Τα αδιέξοδα της Σουηδίας τον καιρό της πανδημίας

Γρά­φει ο Πάνος Αλε­πλιώ­της //

Η θεω­ρία της ανο­σί­ας της αγέ­λης απέ­τυ­χε όπως και η βεβαιό­τη­τα των δημό­σιων λοι­μω­ξιο­λό­γων με επι­κε­φα­λής τον αμφι­λε­γό­με­νο αλλά πανί­σχυ­ρο Tegnell που ισχυ­ρι­ζό­ταν πως η Σου­η­δία δεν θα έχει ισχυ­ρό δεύ­τε­ρο κύμα.

Η Σου­η­δία βρί­σκε­ται μέχρι στιγ­μής στην κορυ­φή του κατα­λό­γου των περισ­σό­τε­ρων θανά­των από Covid-19 ανά 100.000 κατοίκους.

Η μετά­δο­ση του ιού θερί­ζει τους ανθρώ­πους στην Σου­η­δία με μέχρι στιγ­μής πάνω από 190.000 κρού­σμα­τα και 6.600 νεκρούς. Πάνω από 2900 νοση­λεύ­ο­νται στην εντα­τι­κή και γύρω στους 200 είναι διασωληνωμένοι.

Φυσι­κά την στρα­τη­γι­κή της Σου­η­δί­ας την επέ­βα­λε το μεγά­λο κεφά­λαιο και οι μεγά­λοι επι­χει­ρη­μα­τι­κοί Όμι­λοι της Σου­η­δί­ας, Έρικ­σον, Βόλ­βο, ΙΚΕΑ, κ.α που συμ­με­τέ­χουν ενερ­γά στον σκλη­ρό διε­θνή αντα­γω­νι­σμό έτσι ώστε να δια­τη­ρη­θούν ανοι­χτές όλες οι βιο­μη­χα­νί­ες και επι­χει­ρή­σεις πατώ­ντας πάνω στο Σύνταγ­μα, σε νόμους και παρα­δό­σεις της Σου­η­δι­κής κοι­νω­νί­ας και νοοτροπίας.

Γύρω στις 115.000 εργα­ζό­με­νοι βρέ­θη­καν σε ανα­στο­λή σύμ­βα­σης, εκα­το­ντά­δες χιλιά­δες σε τηλε­ερ­γα­σία με μειω­μέ­νες απο­δο­χές, σε χιλιά­δες μειώ­θη­κε η απα­σχό­λη­ση και άρα η αμοι­βή τους ενώ ταυ­τό­χρο­να οι μεγά­λες επι­χει­ρή­σεις πήραν ενι­σχύ­σεις πάνω από 55 δις ευρώ και 25 δις δια­τέ­θη­καν σε άτο­κα δάνεια στο όνο­μα της παν­δη­μί­ας και της απώ­λειας κερδών.

Η σφο­δρό­τη­τα του δεύ­τε­ρου κύμα­τος με περί­που 5000 κρού­σμα­τα καθη­με­ρι­νά έχει κυριο­λε­κτι­κά τρο­μο­κρα­τή­σει την κυβέρ­νη­ση και τις Αρχές της Σου­η­δί­ας που παίρ­νει μέτρα απα­γο­ρεύ­σε­ων που μέχρι πρό­τι­νος τα απέρ­ρι­πτε στο όνο­μα της ελευ­θε­ρί­ας του πολί­τη αλλά και επει­δή όπως ισχυ­ρι­ζό­ταν απευ­θύ­νε­ται σε “ευφυή” και “πει­θαρ­χη­μέ­νο” λαό.

Η μέχρι τώρα εμμο­νή τής Σου­η­δί­ας για την μη λήψη μέτρων ατο­μι­κής προ­στα­σί­ας όπως για παρά­δειγ­μα την χρή­ση μάσκας ακό­μη και στο νοση­λευ­τι­κό προ­σω­πι­κό που φρό­ντι­ζε ασθε­νείς με Covid-19 έδω­σε έδα­φος και επι­χει­ρή­μα­τα σε διά­φο­ρους αρνη­τές και συνω­μο­σιο­λό­γους ανά τον κόσμο να την επι­κα­λού­νται σαν την μόνη χώρα με την σωστή τακτι­κή. Όμως η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα είναι σκλη­ρή. Μετά την δημό­σια ομο­λο­γία του Tegnell πως δεν έχει επι­τευ­χθεί η ανο­σία που περί­με­ναν, τα πρό­σφα­τα κυβερ­νη­τι­κά μέτρα απα­γό­ρευ­σης ήταν να στα­μα­τή­σει το σερ­βί­ρι­σμα αλκο­όλ στις 10 το βρά­δυ και το κλεί­σι­μο όλων των εστια­το­ρί­ων, ταβερ­νών κλπ στις 10.30. Κατό­πιν απα­γο­ρεύ­τη­καν οι συγκε­ντρώ­σεις ακό­μη και των δια­δη­λώ­σε­ων και της λει­τουρ­γί­ας στον ορθό­δο­ξο ναό στην Στοκ­χόλ­μη, πάνω από 8 άτομα.

Το Σύνταγ­μα είναι το εμπόδιο..

Η αυτο­διοί­κη­ση και η απο­κέ­ντρω­ση είναι θεμε­λιώ­δεις αρχές στο Σύνταγ­μα και στην δια­χεί­ρη­ση της διοί­κη­σης στην Σου­η­δία. Η έλλει­ψη κεντρι­κού σχε­δια­σμού και η έλει­ψη νομι­κής βάσης από την κυβέρ­νη­ση για απο­τε­λε­σμα­τι­κά μέτρα προ­φύ­λα­ξης από τον κορο­νοιό είναι μια από τις εξη­γή­σεις και δικαιο­λο­γί­ες που δίνουν οι κυβερ­νη­τι­κές αρχές για την πλημ­με­λή δια­χεί­ρη­ση της πανδημίας.

Το νομο­θε­τι­κό κενό ανα­γκά­ζει τους κυβερ­νώ­ντες και τα υπό­λοι­πα πολι­τι­κά κόμ­μα­τα να συζη­τούν για αλλα­γή του Συντάγ­μα­τος και για ενί­σχυ­ση της κεντρι­κής εξου­σί­ας. Μάλι­στα επι­κα­λού­νται τα εμπό­δια που βάζει το Σύνταγ­μα για να παρ­θούν αποφάσεις.

Η πολυ­συ­ζη­τη­μέ­νη στρα­τη­γι­κή της Σου­η­δί­ας βασί­ζε­ται σε τρεις παρα­γρά­φους του Συντάγ­μα­τος από το 1634, το 1720 και το 1862.

Για να δού­νε τι επικαλούνται:

Η πρώ­τη παρά­γρα­φος του Συντάγ­μα­τος, σχε­τι­κά με τα θεμε­λιώ­δη δικαιώ­μα­τα και ελευ­θε­ρί­ες, αφο­ρά την “ελευ­θε­ρία μετα­κί­νη­σης εντός και εκτός της χώρας ” και την “προ­στα­σία από την απει­λή στέ­ρη­σης της ελευ­θε­ρί­ας “, τμή­μα 8!

Κατά­στα­ση έκτα­κτης ανά­γκης δεν προ­βλέ­πε­ται στο Σύνταγ­μα, όπως πχ ο κατ’ οίκον περιο­ρι­σμός κατά τη διάρ­κεια μιας παν­δη­μί­ας μέτρο που χρη­σι­μο­ποιεί­ται και στην χώρα μας. Ταξί­δια εντός της χώρας που να μην απέ­χουν πάνω από δίω­ρο από την κατοι­κία το οποίο ζήτη­σε ο πρω­θυ­πουρ­γός Löven το καλο­καί­ρι και οι συμ­βου­λές της υπουρ­γού Εξω­τε­ρι­κών να απέ­χουν από ταξί­δια στο εξω­τε­ρι­κό είναι συνε­πώς αντισυνταγματικές.

Αριθ­μός εργα­ζο­μέ­νων σε ανα­στο­λή σύμ­βα­σης 2020 και 2019 .Αύξη­ση 180%

Το ίδιο και το κλεί­σι­μο των κέντρων εστί­α­σης και τα μέτρα για το αλκο­όλ αλλά και η απα­γό­ρευ­ση συγκέ­ντρω­σης για πάνω από 8 άτομα.

Το δεύ­τε­ρο εδά­φιο παρέ­χει στις Διοι­κη­τι­κές Αρχές (π.χ. την Αρχή Δημό­σιας Υγεί­ας) το δικαί­ω­μα «να απο­φα­σί­ζουν τελεί­ως ανε­ξάρ­τη­τα για ένα θέμα που αφο­ρά την άσκη­ση δημό­σιας εξου­σί­ας κατά ενός ατό­μου ή κατά ενός δήμου ή σχε­τι­κά με την εφαρ­μο­γή του νόμου ανε­ξάρ­τη­τα από την κυβέρ­νη­ση». Ο κρα­τι­κός επι­δη­μιο­λό­γος Anders Tegnell και η ομά­δα του στη Σου­η­δι­κή Υπη­ρε­σία Δημό­σιας Υγεί­ας έχουν σημαί­νο­ντα ρόλο στην δια­μόρ­φω­ση της στρα­τη­γι­κής ανώ­τε­ρο ακό­μη και της κυβέρνησης.

Η τρί­τη παρά­γρα­φος αφο­ρά στην αυτο­διοί­κη­ση των δήμων και των περι­φε­ρειών, «οι δήμοι δια­χει­ρί­ζο­νται τοπι­κά και περι­φε­ρεια­κά θέμα­τα δημο­σί­ου συμ­φέ­ρο­ντος με βάση τη δημο­τι­κή αυτο­διοί­κη­ση». Συνε­πώς, οι 290 δήμοι και οι 21 περι­φέ­ρειες είναι ελεύ­θε­ροι να σχε­διά­σουν πολι­τι­κές σε τοπι­κό επί­πε­δο και δεν είναι υπο­χρε­ω­μέ­νοι να ακο­λου­θή­σουν σχε­δια­σμούς της Πολι­τεί­ας! Όπως για παρά­δειγ­μα κάθε Περι­φέ­ρεια ήταν υπο­χρε­ω­μέ­νη να διε­νερ­γή­σει ξεχω­ρι­στές δημο­πρα­σί­ες για να προ­μη­θευ­τεί εξο­πλι­σμό προ­στα­σί­ας όπως μάσκες αλλά και νοση­λευ­τι­κό εξο­πλι­σμό ή να προ­χω­ρή­σει σε προ­σλή­ψεις για­τρών και νοσο­κό­μων. Στην πρά­ξη βέβαια ζητού­σαν οι Περι­φέ­ρειες κρα­τι­κή ενί­σχυ­ση για αυτούς τους λόγους αλλά δεν την πήραν ποτέ όπως οι επιχειρήσεις.

Αυτές οι τρεις παρά­γρα­φοι του Συντάγ­μα­τος από τον 16ο, 17ο και 19ο αιώ­να έχουν καθο­δη­γή­σει την δια­χεί­ρι­ση της παν­δη­μί­ας στη Σου­η­δία ισχυ­ρί­ζο­νται κύκλοι των ΜΜΕ αλλά κατά και­ρούς και η κυβέρ­νη­ση και ο Tegnell!

Το ερώ­τη­μα αν τα μέτρα περιο­ρι­σμού της ελευ­θε­ρί­ας κίνη­σης είναι συνταγ­μα­τι­κά δια­τυ­πώ­νουν και δύο καθη­γη­τές οι Lars Jonung και Joakim Nergelius σε άρθρο τους στην εφη­με­ρί­δα DN τον περα­σμέ­νο Αύγου­στο, πριν τα πρό­σφα­τα μέτρα, διε­ρω­τώ­με­νοι εάν η κυβέρ­νη­ση συμ­μορ­φώ­θη­κε πραγ­μα­τι­κά με το Σύνταγ­μα όσον αφο­ρά στους ταξι­διω­τι­κούς περιο­ρι­σμούς που εξέ­δω­σαν ο πρω­θυ­πουρ­γός Löfven και η Υπουρ­γός Εξω­τε­ρι­κών Linde και εάν το Σύνταγ­μα πρέ­πει να αλλά­ξει υπό το πρί­σμα της πανδημίας.

Είναι προ­φα­νές, λένε οι καθη­γη­τές πως μέχρι στιγ­μής λεί­πει και μια εθνι­κή στρα­τη­γι­κή για τη δρά­ση της κοι­νω­νί­ας, πιθα­νώς λόγω της συνταγ­μα­τι­κά προ­στα­τευ­μέ­νης ελευ­θε­ρί­ας επι­λο­γής και απο­κέ­ντρω­σης, η οποία λεί­πει από τις περισ­σό­τε­ρες άλλες χώρες. Ο δια­χω­ρι­σμός εξου­σιών κρά­τους, περι­φε­ριών και Δήμων είναι ασα­φής και δημιουρ­γεί αδιέ­ξο­δα καταλήγουν.

Η συνε­χι­ζό­με­νη με έντα­ση παν­δη­μία και η στρα­τη­γι­κή αντι­με­τώ­πη­σης από την Σου­η­δία έχει να επι­δεί­ξει σοβα­ρές συνέ­πειες για το άτο­μο, αυτό που κατά τα άλλα το Σύνταγ­μα θέλει να προ­στα­τεύ­σει και, ειδι­κό­τε­ρα, για τους ηλι­κιω­μέ­νους που ήταν αυτοί που πρώ­τα έπρε­πε να προστατευθούν.

Απο­φαί­νο­νται λοι­πόν με ευκο­λία πως για όλα φταί­ει το Σύνταγ­μα και θα το αλλά­ξουν όχι βέβαια για να ισχύ­σει κεντρι­κός σχε­δια­σμός υπέρ της κοι­νω­νί­ας αλλά για να εισά­γουν περιο­ρι­σμούς και αντι­δη­μο­κρα­τι­κούς νόμους, να θωρα­κί­σουν ακό­μη περισ­σό­τε­ρο την κυριαρ­χία του κεφα­λαί­ου με αφορ­μή και πρό­σχη­μα την πανδημία.

Πάνος Αλεπλιώτης

Εργά­στη­κε σαν γεω­λό­γος, περι­βαλ­λο­ντο­λό­γος και χωρο­τά­κτης στην Ελλά­δα και στην Σου­η­δία. Δημο­τι­κός σύμ­βου­λος Πυλαί­ας Θεσ­σα­λο­νί­κης 87/90 και 99/2002. Αντι­δή­μαρ­χος Πυλαί­ας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000.

Πάνε καλά αυτοί οι Σουηδοί;