Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Τα φονικά καιρικά φαινόμενα στη χώρα μας τα τελευταία εκατό χρόνια

Τα ακραία και­ρι­κά φαι­νό­με­να δεν είναι άγνω­στα στη χώρα μας. Από τις πολύ υψη­λές θερ­μο­κρα­σί­ες έως τις χαλα­ζο­πτώ­σεις και από τις πολύ χαμη­λές θερ­μο­κρα­σί­ες έως τα καλο­και­ρι­νά μπου­ρί­νια, όπως εκεί­νο που είχε πλή­ξει πριν από 36 χρό­νια τον Θερ­μαϊ­κό Κόλ­πο, η φύση έχει δεί­ξει αρκε­τές φορές το αδά­μα­στο πρό­σω­πό της.

Οι εκτε­τα­μέ­νες κατα­στρο­φές στη Χαλ­κι­δι­κή θα ήταν αδύ­να­τον να μη θυμί­σουν εκεί­νο το καλο­καί­ρι που η ίδια περιο­χή παρα­δό­θη­κε και πάλι στο έλε­ος της φύσης. Το ημε­ρο­λό­γιο έγρα­φε 21 Ιου­λί­ου του 1983 όταν άνε­μοι έντα­σης 12 μπο­φόρ άρχι­σαν να σαρώ­νουν τα πάντα. Η ταχύ­τη­τά τους είχε υπο­λο­γι­στεί στα 150 χιλιό­με­τρα την ώρα.

Εννέα άνθρω­ποι έχα­σαν τότε τη ζωή τους. Αλλά τα θύμα­τα θα ήταν περισ­σό­τε­ρα εάν δεν είχε στη­θεί μια γιγά­ντια επι­χεί­ρη­ση από αέρα και θάλασ­σα για τον εντο­πι­σμό και τη διά­σω­ση δεκά­δων αγνο­ού­με­νων. Στην επι­χεί­ρη­ση συμ­με­τεί­χαν η Αερο­πο­ρία, το Πολε­μι­κό Ναυ­τι­κό και το Λιμε­νι­κό Σώμα με αερο­πλά­να, ελι­κό­πτε­ρα και πλοία, αλλά και απλοί ψαρά­δες που επι­στρά­τευ­σαν μηχα­νό­τρα­τες και μικρά αλιευ­τι­κά σκά­φη. Οι δια­σώ­στες, σύμ­φω­να με τα ρεπορ­τάζ της επο­χής, επι­χει­ρού­σαν ακό­μη και με τα εννέα μποφόρ.

Χάρη σε αυτήν την αυτα­πάρ­νη­ση περι­συλ­λέ­γη­σαν οκτώ άτο­μα στις θάλασ­σες της Χαλ­κι­δι­κής. Άλλοι σώθη­καν χάρη στις υπε­ράν­θρω­πες προ­σπά­θειες που κατέ­βαλ­λαν παλεύ­ο­ντας με τα κύμα­τα. Ανά­με­σα σε αυτούς ήταν ένα 16χρονο κορί­τσι που κατά­φε­ρε να βγει στην ακτή της Επα­νο­μής έπει­τα από μάχη πέντε ωρών με τα κύμα­τα και ένας 40χρονος που είχε βγει για ψάρε­μα με μια μικρή βάρ­κα και έμει­νε επί 26 ολό­κλη­ρες ώρες στη θάλασσα.

Και τότε όμως το φονι­κό εκεί­νο μπου­ρί­νι είχε ξυπνή­σει παλαιό­τε­ρες μνή­μες. Το 1935 ένα άλλο μπου­ρί­νι είχε χτυ­πή­σει την περιο­χή της Χαλά­στρας στέλ­νο­ντας στον θάνα­το 50 άτο­μα, στην πλειο­νό­τη­τά τους ψαράδες.

Δεν ήταν ωστό­σο αυτός ο πιο φονι­κός απο­λο­γι­σμός των ακραί­ων και­ρι­κών φαι­νο­μέ­νων. Ο καύ­σω­νας που έπλη­ξε τη Θεσ­σα­λία τον Αύγου­στο του 1958 με το θερ­μό­με­τρο να σκαρ­φα­λώ­νει στους 47,2 βαθ­μών στην πόλη των Τρι­κά­λων, είχε ως απο­τέ­λε­σμα να χάσουν τη ζωή τους περί­που 600 άτο­μα. Σε δυσθε­ώ­ρη­τα ύψη έχει φτά­σει ο υδράρ­γυ­ρος και σε άλλες πόλεις όπως στη Λαμία και στην Ελευ­σί­να τον Ιού­λιο του 1973 (46,5 και 46,4 βαθ­μούς Κελ­σί­ου αντί­στοι­χα) στο Άργος και τη Νέα Φιλα­δέλ­φεια τον Ιού­νιο του 2007 (46,4 και 46,2 βαθμοί).

Ο πιο φονι­κός καύ­σω­νας ωστό­σο κατα­γρά­φη­κε τον Ιού­λιο του 1987 όταν τα 45αρια στο λεκα­νο­πέ­διο μιας Αθή­νας που δεν ήταν εξο­πλι­σμέ­νη ακό­μη με κλι­μα­τι­στι­κά, στοί­χι­σαν τη ζωή σε 4.000 ανθρώπους.

Στον αντί­πο­δα, το θερ­μό­με­τρο βυθί­στη­κε τον Ιανουά­ριο του 1963 στους — 27,6 βαθ­μούς στην περιο­χή της Πτο­λε­μα­ΐ­δας, στους — 23 στην περιο­χή των Σερ­ρών και στους — 22,8 στην περιο­χή της Καστο­ριάς. Τον ίδιο μήνα του 2012 το θερ­μό­με­τρο έδει­ξε — 25,1 βαθ­μούς στη Φλώρινα.

Από την εξί­σω­ση των ακραί­ων και­ρι­κών φαι­νο­μέ­νων δεν θα μπο­ρού­σαν φυσι­κά να λεί­πουν οι ισχυ­ρές καται­γί­δες. Ήταν Ιανουά­ριος του 1977 όταν στην Κόριν­θο έπε­σαν 344 χιλιο­στά βρο­χής μέσα σε μόλις 36 ώρες με απο­τέ­λε­σμα έξι άνθρω­ποι να χάσουν τη ζωή τους στην πλημ­μυ­ρι­σμέ­νη από το νερό περιοχή.

Και το ρεκόρ ανομ­βρί­ας; Αυτό το κρα­τά η Αθή­να. Από τις 5 Ιου­νί­ου έως τις 4 Νοεμ­βρί­ου του 1993, δηλα­δή επί 150 ολό­κλη­ρες μέρες, δεν έπε­σε ούτε μισή στα­γό­να βροχής.

Ήταν 15 Νοεμ­βρί­ου 2017 όταν οι φονι­κές πλημ­μύ­ρες στοί­χι­σαν τη ζωή σε 24 ανθρώ­πους στη Μάν­δρα Αττι­κής και προ­κά­λε­σαν σοβα­ρές κατα­στρο­φές σε σπί­τια, κατα­στή­μα­τα, δρό­μους και αυτο­κί­νη­τα, απο­τέ­λε­σμα ανυ­παρ­ξί­ας έργων αντι­πλημ­μυ­ρι­κής προστασίας.

Τα μπα­ζω­μέ­να ρέμα­τα, οι καμ­μέ­νες εκτά­σεις που δεν ανα­δα­σώ­νο­νται και τα ελλει­πή — ανύ­παρ­κτα σε αρκε­τές περι­πτώ­σεις —  αντι­πλημ­μυ­ρι­κά έργα, που συντε­λούν στην κατα­στρο­φή δεν είναι
και­νού­ριο φαι­νό­με­νο. Οι φονι­κές πλημ­μύ­ρες είναι μια ιστο­ρία που επα­να­λαμ­βά­νε­ται στη χώρα από το 1896…

Στις 14 Νοεμ­βρί­ου του 1896, 70 άνθρω­ποι έχα­σαν τη ζωή τους σε Αθή­να και Πει­ραιά, όταν μετά από μία ισχυ­ρή δωδε­κά­ω­ρη καται­γί­δα, ξεχεί­λι­σε ο Κηφι­σός και πλη­μύ­ρι­σε η περιο­χή του Αγί­ου Παντελεήμονα.

Στις 23 Νοεμ­βρί­ου 1925 μια καται­γί­δα στον Πει­ραιά, άφη­σε πίσω της οκτώ θύμα­τα και πολ­λά κατε­στραμ­μέ­να σπίτια.

Στις 22 Νοεμ­βρί­ου 1934, έξι άνθρω­ποι έχα­σαν τη ζωή τους από τη δυνα­τή νερο­πο­ντή που έπνι­ξε το Νέο Φάλη­ρο και το Μοσχά­το. Ισχυ­ρή καται­γί­δα την ίδια μέρα έπλη­ξε τις περιο­χές της Νέας Ιωνί­ας και της Νέας Φιλα­δέλ­φειας προ­κα­λώ­ντας ζημιές σε δεκά­δες σπίτια.

Στις 14 Οκτω­βρί­ου 1955, είχα­με φονι­κές πλημ­μύ­ρες στο Βόλο, από τις οποί­ες έχα­σαν τη ζωή τους 27 άνθρωποι.

Στις 5 Νοεμ­βρί­ου 1961, η Αττι­κή θρή­νη­σε τον μεγα­λύ­τε­ρο αριθ­μό νεκρών, όταν μετά από συνε­χή χαλα­ζό­πτω­ση που έμοια­ζε περισ­σό­τε­ρο με τυφώ­να, πλημ­μύ­ρι­σε ο Κηφι­σός στέλ­νο­ντας στο θάνα­το 40 ανθρώ­πους. Το επί­κε­ντρο της κατα­στρο­φής ήταν στο Μπουρ­νά­ζι. Ακό­μη, 300 άτο­μα τραυ­μα­τί­στη­καν και 3.700 έμει­ναν άστε­γοι ενώ πάνω από 4.000 σπί­τια κατα­στρά­φη­καν. Μέσα σε οκτώ ώρες έπε­σαν 114 χιλο­στά βρο­χής και σε μία ώρα 40 χιλιο­στά βροχής.

Στις 2 Νοεμ­βρί­ου 1977, η νερο­πο­ντή χτύ­πη­σε σε Αιγά­λεω και Μοσχά­το. Ο απο­λο­γι­σμός 36 νεκροί, σχε­δόν 2.000 υπό­γεια σπί­τια πλημ­μυ­ρι­σμέ­να και αμέ­τρη­τες καταστροφές.

Στις 21 Οκτω­βρί­ου 1994, ο Ποδο­νί­φτης ξεχεί­λι­σε στην περιο­χή της Νέας Ιωνί­ας και του Περισ­σού πνί­γο­ντας 13 ανθρώ­πους ενώ ανυ­πο­λό­γι­στες ήταν οι υλι­κές ζημιές. Η δύνα­μη της βρο­χής ήταν τέτοια που μέσα σε 1,5 ώρα έπε­σαν 70 χιλιο­στά βρο­χής (τα 40 χιλιο­στά σε μία ώρα). Πάνω από 500 οικο­γέ­νειες έμει­ναν άστε­γες, σχε­δόν 400 σπί­τια κατέρ­ρευ­σαν και 4.000 πλημ­μύ­ρι­σαν. Μεγά­λες ζημιές υπέ­στη και το κτί­ριο του ΚΚΕ στον Περισ­σό όταν η λάσπη κατέ­στρε­ψε μέρος των ιστο­ρι­κών αρχεί­ων του κόμ­μα­τος που βρί­σκο­νταν στο υπό­γειο του κτι­ρί­ου αλλά και τις ραδιο­φω­νι­κές εγκα­τα­στά­σεις του 902 και της Τυποεκδοτικής.

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο