Τα επιστημονικά δεδομένα στη μέγγενη της πολιτικής που συνθλίβει τις λαϊκές ανάγκες

Θοδω­ρής ΑΛΩΝΙΣΤΙΩΤΗΣ//
Για­τρός, παθο­λό­γος στο Νοσο­κο­μείο «Αγία Ολγα», μέλος του ΓΣ της ΟΕΝΓΕ

Η κυβέρ­νη­ση προ­σπα­θεί με κάθε τρό­πο να πεί­σει τους υγειο­νο­μι­κούς και τον υπό­λοι­πο κόσμο ότι έχει πάρει εγκαί­ρως όλα τα απα­ραί­τη­τα μέτρα για την αντι­με­τώ­πι­ση της παν­δη­μί­ας του κορο­νοϊ­ού και ότι ετοι­μά­ζει το σύστη­μα Υγεί­ας για την αντι­με­τώ­πι­ση αυτών που θα νοσή­σουν βαριά. Οπό­τε, κατά τα λεγό­με­νά τους, το μπα­λά­κι της ευθύ­νης πέφτει στο λαό, στο κατά πόσο θα πει­θαρ­χή­σει στα περιο­ρι­στι­κά μέτρα που πάρ­θη­καν, δηλα­δή θα είναι αυτός που θα ευθύ­νε­ται εν τέλει για τη δια­σπο­ρά της νόσου και κατ’ επέ­κτα­ση για τις αυξη­μέ­νες υγειο­νο­μι­κές ανά­γκες που θα προ­κύ­ψουν. Οπως και στο γνω­στό σποτ ενη­μέ­ρω­σης, συμπε­ρι­φέ­ρε­ται σαν τον Πόντιο Πιλά­το που «νίπτει τας χεί­ρας του»… έστω και σχολαστικά.

Ταυ­τό­χρο­να, έχουν έτοι­μη και τη δικαιο­λο­γία μπρο­στά στο πιθα­νό σενά­ριο αδυ­να­μί­ας του ΕΣΥ να αντα­πο­κρι­θεί: «Δεί­τε τι γίνε­ται στις άλλες χώρες», «Ούτε εκεί τα κατά­φε­ραν τα συστή­μα­τα Υγεί­ας, αν και με περισ­σό­τε­ρες υπο­δο­μές». Ακό­μα και τις πιθα­νές απώ­λειες σε υγειο­νο­μι­κούς τις παρου­σιά­ζουν ως κάτι το ανα­με­νό­με­νο, που δεν μπο­ρεί να απο­τρα­πεί, παρο­μοιά­ζο­ντας μάλι­στα το γεγο­νός αυτό με τις συν­θή­κες δρά­σης του υγειο­νο­μι­κού σε εμπό­λε­μη κατά­στα­ση. Θυμί­ζει λίγο όσα έχου­με βιώ­σει μετά από σει­σμούς, πυρ­κα­γιές, πλημ­μύ­ρες πολύ πρό­σφα­τα στη χώρα μας, ώστε να κρυ­φτεί η κρα­τι­κή ευθύ­νη για τις απώ­λειες σε ανθρώ­πι­νες ζωές κάτω από την ατο­μι­κή ευθύ­νη του καθε­νός και τη σφο­δρό­τη­τα των φαι­νο­μέ­νων. Δεν έχου­με ακού­σει άρα­γε ότι φταί­ει η κλι­μα­τι­κή αλλα­γή για τις πλημ­μύ­ρες, όπως στη Μάν­δρα, και όχι η παντε­λής έλλει­ψη αντι­πλημ­μυ­ρι­κών έργων, η άναρ­χη δόμη­ση κ.λπ.;

Κάθε μέρα στις 6 μ.μ. ενη­με­ρω­νό­μα­στε για την έκβα­ση της επι­δη­μί­ας, για νέες οδη­γί­ες και τον τρό­πο αντι­με­τώ­πι­σης, ο οποί­ος μάλι­στα βασί­ζε­ται σε διε­θνή επι­στη­μο­νι­κά δεδο­μέ­να, στις οδη­γί­ες του Παγκό­σμιου Οργα­νι­σμού Υγεί­ας και άλλων επι­στη­μο­νι­κών φορέ­ων, στην πεί­ρα που έρχε­ται από άλλες χώρες που πλήτ­το­νται από την επιδημία.

Είναι όμως έτσι τα πράγ­μα­τα; Αξιο­ποιού­νται όλη η θετι­κή πεί­ρα που υπάρ­χει και τα επι­στη­μο­νι­κά δεδο­μέ­να από την αντι­με­τώ­πι­ση αυτής της παν­δη­μί­ας ή και παλαιό­τε­ρων; Ακο­λου­θού­νται όλες οι οδη­γί­ες του ΠΟΥ όσον αφο­ρά την πρό­λη­ψη και παρα­κο­λού­θη­ση του πλη­θυ­σμού; Φτά­νουν τα περιο­ρι­στι­κά μέτρα από μόνα τους για να απο­τρέ­ψουν την εξά­πλω­ση του ιού; Και αυτός ο χρό­νος που κερ­δί­ζε­ται, θα εξα­σφα­λί­σει τους όρους για την αντι­με­τώ­πι­ση των βαρέ­ως πασχό­ντων που θα προκύψουν;

Η πολιτική της εμπορευματοποίησης της Υγείας δεν χωράει την προστασία της ζωής του λαού

Γεν­νά­ται το ερώ­τη­μα αν αυτά τα δεδο­μέ­να και η διε­θνής πεί­ρα περ­νιού­νται μέσα από ένα κυβερ­νη­τι­κό «φίλ­τρο» για τη στρα­τη­γι­κή αντι­με­τώ­πι­σης. Βλέ­που­με ήδη δια­φο­ρε­τι­κές χώρες να αντι­με­τω­πί­ζουν με δια­φο­ρε­τι­κό τρό­πο την παν­δη­μία, και στις περισ­σό­τε­ρες αυτό είναι άμε­ση συνάρ­τη­ση των συστη­μά­των Υγεί­ας και της αυτάρ­κειας σε υλι­κο­τε­χνι­κή υποδομή.

Και στη δική μας χώρα, βέβαια, ξέρου­με από πρώ­το χέρι ότι το κρά­τος θεω­ρεί την Υγεία του λαού από τη μία κόστος και από την άλλη εμπό­ρευ­μα και πεδίο κερ­δο­φο­ρί­ας για τους ομί­λους που το εμπο­ρεύ­ο­νται. Αυτό δεν έχει αλλάξει.

Μερι­κά ερω­τή­μα­τα που θέλουν άμε­ση απάντηση:

Πρέ­πει ή δεν πρέ­πει, με βάση και τις οδη­γί­ες του ΠΟΥ, να ελεγ­χθεί όσο γίνε­ται μεγα­λύ­τε­ρο ποσο­στό του πλη­θυ­σμού κάνο­ντας το τεστ ανί­χνευ­σης του ιού; Μέχρι τώρα έχει ελεγ­χθεί το 0,09%. Αυτό που ξέρου­με σίγου­ρα για τον SARS-COV‑2 είναι η μετα­δο­τι­κό­τη­τά του και από ασυμ­πτω­μα­τι­κούς φορείς, σε κοντι­νή από­στα­ση έως 2 μέτρα, μέσω αερο­λύ­μα­τος. Η νόσος έχει χρό­νο επώ­α­σης κατά μέσο όρο 5 με 7 μέρες. Δηλα­δή μέχρι την εμφά­νι­ση των συμ­πτω­μά­των, που θα οδη­γή­σουν κάποιον στον για­τρό ή στο τηλε­φω­νι­κό κέντρο του ΕΟΔΥ, υπάρ­χει ένα διά­στη­μα έως και μίας εβδο­μά­δας που μπο­ρεί να μετα­δί­δει χωρίς να το γνω­ρί­ζει. Πολύ περισ­σό­τε­ρες μέρες δε — μέχρι και τρεις βδο­μά­δες — είναι αυτές για κάποιον που δεν έχει συμ­πτω­μα­το­λο­γία. Ως εκ τού­του, περί­πτω­ση δια­σπο­ράς υπάρ­χει για παρά­δειγ­μα και σε χώρους δου­λειάς, που συγκε­ντρώ­νουν μεγά­λο αριθ­μό εργα­ζο­μέ­νων, σε στρα­τό­πε­δα κ.α. Ο ενδει­κτι­κός έλεγ­χος τέτοιων ομά­δων ή και ασυμ­πτω­μα­τι­κών, ακό­μα και η ανεύ­ρε­ση θετι­κών στον ιό, θα μπο­ρού­σαν να λει­τουρ­γή­σουν ευνοϊ­κά για τον περιο­ρι­σμό της νόσου και μέσω της διε­ρεύ­νη­σης και ελέγ­χου των επα­φών τους.

Ακό­μα, ας σκε­φτού­με έναν εργα­ζό­με­νο που υπό το φόβο της ανα­γκα­στι­κής άδειας άνευ απο­δο­χών, της λήξης της σύμ­βα­σης (της από­λυ­σης δηλα­δή), της μεί­ω­σης του χρό­νου εργα­σί­ας και άρα του εισο­δή­μα­τός του, απο­κρύ­πτει συμ­πτώ­μα­τα σχε­τι­ζό­με­να με τη νόσο COVID-19 και συνε­χί­ζει να εργά­ζε­ται. ‘Η από την άλλη μεριά: Πόσοι εργα­ζό­με­νοι έχουν καταγ­γεί­λει ότι ακό­μα κι αν εμφα­νί­σουν συμ­πτώ­μα­τα ή δια­πι­στω­θεί ότι ανά­με­σα στο προ­σω­πι­κό υπήρ­ξε κρού­σμα, δεν γίνε­ται ούτε έλεγ­χος στους υπό­λοι­πους ούτε απο­μά­κρυν­ση προ­λη­πτι­κά από το χώρο εργασίας;

Πρέ­πει ή δεν πρέ­πει να υπάρ­χει στε­νή παρα­κο­λού­θη­ση αυτών που νοσούν, ακό­μα και με ήπια συμ­πτω­μα­το­λο­γία, αυτών που θεω­ρού­νται ευπα­θείς ομά­δες; Η σοβα­ρή επι­πλο­κή της νόσου αφο­ρά τη βαριά πνευ­μο­νία, η οποία μπο­ρεί να εμφα­νί­σει από­το­μη επι­δεί­νω­ση ακό­μα και τη δέκα­τη μέρα συμ­πτω­μά­των. Η πλειο­ψη­φία των νοσού­ντων αφο­ρά τις ηλι­κί­ες 40 έως 65 ετών. Τα υπο­κεί­με­να νοσή­μα­τα, όπως ανα­φέ­ρε­ται καθη­με­ρι­νά, είναι τα καρ­διαγ­γεια­κά, ο δια­βή­της, η υπέρ­τα­ση, η χρό­νια πνευ­μο­νο­πά­θεια, ο καρ­κί­νος, η χρό­νια νεφρι­κή νόσος, η ανο­σο­κα­τα­στο­λή. Στην Ελλά­δα, αυτή τη στιγ­μή, μόνο οι δια­βη­τι­κοί ασθε­νείς υπο­λο­γί­ζο­νται σε 1 εκατομμύριο.

Η απουσία Πρωτοβάθμιας Φροντίδας φέρνει και παράπλευρες απώλειες

Χρειά­ζε­ται να εξα­σφα­λι­στεί η παρα­κο­λού­θη­ση όλων των νοσού­ντων και ευπα­θών ομά­δων, ακό­μα κι αν δεν χρειά­ζε­ται νοση­λεία. Εδώ ο ρόλος της Πρω­το­βάθ­μιας Φρο­ντί­δας Υγεί­ας είναι καθο­ρι­στι­κός. Η δια­χρο­νι­κή απου­σία οικο­γε­νεια­κού για­τρού, νοση­λευ­τών, κοι­νω­νι­κών λει­τουρ­γών που να ασχο­λού­νται με την πρό­λη­ψη, να έχουν άμε­ση επα­φή με τον πλη­θυ­σμό (νοσού­ντες και μη), να γνω­ρί­ζουν το ιστο­ρι­κό, τις συνή­θειες, τις συν­θή­κες δια­βί­ω­σης και εργα­σί­ας, μπο­ρεί να απο­βεί μοι­ραία σε περι­πτώ­σεις όπως τώρα. Τα υπο­στε­λε­χω­μέ­να, με συμ­βα­σιού­χους Κέντρα Υγεί­ας, χωρίς σοβα­ρές υπο­δο­μές και μέσα, δεν μπο­ρούν να παί­ξουν αυτόν το ρόλο. Αλλω­στε οι για­τροί αυτοί ονο­μά­στη­καν και επί­ση­μα «gatekeepers» (φύλα­κες της πύλης), δηλα­δή φραγ­μός για την πρό­σβα­ση στην τρι­το­βάθ­μια δομή, στον νοσο­κο­μεια­κό ειδι­κό. Πόσο είναι το ποσο­στό του πλη­θυ­σμού που δια­θέ­τει οικο­γε­νεια­κό για­τρό με τον οποίο μπο­ρεί να επι­κοι­νω­νή­σει άμε­σα και να απευ­θυν­θεί, όπως λένε οι οδη­γί­ες; Μπο­ρεί αλή­θεια να γίνει ολο­κλη­ρω­μέ­νη ιατρι­κή εκτί­μη­ση από από­στα­ση, χωρίς η ανα­φε­ρό­με­νη συμ­πτω­μα­το­λο­γία να συν­δυα­στεί με κλι­νι­κή εξέ­τα­ση; Υπάρ­χει κίν­δυ­νος, στη λογι­κή της μη δια­σπο­ράς της νόσου, να υπο­τι­μη­θούν τα συμ­πτώ­μα­τα, να μην ανα­γνω­ρι­στούν κλι­νι­κά σημεία και εργα­στη­ρια­κά ευρή­μα­τα για τα οποία υπάρ­χουν ήδη μελέ­τες. Αυτό έγι­νε με την 40χρονη μητέ­ρα τριών παι­διών στην Καστοριά.

Ποια είναι η μέρι­μνα αυτήν την περί­ο­δο για τους χρο­νί­ως πάσχο­ντες που δεν νοσούν; Ανα­φε­ρό­μα­στε σε ασθε­νείς με σοβα­ρά νοσή­μα­τα οι οποί­οι πρέ­πει να παρα­κο­λου­θού­νται τακτι­κά και να επα­νε­λέγ­χο­νται η κατά­στα­σή τους και η αγω­γή τους. Πολ­λοί παρα­κο­λου­θού­νται στις νοσο­κο­μεια­κές δομές και τώρα έχουν απο­κλει­στεί λόγω της ανα­στο­λής της τακτι­κής λει­τουρ­γί­ας τους. Μια πιθα­νή απορ­ρύθ­μι­ση, από πλή­θος αιτιών, θα σήμαι­νε επι­βά­ρυν­ση της κατά­στα­σής τους και πιθα­νώς την ανά­γκη νοση­λεί­ας τους. Σε συνη­θι­σμέ­νες συν­θή­κες απο­τε­λούν μεγά­λο ποσο­στό των νοση­λευο­μέ­νων, των εισα­γω­γών στα δημό­σια νοσο­κο­μεία, ακό­μα και αυτών που θα χρεια­στούν εντα­τι­κή φρο­ντί­δα. Πρέ­πει να εξα­σφα­λι­στεί η πρό­σβα­σή τους σε ιατρο­φαρ­μα­κευ­τι­κή περί­θαλ­ψη αν δεν θέλου­με να συρ­ρέ­ουν τελευ­ταία στιγ­μή και στο «παρά 5», διό­τι δεν πρέ­πει να επι­βα­ρυν­θεί το σύστη­μα Υγεί­ας αυτήν την περί­ο­δο. Να μην απο­τε­λέ­σουν και αυτοί παρά­πλευ­ρες απώλειες.

Η ανε­πάρ­κεια του ΕΣΥ υπήρ­χε και πριν από την παν­δη­μία. Και πριν από την παν­δη­μία δεν ήταν δυνα­τό να βρε­θεί κρε­βά­τι σε ΜΕΘ για αρκε­τούς ασθε­νείς που δια­σω­λη­νώ­νο­νταν σε κοι­νό θάλα­μο ή που χρειά­ζο­νταν Μονά­δα Αυξη­μέ­νης Φρο­ντί­δας λόγω της βαρύ­τη­τας της κατά­στα­σής τους, με τρα­γι­κά απο­τε­λέ­σμα­τα στην ανα­μο­νή για ένα κρε­βά­τι σε ΜΕΘ. Οι Παθο­λο­γι­κές και Πνευ­μο­νο­λο­γι­κές κλι­νι­κές δεν μπο­ρούν ούτε σε «ειρη­νι­κή περί­ο­δο» να δια­χει­ρι­στούν τον όγκο των εισα­γω­γών, που πολ­λές φορές είναι υπερ­δι­πλά­σιες των κλι­νών που δια­θέ­τουν. Τα ράν­τζα και η νοση­λεία σε γει­το­νι­κές κλι­νι­κές (π.χ. ασθε­νής της Παθο­λο­γι­κής να νοση­λεύ­ε­ται σε κρε­βά­τι της Χει­ρουρ­γι­κής), επει­δή δεν φτά­νουν τα κρε­βά­τια, είναι καθη­με­ρι­νό και γνω­στό φαι­νό­με­νο. Πώς θα αντε­πε­ξέλ­θεις αν υπάρ­χουν αντί­στοι­χες — και μεγα­λύ­τε­ρες — ανά­γκες για νοση­λεία βαρέ­ως πασχό­ντων ασθε­νών COVID-19;

Δεν περιμένουμε να κάνουμε μετά «ταμείο»

Η κυβέρ­νη­ση, όπως και οι προη­γού­με­νες, έχει μεγά­λη ευθύ­νη. Πρέ­πει εδώ και τώρα να υλο­ποι­ή­σει τα αιτή­μα­τα των υγειο­νο­μι­κών και του λαού για πρό­σλη­ψη όλου του απα­ραί­τη­του προ­σω­πι­κού, για να εξα­σφα­λί­σει τα απα­ραί­τη­τα μέσα προ­στα­σί­ας, τον ιατρι­κό εξο­πλι­σμό, τις αντί­στοι­χες δομές. Να επι­τά­ξει τον ιδιω­τι­κό τομέα Υγείας.

Δεν θα περι­μέ­νου­με να κάνου­με «ταμείο» μετά. Ο λογα­ρια­σμός θα πλη­ρω­θεί τώρα από το λαό. Οι υγειο­νο­μι­κοί θα είναι στην πρώ­τη γραμ­μή και θα δώσουν τη μάχη με αυτο­θυ­σία για να δια­σφα­λί­σουν την υγεία του λαού.

Οσες ιδιαι­τε­ρό­τη­τες και δυσκο­λί­ες έχει η μάχη με τον ιό, άλλες τόσες είναι οι δυνα­τό­τη­τες που έχου­με να βγού­με κερ­δι­σμέ­νοι με βάση την εξέ­λι­ξη της επι­στή­μης και την εμπει­ρία μας. Εξαρ­τά­ται ποιος σχε­διά­ζει, ποιος παρά­γει, με ποιο σκο­πό, ποιες ανά­γκες καλύ­πτει. Ο καπι­τα­λι­στι­κός τρό­πος έχει ξεπε­ρα­στεί προ πολ­λού. Αυτή η παν­δη­μία το επι­βε­βαιώ­νει για άλλη μια φορά.