Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Σκύλοι εκπαιδεύονται για να ανιχνεύουν την Covid-19

Η μύτη των σκύ­λων πάλι έχει κάνει το «θαύ­μα» της, καθώς φαί­νε­ται από μικρές έως τώρα δοκι­μές ότι οι «καλύ­τε­ροι φίλοι» του ανθρώ­που έχουν αξιο­ση­μεί­ω­τη ικα­νό­τη­τα να μυρί­ζουν τη λοί­μω­ξη από τον νέο κορο­νο­ϊό και να κάνουν τη δική τους… διά­γνω­ση. Οι επι­στή­μο­νες πιστεύ­ουν ότι χρειά­ζο­νται, πλέ­ον, μεγά­λες δοκι­μές για να επι­βε­βαιώ­σουν με πόση ακρί­βεια αυτό πράγ­μα­τι συμ­βαί­νει και κατά πόσο θα μπο­ρού­σε αυτή η οσφρη­τι­κή ικα­νό­τη­τα να αξιο­ποι­η­θεί στην πρά­ξη, αφού είναι φθη­νό­τε­ρη μέθο­δος από τα τεστ.

Ήδη, σύμ­φω­να με το «Nature», σε διά­φο­ρα μέρη του κόσμου σκύ­λοι εκπαι­δεύ­ο­νται για να ανι­χνεύ­ουν την Covid-19. Σε μερι­κές περι­πτώ­σεις, όπως ανα­φέ­ρουν εκπαι­δευ­τές σκύ­λων, τα συμπα­θή ζώα έχουν σχε­δόν τέλεια ακρί­βεια στην ανί­χνευ­ση του ιού. Γι’ αυτό, ορι­σμέ­νοι επι­στή­μο­νες θεω­ρούν ότι οι σκύ­λοι είναι σε θέση να βοη­θή­σουν στον έλεγ­χο της παν­δη­μί­ας, π.χ. «τσε­κά­ρο­ντας» χιλιά­δες ανθρώ­πους σε πύλες αερο­δρο­μί­ων, γήπε­δα, πολυ­κα­τα­στή­μα­τα και άλλους πολυ­σύ­χνα­στους χώρους.

Μέχρι στιγ­μής, πάντως, τα περισ­σό­τε­ρα έως τώρα ευρή­μα­τα για τους σκύ­λους και τον κορο­νο­ϊό δεν έχουν παρου­σια­στεί σε επι­στη­μο­νι­κά περιο­δι­κά, με απο­τέ­λε­σμα η επι­στη­μο­νι­κή κοι­νό­τη­τα να δυσκο­λεύ­ε­ται να αξιο­λο­γή­σει τους ισχυ­ρι­σμούς και να ξεχω­ρί­σει την αλή­θεια από την υπερ­βο­λή. Όμως, αρκε­τοί ερευ­νη­τές εκτι­μούν ότι τα έως τώρα απο­τε­λέ­σμα­τα δεί­χνουν πολ­λά υπο­σχό­με­να και πρέ­πει να μελε­τη­θούν περαι­τέ­ρω. Βασι­κό ερώ­τη­μα προς απά­ντη­ση είναι σε ποιο βαθ­μό οι σκύ­λοι μπο­ρούν να συμ­βά­λουν πρα­κτι­κά στη μάχη για περιο­ρι­σμό της πανδημίας.

«Κανέ­νας δεν υπο­στη­ρί­ζει ότι οι σκύ­λοι μπο­ρούν να αντι­κα­τα­στή­σουν ένα μηχά­νη­μα μορια­κών τεστ PCR, αλλά μπο­ρούν να βοη­θή­σουν», σύμ­φω­να με τον Γερ­μα­νό κτη­νί­α­τρο Χόλ­γκερ Φολκ της Κτη­νια­τρι­κής Σχο­λής του Πανε­πι­στη­μί­ου του Ανο­βέ­ρου, ο οποί­ος ηγεί­ται της προ­σπά­θειας εκπαί­δευ­σης σκύ­λων-ανι­χνευ­τών της Covid-19.

Η μύτη των σκύ­λων δια­θέ­τει 300 εκα­τομ­μύ­ρια κυτ­τα­ρι­κούς υπο­δο­χείς για την όσφρη­ση, ένα­ντι μόνο πέντε έως έξι εκα­τομ­μυ­ρί­ων των ανθρώ­πων. Έτσι, οι σκύ­λοι μπο­ρούν να μυρί­σουν ανε­παί­σθη­τες μυρω­διές, που οι άνθρω­ποι δεν αντι­λαμ­βά­νο­νται καν. Γι’ αυτό, άλλω­στε, οι σκύ­λοι έχουν εδώ και δεκα­ε­τί­ες εκπαι­δευ­θεί σε διά­φο­ρα καθή­κο­ντα βοή­θειας της αστυ­νο­μί­ας, του στρα­τού, της πυρο­σβε­στι­κής, των για­τρών κ.ά., μυρί­ζο­ντας από ναρ­κω­τι­κά και εκρη­κτι­κά έως τον καρ­κί­νο και την ελονοσία.

Στις περι­πτώ­σεις των ασθε­νειών, οι επι­στή­μο­νες πιστεύ­ουν -χωρίς να είναι πάντα σίγου­ροι- ότι οι σκύ­λοι μυρί­ζουν χαρα­κτη­ρι­στι­κές οργα­νι­κές πτη­τι­κές χημι­κές ουσί­ες (VOCs) που ανα­δί­δει το άρρω­στο ανθρώ­πι­νο σώμα. Προη­γού­με­νες έρευ­νες με ιούς (όχι τον νέο κορο­νο­ϊό) έδει­ξαν ότι οι λοι­μώ­ξεις από ιούς μπο­ρεί, επί­σης, να προ­κα­λούν δια­κρι­τές οσμές στο σώμα, τόσο ανε­παί­σθη­τες που ο άνθρω­πος σπά­νια αντι­λαμ­βά­νε­ται, αλλά ο σκύ­λος μπο­ρεί πολύ πιο εύκολα.

Ήδη, σχε­δόν από την αρχή της παν­δη­μί­ας, ορι­σμέ­νοι επι­στή­μο­νες άρχι­σαν να δοκι­μά­ζουν τις ικα­νό­τη­τες των σκύ­λων σε σχέ­ση με την Covid-19, εκπαι­δεύ­ο­ντας στα εργα­στή­ρια τα ζώα να κάθο­νται κάτω ή να χτυ­πούν το πάτω­μα κάθε φορά που μυρί­ζουν τον κορο­νο­ϊό SARS-CoV‑2 σε δείγ­μα­τα, συνή­θως, από ιδρώ­τα ανθρώ­πων. Παρό­μοιες δοκι­μές έχουν γίνει ήδη σε αερο­δρό­μια των Ηνω­μέ­νων Αρα­βι­κών Εμι­ρά­των, του Λιβά­νου και της Φιν­λαν­δί­ας με σκύ­λους, οι οποί­οι κλή­θη­καν να μυρί­σουν δείγ­μα­τα ιδρώ­τα από επι­βά­τες και τα απο­τε­λέ­σμα­τα συγκρί­θη­καν με εκεί­να μορια­κών τεστ που έκα­ναν οι ίδιοι άνθρω­ποι. Σύμ­φω­να με τους ερευ­νη­τές, υπήρ­ξαν αρκε­τές περι­πτώ­σεις που οι σκύ­λοι ανί­χνευ­σαν επι­βά­τες με κορο­νο­ϊό, ακό­μη και ασυμ­πτω­μα­τι­κούς, πριν βγουν τα απο­τε­λέ­σμα­τα των τεστ.

Στην περί­πτω­ση του αερο­δρο­μί­ου του Λιβά­νου, Γάλ­λοι και Λιβα­νέ­ζοι ερευ­νη­τές, με επι­κε­φα­λής τον δρα Ριάντ Σαρ­κίς του Πανε­πι­στη­μί­ου Σεν Ζοζέφ της Βηρυ­τού, έβα­λαν δύο σκύ­λους να μυρί­σουν 1.680 επι­βά­τες και βρέ­θη­καν 158 μολυ­σμέ­νοι με κορο­νο­ϊό, όπως επι­βε­βαιώ­θη­κε με τα μορια­κά τεστ που ακο­λού­θη­σαν. Τα ζώα ανί­χνευ­σαν σωστά σε ποσο­στό 100% όσους δεν είχαν κορο­νο­ϊό και σε ποσο­στό 92% όσους είχαν τον ιό. Ήδη, σύμ­φω­να με τον Σαρ­κίς, τον έχουν πλη­σιά­σει σχο­λεία, τρά­πε­ζες, φυλα­κές και πολυ­κα­τα­στή­μα­τα για να χρη­σι­μο­ποι­ή­σουν τέτοιους εκπαι­δευ­μέ­νους στον κορο­νο­ϊό σκύλους.

Ιδί­ως οι φτω­χό­τε­ρες χώρες με λιγο­στές εργα­στη­ρια­κές υπο­δο­μές θα μπο­ρού­σαν να βοη­θη­θούν κατ’ εξο­χήν από τους σκύ­λους στον εντο­πι­σμό των κρου­σμά­των, σύμ­φω­να με την ιολό­γο δρα Ισα­μπέ­λα Έκερ­λε του Πανε­πι­στη­μια­κού Νοσο­κο­μεί­ου της Γενεύης.

Η μονα­δι­κή έως τώρα δημο­σιευ­μέ­νη μικρή πιλο­τι­κή μελέ­τη πάνω στο θέμα (από την ομά­δα του Φολκ στη Γερ­μα­νία), η οποία έγι­νε με τη συμ­με­το­χή οκτώ σκύ­λων και μόνο 14 ανθρώ­πων ‑επτά ασθε­νών και επτά υγιών- έδει­ξε ότι τα ζώα μπό­ρε­σαν να ανι­χνεύ­σουν το 83% των θετι­κών στον ιό ανθρώ­πων και το 96% των αρνητικών.

Μία γαλ­λι­κή ερευ­νη­τι­κή ομά­δα, με επι­κε­φα­λής την κτη­νί­α­τρο Ντο­μι­νίκ Γκραν­τζε­άν της Εθνι­κής Κτη­νια­τρι­κής Σχο­λής κοντά στο Παρί­σι και με τη συμ­με­το­χή του Λιβα­νέ­ζου Σαρ­κίς, η οποία έκα­νε προ­δη­μο­σί­ευ­ση στο bioRxiv το καλο­καί­ρι, χρη­σι­μο­ποί­η­σε οκτώ εκπαι­δευ­μέ­νους σκύ­λους για να μυρί­σει 198 δείγ­μα­τα ιδρώ­τα, εκ των οποί­ων περί­που τα μισά από ασθε­νείς με Covid-19. Τα ζώα ανί­χνευ­σαν τα θετι­κά στον ιό δείγ­μα­τα σε ποσο­στό 83% έως 100%, ενώ δεν δόθη­καν στοι­χεία για το ποσο­στό στα αρνη­τι­κά (χωρίς κορο­νο­ϊό) δείγ­μα­τα. Δεν φαί­νε­ται, πάντως, να τα πηγαί­νουν όλοι οι σκύ­λοι το ίδιο καλά: Δύο σκύ­λοι βρή­καν 68 στα 68 θετι­κά δείγ­μα­τα, ενώ ένας έχα­σε τα δέκα από τα 57.

Φώτης Αγγου­λές, ο προ­λε­τά­ριος ποιητής

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο