Υπεγράφη το μεσημέρι στην Τρίπολη το προαναγγελθέν Μνημόνιο Κατανόηση μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης ‑με την πλευρά του προσωρινού πρωθυπουργού Αμπντουλχαμίντ Ντμπέιμπα- σύμφωνα με το οποίο τουρκικές εταιρείες θα μπορούν να πραγματοποιήσουν έρευνες στην ΑΟΖ της Λιβύης, η οποία καθορίστηκε με το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019. Ουσιαστικά η Τουρκία ανακοινώνει για πρώτη φορά έρευνες δυτικά του 28ου μεσημβρινού στην Ανατολική Μεσόγειο στη βάση ενός παράνομου μνημονίου.
Τη νομιμότητα της συμφωνίας αμφισβητούν Ελλάδα και Αίγυπτος , όπως δήλωσε ο υπουργός εξωτερικών Νίκος Δένδιας. Η Αθήνα θυμίζει τη συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου και διαμηνύει πως κανείς δεν μπορεί να επικαλείται το παράνομο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο του 2019.
Η συμφωνία υπεγράφη κατά την επίσημη επίσκεψη που πραγματοποίησε σήμερα υψηλόβαθμη τουρκική αντιπροσωπεία «κατόπιν εντολής του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν», σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών. Τη σχετική ανακοίνωση έκανε ο ίδιος ο Τούρκος ΥΠΕΞ στο Twitter του.
«Συζητήσαμε τα βήματα προς μια πολιτική λύση και τις σχέσεις μας με τον Πρωθυπουργό Ντιμπέιμπα. Υπογράψαμε Μνημόνια Συναντίληψης στους τομείς των Υδρογονανθράκων και του Πρωτοκόλλου» γνωστοποίησε ο Τούρκος ΥΠΕΞ.
Στην συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με την υπουργό Εξωτερικών της Λιβύης, Νέκλα Μανγκούς, ο Τσαβούσογλου είπε ότι «η συμφωνία για τους υδρογονάνθρακες που μόλις υπογράψαμε στοχεύει στη συνεργασία με τουρκικές εταιρείες και λιβυκές εταιρείες, για την εξερεύνηση και γεώτρηση, με μια αμοιβαία συνεργασία τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα».
Ερωτηθείς για μια πιθανή αντίδραση από την Ελλάδα και τη Γαλλία μετά την υπογραφή των τελευταίων συμφωνιών, ο Τσαβούσογλου είπε ότι τρίτες χώρες δεν έχουν δικαίωμα να παρεμβαίνουν σε συμφωνίες που έχουν υπογραφεί μεταξύ δύο κυρίαρχων κρατών.
«Αυτά τα μνημόνια είναι ζήτημα μεταξύ δύο κυρίαρχων χωρών, είναι ωφέλιμα και για τις δύο, και άλλες χώρες δεν έχουν δικαίωμα να ανακατεύονται σε αυτά τα θέματα», είπε, λέγοντας χαρακτηριστικά «δεν έχει σημασία τι σκέφτονται».
Η Λίβυα ΥΠΕΞ, από την πλευρά της, χαιρέτισε την «πολύ σημαντική» συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα, λέγοντας ότι εξυπηρετεί «τα συμφέροντα και των δύο χωρών» και είναι πιθανό να συμβάλλει μακροπρόθεσμα στην άμβλυνση των ελλείψεων φυσικού αερίου που προκλήθηκαν από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Απορρίπτει τη συμφωνία το κοινοβούλιο της Λιβύης
Την ίδια ώρα ωστόσο, ο λιβυκός ιστότοπος «The Libya Update», ανέφερε με ανάρτησή του στο Twitter ότι «το Λιβυκό κοινοβούλιο απορρίπτει τη συμφωνία για τους υδρογονάνθρακες που υπογράφηκε σήμερα ανάμεσα στην Τουρκία και την κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας».
Με δεύτερη ανάρτηση, υποστηρίζει ότι η συμφωνία αυτή απορρίπτεται από το κοινοβούλιο ως «παράνομη», καθώς δεν διαθέτει την έγκριση του λιβυκού νομοθετικού σώματος, δηλαδή του Κοινοβουλίου.
Σύμφωνα με νεότερη ενημέρωση, ο πρόεδρος του κοινοβουλίου της Λιβύης, Αγκίλα Σάλεχ, χαρακτηρίζει την συμφωνία για τους υδρογονάνθρακες με την Τουρκία «παράνομη», καθώς λέει ότι η κυβέρνηση Ντμπεϊμπά, «της οποίας η θητεία έχει λήξει, δεν είναι εξουσιοδοτημένη να κλείνει διεθνείς συμφωνίες».
Να σημειωθεί, μάλιστα, ότι το Λιβυκό Κοινοβούλιο αναφέρει πως η συμφωνία που υπεγράφη με την Τουρκία αποστερεί την ανατολική περιοχή της Κυρηναϊκής από τα δικαιώματά της στους υδρογονάνθρακες.
Υπενθυμίζεται ότι η Λιβύη εξακολουθεί να σπαράσσεται από την εμφύλια σύγκρουση που προκλήθηκε από την ανατροπή Καντάφι, μετά την ιμπεριαλιστική επέμβαση του 2011. Τον περασμένο Φλεβάρη, το κοινοβούλιο, που έχει έδρα στο Τομπρούκ, ήρε την εμπιστοσύνη του στην Κυβέρνηση Εθνική Ενότητας υπό τον πρωθυπουργό Ντμπεϊμπά και διόρισε πρωθυπουργό τον Φ. Μπασάγα. Ωστόσο ο Ντμπεϊμπά αρνείται να παραδώσει την εξουσία στον Μπασάγα, ισχυριζόμενος ότι θα το κάνει μόνο μετά τη διεξαγωγή εκλογών.
Τι περιλαμβάνει το μνημόνιο
Το μνημόνιο περιλαμβάνει τα ακόλουθα σημεία, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στον ιστοχώρο The Libyan News Observatory:
–Συνεργασία σε έργα ανάπτυξης και χρήσης πόρων υδρογονανθράκων (φυσικού αερίου και πετρελαίου).
–Τα έργα αυτά θα μπορούν να αφορούν σε εξερεύνηση, παραγωγή, μεταφορά, διύλιση, διανομή και εμπορία υδρογονανθράκων.
–Παραγωγή και εμπόριο πετρελαίου, φυσικού αερίου, πετροχημικών και προϊόντων διύλισης πετρελαίου.
–Διασφάλιση της εξερεύνησης, ανάπτυξης και αύξησης της παραγωγής υδρογονανθράκων και από τις δύο πλευρές.
–Τα δύο μέρη συμφωνούν να διασφαλίσουν την υλοποίηση ολοκληρωμένων έργων για την ενίσχυση της εξερεύνησης χερσαίων και θαλάσσιων πόρων.
–Τα έργα περιλαμβάνουν ανάπτυξη και παραγωγή.
–Το Libyan Foundation προσκαλεί την Turkish Petroleum Corporation και τους εταίρους της να συμμετάσχουν σε χερσαία και θαλάσσια έργα στη Λιβύη.
–Η Λιβύη εγγυάται τη σύναψη συμφωνιών και συμβάσεων με την Turkish Petroleum Corporation για την εκτέλεση εργασιών πετρελαίου.
–Τα δύο μέρη ενθαρρύνουν την Libyan Oil Corporation και την Turkish Petroleum Pipeline Corporation να δημιουργήσουν κοινές συνεργασίες στον τομέα των υδρογονανθράκων.
–Τα δύο μέρη συνάπτουν συνεργασίες και υποστηρίζουν τη χρήση σκαφών έρευνας και γεώτρησης που χρησιμοποιούνται από την Turkish Pipeline Corporation και τους εταίρους της για την εξερεύνηση, ανάπτυξη και παραγωγή σημερινών και μελλοντικών χερσαίων και υπεράκτιων πόρων υδρογονανθράκων στη Λιβύη.
–Τα δύο μέρη συμφωνούν να συνεργαστούν για την ανάπτυξη και λειτουργία υφιστάμενων ή πρόσθετων συστημάτων αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Λιβύη.
–Τα μέρη πρέπει να υποστηρίξουν την υλοποίηση έργων από την Turkish Pipeline Corporation και τους εταίρους της.
–Αυτό το Μνημόνιο Συνεννόησης μπορεί να τερματιστεί από οποιοδήποτε μέρος ανά πάσα στιγμή, με περίοδο γραπτής προειδοποίησης 3 μηνών.
–Η λήξη του παρόντος Μνημονίου Συνεννόησης δεν επηρεάζει τις δραστηριότητες και τα έργα που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη ή υλοποιούνται.
–Το υπόμνημα είναι γραμμένο στα τουρκικά, αραβικά και αγγλικά και όλα τα κείμενα θεωρούνται εξίσου αυθεντικά.
–Σε περίπτωση οποιασδήποτε διαφοράς στην ερμηνεία, υπερισχύει το αγγλικό κείμενο.
Αλήθειες και ψέματα για το λιμό στην Ουκρανία, Νίκος Μόττας