία. Ο εργα­ζό­με­νος λαός που αγω­νί­ζε­ται έχει δικαί­ω­μα να δώσει και να πάρει βοή­θεια από άλλους λαούς.

Τι ισχυ­ρί­ζο­νται ότι απο­κά­λυ­ψαν τα έγγραφα;

1. Οι διά­φο­ροι ακρο­δε­ξιοί του δια­δι­κτύ­ου, των εφη­με­ρί­δων και των ιστο­σε­λί­δων βρή­καν την ευκαι­ρία να επα­να­φέ­ρουν ξανα­ζε­στα­μέ­νη τη μετεμ­φυ­λια­κή και χυδαία αντι­κομ­μου­νι­στι­κή «σού­πα» περί ξενο­κί­νη­του ΚΚΕ, που είχε σκο­πό να απο­σπά­σει μέρος της εθνι­κής επι­κρά­τειας. Γι’ αυτό επι­ση­μαί­νουν ένα από­σπα­σμα της επι­στο­λής του Νίκου Ζαχα­ριά­δη και του Μάρ­κου Βαφειά­δη προς την ΚΕ του ΚΚΡ (μπ.) με ημε­ρο­μη­νία 7.7.1948, όπου σημειώνεται:

«Οπως σας είναι γνω­στό, το δικό μας σχέ­διο συνο­ψι­ζό­ταν σε τού­το δω: Να φθεί­ρου­με σε σημα­ντι­κό βαθ­μό τον μοναρ­χο­φα­σι­σμό (σ.σ. έτσι απο­κα­λού­σε τότε το ΚΚΕ το μετα­κα­το­χι­κό αστι­κό καθε­στώς) κατά την επί­θε­σή του που ήταν υπο­χρε­ω­μέ­νος να κάνει ενά­ντια στο ΔΣΕ στη βόρεια Πίν­δο για να περά­σου­με την κατάλ­λη­λη στιγ­μή σε αντε­πί­θε­ση με τις εφε­δρεί­ες μας, που για το σκο­πό αυτό κρα­τά­με έτοι­μες με τη μίνι­μουμ επι­δί­ω­ξη να του απο­σπά­σου­με ένα σοβα­ρό κομ­μά­τι από τη Βόρεια Ελλά­δα, όπου να συγκε­ντρώ­σου­με και να οργα­νώ­σου­με απο­δο­τι­κά τις δυνά­μεις της λέφτε­ρης Ελλά­δας για την παρα­πέ­ρα εξα­σθέ­νι­ση και ξεγύ­μνω­μα του μοναρχοφασισμού».

Και τι κατα­λα­βαί­νουν από αυτό;

Ταυ­τί­ζο­ντας την καπι­τα­λι­στι­κή εξου­σία με την Ελλά­δα, θεω­ρούν ότι το ΚΚΕ ήθε­λε να απο­σπά­σει εδά­φη, γεγο­νός και θεω­ρούν ότι αυτό απο­δει­κνύ­ουν τα προ­σφά­τως απο­χα­ρα­κτη­ρι­σμέ­να έγγραφα.

Ανθρα­κας ο θησαυρός!

Οπως επι­ση­μαί­νε­ται και στο κεί­με­νο, δια­χρο­νι­κός στό­χος του ΔΣΕ ήταν η απε­λευ­θέ­ρω­ση εδα­φών, όπου, όπως και στην περί­ο­δο της Κατο­χής, θα εγκα­θί­στα­το η ηγε­σία του εργα­τι­κού — λαϊ­κού κινή­μα­τος, η Προ­σω­ρι­νή Δημο­κρα­τι­κή Κυβέρ­νη­ση. Τα εδά­φη αυτά θα απο­τε­λού­σαν το ορμη­τή­ριο για την παρα­πέ­ρα ανά­πτυ­ξη της πάλης ενά­ντια στο αστι­κό καθε­στώς, η οποία με βάση τις τότε επε­ξερ­γα­σί­ες του ΚΚΕ δεν απο­σκο­πού­σε στην ανα­τρο­πή της καπι­τα­λι­στι­κής εξου­σί­ας, όπως και θα έπρε­πε, αλλά στο να ασκή­σει πίε­ση για εκδημοκρατισμό.

Ο στό­χος αυτός απο­τε­λού­σε τμή­μα των σχε­δί­ων «Χάλυψ Ι» και «Χάλυψ ΙΙ», που εκπο­νή­θη­καν την άνοι­ξη του 1946, πριν από τη συγκρό­τη­ση του ΔΣΕ, και προ­έ­βλε­παν τη γενι­κή εξέ­γερ­ση στις περιο­χές της Μακε­δο­νί­ας και της Θρά­κης, με επί­κε­ντρο τη Θεσ­σα­λο­νί­κη και με τη συμ­με­το­χή και φιλο­Ε­Α­Μι­κών δυνά­με­ων που συνέ­χι­σαν να παρα­μέ­νουν στο εσω­τε­ρι­κό του στρα­τεύ­μα­τος (σχέ­δια που τελι­κά δεν εφαρ­μό­στη­καν).⁴Παρό­μοιος ήταν ο στρα­τιω­τι­κός στό­χος που υιο­θε­τή­θη­κε από την 3η Ολο­μέ­λεια της ΚΕ του ΚΚΕ (Σεπτέμ­βρης 1947), όταν αυτή απο­φά­σι­σε να ρίξει το σύν­θη­μα της γενι­κής ένο­πλης πάλης⁵. Και φυσι­κά, όλα τα παρα­πά­νω δεν είναι από­κρυ­φα, αλλά από και­ρό δημο­σιο­ποι­η­μέ­να από το ίδιο το ΚΚΕ.

Και ποια ήταν η στά­ση της ΕΣΣΔ και των άλλων χωρών της σοσια­λι­στι­κής οικο­δό­μη­σης απέ­να­ντι σε αυτά τα σχέδια;

Στις αρχές του 1946, ο Μολό­τοφ εκ μέρους της ΕΣΣΔ και ο Ντι­μι­τρόφ, ηγέ­της των Βούλ­γα­ρων κομ­μου­νι­στών, τάχθη­καν ενά­ντια στην πρό­τα­ση του ΚΚΕ για γενί­κευ­ση της ένο­πλης πάλης και πρό­τει­ναν τη συμ­με­το­χή του ΚΚΕ στις εκλο­γές του Μάρ­τη του 1946, παρά το καθε­στώς τρο­μο­κρα­τί­ας που επι­κρα­τού­σε.⁶ Η στά­ση της ΕΣΣΔ και των άλλων χωρών της σοσια­λι­στι­κής οικο­δό­μη­σης βασί­στη­κε στο φόβο ότι η ενί­σχυ­ση του ΔΣΕ θα μπο­ρού­σε να απο­τε­λέ­σει πρό­σχη­μα για μια νέα ιμπε­ρια­λι­στι­κή επί­θε­ση ενα­ντί­ον τους.

Το ΚΚΕ δεν συμ­με­τεί­χε στις εκλο­γές του 1946, αλλά και δεν γενί­κευ­σε την ένο­πλη πάλη σε μια επο­χή που οι πιθα­νό­τη­τες νίκης θα ήταν περισ­σό­τε­ρες, εξαι­τί­ας της σχε­τι­κής απο­στα­θε­ρο­ποί­η­σης της αστι­κής εξου­σί­ας. Η επι­λο­γή είχε να κάνει και με το γεγο­νός ότι συνέ­δεε την από­φα­ση της ένο­πλης σύγκρου­σης με την παρο­χή βοή­θειας από τις χώρες της σοσια­λι­στι­κής οικοδόμησης.

Ομως, οι προη­γού­με­νες επι­λο­γές απο­δει­κνύ­ουν ότι ο αγώ­νας του ΔΣΕ, τον οποίο καθο­δή­γη­σε το ΚΚΕ και απο­τέ­λε­σε κορυ­φαία στιγ­μή της ταξι­κής πάλης στην Ελλά­δα, είχε εσω­τε­ρι­κές αιτί­ες και βαθιές ρίζες στη θέλη­ση μεγά­λου τμή­μα­τος του ελλη­νι­κού λαού. Απο­τέ­λε­σε ανα­γκαία απά­ντη­ση των εργα­τι­κών — λαϊ­κών δυνά­με­ων στην οργιά­ζου­σα αστι­κή τρο­μο­κρα­τία, που είχε προ­κα­λέ­σει χιλιά­δες δολο­φο­νη­μέ­νους, φυλα­κι­σμέ­νους, κακο­ποι­η­μέ­νους, βια­σμέ­νες γυναί­κες, στη­μέ­νες απο­φά­σεις κακουρ­γιο­δι­κεί­ων και άλλων δικα­στη­ρί­ων σε βάρος αγω­νι­στών που πολέ­μη­σαν τους κατακτητές.

Εξάλ­λου, Ομά­δες Ενο­πλων Κατα­διω­κό­με­νων Αγω­νι­στών δημιουρ­γή­θη­καν πριν την από­φα­ση του ΚΚΕ για ένο­πλη πάλη σε πολ­λές περιο­χές της Ελλά­δας, ακό­μα και στα νησιά της, ενώ στις συν­θή­κες της αστι­κής τρο­μο­κρα­τί­ας χιλιά­δες ήταν εκεί­νοι που ήθε­λαν να κατα­τα­γούν στον ΔΣΕ. Χιλιά­δες ήταν και εκεί­νοι που δεν πήραν έγκαι­ρα το όπλο στο χέρι, με απο­τέ­λε­σμα να πια­στούν και να εξο­ρι­στούν ή να φυλα­κι­στούν σε δεκά­δες τόπους εξο­ρί­ας και κρά­τη­σης σε όλη τη χώρα.

Ετσι κι αλλιώς, πάει πολύ για όσους συνα­θροί­ζο­νται σε τελε­τές μνή­μης των Ταγ­μά­των Ασφα­λεί­ας να μιλούν για εξω­τε­ρι­κές παρεμβάσεις.

2. Οσοι συγ­γρα­φείς άρθρων κρα­τούν σχε­τι­κές απο­στά­σεις από τις από­ψεις των ακρο­δε­ξιών, ισχυ­ρί­ζο­νται ότι τα έγγρα­φα απο­κά­λυ­ψαν την ενί­σχυ­ση του ΔΣΕ εκ μέρους της ΕΣΣΔ. Μόνο ο καθη­γη­τής Νίκος Μαραν­τζί­δης ήταν πιο συγκρα­τη­μέ­νος, υπο­στη­ρί­ζο­ντας ότι αυτό ήταν γνω­στό στους κύκλους των ιστο­ρι­κών και ότι τα έγγρα­φα απο­δει­κνύ­ουν τη σοβιε­τι­κή επο­πτεία στον ελλη­νι­κό Εμφύ­λιο που «το ΚΚΕ προ­σπα­θεί συστη­μα­τι­κά να υπο­βαθ­μί­σει».

Μόνο που η συγκε­κρι­μέ­νη βοή­θεια είναι γνω­στή εδώ και χρό­νια. Ενδει­κτι­κά, μία από τις επι­στο­λές [αυτή του Νίκου Ζαχα­ριά­δη και του Μάρ­κου Βαφειά­δη προς το ΚΚΡ (μπ.), με ημε­ρο­μη­νία 7.7.1948] έχει παρα­τε­θεί ως πηγή στο Δοκί­μιο Ιστο­ρί­ας του ΚΚΕ 1918–1949, τόμ. Β2 (εκδ. «Σύγ­χρο­νη Επο­χή», Αθή­να, 2018), ενώ στο ίδιο βιβλίο παρα­τί­θε­ται ολό­κλη­ρη η αντί­στοι­χη επι­στο­λή προς την ΚΕ του Κόμ­μα­τος Εργα­σί­ας Αλβα­νί­ας⁷, που λίγο έως πολύ θέτει τα ίδια ζητή­μα­τα. Αλλά και νωρί­τε­ρα η βοή­θεια της ΕΣΣΔ και των χωρών της σοσια­λι­στι­κής οικο­δό­μη­σης είχε επι­ση­μαν­θεί επα­νει­λημ­μέ­να από στε­λέ­χη του ΔΣΕ.⁸

Η δρά­ση του ΔΣΕ μπο­ρεί να ενι­σχύ­θη­κε από αυτήν τη βοή­θεια, αλλά δεν στη­ρί­χτη­κε απο­κλει­στι­κά σε αυτή (όπως αφή­νουν να εννοη­θεί οι συγ­γρα­φείς, που «κλεί­νουν το μάτι» στις θεω­ρί­ες περί ξενο­κί­νη­του ΚΚΕ). Αυτό απο­δει­κνύ­ει το γεγο­νός ότι η τρί­χρο­νη επο­ποι­ία του ΔΣΕ απλώ­θη­κε σε όλη την Ελλά­δα, δηλα­δή και σε περιο­χές που ενι­σχύ­θη­καν ελά­χι­στα από την εξω­τε­ρι­κή βοή­θεια (όπως στην Πελο­πόν­νη­σο), ή δεν δέχτη­καν καμιά βοή­θεια, όπως στην Κρή­τη και τα υπό­λοι­πα νησιά.

Κύρια δύνα­μη στή­ρι­ξης του αγώ­να του ΔΣΕ ήταν οι εργα­τι­κές — λαϊ­κές μάζες και ο οπλι­σμός τους από την πάλη τους ενά­ντια στις κατο­χι­κές δυνά­μεις και τους συνερ­γά­τες τους. Η τρα­γι­κή, μα και ηρω­ι­κή πορεία, τον Φλε­βά­ρη του 1948, των χιλί­ων άοπλων που πέρα­σαν άπει­ρα εμπό­δια, έπε­σαν σε ενέ­δρες, περ­πά­τη­σαν μερό­νυ­χτα με πολ­λές απώ­λειες, νηστι­κοί, χωρίς παπού­τσια για να φτά­σουν στον ΔΣΕ, το απο­δει­κνύ­ει. Και μόνο αυτό το γεγο­νός αρκεί για να απο­δεί­ξει τον ηρω­ι­σμό, την αυτο­θυ­σία, την ανι­διο­τέ­λεια των εργα­τι­κών — λαϊ­κών δυνά­με­ων που πάλευαν για μια δίκαιη υπόθεση.

Ο εργα­ζό­με­νος λαός στή­ρι­ξε τον ΔΣΕ με όλα τα μέσα. Αυτός ήταν και ο λόγος που οι αστι­κές κυβερ­νή­σεις δημιούρ­γη­σαν νεκρές ζώνες, απο­μα­κρύ­νο­ντας τους κατοί­κους — «αιμο­δό­τες» του από τις περιο­χές δρά­σης του. Παρ’ όλα αυτά, στις απε­λευ­θε­ρω­μέ­νες περιο­χές με τα Λαϊ­κά και Επαρ­χια­κά Συμ­βού­λια, ο ΔΣΕ οργά­νω­σε την παρα­γω­γή και ο εκεί πλη­θυ­σμός τον βοή­θη­σε ανυ­πο­λό­γι­στα. Αδιά­ψευ­στο μάρ­τυ­ρα απο­τε­λούν οι φωτο­γρα­φί­ες του κινη­μα­το­γρα­φι­κού συνερ­γεί­ου του ΔΣΕ με το όργω­μα, τη σπο­ρά, τον θερι­σμό στην περιο­χή των Πρε­σπών, τα ραφτά­δι­κα, τα σιδε­ρά­δι­κα, τα λαϊ­κά ιατρεία και ξυλουρ­γεία⁹.

Ομως, οξύ ήταν το ζήτη­μα του εξο­πλι­σμού του λαϊ­κού στρα­τού, εξαι­τί­ας και του καθυ­στε­ρη­μέ­νου περά­σμα­τος στη γενι­κευ­μέ­νη ένο­πλη λαϊ­κή πάλη. Ο ΔΣΕ σωστά απευ­θύν­θη­κε διε­θνώς στους ταξι­κούς του συμ­μά­χους για να το επιλύσει.

Ο ΔΣΕ δεν έλα­βε βοή­θεια μόνο από την ΕΣΣΔ. Σε διά­φο­ρες καπι­τα­λι­στι­κές χώρες συγκρο­τή­θη­καν επι­τρο­πές αλλη­λεγ­γύ­ης, με σκο­πό να βοη­θή­σουν πολύ­πλευ­ρα τους φυλα­κι­σμέ­νους και εξό­ρι­στους αγω­νι­στές, να δια­δώ­σουν την αλή­θεια για τον αγώ­να στην Ελλά­δα, αλλά και να ενι­σχύ­σουν όπως μπο­ρού­σαν. Για παρά­δειγ­μα, στη Γαλ­λία δρα­στη­ριο­ποι­ή­θη­καν διά­φο­ρες προ­σω­πι­κό­τη­τες όπως ο Πωλ Ελυάρ, ο Ανρί Μπα­σίς και άλλοι.

Φυσι­κά ο ΔΣΕ στη­ρί­χθη­κε περισ­σό­τε­ρο από τις χώρες όπου η εργα­τι­κή τάξη και οι κοι­νω­νι­κοί της σύμ­μα­χοι στις συν­θή­κες της εξό­δου από τον Β’ Παγκό­σμιο Πόλε­μο ξεκι­νού­σαν τη σοσια­λι­στι­κή οικο­δό­μη­ση (Αλβα­νία, Βουλ­γα­ρία, Γιου­γκο­σλα­βία, Ουγ­γα­ρία, Τσε­χο­σλο­βα­κία, Ρου­μα­νία, μετέ­πει­τα ΓΛΔ).

Η βοή­θεια που έλα­βε ο ΔΣΕ από την ΕΣΣΔ και τις χώρες της σοσια­λι­στι­κής οικο­δό­μη­σης υπο­λει­πό­ταν κατά πολύ από τους ποτα­μούς εφο­δί­ων που απέ­στελ­ναν τα καπι­τα­λι­στι­κά κρά­τη για να στε­ριώ­σουν την ντό­πια εξου­σία των εκμε­ταλ­λευ­τών, μέσα από το Δόγ­μα Τρού­μαν, αλλά και το Σχέ­διο Μάρ­σαλ, που στην Ελλά­δα δια­τέ­θη­κε κατά συντρι­πτι­κή πλειο­ψη­φία για πολε­μι­κούς σκοπούς.

Η βοή­θεια που έλα­βε ο ΔΣΕ ήταν πολύ μικρό­τε­ρη από αυτή που χρεια­ζό­ταν και ζητού­σε. Ανέ­φε­ρε χαρα­κτη­ρι­στι­κά σε επι­στο­λή του προς το ΚΚΣΕ ο Νίκος Ζαχα­ριά­δης στα τέλη του 1948:

«Στο Γράμ­μο ο ΜΦΣ (Μοναρ­χο­φα­σι­στι­κός Στρα­τός) έρι­ξε 500.000 βλή­μα­τα, ενώ εμείς μόνο 3.000. Χρειά­ζε­ται αμέ­σως μια αλλα­γή στην κατά­στα­ση αυτή. Και αυτό μόνο με τη δική σας βοή­θεια μπο­ρού­με να το πετύ­χου­με. Σήμε­ρα έχου­με πυρο­βο­λι­κό των πιο διά­φο­ρων και των πιο παλιών τύπων, το όλο 29 σωλή­νες βασι­κά όλμους χωρίς βλή­μα­τα είτε με βλή­μα­τα που δεν κάνουν που τα χρη­σι­μο­ποιού­με όμως κι έτσι έχου­με ζημιές σε ανθρώ­πους και στο υλι­κό από πρό­ω­ρες εκρή­ξεις, διαρ­ρή­ξεις κ.λπ. Χρεια­ζό­μα­στε σήμε­ρα 100 κανό­νια με όλα τα εξαρ­τή­μα­τά τους και 5.000 εξά­ρια βλή­μα­τα για το καθέ­να. (…) Αυτές είναι οι ανά­γκες μας σε πυρο­βο­λι­κό».¹⁰

Η παρα­πά­νω επι­στο­λή φανε­ρώ­νει και το εξής: Η σοβιε­τι­κή βοή­θεια ήταν σε μικρής ισχύ­ος όπλα (ατο­μι­κά τυφέ­κια, όλμοι, πάν­τζερ φάουστ) και δεν κάλυ­πτε τις ανά­γκες του για βαρύ οπλι­σμό, ενώ στον ΔΣΕ έλει­παν και τα πυρο­μα­χι­κά. Αυτό οφει­λό­ταν και στο γεγο­νός ότι η ΕΣΣΔ πίστευε ότι η στή­ρι­ξη προς τον ΔΣΕ θα μπο­ρού­σε να απο­τε­λέ­σει αφορ­μή για μια επί­θε­ση ενα­ντί­ον της, όπως είπα­με. Για τον ίδιο λόγο και η ηγε­σία του Κόμ­μα­τος Εργα­σί­ας Αλβα­νί­ας απο­φά­σι­σε να κλεί­σει τα σύνο­ρα στον ΔΣΕ.

Ομως, αυτά είναι γνω­στά εδώ και πολύ καιρό.

Αυτό που δεν είναι γνω­στό, είναι το πότε λένε την αλή­θεια οι διά­φο­ροι απο­λο­γη­τές της καπι­τα­λι­στι­κής εξου­σί­ας και «κρι­τές» του ΚΚΕ: Οταν ισχυ­ρί­ζο­νται ότι οι Ελλη­νες κομ­μου­νι­στές σκο­τώ­νο­νταν για χάρη της ΕΣΣΔ, ενώ η τελευ­ταία τους είχε που­λή­σει, μοι­ρά­ζο­ντας τον κόσμο στη Γιάλ­τα, ή όταν υπο­στη­ρί­ζουν ότι εξο­πλί­ζο­νταν από την ΕΣΣΔ και εξυ­πη­ρε­τού­σαν τα σχέ­διά της;

Το σίγου­ρο σε όλες τις περι­πτώ­σεις, επι­διώ­κουν να απο­προ­σα­να­το­λί­σουν την εργα­τι­κή τάξη και τις άλλες υπό καπι­τα­λι­στι­κή κατα­πί­ε­ση λαϊ­κές μάζες.

1. Κρις Γου­ντ­χά­ουζ, «Το μήλο της έρι­δος», εκδ. «Εξά­ντας», Αθή­να, 1976, σελ. 12.
2. Τμή­μα Ιστο­ρί­ας της ΚΕ του ΚΚΕ (επιμ.), «Δεκέμ­βρης του ’44. Η κρί­σι­μη ταξι­κή σύγκρου­ση», εκδ. «Σύγ­χρο­νη Επο­χή», Αθή­να, 2014, σελ. 79–83.
3. B.Greiner — K. Steinhaus, Aufdem Wegzum 3. Weltkeieg. Amerikanische Kriegsplane gegen die UdSSR, Koln, 1980, σελ. 99–102.
4. Δοκί­μιο Ιστο­ρί­ας του ΚΚΕ 1918–1949, τόμ. Β2, εκδ. «Σύγ­χρο­νη Επο­χή», Αθή­να, 2018, σελ. 117–119.
5. Δοκί­μιο Ιστο­ρί­ας του ΚΚΕ 1918–1949, τόμ. Β2, εκδ. «Σύγ­χρο­νη Επο­χή», Αθή­να, 2018, σελ. 273–275.
6. Μήτσος Παρ­τσα­λί­δης, «Διπλή απο­κα­τά­στα­ση της Εθνι­κής Αντί­στα­σης», εκδ. «Θεμέ­λιο», Αθή­να, 1978, σελ. 199, Ιορ­ντάν Μπά­εφ, «Ο εμφύ­λιος πόλε­μος στην Ελλά­δα. Διε­θνείς δια­στά­σεις», εκδ. «Φιλί­στωρ», Αθή­να, 1997 σελ. 100–102 και Γκε­όρ­γκι Ντι­μι­τρόφ, «Σελί­δες από το απόρ­ρη­το ημε­ρο­λό­γιο», εκδ. «Καστα­νιώ­της», Αθή­να, 1999, σελ. 173, όπως παρα­τί­θε­νται στο Δοκί­μιο Ιστο­ρί­ας του ΚΚΕ 1918–1949, τόμ. Β2, εκδ. «Σύγ­χρο­νη Επο­χή», Αθή­να, 2018, σελ. 122–123.
7. Δοκί­μιο Ιστο­ρί­ας του ΚΚΕ 1918–1949, τόμ. Β2, εκδ. «Σύγ­χρο­νη Επο­χή», Αθή­να, 2018, σελ. 533–535.
8. Βλ. ενδει­κτι­κά Βασί­λη Γ. Μπαρ­τζιώ­τα, «Ο αγώ­νας του Δημο­κρα­τι­κού Στρα­τού Ελλά­δας», εκδ. «Σύγ­χρο­νη Επο­χή», Αθή­να, 1981, σελ. 47, 116.
9. Βλέ­πε Από­στο­λος Μου­σού­ρης, «Φωτο­γρα­φί­ζο­ντας το ΔΣΕ»
10. Αρχείο της ΚΕ του ΚΚΕ, Εγγρα­φο 536889, Δύο χει­ρό­γρα­φα γράμ­μα­τα του Ν. Ζαχα­ριά­δη προς την ΚΕ του ΚΚΣΕ, σ. Στά­λιν, όπως παρα­τί­θε­ται στο Δοκί­μιο Ιστο­ρί­ας του ΚΚΕ 1918–1949, τόμ. Β2, εκδ. «Σύγ­χρο­νη Επο­χή», Αθή­να, 2018, σελ. 374–375.