Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Σοβιέτ στην Ιρλανδία!

     Γρά­φει ο Πάνος Αλε­πλιώ­της //

Στις αρχές του 20ού αιώ­να, σε πολ­λές ευρω­παϊ­κές χώρες το εργα­τι­κό κίνη­μα δυνά­μω­νε και διεκ­δι­κού­σε τα δικαιώ­μα­τα της εργα­τι­κής τάξης ακό­μη και την εξου­σία. Η Οκτω­βρια­νή Επα­νά­στα­ση έδι­νε έμπνευ­ση και ελπί­δες για εργα­τι­κή επικράτηση.

Στην Ιρλαν­δία πήρε προ­βά­δι­σμα η ταξι­κή πάλη, παρό­λο που η ηγε­σία του Συν­δι­κα­λι­στι­κού κινή­μα­τος ήταν πιο συγκρα­τη­μέ­νη στην διεκ­δί­κη­ση των εργα­τι­κών αιτη­μά­των κατά τη διάρ­κεια του πολέ­μου της Ανε­ξαρ­τη­σί­ας από την Αγγλία, έχο­ντας σαν πρώ­το στό­χο την από­κτη­ση κρα­τι­κής υπόστασης.

Ενώ οι πιο γνω­στοί συν­δι­κα­λι­στές έβα­ζαν προ­τε­ραιό­τη­τα την Ανε­ξαρ­τη­σία, μαχη­τι­κοί εργα­ζό­με­νοι στην επαρ­χία ύψω­ναν την κόκ­κι­νη σημαία.

Η βία των Εγγλέ­ζων κατα­κτη­τών ήταν ιδιαί­τε­ρα σκλη­ρή στην πόλη Limerick μετά την δολο­φο­νία του μέλος του IRA Robert Byrne κατά την προ­σπά­θειά του να δρα­πε­τεύ­σει από το νοσο­κο­μείο του St. Camilluss στις αρχές Μαΐ­ου 1919. Οι Βρε­τα­νι­κές δυνά­μεις επέ­βα­λαν στρα­τιω­τι­κό νόμο στην πόλη και οι κάτοι­κοι έπρε­πε να έχουν ειδι­κή άδεια κυκλοφορίας.

Εξα­γριω­μέ­νοι από αυτήν την εξέ­λι­ξη κάποια μέλη του Εργα­τι­κού συμ­βου­λί­ου της πόλης εξήγ­γει­λαν την δημιουρ­γία Απερ­για­κής επι­τρο­πής που την ονό­μα­σαν Σοβιέτ, η οποία θα ανα­λάμ­βα­νε τον έλεγ­χο της περιο­χής για τις επό­με­νες δύο εβδομάδες.

Ρυθ­μί­στη­καν οι τιμές των προ­ϊ­ό­ντων, δημιουρ­γή­θη­κε ένα ειδι­κό νόμι­σμα και οι ντό­πιοι μετέ­φε­ραν τρό­φι­μα και προ­μή­θειες μέσα σε «κενά» φέρε­τρα περ­νώ­ντας από τα στρα­τιω­τι­κά σημεία ελέγ­χου των Εγγλέζων.

  irland3«Ποιος κυβερ­νά σε αυτά τα μέρη; Έπρε­πε να πάρεις στρα­τιω­τι­κή άδεια για να μπεις στην πόλη και άδεια από το τοπι­κό Σοβιέτ για να βγεις», ανα­ρω­τιό­ταν σε ντο­κι­μα­ντέρ της επο­χής ένας Αμε­ρι­κά­νος του­ρί­στας που βρέ­θη­κε τότε εκεί. 

Θορυ­βη­μέ­νη η ηγε­σία των Εθνι­κών Συν­δι­κά­των έσπευ­σε στο Limerick και αντί να προ­κη­ρύ­ξει στά­ση και απερ­γί­ες σε όλη την Ιρλαν­δία, όπως είχε υπο­σχε­θεί αρχι­κά, απαί­τη­σε από το Σοβιέτ να ανα­στεί­λει την δρά­ση του. Παρά την απαί­τη­σή τους η εξέ­γερ­ση εξα­πλώ­θη­κε. Το Μάιο του 1920, εργα­ζό­με­νοι στο τυρο­κο­μείο Knocklong που ανή­κε στην ισχυ­ρή αυτο­κρα­το­ρία Cleeves καθαι­ρούν τον γενι­κό διευ­θυ­ντή Riordan, και ανα­κη­ρύσ­σουν την επι­χεί­ρη­ση Σοβιετική! 

Σε μικρή από­στα­ση στην μικρή πόλη Bruree, εργα­ζό­με­νοι σε άλλη επι­χεί­ρη­ση του Cleeves– αυτή τη φορά ένα αρτο­ποιείο και μύλος – εξε­γέρ­θη­καν στις 26 Αυγού­στου 1921, και όπως οι συνά­δελ­φοί τους στο Knocklong σήκω­σαν πινα­κί­δα στην πρό­σο­ψη της επι­χεί­ρη­σης που έγρα­φε «Σοβιέτ των Εργα­ζο­μέ­νων των Μύλων Bruree –Κάνου­με ψωμί και όχι κέρ­δη».

Εργα­ζό­με­νοι σε πόλεις και χωριά σε όλη την κομη­τεία Treaty όπως στο Κilmallock, Castleconnell και Ballingaddy ακο­λού­θη­σαν το παρά­δειγ­μα τους και η σοσια­λι­στι­κή εξέ­γερ­ση θα εξα­πλω­θεί και στην γει­το­νι­κή κομη­τεία Tipperary όπου κοι­νό­τη­τες, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων των Clonmel, Carrick-on-Suir και Aherlow ξεση­κώ­νο­νται και οι εξα­θλιω­μέ­νοι εργα­ζό­με­νοι παίρ­νουν στα χέρια τους τα θέμα­τα των αμοι­βών και των συν­θη­κών δουλειάς. 

Ο επι­κε­φα­λής της Ένω­σης Λιμε­νερ­γα­τών του Κορκ, Robert Day, σηκώ­νει την κόκ­κι­νη σημαία στο λιμά­νι, το 1921, και το ίδιο συμ­βαί­νει και στο άσυ­λο ψυχι­κών παθή­σε­ων στο Monaghan όπου αντάρ­τες του IRA ζητάν την βοή­θεια του προ­σω­πι­κού και των κρα­του­μέ­νων για κατά­λη­ψη του ασύλου..

Οι κατα­λή­ψεις επι­χει­ρή­σε­ων και οι ανα­κη­ρύ­ξεις Σοβιέτ θα συνε­χι­στούν μέχρι το 1923 με μικρό­τε­ρη ένταση.

Ένας συν­δυα­σμός παρα­γό­ντων όπως η πίε­ση των επι­χει­ρη­μα­τιών, η αντι­δρα­στι­κή στά­ση των αγρο­τών και του κλή­ρου, η συμ­βι­βα­στι­κή στά­ση της ηγε­σί­ας του Συν­δι­κα­λι­σμού της επο­χής στο όνο­μα της ενό­τη­τας για τον Απε­λευ­θε­ρω­τι­κό πόλε­μο με την Αγγλία αλλά και οι απει­λές της πρώ­της Ιρλαν­δι­κής κυβέρ­νη­σης στα­μά­τη­σε την δυνα­μι­κή που είχε ανα­πτύ­ξει η εξέγερση.

Από το Σοβιέτ των Εργα­ζο­μέ­νων των Μύλων Bruree έμει­νε μιά σπά­νια φωτο­γρα­φία της επο­χής με την ταμπέ­λα να γρά­φει Σοβιέτ και μιά κόκ­κι­νη σελί­δα στην ιστο­ρία του εργα­τι­κού κινήματος.

Η πρώ­τη γυναί­κα υπουρ­γός της Ιρλαν­δί­ας Constance Markievicz απεί­λη­σε να στεί­λει τον στρα­τό του IRA για να κατα­στεί­λει την εξέ­γερ­ση. Η σκέ­ψη για έναν εμφύ­λιο πόλε­μο διέ­σπα­σε τους εξε­γερ­μέ­νους και έτσι διέ­λυ­σαν το Σοβιέτ την 3η Δεκεμ­βρί­ου του 1921.

________________________________________________________________________________________________

Πάνος Αλεπλιώτης Δημοτικός σύμβουλος Πυλαίας Θεσσαλονίκης 87/90 και 99/2002. Αντιδήμαρχος Πυλαίας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000. Εργάστηκε σαν γεωλόγος, περιβαλλοντολόγος και χωροτάκτης στην Ελλάδα και στην Σουηδία
Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο