Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Συνέντευξη της Εύας Μελά στο 902.gr: “Χαρακτική — Από την προϊστορία στην Ελλάδα του σήμερα” | Μια έκθεση που βοηθάει στην κατανόηση της ανθρώπινης πορείας

Μία ιδιαί­τε­ρα ενδια­φέ­ρου­σα έκθε­ση με τίτλο «Χαρα­κτι­κή — Από την προϊ­στο­ρία στην Ελλά­δα του σήμε­ρα», οργα­νώ­νει αυτές τις μέρες το Επι­με­λη­τή­ριο Εικα­στι­κών Τεχνών Ελλά­δας (ΕΕΤΕ).

Σκο­πός της έκθε­σης είναι να γίνει γνω­στή η σημα­σία της χάρα­ξης στην εξέ­λι­ξη της ανθρω­πό­τη­τας. Μέσα από τα σπά­νια εκθέ­μα­τα που παρου­σιά­ζο­νται, μπο­ρεί να κατα­νοη­θεί η ίδια η πορεία των ανθρώ­πι­νων κοι­νω­νιών.

Πρό­κει­ται για ένα εγχεί­ρη­μα που πήρε αρκε­τά χρό­νια για να υλο­ποι­η­θεί, καθώς συγκέ­ντρω­σε έναν πολύ μεγά­λο αριθ­μό εκθε­μά­των από 21 αρχαιο­λο­γι­κά μου­σεία και πινα­κο­θή­κες: Την Εφο­ρεία Αρχαιο­τή­των Παλαιο­αν­θρω­πο­λο­γί­ας — Σπη­λαιο­λο­γί­ας, το Μου­σείο Χετάο (Κίνα), το Αρχείο του υπουρ­γεί­ου Πολι­τι­σμού της Γαλ­λι­κής Δημο­κρα­τί­ας, το Εθνι­κό Αρχαιο­λο­γι­κό Μου­σείο, το Επι­γρα­φι­κό Μου­σείο, το Μου­σείο Αρχαί­ας Αγο­ράς, το Αρχαιο­λο­γι­κό Μου­σείο Θήβας, το Δια­χρο­νι­κό Μου­σείο Λάρι­σας, το Αρχαιο­λο­γι­κό Μου­σείο Χώρας Μεσ­ση­νί­ας, το Αρχαιο­λο­γι­κό Μου­σείο Ιωαν­νί­νων, το Μου­σείο Επι­στή­μης και Τεχνο­λο­γί­ας της Κίνας, το Κυπρια­κό Μου­σείο, το Μου­σείο Σαγκά­ης, το Εθνι­κό Ιστο­ρι­κό Μου­σείο — Μέγα­ρο Παλαιάς Βου­λής, το Μου­σείο Ισλα­μι­κής Τέχνης — Μου­σείο Μπε­νά­κη, το Ναυ­τι­κό Μου­σείο Ελλά­δος, το Μου­σείο Ασια­τι­κής Τέχνης Κέρ­κυ­ρας, το Άγιον Όρος, το Μου­σείο — Βιβλιο­θή­κη «Στρα­τής Ελευ­θε­ριά­δης / Τεριάντ» και την Εθνι­κή Πινα­κο­θή­κη — Μου­σείο Αλέ­ξαν­δρου Σού­τσου, καθώς επί­σης από ιδιω­τι­κές συλλογές.

Τα εκθέ­μα­τα παρου­σιά­ζο­νται στην αίθου­σα «Νίκος Κεσ­σαν­λής» της Ανω­τά­της Σχο­λής Καλών Τεχνών (Πει­ραιώς 256, Ταύ­ρος).  Η έκθε­ση θα διαρ­κέ­σει έως τις 18 Φλε­βά­ρη. Οι ώρες λει­τουρ­γί­ας είναι Δευ­τέ­ρα με Παρα­σκευή από τις 10 π.μ. έως τις 9 μ.μ, τα Σάβ­βα­τα από τις 11 π.μ. έως τις 8 μ.μ. και τις Κυρια­κές από τις 10 π.μ. έως τις 4 μ.μ.

Το 902. gr μίλη­σε για την έκθε­ση με την πρό­ε­δρο του ΕΕΤΕ, Εύα Μελά. Παρα­θέ­του­με τη συνέντευξη.

Παλαιολιθική τοιχογραφία στο σπήλαιο Lascaux στη Γαλλία Παλαιο­λι­θι­κή τοι­χο­γρα­φία στο σπή­λαιο Lascaux στη Γαλλία

- Πώς είναι δομη­μέ­νη η έκθε­ση; Με τι υλι­κό θα έρθει σε επα­φή ένας επισκέπτης;

- Η έκθε­ση δομή­θη­κε  χρο­νο­λο­γι­κά. Ο θεα­τής θα έρθει πρώ­τα σε επα­φή με τα προϊ­στο­ρι­κά έργα, με βρα­χο­χα­ρά­ξεις από την αρχαία Κίνα και από σπή­λαια της Γαλ­λί­ας. Παράλ­λη­λα θα μπο­ρεί να παρα­κο­λου­θεί ένα βίντεο με μία σημε­ρι­νή επε­ξερ­γα­σία σύγ­χρο­νων καλ­λι­τε­χνών, πάνω στις βρα­χο­χα­ρά­ξεις. Θα περά­σει από έργα της ελλη­νι­κής αρχαιό­τη­τας, σπα­ράγ­μα­τα, χαράγ­μα­τα σε επι­γρα­φές και  αγγεία. Θα δει χαρα­κτι­κά έργα ξένων περι­η­γη­τών στην Ελλά­δα και χαλ­κο­γρα­φί­ες του Αγί­ου Όρους, θα περά­σει στην ευρω­παϊ­κή χαρα­κτι­κή  και μετά θα δει ενδει­κτι­κά έργα του 19ου και του 20ού αιώ­να, σημα­ντι­κούς Ευρω­παί­ους καλ­λι­τέ­χνες (όπως τον Του­λούζ Λωτρέκ, τον Ανρί Ματίς,  τον Μαρκ Σαγκάλ, τον Ζωρζ Μπρακ, τον Φερ­νάν Λεζέ, τον Πάμπλο Πικά­σο, τον Χουάν Μιρό και άλλους). Επί­σης θα δει κάποια έργα ιαπω­νι­κής τέχνης του 19ου αιώ­να που επη­ρέ­α­σαν την ευρω­παϊ­κή χαρα­κτι­κή. Θα περά­σει στην ελλη­νι­κή χαρα­κτι­κή από το 1885 ως το 2000: Έργα ζωγρά­φων — χαρα­κτών που δεν ζουν πια και που το έργο τους ήταν σημα­ντι­κό για τον 20ό αιώ­να στη χώρα μας. Στην έκθε­ση γίνε­ται ιδιαί­τε­ρη ανα­φο­ρά στη χαρα­κτι­κή της Αντί­στα­σης που σε ένα πολύ μικρό χρο­νι­κό διά­στη­μα δημιουρ­γή­θη­καν πολύ σημα­ντι­κά έργα. Η έκθε­ση ολο­κλη­ρώ­νε­ται με 222  έργα σύγ­χρο­νων καλ­λι­τε­χνών του τόπου μας. Παρου­σιά­ζο­νται όλες οι παρα­δο­σια­κές τεχνι­κές της χαρα­κτι­κής (ξυλο­γρα­φία, λιθο­γρα­φία, χαλ­κο­γρα­φία, μετα­ξο­τυ­πία, μει­κτές τεχνι­κές) και φτά­νου­με στη σημε­ρι­νή επο­χή όπου πλέ­ον η εξέ­λι­ξη της τεχνο­λο­γί­ας φέρ­νει τη Χαρα­κτι­κή στην ψηφια­κή εποχή.

Η χάρα­ξη προ­ϋ­πήρ­χε της γλώσ­σας: Ο άνθρω­πος χάρα­ξε στον βρά­χο σχή­μα­τα για να επι­κοι­νω­νή­σει με τους άλλους ανθρώ­πους. Αυτή η χάρα­ξη εξε­λί­χθη­κε μέσα στους αιώ­νες και δημιούρ­γη­σε το πρώ­το τυπω­μέ­νο βιβλίο το 200 μ.Χ. στην Κίνα και αργό­τε­ρα στον 15ο αιώ­να στην Ευρώ­πη. Η Χαρα­κτι­κή μας οδή­γη­σε στην ανα­κά­λυ­ψη της τυπο­γρα­φί­ας, που δεν είναι τίπο­τα άλλο παρά η κατα­σκευή της αλφα­βή­του σε μικρές ξυλο­γρα­φι­κές πλά­κες (εξώ­γλυ­φες). Στο τέλος του 18ου αιώ­να ανα­κα­λύ­φθη­κε η λιθο­γρα­φία, η οποία εφαρ­μό­ζε­ται στην εξέ­λι­ξή της ευρέ­ως ως τις μέρες μας.

Αντί­στοι­χα η χαλ­κο­γρα­φία γέν­νη­σε τις βαθυ­τυ­πι­κές εκτυ­πώ­σεις και η μετα­ξο­τυ­πία τη βιο­μη­χα­νι­κή μετα­ξο­τυ­πία. Έχου­με δηλα­δή ένα επί­τευγ­μα που χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­κε και χρη­σι­μο­ποιεί­ται μαζι­κά παντού για τη διά­δο­ση της Γνώ­σης. Η τεχνο­λο­γία, με τη σει­ρά της, πλού­τι­σε με την εξέ­λι­ξή της τις τεχνι­κές της Χαρακτικής.

Αυτό που θέλω να τονί­σω είναι ότι ο ρόλος του καλ­λι­τέ­χνη, του χαρά­κτη άλλα­ξε μέσα στους αιώ­νες: Στα τέλη του 18ου αιώ­να έχου­με τη νέα υπό­στα­σή του, που δεν είναι πλέ­ον ο τεχνί­της που χαρά­ζει για τις κοι­νω­νι­κές ανά­γκες είτε έργα ζωγρα­φι­κής άλλων, είτε εικο­νο­γρα­φεί έντυ­πα χαράσ­σο­ντας τοπία και μορ­φές ακο­λου­θώ­ντας τις απαι­τή­σεις εκεί­νου του και­ρού, αλλά πια ο χαρά­κτης έχει στα χέρια του μία τέχνη απε­λευ­θε­ρω­μέ­νη από την υπο­χρέ­ω­ση της ανα­πα­ρά­στα­σης, της απει­κό­νι­σης, αφού είχε εφευ­ρε­θεί εν τω μετα­ξύ η φωτο­γρα­φία και είχε αλλά­ξει συνο­λι­κό­τε­ρα ο ρόλος των εικα­στι­κών τεχνών, αλλά και έχει πλέ­ον εξε­λι­χθεί και η Τυπο­γρα­φία. Έτσι ο τεχνί­της απε­λευ­θε­ρώ­νε­ται ως δημιουργός.

Η χαρα­κτι­κή γίνε­ται πλέ­ον μία αυτό­νο­μη τέχνη όπου πλέ­ον ο ζωγρά­φος-χαρά­κτης την χρη­σι­μο­ποιεί ακρι­βώς λόγω της ιδιαί­τε­ρης εκφρα­στι­κό­τη­τάς της, της υφής της, της ματιέ­ρας της και επι­πλέ­ον την επι­λέ­γει για­τί η Χαρα­κτι­κή ως τέχνη είχε και έχει πάντα κοι­νω­νι­κό χαρα­κτή­ρα, αφού  το χαρα­κτι­κό έργο είναι πάντα πρω­τό­τυ­πο, αλλά δεν είναι μονα­δι­κό… Κυκλο­φο­ρεί και είναι προσιτό.

Η Κασταλία Πηγή στους ΔελφούςΗ Καστα­λία Πηγή στους Δελφούς

- Τι απαι­τή­σεις είχε το εγχεί­ρη­μα του Επι­με­λη­τη­ρί­ου για μία τέτοια έκθεση;

- Το εγχεί­ρη­μα του ΕΕΤΕ είχε τερά­στιες απαι­τή­σεις και δυσκο­λί­ες. Η έκθε­ση έγι­νε χωρίς μεσά­ζο­ντες, χωρίς επεν­δυ­τές, χωρίς μάνα­τζερ και χωρίς οικο­νο­μι­κές χορη­γί­ες.

Κατ’ αρχάς ξεκι­νή­σα­με πριν τέσ­σε­ρα χρό­νια πάνω σε μία ιδέα να δεί­ξου­με στον κόσμο την αξία της δου­λειάς μας, την αξία αυτής της τέχνης που έχου­με στα χέρια μας, της τόσο απλής και τόσο πολύ­τι­μης. Φυσι­κά χρειά­στη­κε κατ’ αρχάς να συγκρο­τή­σου­με μία μεγά­λη οργα­νω­τι­κή ομά­δα με επι­στη­μο­νι­κές γνώ­σεις στη Χαρα­κτι­κή, μέλη του Τμή­μα­τος Χαρα­κτι­κής του ΕΕΤΕ,  χρειά­στη­κε να έρθου­με σε επα­φή με 21 αρχαιο­λο­γι­κά μου­σεία και πινα­κο­θή­κες, να γίνουν συνε­χείς δια­πραγ­μα­τεύ­σεις για να ζητή­σου­με πρω­τό­τυ­πα έργα και φωτο­γρα­φι­κό υλι­κό και κυρί­ως τεκ­μη­ριώ­σεις. Χρειά­στη­κε να συνερ­γα­στού­με με αρχαιο­λό­γους για να μας βοη­θή­σουν στην κατά­τα­ξη όλου αυτού του υλι­κού και βεβαί­ως να συνερ­γα­στού­με και με ιστο­ρι­κούς Τέχνης και με εικα­στι­κούς οι οποί­οι γρά­φουν και μελε­τούν, προ­κει­μέ­νου να βοη­θή­σου­με να εισα­χθεί ο επι­σκέ­πτης της έκθε­σης σε κάθε περίοδο.

Όλοι οι άνθρω­ποι που εργά­στη­καν για αυτή την έκθε­ση οργα­νω­τι­κά και επι­στη­μο­νι­κά, εργά­σθη­καν από μερά­κι,  άμι­σθα, είναι εικα­στι­κοί καλ­λι­τέ­χνες μέλη του Επι­με­λη­τη­ρί­ου Εικα­στι­κών Τεχνών Ελλά­δος και επι­στή­μο­νες φίλοι του συλ­λο­γι­κού μας φορέα.

Γιώργος Φαρσακίδης - «Στον Μπελογιάννη»Γιώρ­γος Φαρ­σα­κί­δης — «Στον Μπελογιάννη»

- Ποια είναι η αντα­πό­κρι­ση του κόσμου στις λίγες ημέ­ρες που λει­τουρ­γεί ήδη η έκθεση;

- Η αντα­πό­κρι­ση του κόσμου σε αυτές τις λίγες μέρες που λει­τουρ­γεί η έκθε­ση είναι μεγά­λη για­τί ακρι­βώς η έκθε­ση αυτή είναι μονα­δι­κή. Δεν έχει γίνει παρό­μοια έκθε­ση ‑στην Ελλά­δα του­λά­χι­στον- ποτέ. Ο ρόλος της έκθε­σης αυτής είναι εκπαι­δευ­τι­κός. Η έκθε­ση βοη­θά να κατα­νο­ή­σου­με την ανθρώ­πι­νη πορεία πάνω στη Γη, τη συμ­βο­λή της Τέχνης στην επι­κοι­νω­νία, στη γέν­νη­ση της Τυπο­γρα­φί­ας, στη διά­δο­ση της Γνώ­σης και την εξέ­λι­ξη της Χαρα­κτι­κής στην Ελλά­δα του Σήμε­ρα και της Ψηφια­κής Εποχής.

Εκδόσεις Ατέχνως Atexnos click 2

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο