Τα 12 μεγαλύτερα πράγματα που έχουν ανακαλυφθεί στο σύμπαν

Το σύμπαν είναι μεγά­λο (αδια­νό­η­τα μεγά­λο) και γεμά­το με μεγά­λα «πράγ­μα­τα». Όσο περ­νά­νε τα χρό­νια, ο κατά­λο­γος με τα μεγα­λύ­τε­ρα αντι­κεί­με­να και δομές στο σύμπαν αλλά­ζει συνε­χώς, καθώς οι επι­στή­μο­νες ολο­έ­να κάνουν νέες ανακαλύψεις.

Ας δού­με μερι­κά χαρα­κτη­ρι­στι­κά ρεκόρ και, με την ευκαι­ρία, ας ανα­λο­γι­στού­με πόσο μικρή είναι η Γη μέσα στην απε­ρα­ντο­σύ­νη του σύμπαντος.

- Ο μεγα­λύ­τε­ρος εξω­πλα­νή­της: GQ Lupi b. Ανα­κα­λύ­φθη­κε το 2005, κινεί­ται γύρω από ένα νεα­ρό άστρο και εκτι­μά­ται ότι έχει ακτί­να περί­που 3,5 φορές μεγα­λύ­τε­ρη του Δία, του γίγα­ντα του ηλια­κού μας συστή­μα­τος. Μερι­κοί επι­στή­μο­νες υπο­στη­ρί­ζουν ότι δεν πρό­κει­ται για τερά­στιο εξω­πλα­νή­τη, αλλά για μικρό άστρο (καφέ νάνο).

- Το μεγα­λύ­τε­ρο άστρο: UY Scuti (Ασπί­δος). Έχει ακτί­να περί­που 1.700 μεγα­λύ­τε­ρη από τον Ήλιο μας. Αν βρι­σκό­ταν στο κέντρο του δικού μας ηλια­κού συστή­μα­τος, η άκρη του θα έφθα­νε πέρα από την τρο­χιά του Δία, ενώ τα αέρια και η σκό­νη του πέρα από την τρο­χιά του Πλού­τω­να ή 400 φορές την από­στα­ση Γης-Ήλιου.

- Το μεγα­λύ­τε­ρο νεφέ­λω­μα: Ταρα­ντού­λα. Είναι επί­σης η πιο ενερ­γή περιο­χή δημιουρ­γί­ας άστρων στη γαλα­ξια­κή «γει­το­νιά» μας, ένα πραγ­μα­τι­κό αστρι­κό «βρε­φο­κο­μείο». Εκτεί­νε­ται σε από­στα­ση άνω των 1.800 ετών φωτός και βρί­σκε­ται σε από­στα­ση 170.000 ετών φωτός από τη Γη στο Μεγά­λο Μαγ­γε­λα­νι­κό Νέφος, ένα μικρό γαλα­ξία δορυ­φο­ρι­κό του δικού μας.

- Το μεγα­λύ­τε­ρο κενό σημείο: Το υπερ-κενό του Ηρι­δα­νού: Είναι μια γιγά­ντια περιο­χή άδειου δια­στή­μα­τος, που ανα­κα­λύ­φθη­κε το 2004 από το δορυ­φό­ρο WMAP της NASA. Εκτεί­νε­ται σε έκτα­ση 1,8 δισε­κα­τομ­μυ­ρί­ων ετών φωτός, μια ασύλ­λη­πτα μεγά­λη περιο­χή που περιέρ­γως είναι κενή από άστρα, αέρια, σκό­νη, ακό­μη και σκο­τει­νή ύλη. Κανέ­νας επι­στή­μο­νας δεν έχει ιδέα πώς και για­τί υπάρ­χει ένα κενό τέτοιας κλίμακας.

- Ο μεγα­λύ­τε­ρος γαλα­ξί­ας: IC 1101. Είναι του­λά­χι­στον 50 φορές μεγα­λύ­τε­ρος και με μάζα 2.000 φορές μεγα­λύ­τε­ρη από το δικό μας γαλα­ξία (που έχει έκτα­ση περί­που 100.000 ετών φωτός, ένα­ντι 5,5 εκα­τομ­μυ­ρί­ων ετών φωτός του IC 1101).

- Η μεγα­λύ­τε­ρη μαύ­ρη τρύ­πα: ΤΟΝ 618. Έχει μάζα 66 δισε­κα­τομ­μύ­ρια Ήλιους και βρί­σκε­ται σε από­στα­ση 10,37 δισ. ετών φωτός από τη Γη, στο ενερ­γό κέντρο ενός μακρι­νού γαλα­ξία που εκπέ­μπει τερά­στιες ποσό­τη­τες ακτι­νο­βο­λί­ας (κβά­ζαρ). Στο λεγό­με­νο «τοπι­κό σύμπαν» (σε από­στα­ση 1 δισ. ετών φωτός από το ηλια­κό μας σύστη­μα) η μεγα­λύ­τε­ρη μαύ­ρη τρύ­πα ανα­κα­λύ­φθη­κε πρό­σφα­τα στο κέντρο του γαλα­ξία Holm 15A και έχει μάζα 40 δισ. φορές μεγα­λύ­τε­ρη από του Ήλιου.

- Η μεγα­λύ­τε­ρη γαλα­ξια­κή φυσα­λί­δα: Έχει ύψος 25.000 ετών φωτός, το ένα τέταρ­το του γαλα­ξία μας, από τον οποίο και έχει δημιουρ­γη­θεί. Ανα­κα­λύ­φθη­κε το 2004 από το τηλε­σκό­πιο «Φέρ­μι», φαί­νε­ται μόνο σε ορι­σμέ­να μήκη κύμα­τος ακτι­νο­βο­λί­ας και πιθα­νώς οφεί­λε­ται σε παλαιό­τε­ρη δρα­στη­ριό­τη­τα της κεντρι­κής μαύ­ρης τρύ­πας του γαλα­ξία μας, του Τοξό­τη Α*.

- Το μεγα­λύ­τε­ρο αντι­κεί­με­νο: Το πρω­το­σμή­νος γαλα­ξιών SPT2349-56. Όταν ακό­μη το σύμπαν είχε το ένα δέκα­το της σημε­ρι­νής ηλι­κί­ας του, 14 γαλα­ξί­ες συγκρού­στη­καν και σχη­μά­τι­σαν το μεγα­λύ­τε­ρο γνω­στό δια­στη­μι­κό «αντι­κεί­με­νο» που σχη­μα­τί­στη­κε υπό την επιρ­ροή της βαρύ­τη­τας. Κατα­λαμ­βά­νει χώρο τρι­πλά­σιο του γαλα­ξία μας και κάποια στιγ­μή οι γαλα­ξί­ες του θα συγ­χω­νευ­θούν πλή­ρως σε ένα ενιαίο γαλα­ξία με μάζα δέκα τρι­σε­κα­τομ­μύ­ρια φορές μεγα­λύ­τε­ρη του Ήλιου μας. ‘Αλλοι 50 γαλα­ξί­ες περι­βάλ­λουν το πρω­το­σμή­νος, προσ­δί­δο­ντας του στο μέλ­λον ακό­μη μεγα­λύ­τε­ρες διαστάσεις.

- Το μεγα­λύ­τε­ρος σμή­νος γαλα­ξιών: του Σάπλεϊ. Ανα­κα­λύ­φθη­κε από τον αστρο­νό­μο Harlow Shapley στη δεκα­ε­τία του 1930 και περιέ­χει περισ­σό­τε­ρους από 8.000 γαλα­ξί­ες με συνο­λι­κή μάζα του­λά­χι­στον δέκα εκα­τομ­μύ­ρια δισε­κα­τομ­μύ­ρια φορές μεγα­λύ­τε­ρη σε σχέ­ση με τον Ήλιο μας. Είναι επί­σης η μεγα­λύ­τε­ρη δομή στο λεγό­με­νο «τοπι­κό» σύμπαν μας, σύμ­φω­να με τον Ευρω­παϊ­κό Οργα­νι­σμό Δια­στή­μα­τος (ESA).

- To μεγα­λύ­τε­ρο υπερ­σμή­νος γαλα­ξιών: Λανια­κέα. Σε αυτό ανή­κει και ο δικός μας γαλα­ξί­ας. Εκτεί­νε­ται σε από­στα­ση άνω των 520 εκα­τομ­μυ­ρί­ων ετών φωτός και δεν έχει συγκε­κρι­μέ­να σύνο­ρα, αλλά οι αστρο­νό­μοι εκτι­μούν ότι περιέ­χει περί­που 100.000 γαλα­ξί­ες με συνο­λι­κή μάζα 100 εκα­τομ­μύ­ρια δισε­κα­τομ­μύ­ρια φορές μεγα­λύ­τε­ρη του Ήλιου μας.

- Η μεγα­λύ­τε­ρη ομά­δα κβά­ζαρ: Huge-LQG. Εκτεί­νε­ται σε από­στα­ση τεσ­σά­ρων δισε­κα­τομ­μυ­ρί­ων ετών φωτός και περιέ­χει 73 κβά­ζαρ (υπερ­δρα­στή­ριες και υπερ­φω­τει­νές μαύ­ρες τρύ­πες σε κέντρα γαλα­ξιών) με μάζα ασύλ­λη­πτα μεγα­λύ­τε­ρη του Ήλιου μας (ο αριθ­μός 6,1 επί 18 μηδενικά).

- Η μεγα­λύ­τε­ρη γνω­στή οντό­τη­τα στο σύμπαν: Το Μέγα Τεί­χος Ηρα­κλή-Βορεί­ου Στέμ­μα­τος. Έχει έκτα­ση δέκα δισε­κα­τομ­μυ­ρί­ων ετών φωτός και περιέ­χει δισε­κα­τομ­μύ­ρια γαλα­ξί­ες. Ανα­κα­λύ­φθη­κε το 2013 και πήρε το όνο­μα του, επει­δή βρί­σκε­ται στην κατεύ­θυν­ση των αστε­ρι­σμών του Ηρα­κλή και του Βορεί­ου Στέμ­μα­τος (Corona Borealis), σύμ­φω­να με το Live Science.