Τα “Τσέρνομπιλ” του καπιταλισμού, πίσω από τον μύθο της “πράσινης ανάπτυξης”

Όπως ήδη ανα­φέ­ρα­με το Σάβ­βα­το 11 Γενά­ρη κυκλο­φό­ρη­σε το νέο τεύ­χος του «Οδη­γη­τή» με πλού­σια αρθρο­γρα­φία για όλα τα μεγά­λα θέμα­τα της επι­και­ρό­τη­τας: Για το Ασφα­λι­στι­κό, τις εξαγ­γε­λί­ες της κυβέρ­νη­σης για τις αλλα­γές στο σχο­λείο και την Τρι­το­βάθ­μια Εκπαί­δευ­ση, το νομο­σχέ­διο για τις δια­δη­λώ­σεις, τη στά­ση του ΣΥΡΙΖΑ από τις πρό­σφα­τες εκλο­γές ως σήμε­ρα, τις εξε­λί­ξεις στη δίκη της Χρυ­σής Αυγής κλπ. και επί­σης 3σέλιδη συνέ­ντευ­ξη με τον Γιώρ­γο Μαρί­νο, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, για τις εξε­λί­ξεις στην ευρύ­τε­ρη περιο­χή που «μυρί­ζουν» μπα­ρού­τι, την όξυν­ση της τουρ­κι­κής επι­θε­τι­κό­τη­τας, αλλά και την ολο­έ­να και μεγα­λύ­τε­ρη εμπλο­κή του λαού μας στους επι­κίν­δυ­νους αντα­γω­νι­σμούς με ευθύ­νη των ελλη­νι­κών κυβερνήσεων.

Μαζί ‑και σε μεγά­λο τιράζ 12.000 αντί­τυ­πα, ένα πολύ ενδια­φέ­ρον ένθε­το με υλι­κά από τις συζη­τή­σεις που πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­καν στο 45ο Φεστι­βάλ ΚΝΕ – «Οδη­γη­τή» με θέματα

1. «Ζωή χωρίς εκμε­τάλ­λευ­ση στην επο­χή της ψηφια­κής οικο­νο­μί­ας» και
2. «Τα “Τσέρ­νο­μπιλ” του καπι­τα­λι­σμού, πίσω από τον μύθο της “πρά­σι­νης ανά­πτυ­ξης”».

Απο­σπά­σμα­τα από τις παρεμ­βά­σεις και τη συζή­τη­ση έχουν δει κατά και­ρούς το φως της δημο­σιό­τη­τας, ειδι­κά η ομι­λία του Μάκη Παπα­δό­που­λου, μέλους του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, την Παρα­σκευή 20/9 |>Ο δρό­μος του σοσια­λι­σμού, της κοι­νω­νι­κής απε­λευ­θέ­ρω­σης, μπο­ρεί να αξιο­ποι­ή­σει τη νέα τεχνο­λο­γία για την ικα­νο­ποί­η­ση των ανα­γκών μας<|

Το Ατέ­χνως ‑παίρ­νο­ντας υπό­ψη τη σοβα­ρό­τη­τα και την επι­και­ρό­τη­τά τους θα τα παρου­σιά­σει πιο αναλυτικά.

Η ουσια­στι­κή προ­στα­σία του περι­βάλ­λο­ντος και του πλη­θυ­σμού, οι αντα­γω­νι­σμοί και οι συμ­φω­νί­ες γύρω από την «πρά­σι­νη ανά­πτυ­ξη», η διέ­ξο­δος για αξιο­ποί­η­ση της τεχνο­λο­γι­κής προ­ό­δου και στους τομείς της Ενέρ­γειας προς όφε­λος του λαού, ήταν ζητή­μα­τα που ανα­δεί­χτη­καν στη συζή­τη­ση στο Φοι­τη­τι­κό Στέ­κι. Θέμα της «Τα “Τσέρ­νο­μπιλ” του καπι­τα­λι­σμού, πίσω από το μύθο της “πρά­σι­νης ανά­πτυ­ξης”», ιδιαί­τε­ρα επί­και­ρο με αφορ­μή τη γεμά­τη ανα­κρί­βειες και αντι­κομ­μου­νι­σμό τηλε­ο­πτι­κή σει­ρά για το Τσέρ­νο­μπιλ, αλλά και την ανη­συ­χία για το περι­βάλ­λον, προ­σέλ­κυ­σε πολ­λούς επι­σκέ­πτες του Φεστι­βάλ. Ομι­λη­τές στη συζή­τη­ση ήταν η Εύη Γεωρ­γιά­δου και ο Αντώ­νης Ραλ­λά­τος, μέλη της Ομά­δας Περι­βάλ­λο­ντος του Τμή­μα­τος Οικο­νο­μί­ας της ΚΕ του ΚΚΕ

Παίρ­νο­ντας το λόγο η Εύη Γεωρ­γιά­δου, μέλος της Ομά­δας Περι­βάλ­λο­ντος του Τμή­μα­τος Οικο­νο­μί­ας της ΚΕ του ΚΚΕ, ανα­φέρ­θη­κε σε χαρα­κτη­ρι­στι­κά βιο­μη­χα­νι­κά ατυ­χή­μα­τα μεγά­λης έκτα­σης που έχουν συμ­βεί σε καπι­τα­λι­στι­κές χώρες.
▪️ Στις εκρή­ξεις στην πλατ­φόρ­μα πετρε­λαί­ου «Piper Alpha» στη Βόρεια Θάλασ­σα (Βρε­τα­νία) το 1988 με 167 νεκρούς, στις εγκα­τα­στά­σεις υγρα­ε­ρί­ου στην Πόλη του Μεξι­κού το 1984 με 650 νεκρούς και περισ­σό­τε­ρους από 6.400 τραυ­μα­τί­ες, σε εργο­στά­σιο λιπα­σμά­των στην Του­λού­ζη της Γαλ­λί­ας το 2001, με 30 νεκρούς και 2.240 τραυ­μα­τί­ες, υλι­κές ζημιές και επι­πτώ­σεις στο περιβάλλον.
▪️ Επί­σης, σε ατυ­χή­μα­τα με πολύ σοβα­ρές επι­πτώ­σεις στο περι­βάλ­λον που οδή­γη­σαν σε μεγά­λη οικο­λο­γι­κή κατα­στρο­φή, όπως στη Βασι­λεία της Ελβε­τί­ας το 1986 μετά από πυρ­κα­γιά σε χημι­κή εγκα­τά­στα­ση, όπου στην προ­σπά­θεια κατά­σβε­σής της τόνοι χημι­κών έπε­σαν στον ποτα­μό Ρήνο, στον Κόλ­πο του Μεξι­κού το 2010 μετά από έκρη­ξη σε πλατ­φόρ­μα εξό­ρυ­ξης πετρε­λαί­ου θυγα­τρι­κής εται­ρεί­ας της BP, με 11 νεκρούς, 17 τραυ­μα­τί­ες, τερά­στια οικο­λο­γι­κή κατα­στρο­φή, ανυ­πο­λό­γι­στες ζημιές στην αλιεία, στον του­ρι­σμό και άλλους κλάδους.
Όπως σημεί­ω­σε, διε­θνείς μελέ­τες διε­ρευ­νούν τις μακρο­πρό­θε­σμες επι­δρά­σεις πετρε­λαιο­κη­λί­δων στην υγεία των κατοί­κων περιο­χών που επλή­γη­σαν εστιά­ζο­ντας και στην πιθα­νό­τη­τα καρ­κι­νο­γέ­νε­σης. Έχουν κατα­γρα­φεί, για παρά­δειγ­μα, υψη­λές συγκε­ντρώ­σεις γενο­το­ξι­κών ουσιών στον αέρα ακό­μη και 4 χρό­νια μετά το ατύ­χη­μα στον Κόλ­πο του Μεξικού.
▪️ Στις ΗΠΑ έχουν κατα­γρα­φεί πολ­λά ακό­μη μεγά­λα ατυ­χή­μα­τα, όπως, μετα­ξύ άλλων, το ατύ­χη­μα στο Τέξας το 2005 στις εγκα­τα­στά­σεις της BP με 15 νεκρούς και 170 τραυματίες.
▪️ Ιδιαί­τε­ρη ανα­φο­ρά έγι­νε σε μεγά­λα ατυ­χή­μα­τα που, εκτός από τις άμε­σες, έχουν και μακρο­πρό­θε­σμες επι­πτώ­σεις στην υγεία των κατοί­κων. Ένα από τα πιο γνω­στά ήταν αυτό στην πόλη Σεβέ­ζο της Ιτα­λί­ας το 1976, από το οποίο πήρε την ονο­μα­σία της και η σχε­τι­κή ευρω­παϊ­κή Οδη­γία για τα ατυ­χή­μα­τα μεγά­λης έκτα­σης με επι­κίν­δυ­νες ουσί­ες. Το ατύ­χη­μα συνέ­βη μετά από διαρ­ροή μεγά­λης ποσό­τη­τας της καρ­κι­νο­γό­νου, πολύ τοξι­κής ουσί­ας που ανή­κει στην κατη­γο­ρία των διο­ξι­νών, η οποία είναι πολύ δύσκο­λο να καθα­ρι­στεί και περ­νά­ει μέσω της τρο­φι­κής αλυ­σί­δας στον οργα­νι­σμό. Στις συνέ­πειες του ατυ­χή­μα­τος περι­λαμ­βά­νο­νται οι εκτρώ­σεις για το φόβο τερα­το­γε­νέ­σε­ων, δερ­μα­τι­κές παθή­σεις, εγκαύ­μα­τα, καρ­δια­κά και ανα­πνευ­στι­κά προ­βλή­μα­τα, επι­πτώ­σεις στο ανα­πα­ρα­γω­γι­κό σύστη­μα, προ­βλή­μα­τα μνή­μης κ.ά.
Η ομι­λή­τρια ανα­φέρ­θη­κε σε μελέ­τες μετά από χρό­νια οι οποί­ες έχουν ανα­δεί­ξει ότι πολ­λά περι­στα­τι­κά καρ­κί­νου οφεί­λο­νται στο ατύ­χη­μα, με σοβα­ρό­τε­ρο αυτής της κατη­γο­ρί­ας στην πόλη Μπο­πάλ της Ινδί­ας το 1984 από διαρ­ροή πολύ τοξι­κής ουσί­ας σε εργο­στά­σιο παρα­γω­γής παρα­σι­το­κτό­νων. Επί­ση­μες κυβερ­νη­τι­κές πηγές της χώρας ανα­φέ­ρουν 3.800 θανά­τους και 11.000 ανθρώ­πους που αντι­με­τω­πί­ζουν μέχρι σήμε­ρα προ­βλή­μα­τα υγεί­ας. Ωστό­σο, άλλες πηγές ανα­φέ­ρουν ακό­μη και 20.000 νεκρούς και 120.000 με προ­βλή­μα­τα υγεί­ας (καρ­κί­νος, τερα­το­γε­νέ­σεις, ανα­πνευ­στι­κά προ­βλή­μα­τα, ανα­πη­ρί­ες, προ­βλή­μα­τα όρα­σης, προ­βλή­μα­τα στο ανα­πα­ρα­γω­γι­κό σύστημα).

Διαστρεβλώσεις και στο φόντο αντικομμουνισμός

Με αφορ­μή και τη συζή­τη­ση που έχει ανοί­ξει μετά την τηλε­ο­πτι­κή σει­ρά του ΗΒΟ για το Τσέρ­νο­μπιλ, η Ε. Γεωρ­γιά­δου επι­σή­μα­νε ότι «η συγκε­κρι­μέ­νη σει­ρά περιέ­χει πλή­θος ανα­κρι­βειών και δια­στρε­βλώ­σε­ων και απο­τε­λεί μέρος της γενι­κό­τε­ρης προ­πα­γαν­δι­στι­κής αντι­σο­βιε­τι­κής αντι­κομ­μου­νι­στι­κής εκστρα­τεί­ας». Όπως ανέ­φε­ρε, «πλευ­ρά αυτής της λαθε­μέ­νης εικό­νας είναι, για παρά­δειγ­μα, η προ­βο­λή με αρνη­τι­κό τρό­πο του τερά­στιου, ηρω­ι­κού έργου της γρή­γο­ρης απο­μά­κρυν­σης του τοπι­κού πλη­θυ­σμού μιας μεγά­λης περιο­χής, καθώς και η διό­γκω­ση του πραγ­μα­τι­κού μεγέ­θους των επι­πτώ­σε­ων του ατυχήματος».
«Απο­κρύ­πτε­ται, για παρά­δειγ­μα, η απο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τα της οργά­νω­σης της αρχι­κής εκκέ­νω­σης την επό­με­νη μέρα του ατυ­χή­μα­τος, που αφο­ρού­σε τους 50.000 κατοί­κους της πόλης, η οποία πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε μέσα σε 3,5 ώρες. Ας συγκρί­νου­με με το τι δεν έγι­νε για την εκκέ­νω­ση του πλη­θυ­σμού στο Μάτι… Το τιτά­νιο έργο της γρή­γο­ρης εκκέ­νω­σης του πλη­θυ­σμού στο Τσέρ­νο­μπιλ, με εξα­σφά­λι­ση στέ­γα­σης, περί­θαλ­ψης και εργα­σί­ας, καθώς και των εργα­σιών καθα­ρι­σμού και απο­κα­τά­στα­σης στον τόπο του ατυ­χή­μα­τος, δεί­χνει την ανω­τε­ρό­τη­τα του σοσια­λι­σμού, παρό­τι ήταν σε περί­ο­δο υπο­χώ­ρη­σης. Η συγκε­κρι­μέ­νη περί­ο­δος συν­δέ­ε­ται άμε­σα με τις αστο­χί­ες και τις πιθα­νές αιτί­ες του ατυ­χή­μα­τος», σημείωσε.
Σε αυτό το πλαί­σιο ανα­φέρ­θη­κε σε δύο χαρα­κτη­ρι­στι­κά πυρη­νι­κά ατυ­χή­μα­τα και συγκε­κρι­μέ­να στο ατύ­χη­μα στη Φου­κου­σί­μα το 2011 στην Ιαπω­νία και στο Θρι Μάιλ Ίλαντ στην Πεν­σιλ­βά­νια των ΗΠΑ το 1979. Το ατύ­χη­μα στην Ιαπω­νία έχει θεω­ρη­θεί πολύ σοβα­ρό (στην ανώ­τε­ρη κλί­μα­κα κατά­τα­ξης σοβα­ρό­τη­τας) με μεγά­λη διαρ­ροή ραδιε­νέρ­γειας. Ήδη έχουν κατα­γρα­φεί περι­στα­τι­κά καρ­κί­νων και θάνα­τοι (λευ­χαι­μία, καρ­κί­νος του πνεύ­μο­να σε εργα­ζό­με­νους απο­κα­τά­στα­σης), καρ­κί­νος του θυρε­οει­δούς σε παι­διά, ενώ ανα­μέ­νε­ται να αυξη­θούν τα περι­στα­τι­κά καρ­κί­νων μέσα στην εικο­σα­ε­τία. Για το ατύ­χη­μα στις ΗΠΑ το 1979 είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό ότι πολύ λίγα έχουν ειπω­θεί και προ­βάλ­λε­ται ότι δεν είχε σημα­ντι­κές επι­πτώ­σεις στην υγεία του πλη­θυ­σμού. Ωστό­σο, μελέ­τες που έχουν δημο­σιευ­τεί ανα­φέ­ρο­νται σε αυξη­μέ­να περι­στα­τι­κά καρ­κί­νων στην περιο­χή (λευ­χαι­μία, πνεύ­μο­νες κ.ά.), ενώ μελέ­τη του 2017 δεί­χνει αυξη­μέ­νο καρ­κί­νο θυρε­οει­δούς που σχε­τί­ζε­ται με το ατύ­χη­μα, όπως αναφέρθηκε.

Αξιοποίηση των μορφών Ενέργειας σε όφελος του λαού

Για το σύνο­λο των ατυ­χη­μά­των μεγά­λης έκτα­σης στις καπι­τα­λι­στι­κές χώρες που ανα­φέρ­θη­καν, έγι­νε σύντο­μη ανα­φο­ρά σε πλευ­ρές που, σε αντί­θε­ση με το Τσέρ­νο­μπιλ, δεν προ­βάλ­λο­νται από τα ΜΜΕ, όπως σε παρα­βιά­σεις των κανό­νων ασφά­λειας, τεχνι­κές αδυ­να­μί­ες, απου­σία συστη­μά­των ασφά­λειας, ελλι­πή συντή­ρη­ση, τοπο­θε­σία εγκα­τα­στά­σε­ων με μικρή από­στα­ση από κατοι­κη­μέ­νες περιο­χές, σημα­ντι­κές αδυ­να­μί­ες στην προ­ε­τοι­μα­σία για απο­τε­λε­σμα­τι­κή αντι­μέ­τω­πη του ατυ­χή­μα­τος και στην ενη­μέ­ρω­ση και προ­στα­σία του πλη­θυ­σμού. Ειδι­κό­τε­ρα για τα πυρη­νι­κά ατυ­χή­μα­τα σε Ιαπω­νία και ΗΠΑ έχει κατα­γρα­φεί ότι προ­κλή­θη­κε σύγ­χυ­ση στον πλη­θυ­σμό τις πρώ­τες μέρες, δεν έγι­νε άμε­σα εκκέ­νω­ση κ.λπ.

Αναδείχτηκε από τη συζήτηση ότι στο πλαίσιο του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης, όπου ο σχεδιασμός της παραγωγής και η λειτουργία των εγκαταστάσεων γίνονται με κριτήριο την κερδοφορία του κεφαλαίου, η αξιοποίηση κάθε μορφής Ενέργειας δεν μπορεί να εξασφαλίσει την προστασία εργαζομένων, κατοίκων και περιβάλλοντος. Ότι μόνο στο σοσιαλισμό, όπου κριτήριο της ανάπτυξης είναι η ικανοποίηση του συνόλου των κοινωνικών αναγκών, μπορεί να υπάρξει λαϊκή ευημερία και να αξιοποιηθεί η τεχνολογική και επιστημονική πρόοδος για την ασφάλεια και την υγεία του πληθυσμού και την προστασία του περιβάλλοντος.

ΤΑ «ΤΣΕΡΝΟΜΠΙΛ» ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ,
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΜΥΘΟ ΤΗΣ «ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ»

Συντρό­φισ­σες και σύντρο­φοι φίλες και φίλοι
Σας καλω­σο­ρί­ζου­με στο 45ο Φεστι­βάλ της ΚΝΕ και του Οδηγητή.
Το θέμα της συζή­τη­σης μας είναι «Τα “Τσέρ­νο­μπιλ” του καπιταλι­σμού πίσω από το μύθο της “πρά­σι­νης ανάπτυξης”».
Είναι ένα θέμα που έχει έρθει στην επι­και­ρό­τη­τα με τις πρόσφα­τες κατα­στρο­φι­κές πυρ­κα­γιές στον Αμα­ζό­νιο, με την προ­βο­λή της αμε­ρι­κά­νι­κης τηλε­ο­πτι­κής σει­ράς σχε­τι­κά με την έκρη­ξη στον πυ­ρηνικό σταθ­μό παρα­γω­γής ηλε­κτρι­κής ενέρ­γειας στην Ουκρα­νία, την κινη­το­ποί­η­ση στις 20 του Σεπτέμ­βρη για το περι­βάλ­λον, την λεγό­με­νη “πρά­σι­νη οικο­νο­μία” κ.λπ.

Ομι­λία της Εύης Γεωργιάδου

Ερώ­τη­ση: Το πυρη­νι­κό ατύ­χη­μα του Τσέρ­νο­μπιλ ήρθε ξανά στην επι­και­ρό­τη­τα με αφορ­μή την γνω­στή αμε­ρι­κά­νι­κη σει­ρά. Συ­νέβησαν αντί­στοι­χα ατυ­χή­μα­τα σε καπι­τα­λι­στι­κές χώρες και για­τί δεν ακού­με τίπο­τε σχε­τι­κό; Τι συμπε­ρά­σμα­τα βγαί­νουν από αυτά τα ατυχήματα;

Το τελευ­ταίο διά­στη­μα έχει ανα­ζω­πυ­ρω­θεί η αντι­κομ­μου­νι­στι­κή-αντι­σο­βιε­τι­κή προ­πα­γάν­δα αξιο­ποιώ­ντας την τηλε­ο­πτι­κή σει­ρά του ΗΒΟ για το Τσέρνομπιλ.

Η σει­ρά περιέ­χει πλή­θος ανα­κρι­βειών και δια­στρε­βλώ­σε­ων. Την ίδια στιγ­μή, τα αστι­κά επι­τε­λεία δεν προ­βάλ­λουν τεχνο­λο­γι­κά ατυ­χή­μα­τα με­γάλης έκτα­σης που έχουν συμ­βεί σε καπι­τα­λι­στι­κές χώρες, προ­σπαθούν να απο­κρύ­ψουν τις πραγ­μα­τι­κές συνέ­πειες τους, στην υγεία και ασφά­λεια από τον επαγ­γελ­μα­τι­κό κίν­δυ­νο, τη βιομη­χανική ρύπαν­ση και άλλους επι­κίν­δυ­νους παρά­γο­ντες, όπως η έκθε­ση του πλη­θυ­σμού σε διά­φο­ρες πηγές ακτινοβολίας.

Προ­σπα­θούν να απο­κρύ­ψουν την πραγ­μα­τι­κή αιτία για όλα αυτά, που δεν είναι άλλη από το ίδιο το καπι­τα­λι­στι­κό σύστημα.

Σε μια περιο­χή όπου λει­τουρ­γούν εγκα­τα­στά­σεις που διαχει­ρίζονται επι­κίν­δυ­νες ουσί­ες (εύφλε­κτες, εκρη­κτι­κές και τοξι­κές) ή πυρη­νι­κές εγκα­τα­στά­σεις, εάν δεν λαμ­βά­νο­νται τα ανα­γκαία μέτρα πρό­λη­ψης υπάρ­χει ο κίν­δυ­νος ενός βιο­μη­χα­νι­κού ατυχή­ματος μεγά­λης έκτα­σης (ΒΑΜΕ).

Ανα­φε­ρό­μα­στε για παρά­δειγ­μα, σε εκρή­ξεις και πυρ­κα­γιές, διαρ­ροή τοξι­κών ουσιών στην ατμό­σφαι­ρα, διαρ­ροή ραδιενέργειας.

Οι επι­πτώ­σεις τέτοιου είδους ατυ­χη­μά­των σχε­τί­ζο­νται με μεγά­λο αριθ­μό νεκρών και τραυ­μα­τιών, άμε­σων και μακρο­πρό­θε­σμων, πρό­κλη­ση σοβα­ρών προ­βλη­μά­των υγεί­ας στον πλη­θυ­σμό και ρύπαν­ση του περιβάλλοντος.

Τα ΒΑΜΕ που έχουν συμ­βεί σε καπι­τα­λι­στι­κές χώρες δεν προ­βάλ­λο­νται, σε αντί­θε­ση με το Τσέρ­νο­μπιλ, και κυρί­ως δεν προ­βάλ­λε­ται η βασι­κή αιτία που οδη­γεί σε παρα­βιά­σεις των κανό­νων ασφά­λειας, τεχνι­κές αδυ­να­μί­ες, απου­σία συστη­μά­των ασφά­λειας, ελλι­πή συντή­ρη­ση, τοπο­θέ­τη­ση εγκα­τα­στά­σε­ων σε μικρή από­στα­ση από κατοι­κη­μέ­νες περιο­χές, σημα­ντι­κές αδυ­ναμίες στην προ­ε­τοι­μα­σία για απο­τε­λε­σμα­τι­κή αντι­μέ­τω­πη του ατυ­χή­μα­τος και στην ενη­μέ­ρω­ση και προ­στα­σία του πληθυσμού.

ℹ️  Seveso, Ιτα­λία 1976, «lcmesa: θυγα­τρι­κή «RocheCroup»
Διαρ­ροή μεγά­λης ποσό­τη­τας της καρ­κι­νο­γό­νου, πολύ τοξι­κής ουσί­ας TCDD (ανή­κει στην κατη­γο­ρία των διο­ξι­νών, είναι πολύ δύσκο­λο να καθα­ρι­στεί και περ­νά­ει μέσω της τρο­φι­κής αλυ­σί­δας στον οργα­νι­σμό). Επι­πτώ­σεις: Εκτρώ­σεις για το φόβο τερα­το­γε­νέ­σων, δερ­μα­τι­κές παθή­σεις, εγκαύ­μα­τα, καρ­δια­κά και ανα­πνευ­στι­κά προ­βλή­μα­τα, επι­πτώ­σεις στο ανα­πα­ρα­γω­γι­κό σύστη­μα, προ­βλή­μα­τα μνή­μης, θανά­τω­ση 7,000 ζώων κ.ά. Πολ­λές μελέ­τες μετά από χρό­νια έχουν ανα­δεί­ξει ότι πολ­λά περι­στα­τι­κά καρ­κί­νου οφεί­λο­νται στο ατύ­χη­μα. Ζητή­μα­τα που ανα­δεί­χθη­καν (ενδει­κτι­κά): Ελλι­πής έλεγ­χος από τις αρχές, χωρο­θέ­τη­ση εγκα­τα­στά­σε­ων, συστή­μα­τα ασφά­λειας, σχε­δια­σμός, μη τήρη­ση δια­δι­κα­σιών ασφά­λειας, δεν ενη­με­ρώ­θη­κε έγκαι­ρα ο πληθυσμός.
ℹ️  Toulouse, Γαλ­λία 2001
Έκρη­ξη σε εγκα­τά­στα­ση λιπα­σμά­των. Επι­πτώ­σεις: 30 νεκροί, 2.240 τραυ­μα­τί­ες, 5.079 άνθρω­ποι χρειά­στη­καν ειδι­κή ψυχο­λο­γι­κή υπο­στή­ρι­ξη, υλι­κές ζημιές, επι­πτώ­σεις στο περιβάλλον.
Ζητή­μα­τα που ανα­δεί­χθη­καν: Χημι­κή ασυμ­βα­τό­τη­τα ουσιών, πολ­λά εργο­λα­βι­κά συνερ­γεία, μικρή από­στα­ση από κατοι­κη­μέ­νη περιο­χή — κίν­δυ­νος αλυ­σι­δω­τού ατυ­χή­μα­τος (φαι­νό­με­νο ντόμινο).
ℹ️  San Juanico, Mexico City 1984
Πυρ­κα­γιά — εκρή­ξεις στις εγκα­τα­στά­σεις υγρο­ποι­η­μέ­νου αερί­ου (LPG) της πόλης. Επι­πτώ­σεις: 650 νεκροί, περισσό¬τεροι από 6.400 τραυ­μα­τί­ες. Έλλει­ψη συστη­μά­των ασφα­λεί­ας, σχε­δια­σμού εγκα­τά­στα­σης (απο­στά­σεις ασφα­λεί­ας), σχε­δί­ου έκτακτης
ℹ️  «Piper Alpha» Βόρεια Θάλασ­σα 1988
Πυρ­κα­γιά σε πλατ­φόρ­μα πετρε­λαί­ου.
Επι­πτώ­σεις: 167 νεκροί. Ζητή­μα­τα που ανα­δεί­χθη­καν: Δια­δι­κα­σί­ες ασφά­λειας, εκπαίδευση.
ℹ️  Bhopal Ινδία 1984
Εργο­στά­σιο παρα­σι­το­κτό­νων «Union Carbide», δια­φυ­γή μεγά­λης ποσό­τη­τας πολύ τοξι­κού αερί­ου (methyl isocyanate).
Επι­πτώ­σεις: Επί­ση­μες κυβερ­νη­τι­κές πηγές της χώρας ανα­φέ­ρουν 3.800 θανά­τους +11.000 που αντι­με­τω­πί­ζουν μέχρι σήμε­ρα προ­βλή­μα­τα υγεί­ας, άλλες πηγές ανα­φέ­ρουν ακό­μη και 20.000 νεκρούς και 120.000 με προ­βλή­μα­τα υγεί­ας (καρ­κί­νος, τερα­το­γε­νέ­σεις, ανα­πνευ­στι­κά προ­βλή­μα­τα, ανα­πη­ρί­ες, προ­βλή­μα­τα όρα­σης, προ­βλή­μα­τα στο ανα­πα­ρα­γω­γι­κό σύστημα).
Ζητή­μα­τα που ανα­δεί­χθη­καν: Ελλι­πής συντή­ρη­ση, απο­θή­κευ­ση μεγά­λων ποσο­τή­των επι­κίν­δυ­νης ουσί­ας, απου­σία συστη­μά­των ασφα­λεί­ας, κανέ­να προ­στα­τευ­τι­κό μέτρο δεν ελή­φθη για την αντι­με­τώ­πι­ση του ατυ­χή­μα­τος, οι κάτοι­κοι «αφέ­θη­καν να προ­στα­τευ­θούν μόνοι τους», δεν υπήρ­χε σχέ­διο έκτα­κτης ανάγκης.
ℹ️  Τέξας, ΗΠΑ 2005
Έκρη­ξη — πυρ­κα­γιά σε διυ­λι­στή­ριο της «ΒΡ».
Επι­πτώ­σεις: 15 νεκροί, 170 τραυ­μα­τί­ες, σοβα­ρές ζημιές.
Ελλι­πής συντή­ρη­ση (σε προη­γού­με­νη επι­θε­ώ­ρη­ση είχε προ­κύ­ψει πρό­βλη­μα το οποίο δε διορ­θώ­θη­κε), σχε­δια­σμός συστή­μα­τος ασφά­λειας, σχέ­διο έκτα­κτης ανάγκης.
ℹ️  Enschede, Ολλαν­δία 2000
Έκρη­ξη σε εγκα­τά­στα­ση απο­θή­κευ­σης και κατα­σκευ­ής πυροτεχνημάτων .
Επι­πτώ­σεις: 22 νεκροί (οι 4 πυρο­σβέ­στες), 944 τραυ­μα­τί­ες, σοβα­ρές ζημιές (ζημιές σε 2000 σπί­τια). Ζητή­μα­τα που ανα­δεί­χθη­καν: Απο­θή­κευ­ση μεγά­λων ποσο­τή­των εκρη­κτι­κών στην εγκα­τά­στα­ση, απο­στά­σεις ασφα­λεί­ας (η εγκα­τά­στα­ση κοντά σε κατοι­κη­μέ­νη περιοχή).
ℹ️  Fucusima, Ιαπω­νία 2011
Πυρη­νι­κή εγκα­τά­στα­ση, Μεγά­λη διαρ­ροή ραδιε­νέρ­γειας (κλί­μα­κα 7 πυρη­νι­κών ατυ­χη­μά­των) μετά από σει­σμό ‑τσου­νά­μι.
Επι­πτώ­σεις: Ήδη έχουν κατα­γρα­φεί περι­στα­τι­κά καρ­κί­νων και θάνα­τος (λευ­χαι­μία, καρ­κί­νος του πνεύ­μο­να σε εργα­ζό­με­νους απο­κα­τά­στα­σης), καρ­κί­νος του θυρε­οει­δούς σε παι­διά, ενώ ανα­μέ­νε­ται να αυξη­θούν τα περι­στα­τι­κά καρ­κί­νων μέσα στην εικο­σα­ε­τία. Θάνα­τοι ηλι­κιω­μέ­νων κατά την εκκένωση.
Ζητή­μα­τα που ανα­δεί­χθη­καν (ενδει­κτι­κά): Συστή­μα­τα ασφά­λειας (εφε­δρι­κό σύστη­μα ενέρ­γειας, πρό­βλε­ψη για σει­σμό τέτοιου μεγέ­θους), θέση εγκα­τά­στα­σης, ελλι­πής συντή­ρη­ση, δεν έγι­ναν έγκαι­ρα ενέρ­γειες για ψύξη του αντι­δρα­στή­ρα, δια­δι­κα­σί­ες ασφά­λειας, ελλι­πής σχε­δια­σμός έκτα­κτης ανά­γκης (π.χ. δημιουρ­γή­θη­κε σύγ­χυ­ση στον πλη­θυ­σμό, δεν πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε έγκαι­ρα εκκέ­νω­ση, δυσκο­λία για παρο­χή ταμπλε­τών ιωδίου).
ℹ️  Three Mile Island Πεν­συλ­βά­νια ΗΠΑ 1979.
Περι­γρα­φή: Πυρη­νι­κή εγκα­τά­στα­ση, διαρ­ροή ραδιε­νέρ­γειας (κλί­μα­κα 5 πυρη­νι­κών ατυ­χη­μά­των). Επι­πτώ­σεις: Συμ­πτώ­μα­τα αμέ­σως μετά: «μεταλ­λι­κή» γεύ­ση και οσμή, απώ­λεια μαλ­λιών, δια­τα­ρα­χή του έμμη­νου κύκλου, κάψι­μο στα μάτια, ανα­πνευ­στι­κά προ­βλή­μα­τα, προ­βλή­μα­τα στο δέρ­μα, ναυ­τία-εμε­τός, διάρ­ροια και αιμορ­ρα­γία του πεπτι­κού, καρ­δια­κή δυσλειτουργία.
Μελέ­τες που έχουν δημο­σιευ­τεί ανα­φέ­ρο­νται σε αυξη­μέ­να περι­στα­τι­κά καρ­κί­νων στην περιο­χή (λευ­χαι­μία, πνεύ­μο­νες κ.ά.), ενώ πρό­σφα­τη μελέ­τη (του 2017) δεί­χνει αυξη­μέ­νο καρ­κί­νο θυρε­οει­δούς που σχε­τί­ζε­ται με το ατύχημα.
Ζητή­μα­τα που ανα­δεί­χθη­καν: Πολύ­πλο­κο σύστη­μα, εκπαί­δευ­ση χει­ρι­στών, οργά­νω­ση εργα­σί­ας, προ­βλη­μα­τι­κή αντι­με­τώ­πι­ση ατυ­χή­μα­τος (δημιουρ­γή­θη­κε σύγ­χυ­ση στο κοι­νό, δεν δόθη­κε άμε­σα εντο­λή για εκκέ­νω­ση, 28 ώρες μετά το ατύ­χη­μα γίνο­νταν επί­ση­μες δηλώ­σεις ότι «όλα είναι υπό έλεγ­χο», αργό­τε­ρα ειπώ­θη­κε «τα πράγ­μα­τα είναι πιο πολύ­πλο­κα» — έκλει­σαν σχο­λεία και υπήρ­ξε προ­τρο­πή για προ­στα­σία στο σπί­τι και απο­μά­κρυν­ση στα 5 μίλια για εγκύ­ους και πολύ μικρά παι­διά, η εκκέ­νω­ση ήταν εθε­λο­ντι­κή με δικά τους μέσα, δεν δόθη­καν ταμπλέ­τες ιωδίου).
ℹ️  Basel, Ελβε­τία 1986
Περι­γρα­φή: Εγκα­τα­στά­σεις “Sandoz”, πυρ­κα­γιά, στην προ­σπά­θεια κατά­σβε­σης της τόνοι χημι­κών έπε­σαν στον ποτα­μό Ρήνο. Επι­πτώ­σεις: Τερά­στια οικο­λο­γι­κή καταστροφή.
Ζητή­μα­τα που ανα­δεί­χθη­καν: Απου­σία λεκά­νης για συγκρά­τη­ση νερού πυρόσβεσης.

✔️    ΣΣ |> Σε όλες τις παρα­πά­νω περι­πτώ­σεις η ανα­φο­ρά στα «ζητή­μα­τα που ανα­δεί­χθη­καν» δεν είναι ανα­λυ­τι­κή, αλλά απλά ενδει­κτι­κή

Δεν πρόκειται για τυχαία κενά και ελλείμματα.

Το κρι­τή­ριο της παρα­γω­γής στον καπι­τα­λι­σμό είναι η δια­σφά­λι­ση του καπι­ταλιστικού κέρ­δους. Το πού θα εντα­χτεί χωρο­τα­ξι­κά μια εγκα­τάσταση σε σχέ­ση με τις κατοι­κη­μέ­νες περιο­χές και γει­το­νι­κές εγκα­τα­στά­σεις, με τι όρους θα λει­τουρ­γεί και με τι μέτρα ασφά­λειας (π.χ. συστή­μα­τα ασφά­λειας, οργα- νωτι­κά μέτρα πρό­λη­ψης, συντή­ρη­ση κά.), καθο­ρί­ζε­ται από την ανά­λυ­ση κόστους-οφέ­λους για τον καπι­τα­λι­στή και όχι με κρι­τή­ριο την ικα­νο­ποί­η­ση των κοι­νω­νι­κών ανα­γκών.

Στους πίνα­κες που ακο­λου­θούν ανα­φέ­ρο­νται ενδει­κτι­κά βασι­κές πλη­ρο­φο­ρί­ες για μεγά­λα τεχνο­λο­γι­κά ατυ­χή­μα­τα που έχουν συμ­βεί σε καπι­τα­λι­στι­κές χώρες.

Σχετικά με το Τσέρνομπιλ

Ερώ­τη­ση: Πώς συνέ­βη ένα μεγά­λο ατύ­χη­μα όπως του Τσέρ­νο­μπιλ σε μια σοσια­λι­στι­κή χώρα;

Ειδι­κό­τε­ρα για την περί­πτω­ση του ατυ­χή­μα­τος στο Τσέρ­νο­μπιλ, αρχι­κά πρέ­πει να επι­ση­μά­νου­με ότι η τηλε­ο­πτι­κή σει­ρά του ΗΒΟ περιέ­χει πλή­θος ανα­κρι­βειών και διαστρεβλώ­σεων και απο­τε­λεί μέρος της προ­πα­γαν­δι­στι­κής αντι­σο­βιε­τι­κής αντι­κομ­μου­νι­στι­κής εκστρα­τεί­ας.

▪️ Πλευ­ρές αυτής της λαθε­μέ­νης εικό­νας είναι, για παρά­δειγ­μα, η προ­βο­λή με αρ­νητικό τρό­πο του τερά­στιου ηρω­ι­κού έργου του καθα­ρι­σμού του τόπου του ατυ­χή­μα­τος (περισ­σό­τε­ροι από 500.000 συμμε­τείχαν στις εργα­σί­ες καθα­ρι­σμού), της γρή­γο­ρης απο­μά­κρυν­σης του τοπι­κού πλη­θυ­σμού μιας μεγά­λης περιο­χής, καθώς και η διό­γκω­ση του πραγ­μα­τι­κού μεγέ­θους των επι­πτώ­σε­ων του ατυχήματος.

▪️ Η τηλε­ο­πτι­κή σει­ρά παρα­δείγ­μα­τος χάριν, ανα­φέ­ρε­ται σε 93.000 νεκρούς ως συνέ­πεια του ατυ­χή­μα­τος, αριθ­μός που δεν έχει καμιά σχέ­ση με την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα. Με βάση τις επί­σημες εκθέ­σεις του Παγκό­σμιου Οργα­νι­σμού Υγεί­ας (ΠΟΥ) και άλλων διε­θνών οργα­νι­σμών, μετά το ατύ­χη­μα 28 εργα­ζόμενοι που συμ­με­τεί­χαν στις εργα­σί­ες καθα­ρι­σμού πέθα­ναν εντός λίγων ημερών.
Στη σχε­τι­κή έκθε­ση του ΠΟΥ του 2016 ανα­φέ­ρε­ται ότι έχουν κατα­γρα­φεί 11.000 περι­στα­τι­κά καρ­κί­νου του θυρε­οει­δούς στον πλη­θυ­σμό των γύρω χωρών, με βασι­κή αιτία το ατύχημα.
Σε αντί­στοι­χη έκθε­ση αναφέρε­ται ότι το 2006 υπο­λο­γί­ζο­νταν 6.000 περι­πτώ­σεις καρ­κί­νου του θυρε­οει­δούς και το ποσο­στό αυτών που είχαν επι­βιώ­σει έφτα­νε στο 99,75%. Επί­σης, έχουν κατα­γρα­φεί άλλες επιπτώ­σεις όπως αυξη­μέ­νη πιθα­νό­τη­τα καταρ­ρά­κτη σε εργα­ζό­με­νους καθα­ρι­σμού, ψυχο­λο­γι­κές επι­πτώ­σεις κ.ά.

▪️ Αυτό που απο­κρύ­πτε­ται, ή που προ­βάλ­λε­ται με αρνη­τι­κό τρό­πο από την αστι­κή προ­πα­γάν­δα, είναι η απο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τα της οργά­νω­σης της αρχι­κής εκκέ­νω­σης την επό­με­νη μέρα του ατυ­χή­μα­τος που αφο­ρού­σε τους 50.000 κατοί­κους της πόλης Πρί­πιατ και πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε μέσα σε 3,5 ώρες με χρή­ση 1.200 λεω­φο­ρεί­ων και 200 φορτηγών.

Ας συγκρί­νου­με, για παρά­δειγ­μα, με το τι δεν έγι­νε για την εκκέ­νω­ση του πλη­θυ­σμού στο Μάτι ή την καθυ­στέ­ρη­ση και τη σύγ­χυ­ση που δημιουργή­θηκε στον πλη­θυ­σμό σχε­τι­κά με την εκκέ­νω­ση στις περι­πτώ­σεις άλλων ατυ­χη­μά­των (π.χ. πυρη­νι­κά ατυ­χή­μα­τα σε ΗΠΑ και Ια­πωνία, Μπο­πάλ, Σεβέ­ζο κά.). Η συγκά­λυ­ψη της επι­κιν­δυ­νό­τη­τας από τις αρχές και η ελλι­πής ενη­μέ­ρω­ση σε άλλα ατυ­χή­μα­τα στις καπι­τα­λι­στι­κές χώρες, παρου­σιά­ζε­ται ως τάχα «απο­φυ­γή άσκη­σης πίε­σης» προς τον πληθυσμό.

✔️    Η αυτο­θυ­σία και ο ηρω­ι­σμός όσων συμ­με­τεί­χαν στην προσπά­θεια αντι­με­τώ­πι­σης των συνε­πειών του ατυ­χή­μα­τος στο Τσέρ­νο­μπιλ, παρου­σιά­ζε­ται σαν τάχα απο­τέ­λε­σμα εκβιασμών.

✔️    Το τιτά­νιο έργο της γρή­γο­ρης απο­μά­κρυν­σης του πλη­θυ­σμού στο Τσέρ­νο­μπιλ με εξα­σφά­λι­ση στέ­γα­σης περί­θαλ­ψης και εργα­σί­ας, καθώς και των εργα­σιών καθα­ρι­σμού και απο­κα­τά­στα­σης στον τόπο του ατυ­χή­μα­τος, δεί­χνει την ανω­τε­ρό­τη­τα του σοσια­λι­σμού, πα­ρότι ήταν ήδη σε περί­ο­δο υποχώρησης.

Η συγκε­κρι­μέ­νη περί­οδος, που κυο­φο­ρού­σε την αντε­πα­να­στα­τι­κή ανα­τρο­πή, συνδέ­εται άμε­σα με τις αστο­χί­ες και τις πιθα­νές αιτί­ες του ατυχήματος.

✔️    Ο πλή­ρης εντο­πι­σμός των βαθύ­τε­ρων αιτιών του συγκε­κρι­μέ­νου ατυ­χή­μα­τος δεν έχει προσ­διο­ρι­στεί ακό­μα απ’ την ιστο­ρι­κή και επι­στη­μο­νι­κή έρευ­να η οποία πρέ­πει να συνε­χι­στεί.

Σίγου­ρα πρέ­πει να εκτι­μή­σου­με ότι ανα­φε­ρό­μα­στε στην περί­ο­δο Γκορ­μπα­τσόφ, που βρί­σκε­ται σε πορεία υπο­νό­μευ­σης η ενιαία κεντρι­κή διεύ­θυν­ση της οικο­νο­μί­ας, γενι­κό­τε­ρα ο κεντρι­κός σχε­δια­σμός και ο εργα­τι­κός έλεγχος.
Το έδα­φος ήταν ευνοϊ­κό για σοβα­ρή παρα­βί­α­ση των κανό­νων ασφα­λεί­ας για να πια­στούν ορι­σμέ­νοι στό­χοι, ακό­μα και για σαμποτάζ

Όμως σε κάθε περί­πτω­ση, η ει­κόνα που παρου­σιά­ζε­ται στην τηλε­ο­πτι­κή σει­ρά δεν έχει καμιά σχέ­ση με την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα.

Για παρά­δειγ­μα, μόνο γέλιο μπο­ρεί να προ­κα­λέ­σει σε κάθε καλο­προ­αί­ρε­το θεα­τή η αστεία εικό­να που παρου­σιά­ζε­ται με τους χει­ρι­στές να μην ξέρουν τάχα τις οδη­γί­ες και να δια­βά­ζουν το manual την ώρα που εξε­λισ­σό­ταν το ατύ­χη­μα για να βρουν τι πρέ­πει να κάνουν…

Η αστι­κή προ­πα­γάν­δα δεν προ­βάλ­λει από την άλλη, τις συ­νέπειες και τις αιτί­ες των ατυ­χη­μά­των σε πυρη­νι­κούς αντι­δραστήρες σε καπι­τα­λι­στι­κές χώρες, και κυρί­ως τα μεγά­λα πυρη­νι­κά ατυ­χή­μα­τα στη Φου­κου­σί­μα το 2011 στην Ιαπω­νία και στο Three Mile Island στην Πεν­συλ­βά­νια των ΗΠΑ το 1979.

Το ατύ­χη­μα στην Ιαπω­νία έχει θεω­ρη­θεί πολύ σοβα­ρό (στην ανώ­τε­ρη κλί­μα­κα κατά­τα­ξης σοβα­ρό­τη­τας) με μεγά­λη διαρ­ροή ραδιενέργειας.
Ήδη έχουν κατα­γρα­φεί περι­στα­τι­κά καρ­κί­νων και θάνα­τοι σε εργα­ζό­με­νους απο­κα­τά­στα­σης, καρ­κί­νος του θυρε­οει­δούς σε παι­διά, ενώ ανα­μέ­νε­ται να αυξη­θούν τα περι­στατικά καρ­κί­νων μέσα στην εικοσαετία.
Για το ατύ­χη­μα στις ΗΠΑ το 1979 είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό ότι πολύ λίγα έχουν ειπω­θεί και προ­βάλ­λε­ται ότι δεν είχε σημα­ντι­κές επι­πτώ­σεις στην υγεία του πληθυσμού.
Ωστό­σο, μελέ­τες που έχουν δημο­σιευ­τεί ανα­φέρονται σε αυξη­μέ­να περι­στα­τι­κά καρ­κί­νων στην περιο­χή, ενώ πρό­σφα­τη μελέ­τη (του 2017) δεί­χνει αυξη­μέ­νο καρ­κί­νο θυρεο­ειδούς που σχε­τί­ζε­ται με το ατύχημα.
Για τα πυρη­νι­κά ατυ­χή­μα­τα σε Ιαπω­νία και ΗΠΑ έχει κατα­γρα­φεί ότι δημιουρ­γή­θη­κε σύγχυ­ση στον πλη­θυ­σμό τις πρώ­τες μέρες, δεν έγι­νε άμε­σα εκκέ­νω­ση κ.λπ.

Ανάπτυξη και επιλογή ενεργειακής τεχνολογίας για ποιον;

Ερώ­τη­ση: Μετά από αυτά τα ατυ­χή­μα­τα μήπως μια λύση θα ήταν η εγκα­τά­λει­ψη της χρή­σης της πυρη­νι­κής ενέργειας;

Όλες οι τεχνο­λο­γί­ες και οι μορ­φές παρα­γω­γής ενέρ­γειας έχουν πλε­ο­νε­κτή­μα­τα και μειονεκτήματα.

Το θέμα είναι ποιος κατέ­χει, ποιος ελέγ­χει τις ενερ­γεια­κές πηγές και τα μέσα παρα­γω­γής και με ποιο κρι­τή­ριο αποφασίζει.
Η ασφά­λεια στη χρή­ση μιας τεχνο­λο­γί­ας εξαρ­τά­ται από πολ­λούς πα­ράγοντες που αφο­ρούν τα εγγε­νή μέτρα πρό­λη­ψης, τα μέτρα πρό­λη­ψης για απο­φυ­γή δημιουρ­γί­ας επι­κίν­δυ­νων καταστά­σεων, τη συντή­ρη­ση, τα συστή­μα­τα ασφα­λεί­ας, το σχε­δια­σμό έκτα­κτης ανά­γκης, την οργά­νω­ση της εργα­σί­ας, τις χρή­σεις γης, τα μέτρα προ­στα­σί­ας του περι­βάλ­λο­ντος κά.
Στον καπιταλι­σμό το τι τεχνι­κά και οργα­νω­τι­κά μέτρα θα ληφθούν εξαρ­τάται από την ανά­λυ­ση κόστους-οφέ­λους με κρι­τή­ριο την κερ­δο­φο­ρία του κεφα­λαί­ου. Ο σχε­δια­σμός γίνε­ται άναρ­χα από κάθε καπι­τα­λι­στι­κή επι­χεί­ρη­ση. Ουσια­στι­κός κρα­τι­κός έλεγ­χος δεν υπάρχει.
Οι ίδιοι οι κανο­νι­σμοί ασφα­λεί­ας είναι πιο χαλα­ροί.

Στα χέρια του κεφα­λαί­ου για παρά­δειγ­μα, ακό­μη και η εγκα­τάσταση αιο­λι­κών πάρ­κων οδη­γεί συχνά σε υπερ­βο­λι­κή κατά­ληψη δασι­κής γης, έλλει­ψη μέρι­μνας για δαπά­νη αντι­με­τώ­πι­σης κατο­λι­σθή­σε­ων, γίνε­ται κίνη­τρο εμπρη­σμών, υπάρ­χουν κίν­δυ­νοι για τη δημό­σια υγεία από ενα­έ­ρια και υπό­γεια δίκτυα ηλεκτρι­κής ενέρ­γειας, κίν­δυ­νοι πυρ­κα­γιάς, δια­τα­ρα­χή της υδρο­λο­γι­κής ισορ­ρο­πί­ας υπό­γειων και των επι­φα­νεια­κών υδά­των κ.λπ.

Επί­σης, στα κρι­τή­ρια για την επι­λο­γή της μιας ή της άλλης τε­χνολογίας πρέ­πει να εντάσ­σε­ται το σύνο­λο των ανα­γκών. Πρέ­πει για παρά­δειγ­μα να λαμ­βά­νε­ται υπό­ψη και η ανά­γκη μεί­ω­σης της ενερ­γεια­κής εξάρ­τη­σης, η αξιο­ποί­η­ση εγχώ­ριων πηγών για κάθε χώρα κ.λπ. Όχι να δια­λέ­γου­με ποια ανά­γκη θα θυσιά­σου­με για το κέρ­δος. Δεν είναι τυχαίο ότι στις σοσια­λι­στι­κές χώρες υπήρ­χε κάλυ­ψη των ενερ­γεια­κών ανα­γκών για τα λαϊ­κά νοι­κο­κυ­ριά στους ‑20°C.

Στο πλαί­σιο του καπι­τα­λι­στι­κού δρό­μου ανά­πτυ­ξης όπου ο σχε­δια­σμός της παρα­γω­γής και η λει­τουρ­γία των εγκαταστάσε­ων πραγ­μα­το­ποιεί­ται με κρι­τή­ριο την κερ­δο­φο­ρία του κεφαλαί­ου, η αξιο­ποί­η­ση κάθε μορ­φής ενέρ­γειας δεν μπο­ρεί να εξασφα­λίσει την προ­στα­σία εργα­ζο­μέ­νων, κατοί­κων και περι­βάλ­λο­ντος. Μόνο στον σοσια­λι­σμό, όπου κρι­τή­ριο της ανά­πτυ­ξης είναι η ικα­νο­ποί­η­ση του συνό­λου των κοι­νω­νι­κών ανα­γκών μπο­ρεί να υπάρ­ξει λαϊ­κή ευη­με­ρία και να αξιο­ποι­η­θεί η τεχνο­λο­γι­κή και επι­στη­μο­νι­κή πρό­ο­δος για την ασφά­λεια και την υγεία του πλη­θυσμού και την προ­στα­σία του περιβάλλοντος.

Γι αυτό και το δίλημ­μα «ναι ή όχι στην πυρη­νι­κή ενέρ­γεια» εί­ναι πλα­σμα­τι­κό. Η παρα­γω­γή πυρη­νι­κής ενέρ­γειας στην Ελλά­δα στις σημε­ρι­νές κοι­νω­νι­κό-πολι­τι­κές συν­θή­κες όπου κυρι­αρχεί το κίνη­τρο του καπι­τα­λι­στι­κού κέρ­δους, δεν μπο­ρεί να αξιο­ποι­ή­σει ολο­κλη­ρω­μέ­να προς όφε­λος του λαϊ­κού συμφέρο­ντος τους ακό­λου­θους παράγοντες:

• Τις εγχώ­ριες πηγές (νερό, λιγνί­της, αιο­λι­κή ενέρ­γεια, κοιτά­σματα πετρελαίου).
• Τις τεχνι­κές προ­ϋ­πο­θέ­σεις δια­σφά­λι­σης της μέγι­στης δυνα­τής ασφά­λειας και προ­στα­σί­ας της υγεί­ας εργα­ζο­μέ­νων και πληθυ­σμού καθώς και του περι­βάλ­λο­ντος (κατάλ­λη­λη χωρο­θέ­τη­ση, μέγε­θος ισχύ­ος του σταθ­μού, τεχνο­λο­γία τελευ­ταί­ας γενιάς, συ­στήματα ασφα­λεί­ας, ασφα­λής λει­τουρ­γία και συντή­ρη­ση κ.λπ.)
• Αμοι­βαία επω­φε­λείς διε­θνείς συμ­φω­νί­ες που θα περιλαμβά­νουν μετα­φο­ρά τεχνο­γνω­σί­ας.

Στο πλαί­σιο της απε­λευ­θε­ρω­μέ­νης αγο­ράς ενέρ­γειας του μο­νοπωλιακού αντα­γω­νι­σμού και των ιμπε­ρια­λι­στι­κών πολέ­μων, η παρα­γω­γή πυρη­νι­κής ενέρ­γειας (όπως και η εισα­γω­γή υλών ενέρ­γειας, τεχνο­λο­γί­ας ή η εξα­γω­γή απο­βλή­των), κατά κανό­να γίνε­ται με όρους δυσμε­νείς για τη δημό­σια ασφά­λεια και τη λα­ϊκή κατανάλωση.

Αντί­στοι­χα πλα­σμα­τι­κό είναι και το δίλημ­μα «ναι ή όχι στην εξό­ρυ­ξη υδρο­γο­ναν­θρά­κων».

Η χρή­ση πυρη­νι­κής τεχνο­λο­γί­ας στην Ελλά­δα, η εξό­ρυ­ξη υδρο­γο­ναν­θρά­κων και γενι­κό­τε­ρα κάθε μορ­φή ενερ­γεια­κής τεχνο­λο­γί­ας, θα πρέ­πει να κρι­θεί μέσα σε ένα συνο­λι­κό κρατι­κό σχε­δια­σμό παρα­γω­γής ενέρ­γειας προς όφε­λος των λαϊ­κών αναγκών.

Η ασφα­λής αξιο­ποί­η­ση κάθε μορ­φής ενέρ­γειας με γνώ­μο­να την ικα­νο­ποί­η­ση των λαϊ­κών ανα­γκών (μεί­ω­ση ενερ­γειακής εξάρ­τη­σης, φθη­νή λαϊ­κή κατα­νά­λω­ση, προ­στα­σία πε­ριβάλλοντος, εργα­σια­κή και δημό­σια υγεία και ασφά­λεια κ.λπ.) μπο­ρεί να δια­σφα­λι­στεί μόνο στο πλαί­σιο της κοι­νω­νι­κής ιδι­οκτησίας ολό­κλη­ρου του τομέα ενέρ­γειας, του επι­στη­μο­νι­κού κεντρι­κού σχε­δια­σμού, της εργα­τι­κής εξου­σί­ας.

Εύη Γεωρ­γιά­δου τα «Τσερ­νο­μπίλ» του καπι­τα­λι­σμού, πίσω απο το μύθο της «πρά­σι­νης ανάπτυξης»