Τι κάνει τόσο ιδιαίτερους τους σκύλους; Η αγάπη, απαντάει η επιστήμη

Η ιδέα ότι τα ζώα μπο­ρούν να βιώ­σουν αγά­πη υπήρ­ξε κάπο­τε αδια­νό­η­τη για τους ψυχο­λό­γους που τα μελετούσαν.

Αλλά ένα νέο βιβλίο υπο­στη­ρί­ζει ότι, σε ό,τι αφο­ρά τα ζώα, η λέξη αγά­πη είναι απα­ραί­τη­τη για την κατα­νό­η­ση αυτού που έχει κάνει την σχέ­ση ανά­με­σα στους ανθρώ­πους και στους σκύ­λους μια από τις πιο σημα­ντι­κές μετα­ξύ των ειδών που έχει μέχρι σήμε­ρα παρατηρηθεί.

Ο Κλάιβ Γουάιν, ιδρυ­τής του εργα­στη­ρί­ου κυνο­λο­γί­ας, το οποίο ανή­κει στο τμή­μα Ψυχο­λο­γί­ας του πανε­πι­στη­μί­ου των ΗΠΑ Arizona State, εξη­γεί αυτή τη σχέ­ση στο νέο του βιβλίο με τίτλο “Ο Σκύ­λος Είναι Αγά­πη: Για­τί και Πώς ο Σκύ­λος σας Σας Αγαπάει”.

Ο 59χρονος ψυχο­λό­γος ζώων, ο οποί­ος είναι Βρε­τα­νός, ξεκί­νη­σε να μελε­τά­ει τους σκύ­λους στις αρχές του 2000 και, όπως οι συνά­δελ­φοί του, θεω­ρού­σε ότι με το να τους απο­δί­δου­με σύν­θε­τα συναι­σθή­μα­τα δια­πράτ­του­με την αμαρ­τία του ανθρω­πο­μορ­φι­σμού μέχρι που άλλα­ξε γνώ­μη επη­ρε­α­σμέ­νος από μια σει­ρά απο­δεί­ξε­ων που αυξά­νο­νταν σε τέτοιον βαθ­μό ώστε να μη μπο­ρεί να τις αγνοήσει.

“Πιστεύω ότι έρχε­ται κάποια στιγ­μή που αξί­ζει να αμφι­σβη­τείς την αμφι­βο­λία σου”, είπε ο ίδιος σε συνέ­ντευ­ξή του στο AFP.

Η επι­στή­μη της κυνο­λο­γί­ας έχει γνω­ρί­σει νέα άνθι­ση τις τελευ­ταί­ες δύο δεκα­ε­τί­ες. Στο βιβλίο “Η Ευφυία των Σκύ­λων” του Μπράιαν Χέιρ (που κυκλο­φο­ρεί μόνο στα αγγλι­κά), ο συγ­γρα­φέ­ας έχει εξε­λί­ξει την ιδέα ότι οι σκύ­λοι δια­θέ­τουν μια έμφυ­τη και εξαι­ρε­τι­κή ευφυία.

Ο Γουάιν, ωστό­σο, του χαλά­ει την άπο­ψη υπο­στη­ρί­ζο­ντας ότι οι σκύ­λοι δεν είναι τελι­κά και τόσο έξυπνοι.

Τα περι­στέ­ρια, για παρά­δειγ­μα, μπο­ρούν να ανα­γνω­ρί­σουν δια­φο­ρε­τι­κά είδη αντι­κει­μέ­νων που παρου­σιά­ζο­νται σε δύο δια­στά­σεις. Τα δελ­φί­νια κατα­λα­βαί­νουν τους κανό­νες της γραμ­μα­τι­κής, οι μέλισ­σες χορεύ­ουν για να δεί­ξουν η μια στην άλλη που βρί­σκε­ται η τρο­φή τους…όλα αυτά δεν μπο­ρούν να τα κάνουν οι σκύλοι.

Ακό­μη και οι λύκοι–πρόγονοι των σκύ­λων– γνω­στοί για την αγριό­τη­τά τους και για την έλλει­ψη ενδια­φέ­ρο­ντός τους για τον άνθρω­πο, έχουν δεί­ξει την ικα­νό­τη­τά τους να ακο­λου­θούν το σύν­θη­μα που τους δίνει ο άνθρω­πος, όπως σε μια πρό­σφα­τη σου­η­δι­κή μελέ­τη που τους πέτα­γαν την μπά­λα και την έφερ­ναν πίσω.

Ο Γουάιν προ­τεί­νει την αλλα­γή του μοντέ­λου με τη συγκέ­ντρω­ση διε­πι­στη­μο­νι­κής έρευ­νας με στό­χο να δια­τυ­πω­θεί η αρχή ότι η “υπερ­βο­λι­κή κοι­νω­νι­κό­τη­τα” είναι αυτή που κάνει τους σκύ­λους να ξεχωρίζουν.

Το γονίδιο του συνδρόμου Γουίλιαμς

Μια από τις πιο εντυ­πω­σια­κές εξε­λί­ξεις προ­έρ­χε­ται από έρευ­νες που αφο­ρούν την ωκυ­το­κί­νη, μια ορμό­νη που παρά­γε­ται στον οπί­σθιο λοβό της υπό­φυ­σης, στη βάση του εγκε­φά­λου, και η οποία ευθύ­νε­ται για την σύνα­ψη συναι­σθη­μα­τι­κών δεσμών μετα­ξύ των ανθρώ­πων, αλλά που –σύμ­φω­να με νέα στοιχεία–είναι υπεύ­θυ­νη και για τις σχέ­σεις μετα­ξύ των ειδών, συγκε­κρι­μέ­να μετα­ξύ σκύ­λων και ανθρώπων.

Πρό­σφα­τη έρευ­να υπό τον Τακε­φού­μι Κικου­σούι του πανε­πι­στη­μί­ου Azabu της Ιαπω­νί­ας έδει­ξε ότι τα επί­πε­δα της ορμό­νης αυτής εκτο­ξεύ­ο­νται όταν ο άνθρω­πος και ο σκύ­λος του κοι­τά­ζο­νται κατά­μα­τα, κάτι αντί­στοι­χο με αυτό που συμ­βαί­νει ανά­με­σα στις μαμά­δες και στα μωρά τους.

Στον τομέα της γενε­τι­κής, η γενε­τί­στρια του UCLA Μπρί­τζετ φον­Χολντ έκα­νε μια εντυ­πω­σια­κή ανα­κά­λυ­ψη το 2009: οι σκύ­λοι φέρουν ένα μεταλ­λαγ­μέ­νο γονί­διο, το οποίο και ευθύ­νε­ται για το σύν­δρο­μο Γουί­λιαμς στους ανθρώπους–μια σπά­νια γενε­τι­κή δια­τα­ρα­χή που χαρα­κτη­ρί­ζε­ται από έναν βαθ­μό νοη­τι­κής υστέ­ρη­σης και από υπερ­βο­λι­κή κοινωνικότητα.

“Αυτό που είναι σημα­ντι­κό για τους σκύ­λους, όπως και για τους ανθρώ­πους με σύν­δρο­μο Γουί­λιαμς, είναι μια επι­θυ­μία να συνά­πτουν στε­νές σχέ­σεις, να αγα­πούν και να αγα­πιού­νται”, γρά­φει ο Γουάιν.

Πολ­λά συμπε­ρά­σμα­τα έχουν προ­κύ­ψει μέσα από τεστ συμπεριφοράς–κάποια μάλι­στα επι­νό­η­σης του ίδιου του Γουάιν–που είναι εύκο­λα να ανα­πα­ρα­χθούν στο σπί­τι με τη βοή­θεια της προ­σφο­ράς λιχου­διών επιβράβευσης.

Σε ένα από αυτά οι ερευ­νη­τές χρη­σι­μο­ποί­η­σαν ένα σκοι­νί για να ανοί­ξουν την μπρο­στι­νή πόρ­τα του σπι­τιού ενός σκύ­λου και να του βάλουν ένα πια­τά­κι με φαγη­τό σε ίση από­στα­ση από τον ιδιο­κτή­τη του και δια­πί­στω­σαν ότι τα περισ­σό­τε­ρα ζώα πήγαι­ναν πρώ­τα στο αφε­ντι­κό τους.

Η απει­κό­νι­ση με μαγνη­τι­κή τομο­γρα­φία έχει δεί­ξει εξάλ­λου ότι οι εγκέ­φα­λοι των σκύ­λων αντα­πο­κρί­νο­νται στους επαί­νους το ίδιο ή και περισ­σό­τε­ρο σε σχέ­ση με το φαγητό.

Αλλά παρό­τι οι σκύ­λοι έχουν μια έμφυ­τη προ­διά­θε­ση για τρυ­φε­ρό­τη­τα, αυτή πρέ­πει να καλ­λιερ­γη­θεί από την αρχή της ζωής τους για να εκφραστεί.