Τα τεμπέλικα παιδιά (Ένα επίκαιρο άρθρο της Ρόζας Ιμβριώτη)

Επι­μέ­λεια Αλέ­κος Χατζη­κώ­στας //

Η  σπου­δαία κομ­μου­νί­στρια παι­δα­γω­γός Ρόζα Ιμβριώ­τη έβα­λε τη σφρα­γί­δα της με τις πολύ­μορ­φες και ουσια­στι­κές της παρεμ­βά­σεις στα ζητή­μα­τα της Παι­δεί­ας, της Παι­δα­γω­γι­κής αλλά και της Δια­παι­δα­γώ­γη­σης της νέας γενιάς. Το άρθρο που παρου­σιά­ζου­με δημο­σιεύ­τη­κε στον ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ- στην περί­ο­δο  του Εμφυ­λί­ου- στις 10/2/1947 ‚δια­τη­ρεί την επι­και­ρό­τη­τά του και αφιε­ρώ­νε­ται στους γονείς με αφορ­μή την έναρ­ξη της σχο­λι­κή χρονιάς.

«Άλλα­ξε το παι­δί μου ολό­τε­λα λέει πικρα­μέ­νη η μητέ­ρα, από εργα­τι­κό και μελε­τη­ρό γίνη­κε άξαφ­να τεμπέ­λι­κο. Ρώτη­σα για την ηλι­κία του, είναι ακρι­βώς δώδε­κα χρο­νών. Για­τί  να στε­να­χω­ρεί­ται η μητέ­ρα; Είναι το παι­δί της στην επο­χή­της ανά­πτυ­ξης και τα περισ­σό­τε­ρα παι­διά στην ήβη παρου­σιά­ζουν γενι­κή τεμπε­λιά. Η μεγά­λη εναλ­λα­γή και η νέα δια­μόρ­φω­ση των σωμα­τι­κών στοι­χεί­ων κι’ η ψυχι­κή δυσαρ­μο­νία που γεν­νιέ­ται από ατο­μι­κά και κοι­νω­νι­κά αίτια εξη­γούν αυτό που λέμε «τεμπε­λιά της ανάπτυξης».Γι’  αυτό το μόνο για­τρι­κό είναι η ενί­σχυ­ση με θρε­πτι­κή τρο­φή, ο καθα­ρός αέρας κι ‘ η υπο­μο­νή ως που να περά­σει η κρί­σι­μη εποχή. 

Γενι­κή τεμπε­λιά παρου­σιά­ζουν και τα κάπως νευ­ρι­κά παι­διά. Ξαί­ρω ένα μικρό  που είναι πολυά­σχο­λο ‚όλη την ώρα είναι ανή­συ­χο, αρχί­ζει τα πάντα και δεν τελειώ­νει τίπο­τα, δεν έχει σκο­πό και δεν στα­μα­τά ούτε λεπτό. Ποτέ δεν φτά­νει στην ώρα του στο σχο­λείο ή στη δου­λειά που τον στέλ­νεις, ακό­μα και στο παι­χνί­δι είναι άτσα­λο. Σ’ αυτή την περί­πτω­ση δεν χωρά­ει κατα­πί­ε­ση κι’ εξα­να­γκα­σμός ‚για­τί η μικρή αυτή νευ­ρι­κό­τη­τα μπο­ρεί με την κακο­με­τα­χεί­ρι­ση και τον κατα­να­γκα­σμό να ξεσπά­σει ψυχι­κά σε έντο­νη νεύρωση.

Αλλά πάλι παι­διά παρου­σιά­ζουν μερι­κή τεμπε­λιά. Δεν κάνουν εκεί­νο που δεν τους αρέ­σει, ενώ αντί­θε­τα κεί­νο που τα ευχα­ρι­στεί το κάνουν με ζήλο κι’ επι­μέ­λεια. Σ’ αυτές τις περι­πτώ­σεις πρό­κει­ται για όχι καλή δια­παι­δα­γώ­γη­ση του παι­διού και κυρί­ως στη νηπια­κή ηλι­κία. Στα περισ­σό­τε­ρα γεν­νιέ­ται αυτή η κατά­στα­ση για­τί στε­ρή­θη­καν το παι­χνί­δι. Οικο­νο­μι­κές ανά­γκες, αρρώ­στιες, άθλια στέ­γα­ση και δυστυ­χία στέ­ρη­σαν το παι­δί από τη βιο­λο­γι­κή ανά­γκη να παί­ζει. Άλλες μητέ­ρες πάλι νόμι­ζαν ότι δε χρειά­ζο­νται τα παι­χνί­δια, για­τί φοβού­νται μήπως κρυώ­σουν τα μικρά, μήπως πάθουν κακό κλπ. Αυτή η στέ­ρη­ση του παι­χνι­διού στη μικρή ηλι­κία έχει μεγά­λη σημα­σία για την κατο­πι­νή εξέ­λι­ξη του παι­διού. Μπο­ρώ να πω μάλι­στα ότι το παι­δί που δεν  έπαι­ξε ‚ποτέ δε θα αγα­πή­σει την εργασία.

Πώς θα μετα­χει­ρι­σθού­με τα τεμπέ­λι­κα παιδιά ;

Βέβαια θα τα εξε­τά­σου­με πρώ­τα μήπως η τεμπε­λιά προ­έρ­χε­ται από κάποια οργα­νι­κή ή ψυχι­κή πάθη­ση. Έπει­τα θα γίνου­με πολύ φίλοι τους. Θα τα αρχί­σου­με με κεί­να που τους αρέ­σουν. Κι’ αφού κερ­δί­σου­με την εμπι­στο­σύ­νη τους και το θαυ­μα­σμό τους γινό­μα­στε ολο­έ­να και πιο απαι­τη­τι­κοί. Κεί­νο που τους αρέ­σει θα πρέ­πει να το κάμουν πιο σωστό, πιο τέλειο. Κι’ άμα πετύ­χου­με κανα – δύο μήνες τού­το, τότε, προ­χω­ρού­με στο δεύ­τε­ρο στά­διο της θερα­πεί­ας. Σιγά – σιγά απαι­τού­με πραγ­μα­τι­κή εργα­σία. Τα συνη­θί­ζου­με να κάμουν κι’ εκεί­νο που δεν τους αρέ­σει. Κατα­λα­βαί­νου­με πως θέλει υπο­μο­νή κι’ όχι νεύ­ρα τού­τη η δου­λειά. Δε μπο­ρού­με να πετύ­χου­με από τη μια μέρα στην άλλη, κεί­νο που κι’ εμείς οι μεγά­λοι δεν το κατα­φέρ­νου­με εύκο­λα σ’ ολό­κλη­ρη τη ζωή.»