Το Κομμουνιστικό Κίνημα στην Ισπανία 2ο (1954–2010)

Στο προη­γού­με­νο σημεί­ω­μα στα­μα­τή­σα­με στο 1954, όταν πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε το 5^ο Συνέ­δριο του PCE, στο οποίο καθιε­ρώ­θη­κε η νέα στρα­τη­γι­κή και τακτι­κή, βασι­σμέ­νες στη θεω­ρία των στα­δί­ων.
Το πρώ­το με τη δημιουρ­γία ενός ευρύ­τε­ρου μετώ­που κατά της δικτα­το­ρί­ας με σχη­μα­τι­σμό (προ­σω­ρι­νής) κυβέρ­νη­σης «εθνι­κής σωτη­ρί­ας» που «θα απο­κα­θι­στού­σε τις δημο­κρα­τι­κές ελευ­θε­ρί­ες, με γενι­κή πολι­τι­κή αμνη­στεία και επεί­γο­ντα μέτρα για τη βελ­τί­ω­ση των συν­θη­κών δια­βί­ω­σης του πλη­θυ­σμού».
Στη συνέ­χεια εκλο­γές για «να ανα­πτυ­χθεί η δημο­κρα­τία» και μετά –για το 2^ο στά­διο (έτσι κι αλλιώς θολό) «βλέ­που­με» …

Τον Ιού­νιο του 1956, το PCE σχε­δί­α­σε την πολι­τι­κή της «Εθνι­κής Συμ­φι­λί­ω­σης» με την οποία προ­σχώ­ρη­σε επί­σης το PSUC των Κατα­λω­νών (Partido Socialista Unificado de Cataluña).
Παράλ­λη­λα εκεί­νη την επο­χή, οι φοι­τη­τές βρί­σκο­νταν στο φόρ­τε τους, με τη φοι­τη­τι­κή ένω­ση SEU (Sindicato Español Universitario, που δημιουρ­γή­θη­κε το 1930, από τη φάλαγ­γα — Falange Española υπό την ηγε­σία του José Antonio Primo de Rivera) να επη­ρε­ά­ζε­ται από αστι­κά δημο­κρα­τι­κά κινή­μα­τα, μερι­κά από τα μέλη των οποί­ων προ­έρ­χο­νταν από δυσα­ρε­στη­μέ­νους τομείς της δεξιάς, ακό­μη και από τους φαλαγγίτες.
Ο αγώ­νας του PCE όλο και περισ­σό­τε­ρα ταυ­τι­ζό­ταν με τον «αγώ­να για δημο­κρα­τι­κές ελευ­θε­ρί­ες», κάνο­ντας σχε­δόν στρα­τη­γι­κό το στό­χο «συμ­μα­χί­ας όλων των δημο­κρα­τι­κών δυνά­με­ων για να ξεπε­ρα­στούν οι πλη­γές του εμφυ­λί­ου πολέ­μου και της μετα­πο­λε­μι­κής περιό­δου» με επί­ση­μη δια­κή­ρυ­ξη «Για την εθνι­κή συμ­φι­λί­ω­ση και δημο­κρα­τι­κή — ειρη­νι­κή επί­λυ­ση του ισπα­νι­κού προ­βλή­μα­τος» (Ιού­νιος 1956)

«… Το Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα αντι­προ­σω­πεύ­ει αναμ­φί­βο­λα το μέρος του λαού που υπέ­στη τα πάν­δει­να τα τελευ­ταία είκο­σι χρό­νια: η εργα­τι­κή τάξη, η εργα­τι­κή τάξη, οι φτω­χοί αγρό­τες, η προ­ο­δευ­τι­κή διανόηση. 
Κανείς δεν δέχτη­κε μεγα­λύ­τε­ρη επί­θε­ση από εμάς. Κατα­νο­ού­με ότι η μέγι­στη δικαιο­σύ­νη για όλους εκεί­νους που κυνη­γή­θη­καν και υπέ­φε­ραν από την έλλει­ψη ελευ­θε­ρί­ας συνί­στα­ται ακρι­βώς στην εγκα­θί­δρυ­ση της ελευ­θε­ρί­ας στην Ισπανία.
Μια πολι­τι­κή αντεκ­δί­κη­σης δεν θα βοη­θού­σε την Ισπα­νία να βγει από την κατά­στα­ση αυτή.
Αυτό που χρειά­ζε­ται η χώρα αυτήν τη στιγ­μή είναι η πολι­τι­κή ομό­νοιας και ειρή­νης, η συμ­φι­λί­ω­ση των παι­διών της, η ελευ­θε­ρία.
…»

Στο μετα­ξύ το καθε­στώς του Φράν­κο κέρ­δι­ζε συνε­χώς σε διπλω­μα­τι­κό επί­πε­δο ‑το 1955 με στή­ρι­ξη και αβά­ντα των ΗΠΑ, έγι­νε μέλος του ΟΗΕ.
Ο αγώ­νας από την παρα­νο­μία πρέ­πει να συνε­χι­στεί, καθώς το καθε­στώς αισθά­νε­ται ενι­σχυ­μέ­νο και εντεί­νει την καταστολή.
Το 1957, το PCE προ­ώ­θη­σε το κίνη­μα υπέρ της Αμνη­στί­ας και συμ­με­τεί­χε στα μποϊ­κο­τάζ που έλα­βαν χώρα στη Μαδρί­τη και τη Βαρ­κε­λώ­νη και υπήρ­ξε καθο­δη­γη­τής στους αγώ­νες των εργα­τών που έλα­βαν χώρα στη Σεβίλ­λη, το Alcoy, το Valladolid και ιδιαί­τε­ρα σε εκεί­νους των ανθρα­κω­ρύ­χων της Asturias το Μάρ­τη του 1958.
Υπήρ­ξε ψυχή και καθο­δη­γη­τής της εθνι­κής απερ­γί­ας της 18ης Ιού­νη 1959.

Ηγε­σία Santiago Carrillo (Σαντιά­γο Καρ­ρί­γιο)

Τον Ιανουά­ριο του 1960, πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε  στην Πρά­γα το VI Συνέ­δριο του PCE, το οποίο εξέ­λε­ξε τον Σαντιά­γο Καρ­ρί­γιο γενι­κό γραμ­μα­τέα και την Dolores Ibárruri στην προ­ε­δρία του Κόμματος.
Εν μέσω της οικο­νο­μι­κής κρί­σης, με τον πραγ­μα­τι­κό μισθό των εργα­ζο­μέ­νων να κατρα­κυ­λά­ει πάνω από 40% με κατάρ­γη­ση υπε­ρω­ριών, πριμ και μπό­νους, το Κόμ­μα αξιο­ποί­η­σε την καθο­λι­κή αντί­δρα­ση του λαού στον Φράν­κο δημιουρ­γώ­ντας τις Εργα­τι­κές Επι­τρο­πές (Comisiones Obreras ‑CCOO).
Η ένω­ση CCOO δεν δημιουρ­γή­θη­κε εγκε­φα­λι­κά από το PCE, αλλά στη βάση από εργα­ζό­με­νους που είχαν δημιουρ­γή­σει απερ­για­κές επι­τρο­πές κλπ.
Οι απο­λύ­σεις γίνο­νται πλέ­ον ολο­έ­να και συχνό­τε­ρες, η ανερ­γία εκτι­νάσ­σε­ται και η κρί­ση αγκα­λιά­ζει μικρο­με­σαί­ους και το εμπό­ριο λόγω πτώ­σης της αγο­ρα­στι­κής δύνα­μης της λαϊ­κής οικογένειας

Μετα­ξύ 1961 και 1964 συνε­λή­φθη­σαν πάνω από 1.500 κομ­μου­νι­στές, μετα­ξύ αυτών ‑το 1962, ο Julián Grimau, μέλος της Κεντρι­κής Επι­τρο­πής του PCE, από παρα­κρα­τι­κούς του Φράν­κο που αφού βασα­νί­στη­κε απάν­θρω­πα και, ένα χρό­νο αργό­τε­ρα κατα­δι­κά­στη­κε σε θάνα­το, γεγο­νός που προ­κά­λε­σε μεγά­λη διε­θνή αντί­δρα­ση δια­μαρ­τυ­ρί­ας, με μαζι­κές δια­δη­λώ­σεις σ’ Ευρώ­πη και Λατι­νι­κή Αμε­ρι­κή, που όμως δεν μπό­ρε­σε να τον σώσει: εκτε­λέ­στη­κε την αυγή της 20ής Απρί­λη 1963.

Παρόλ’ αυτά το Κόμ­μα, σε κοι­νό μέτω­πο με τους Ιτα­λούς του PCI ‑Ιτα­λι­κού Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος, το PCE ανα­ζη­τά το «δικό του αυτό­νο­μο μονο­πά­τι», τον «ισπα­νι­κό δρό­μο» ‑σε αντι-ΚΚΣΕ κατεύ­θυν­ση ξεκι­νώ­ντας θεω­ρη­τι­κές επε­ξερ­γα­σί­ες  στρα­τη­γι­κής του «δημο­κρα­τι­κού σοσια­λι­σμού» και του ευρωκομμουνισμού.

Κατά τη διάρ­κεια της εσω­κομ­μα­τι­κής δια­πά­λης εκδιώ­χτη­καν από το Κόμ­μα με συνο­πτι­κές δια­δι­κα­σί­ες το 1964 οι Fernando Claudín και Jorge Semprún, ενώ ένα κομ­μά­τι ενά­ντια στην πολι­τι­κή της εθνι­κής συμ­φι­λί­ω­σης και ευρω­κομ­μου­νι­σμού, δημιούρ­γη­σε το Partido Comunista de España (marxista-leninista), με κάποια επιρ­ροή εκεί­να τα χρό­νια και που στη συνέ­χεια εκφυ­λί­στη­κε σε αρι­στε­ρί­στι­κο περι­θω­ρια­κό γκρου­πού­σκου­λο (σαν τα δικά «ΜΛ»)

Στα μέσα του 1965, πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε το VII Συνέ­δριο του PCE, όπου –με τον Φράν­κο να λύνει και να δένει ξεκί­νη­σαν οι επε­ξερ­γα­σί­ες για «μετά­βα­ση προς τον σοσια­λι­σμό μέσω μιας ειρη­νι­κής, κοι­νο­βου­λευ­τι­κής πορεί­ας» … «προ­σα­μο­σμέ­νης στα ειδι­κά χαρα­κτη­ρι­στι­κά της Ισπανίας»

Μετά την κατα­δί­κη της σοβιε­τι­κής επέμ­βα­σης στην Τσε­χο­σλο­βα­κία το 1968, μια ακό­μη διά­σπα­ση θα δημιουρ­γή­σει το el Partido Comunista de España (Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα της Ισπα­νί­ας –που ολο­κλη­ρώ­θη­κε  στα VIII-IX συνέδρια).

Μετά το VIII συνέ­δριο (1972), ο Enrique Líster  ίδρυ­σε το Partido Comunista Obrero Español (Ισπα­νι­κό Κομ­μου­νι­στι­κό Εργα­τι­κό Κόμ­μα), οπό­τε ένα ακό­μη κομ­μά­τι δια­χω­ρί­ζε­ται από το PCE.

Η νέα πολι­τι­κή του Carrillo συντο­νί­ζε­ταιι στο Παρί­σι με άλλα κόμ­μα­τα και ανε­ξάρ­τη­τες προ­σω­πι­κό­τη­τες της Junta Democrática de España στις 30 Ιου­λί­ου 1974, (οργά­νω­ση που προ­σπά­θη­σε να σχη­μα­τί­σει έναν συνα­σπι­σμό πολι­τι­κών, συν­δι­κα­λι­στι­κών και κοι­νω­νι­κών δυνά­με­ων ενά­ντια στη δικτα­το­ρία του Φράν­κο, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νου του ΚΚ Ισπα­νί­ας και ανε­ξάρ­τη­τες προ­σω­πι­κό­τη­τες των αστών όπως ο Juan De Borbón, με επι­κε­φα­λής τον Rafael Calvo Serer) και αργό­τε­ρα στο Δημο­κρα­τι­κό Συντο­νι­στι­κό (Coordinación Democrática η λεγό­με­νη “platajunta”), ένω­ση μετα­ξύ της Junta και της Plataforma de Convergencia (πλατ­φόρ­μας σύγκλι­σης) που χρη­μα­το­δο­τεί­το από το PSOE (το «Ισπα­νι­κό Σοσια­λι­στι­κό Εργα­τι­κό Κόμ­μα», ένα σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κό κόμ­μα νόμι­μο επί Φράνκο).

Μετα­ξύ 1967 και 1976 το Ανώ­τα­το Δικα­στή­ριο εξα­πο­λύ­ει νέο κυνη­γη­τό, κατα­δι­κά­ζο­ντας πλή­θος πολι­τι­κών αντι­πά­λων του, 36% από το PCE και 25% από τις Εργα­τι­κές Επι­τρο­πές CCOO.
Το 1973 πραγ­μα­το­ποιεί­ται η δίκη 1001», στην οποία κρί­νε­ται η ηγε­σία του CCOO, που κατα­δι­κά­ζε­ται για τους δεσμούς της με το PCE.

Η συνδιάσκεψη του ανατολικού Βερολίνου και ο ευρωκομμουνιστικός αναθεωρητισμός

Σε αυτή την προ­ο­πτι­κή, το 1975, το Ιτα­λι­κό Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα και το Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα Ισπα­νί­ας προ­έ­βη­σαν σε κοι­νή ανα­κοί­νω­ση σχε­τι­κά με το μοντέ­λο μετά­βα­σης στο σοσια­λι­σμό με «ειρή­νη και ελευ­θε­ρία».
Αυτά ήταν τα προ­λε­γό­με­να της Συν­διά­σκε­ψης των Κομ­μου­νι­στι­κών και Εργα­τι­κών Κομ­μά­των της Ευρώ­πης που πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε στο Ανα­το­λι­κό Βερο­λί­νο στις 29–30 Ιού­νη του 1976, της οποί­ας τα απο­τε­λέ­σμα­τα είχαν παγκό­σμια απήχηση.
Τα κομ­μου­νι­στι­κά κόμ­μα­τα Ιτα­λί­ας, Γαλ­λί­ας και Ισπα­νί­ας που στη­ρί­ζο­νταν σε μεγα­λύ­τε­ρο ή μικρό­τε­ρο βαθ­μό από την παρέμ­βα­ση ορι­σμέ­νων κομ­μά­των εξου­σί­ας ‑όπως το γιου­γκο­σλα­βι­κό- παρου­σί­α­σαν ανοι­χτά σε ενιαίο μέτω­πο την ευρω­κομ­μου­νι­στι­κή πλατ­φόρ­μα.

Το Ιτα­λι­κό Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα υπο­στή­ρι­ζε ανοι­χτά το δια­με­λι­σμό του διε­θνούς κομ­μου­νι­στι­κού κινή­μα­τος, λέγο­ντας σχε­τι­κά με τη Συν­διά­σκε­ψη του Βερολίνου:
«…σε αυτή επι­βε­βαιώ­θη­καν σθε­να­ρά οι αρχές της αυτο­νο­μί­ας που σήμε­ρα καθο­ρί­ζουν τις σχέ­σεις συνερ­γα­σί­ας ανά­με­σα στα κομ­μου­νι­στι­κά κόμ­μα­τα […] Η επι­τυ­χία αυτής της πολι­τι­κής ειρή­νης και συνύ­παρ­ξης στην Ευρώ­πη απο­τε­λεί προ­ϋ­πό­θε­ση για δημο­κρα­τι­κή και ειρη­νι­κή πορεία του λαού της Ιτα­λί­ας για μετα­σχη­μα­τι­σμούς σοσια­λι­στι­κού τύπου σε βάθος» (Εφη­με­ρί­δα «L’ Unitá» (πολι­τι­κό όργα­νο του Ιτα­λι­κού Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος), 4 Ιού­λη 1976).

Ο Ενρί­κο Μπερ­λιν­γκου­έρ δήλωνε:
«…η Συν­διά­σκε­ψή μας δεν είναι συν­διά­σκε­ψη μιας διε­θνούς κομ­μου­νι­στι­κής οργά­νω­σης, που δεν υπάρ­χει και δεν μπο­ρεί να υπάρ­ξει σε οποια­δή­πο­τε μορ­φή, ούτε σε διε­θνές επί­πε­δο ούτε σε ευρω­παϊ­κό…».

Από πλευ­ράς του το Γαλ­λι­κό Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα συνέ­χι­ζε να υπο­στη­ρί­ζει τη λεγό­με­νη δημο­κρα­τι­κή οδό και τις εθνι­κές ιδιαιτερότητες:
«…το κόμ­μα μας έθε­σε στη Συν­διά­σκε­ψη τις κεντρι­κές ιδέ­ες του 22ου Συνε­δρί­ου και συγκε­κρι­μέ­να το , που λαμ­βά­νει υπό­ψη τις εθνι­κές ιδιαι­τε­ρό­τη­τες της Γαλ­λί­ας και στον οποίο καλεί τους εργά­τες, το λαό μας»( Εφη­με­ρί­δα «L’ Humanité» (πολι­τι­κό όργα­νο του Γαλ­λι­κού Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος), 8 Ιού­λη 1976).

Μετά την Ολο­μέ­λεια της Κεντρι­κής Επι­τρο­πής, που πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε στη Ρώμη στις 28–29 Ιού­λη του 1976, το Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα Ισπα­νί­ας έδω­σε σε συνέ­ντευ­ξη τύπου μια πλή­ρη έκθε­ση των ανα­θε­ω­ρη­τι­κών αυτών απόψεων:
«Οι συν­θή­κες που βιώ­νουν τα διά­φο­ρα κομ­μου­νι­στι­κά κόμ­μα­τα, τα χαρα­κτη­ρι­στι­κά τους, η ίδια η ιστο­ρία του κάθε κόμ­μα­τος και του λαού του, δια­φέ­ρουν σε τέτοιο βαθ­μό ώστε αυτή η δια­φο­ρε­τι­κό­τη­τα να απο­τε­λεί το καθο­ρι­στι­κό στοι­χείο που χαρα­κτη­ρί­ζει τις αμοι­βαί­ες σχέ­σεις […] Αυτή η δια­φο­ρε­τι­κό­τη­τα στις κατα­στά­σεις περιο­ρί­ζει τα θέμα­τα στα οποία μπο­ρεί να υπάρ­ξει ενιαίο κρι­τή­ριο, όπως έχει δια­πι­στω­θεί στη διάρ­κεια αυτών των δύο χρό­νων προετοιμασίας.
Υπάρ­χει όμως κάτι πιο βαθύ. Αυτή η δια­φο­ρε­τι­κό­τη­τα των κατα­στά­σε­ων προ­έρ­χε­ται λογι­κά από βαθιά δια­φο­ρε­τι­κές αντι­λή­ψεις, κυρί­ως σε μια σει­ρά σημα­ντι­κά θέμα­τα όσον αφο­ρά την αντί­λη­ψη για το σοσια­λι­σμό, πολ­λά σύγ­χρο­να προ­βλή­μα­τα, πολ­λά ιδε­ο­λο­γι­κά ζητή­μα­τα, την πολι­τι­κή δημο­κρα­τία […] Επί­σης, στο Βερο­λί­νο κατέ­στη σαφές ότι στην Ευρώ­πη υπάρ­χει μια ομά­δα κομ­μου­νι­στι­κών κομ­μά­των που η πολι­τι­κή τους γραμ­μή, οι ανα­λύ­σεις τους, η αντί­λη­ψή τους για το σοσια­λι­σμό συμπί­πτουν σε μεγά­λο βαθ­μό […] Αυτά τα κόμ­μα­τα παλεύ­ουν για το δημο­κρα­τι­κό δρό­μο προς το σοσια­λι­σμό και για ένα σοσια­λι­σμό με δημο­κρα­τία, με πλή­ρη άσκη­ση των ατο­μι­κών δικαιω­μά­των, με πολυ­κομ­μα­τι­σμό, με σεβα­σμό στην εναλ­λα­γή στην εξου­σία σύμ­φω­να με τη βού­λη­ση του λαού μέσω της καθο­λι­κής ψηφο­φο­ρί­ας. Το σύνο­λο αυτών των κομ­μά­των αγω­νί­ζο­νται για ένα σοσια­λι­σμό όπου θα υπάρ­χει από­λυ­τος σεβα­σμός της ελευ­θε­ρί­ας της συνεί­δη­σης και των θρη­σκευ­τι­κών πρα­κτι­κών, της ελευ­θε­ρί­ας της έκφρα­σης, του συνέρ­χε­σθαι, της επι­στη­μο­νι­κής, λογο­τε­χνι­κής και καλ­λι­τε­χνι­κής ελευ­θε­ρί­ας, του δικαιώ­μα­τος στην απερ­γία, για ένα σοσια­λι­σμό όπου το Κρά­τος δε θα έχει επί­ση­μη ιδε­ο­λο­γία»( «Η Ευρώ­πη και οι κομ­μου­νι­στές», εκδ. «Progreso», 1977, σελ. 294–297).

Ο «ευρω­κομ­μου­νι­σμός» εκδη­λώ­θη­κε ανοι­χτά ως δεξιό ανα­θε­ω­ρη­τι­κό ρεύ­μα, υιο­θε­τώ­ντας πλή­ρως δόγ­μα­τα του ιμπε­ρια­λι­σμού γύρω από τις πιο ποι­κί­λες πολι­τι­κές πτυ­χές: δημο­κρα­τία, ελευ­θε­ρί­ες, θρη­σκεία κλπ.
Στο πλαί­σιο της υπε­ρά­σπι­σης των πολι­τι­κών ελευ­θε­ριών και της αστι­κής δημο­κρα­τί­ας, ιδιαί­τε­ρα του πολυ­κομ­μα­τι­σμού και της καθο­λι­κής ψηφο­φο­ρί­ας, έθα­ψαν την πάλη των τάξε­ων και αρνή­θη­καν το ρόλο της ταξι­κής πλευ­ράς και κυριαρ­χί­ας του Κρά­τους.
Ασκη­σαν διαρ­κή και διευ­ρυ­νό­με­νη επι­θε­τι­κή πολι­τι­κή στις σοσια­λι­στι­κές χώρες, προ­σπά­θη­σαν να δυνα­μι­τί­σουν με όλα τα μέσα που είχαν στη διά­θε­σή τους το συντο­νι­σμό και την ανά­πτυ­ξη του διε­θνούς κομ­μου­νι­στι­κού κινή­μα­τος και μετα­τρά­πη­καν ‑στο όνο­μα των εθνι­κών ιδιαι­τε­ρο­τή­των και του δημο­κρα­τι­κού σοσια­λι­σμού- σε εκφρα­στές της αντι­κομ­μου­νι­στι­κής στρα­τη­γι­κής των ιμπε­ρια­λι­στι­κών δυνάμεων.
Στην πάλη τους ενά­ντια στον μαρ­ξι­σμό-λενι­νι­σμό ανα­βί­ω­σαν τη θέση του Κάου­τσκι ότι «η αντί­θε­ση ανά­με­σα στις δύο σοσια­λι­στι­κές κατευ­θύν­σεις» (δηλα­δή, τους μπολ­σε­βί­κους και τους μη μπολ­σε­βί­κους) είναι «η αντί­θε­ση ανά­με­σα σε δυο ριζι­κά δια­φο­ρε­τι­κές μεθό­δους: τη δημο­κρα­τι­κή και τη δικτα­το­ρι­κή»( Β. Ι. Λένιν: «Η προ­λε­τα­ρια­κή επα­νά­στα­ση και ο απο­στά­της Κάου­τσκι», εκδ. «Σύγ­χρο­νη Επο­χή», σελ. 11) και, όπως αυτός, προ­σπά­θη­σαν να μετα­τρέ­ψουν ξανά το Μαρξ σε κοι­νό φιλε­λεύ­θε­ρο.
Επι­τέ­θη­καν με μανία στο λενι­νι­στι­κό συλ­λο­γι­σμό ότι μαρ­ξι­στής είναι μόνο εκεί­νος που επε­κτεί­νει την ανα­γνώ­ρι­ση της πάλης των τάξε­ων ως την ανα­γνώ­ρι­ση της δικτα­το­ρί­ας του προ­λε­τα­ριά­του και ότι το πρό­βλη­μα της δικτα­το­ρί­ας του προ­λε­τα­ριά­του είναι το πρό­βλη­μα της στά­σης του προ­λε­τα­ρια­κού κρά­τους απέ­να­ντι στο αστι­κό κρά­τος, της προ­λε­τα­ρια­κής δημο­κρα­τί­ας απέ­να­ντι στην αστι­κή δημοκρατία.

Ως ανα­θε­ω­ρη­τι­κό ρεύ­μα ο «ευρω­κομ­μου­νι­σμός» εμφα­νί­στη­κε ως συνέ­χεια της ιδε­ο­λο­γι­κής πάλης της αστι­κής τάξης ενά­ντια στις επα­να­στα­τι­κές ιδέ­ες, στη βάση της επί­ση­μης ανα­γνώ­ρι­σης του μαρ­ξι­σμού και όπως έκα­ναν και με τον Κάου­τσκι σχε­τι­κά με τη θεω­ρία του Κρά­τους, επα­νέ­φε­ραν για την κατα­πο­λέ­μη­σή τους τον ίδιο τον Μπερν­στάιν, υψώ­νο­ντας ξανά τη σημαία ότι «ο τελι­κός σκο­πός δεν είναι τίπο­τα, η κίνη­ση είναι το παν», ότι δηλα­δή «η σοσια­λι­στι­κή επα­νά­στα­ση δεν είναι τίπο­τα, οι μεταρ­ρυθ­μί­σεις είναι τα πάντα».
Έτσι έβα­λαν φρέ­νο σε κάθε επα­να­στα­τι­κή από­πει­ρα στο όνο­μα μια πλα­τιάς συμ­μα­χί­ας με σοσιαλ­δη­μο­κρά­τες και χρι­στια­νο­δη­μο­κρά­τες που θα κέρ­δι­ζε την κοι­νο­βου­λευ­τι­κή πλειο­ψη­φία, ώστε μέσα από μεταρ­ρυθ­μί­σεις, κάποια μέρα, θα έφτα­νε στο σοσια­λι­σμό, χρη­σι­μο­ποιώ­ντας ως όπλο το μηχα­νι­σμό του αστι­κού κρά­τους, ακό­μα και σε συμ­μα­χία με την ίδια την εθνι­κή αστι­κή τάξη στο πλαί­σιο ενός αντι­μο­νο­πω­λια­κού μετώ­που.
Και καθώς δε θα μπο­ρού­σε να γίνει δια­φο­ρε­τι­κά, λαμ­βά­νο­ντας υπό­ψη την οργα­νι­κή σχέ­ση που σύμ­φω­να με τα λόγια του Λένιν, υπάρ­χει ανά­με­σα στα οργα­νω­τι­κά ζητή­μα­τα και στις προ­γραμ­μα­τι­κές αντι­λή­ψεις του ανα­θε­ω­ρη­τι­σμού, στην πολι­τι­κή και στην τακτι­κή του, προ­σπά­θη­σαν να κατα­στρέ­ψουν το λενι­νι­στι­κό χαρα­κτή­ρα των αντί­στοι­χων κομ­μά­των και τα κομ­μου­νι­στι­κά χαρα­κτη­ρι­στι­κά των μελών τους (στην περί­πτω­ση του ΚΚ Ισπα­νί­ας, η Ολο­μέ­λεια της ΚΕ που συνε­δρί­α­σε στη Ρώμη το 1976 τρο­πο­ποί­η­σε τη δομή του Κόμ­μα­τος, αντι­κα­θι­στώ­ντας τους πυρή­νες με εδα­φι­κές οργα­νώ­σεις, κατά τα πρό­τυ­πα της σοσιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας, στο πλαί­σιο της προ­ε­τοι­μα­σί­ας για τις επερ­χό­με­νες τότε εκλογές).

Η ευρω­κομ­μου­νι­στι­κή φρά­ξια επι­κα­λού­νταν διαρ­κώς τα απο­τε­λέ­σμα­τα του 20ού Συνε­δρί­ου του ΚΚΣΕ, και κυρί­ως τη θέση που υπο­στή­ρι­ζε την ποι­κι­λία μορ­φών μετά­βα­σης στο σοσια­λι­σμό και την κρι­τι­κή στο Στά­λιν που περιέ­χο­νται στη μυστι­κή έκθε­ση, που χρη­σί­μευ­σαν ως πρό­σχη­μα για να δυσφη­μή­σουν την ΕΣΣΔ και να απο­κλί­νουν από τα διδάγ­μα­τα της Οκτω­βρια­νής Επα­νά­στα­σης στην επα­να­στα­τι­κή μετά­βα­ση και οικο­δό­μη­ση του σοσιαλισμού.
Επί­σης, βασί­στη­καν γι’ αυτό το σκο­πό στα αντε­πα­να­στα­τι­κά γεγο­νό­τα του Οκτώ­βρη-Νοέμ­βρη στη Λαϊ­κή Δημο­κρα­τία της Ουγ­γα­ρί­ας και ιδιαί­τε­ρα στην επέμ­βα­ση των δυνά­με­ων του Συμ­φώ­νου της Βαρ­σο­βί­ας στην Τσε­χο­σλο­βα­κία, το οποίο χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­κε σε συν­δυα­σμό με τα παρα­πά­νω για να υπο­νο­μεύ­σουν την εμπι­στο­σύ­νη των αγω­νι­στών και της εργα­τι­κής τάξης στο σοσια­λι­σμό, αλλά και το τερά­στιο κύρος της ΕΣΣΔ.

Ο οπορ­του­νι­σμός της ευρω­κομ­μου­νι­στι­κής ηγε­σί­ας του ΚΚ Ισπα­νί­ας δεν είχε όρια. Το 1970 ο Σαντιά­γο Καρί­γιο ανα­φέ­ρει στη γαλ­λι­κή εφη­με­ρί­δα «Λε Μοντ»:
«Βλέ­πα­με μόνο μια σοσια­λι­στι­κή Ισπα­νία, όπου ο πρω­θυ­πουρ­γός θα ήταν καθο­λι­κός και το ΚΚ μια μειο­ψη­φία […] ο ισπα­νι­κός σοσια­λι­σμός θα πορευ­τεί με το δρε­πά­νι και το σφυ­ρί στο ένα χέρι και με τον σταυ­ρό στο άλλο»( Δηλώ­σεις του Σαντιά­γκο Καρί­γιο στην εφη­με­ρί­δα «Le Monde» που δημο­σιεύ­τη­καν 4- Νοε-1970).
Από τότε, για το ΚΚ Ισπα­νί­ας σε πρώ­το πλά­νο βρί­σκε­ται η δια­μόρ­φω­ση του λεγό­με­νου «συμ­φώ­νου για την ελευ­θε­ρία».
Οπως και στο Ιτα­λι­κό ΚΚ με τον «ιστο­ρι­κό συμ­βι­βα­σμό», το εν λόγω σύμ­φω­νο, που απο­τε­λεί πλή­ρη έκφρα­ση του θριάμ­βου της δια­τα­ξι­κό­τη­τας στο ΚΚ Ισπα­νί­ας δεν γίνε­ται αντι­λη­πτό ως μια συμ­μα­χία των τάξε­ων και οργα­νώ­σε­ων για να ξεπε­ρα­στεί η δικτατορία.
Στο πλαί­σιο του ευρω­κομ­μου­νι­σμού μετα­τρέ­πε­ται σε απε­γνω­σμέ­νη ανα­ζή­τη­ση ανα­γνώ­ρι­σης από την άρχου­σα τάξη, ιδί­ως από την ολι­γαρ­χία που τα συμ­φέ­ρο­ντά της είναι αντί­θε­τα με τις αυταρ­χι­κές τάσεις του Φράν­κο και προ­ω­θεί στο πλαί­σιο του συστή­μα­τος την έντα­ξη της Ισπα­νί­ας στην Ευρω­παϊ­κή Οικο­νο­μι­κή Κοι­νό­τη­τα. Αυτό σε πολι­τι­κό επί­πε­δο απαι­τού­σε αλλα­γή στη μορ­φή της κυριαρ­χί­ας, μια υπό κηδε­μο­νία μετά­βα­ση από τη δικτα­το­ρία του Φράν­κο στην κοι­νο­βου­λευ­τι­κή δημοκρατία.

Και σε αυτή τη μετά­βα­ση πήρε μέρος το ανα­θε­ω­ρη­τι­κό ΚΚ Ισπανίας.
Αρχι­κά απο­δέ­χτη­κε τις «Συμ­φω­νί­ες της Μον­κλόα» (Pactos de las Moncloa ‑κοι­νω­νι­κό συμ­βό­λαιο), κατά τις οποί­ες τα συμ­φέ­ρο­ντα της εργα­τι­κής τάξης και των λαϊ­κών στρω­μά­των υπό­κει­νται στα οικο­νο­μι­κά συμ­φέ­ρο­ντα της ολι­γαρ­χί­ας, στο πλαί­σιο πλή­ρους οικο­νο­μι­κής κρί­σης, με σκο­πό να ανα­χαι­τί­σουν τον αγώ­να των εργαζομένων.
Αφού απο­δέ­χτη­καν τη μοναρ­χία, θάβο­ντας την ιστο­ρία του αντι­φα­σι­στι­κού αγώ­να της εργα­τι­κής τάξης και του λαού της Ισπα­νί­ας, απο­δέ­χτη­καν μοι­ρο­λα­τρι­κά την εγκα­θί­δρυ­ση της αστι­κο­δη­μο­κρα­τι­κής νομι­μό­τη­τας και στή­ρι­ξαν το Σύνταγ­μα του 1978, το οποίο θέσπι­ζε την αλλα­γή της μορ­φής άσκη­σης της δικτα­το­ρί­ας του κεφαλαίου.
Παράλ­λη­λα, από την Ολο­μέ­λεια της ΚΕ που πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε το 1976 στη Ρώμη, δέχτη­κε επί­θε­ση η λενι­νι­στι­κή αντί­λη­ψη για το Κόμ­μα, τη θέση και το ρόλο του στην κοι­νω­νία, τις οργα­νω­τι­κές του αρχές. Από την άλλη, σε ένα κόμ­μα με χιλιά­δες εκκα­θα­ρί­σεις, άνοι­ξαν διά­πλα­τα οι πόρ­τες του χωρίς κανέ­ναν έλεγ­χο και επαγρύπνηση.
Οι συν­θή­κες ήταν τέτοιες ώστε το IX Συνέ­δριο, που πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε στη Μαδρί­τη το 1978, απο­φά­σι­σε επί­ση­μα την εγκα­τά­λει­ψη του Μαρ­ξι­σμού-Λενι­νι­σμού και καθιέ­ρω­σε την ανα­θε­ω­ρη­τι­κή πολι­τι­κή που επι­βλή­θη­κε στους Ισπα­νούς κομ­μου­νι­στές μέσω μιας μακράς δια­δι­κα­σί­ας.Έτσι λοι­πόν το Κόμ­μα του εθνι­κού επα­να­στα­τι­κού πολέ­μου, του ανταρ­το­πό­λε­μου, που οι μαχη­τές του πήραν μέρος στην αντί­στα­ση που εκδη­λώ­θη­κε ενά­ντια στο ναζι­σμό-φασι­σμό σε όλες τις ευρω­παϊ­κές χώρες και έδω­σαν σκλη­ρό αγώ­να στο πλευ­ρό του σοβιε­τι­κού λαού στις μάχες του Λένιν­γκραντ και Στά­λιν­γκραντ, χάθη­κε.

Το ΚΚ Ισπα­νί­ας μεταλ­λά­χθη­κε σε οργά­νω­ση που μέχρι και σήμε­ρα στρέ­φε­ται ενά­ντια στην ιστο­ρι­κή ανα­γκαιό­τη­τα της σοσια­λι­στι­κής επα­νά­στα­σης και της επα­να­στα­τι­κής εξου­σί­ας της εργα­τι­κής τάξης, της δικτα­το­ρί­ας του προ­λε­τα­ριά­του, κατά τη μετα­βα­τι­κή περί­ο­δο και την οικο­δό­μη­ση του σοσια­λι­σμού.

Είναι αντί­θε­το με τις λενι­νι­στι­κές αρχές της οργά­νω­σης, ιδί­ως με το δημο­κρα­τι­κό συγκε­ντρω­τι­σμό. Απορ­ρί­πτει την εμπει­ρία και τα διδάγ­μα­τα της σοσια­λι­στι­κής οικο­δό­μη­σης κατά τον εικο­στό αιώ­να, χαρα­κτη­ρί­ζο­ντάς τα ως ένα είδος «κρα­τι­κού καπι­τα­λι­σμού» και ιδιαί­τε­ρα την περί­ο­δο που είναι γνω­στή ως «επί­θε­ση του σοσια­λι­σμού ενά­ντια στον καπι­τα­λι­σμό», κατά την οποία η Σοβιε­τι­κή Ενω­ση, με το Στά­λιν στην ηγε­σία του ΚΚΣΕ, απέ­δει­ξε την ανω­τε­ρό­τη­τα του σοσια­λι­σμού απέ­να­ντι στον καπι­τα­λι­σμό και σημεί­ω­σε σημα­ντι­κές επιτυχίες.
Απο­δέ­χε­ται το ιμπε­ρια­λι­στι­κό πλαί­σιο της Ευρω­παϊ­κής Ενω­σης, διεκ­δι­κώ­ντας μια κοι­νω­νι­κή και δημο­κρα­τι­κή εκδο­χή της μέσω των οπορ­του­νι­στι­κών αξιώ­σε­ων του Κόμ­μα­τος της Ευρω­παϊ­κής Αρι­στε­ράς. Επί­σης, απορ­ρί­πτει κάθε μορ­φή ανα­σύν­θε­σης του διε­θνούς κομ­μου­νι­στι­κού κινή­μα­τος σε στέ­ρεα ιδε­ο­λο­γι­κά θεμέλια.

Στην Ιβη­ρι­κή Χερ­σό­νη­σο, το Πορ­το­γα­λι­κό Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα (ΠΚΚ) δέχτη­κε δια­φό­ρων ειδών πιέ­σεις. Θέτο­ντας μετα­ξύ άλλων το ισπα­νι­κό παρά­δειγ­μα, προ­σπά­θη­σαν να βάλουν τέλος στη μαρ­ξι­στι­κή-λενι­νι­στι­κή γραμ­μή του. Ο Αλβα­ρο Κου­νιάλ απά­ντη­σε στα­θε­ρά και αποφασιστικά:
«Η εκστρα­τεία αυτή εμφα­νί­ζε­ται συχνά με πατερ­να­λι­στι­κό ύφος. Εκφρά­ζουν τη λύπη τους για αυτό που απο­κα­λούν “ακαμ­ψία”, “δογ­μα­τι­σμό”, “σεχτα­ρι­σμό”, “στα­λι­νι­σμό” του ΠΚΚ και ελπί­ζουν ότι θα γίνει “σύγ­χρο­νο” κόμ­μα κατά το “δυτι­κό πρό­τυ­πο” […] Και ποιες είναι οι αλλα­γές που πρέ­πει να κάνει το ΠΚΚ για να “απο­δεί­ξει την ανε­ξαρ­τη­σία του”;
Οι προ­ϋ­πο­θέ­σεις που μπαί­νουν είναι προ­κλη­τι­κές. Ολα περι­στρέ­φο­νται γύρω από έξι βασι­κά σημεία: να στα­μα­τή­σει να είναι μαρ­ξι­στι­κό-λενι­νι­στι­κό κόμ­μα, να δια­κό­ψει τις φιλι­κές του σχέ­σεις με το Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα της Σοβιε­τι­κής Ενω­σης, να ασκή­σει κρι­τι­κή στην ΕΣΣΔ και στις σοσια­λι­στι­κές χώρες, να βάλει τέλος στον προ­λε­τα­ρια­κό διε­θνι­σμό, να εγκα­τα­λεί­ψει στην Πορ­το­γα­λία τις διαρ­θρω­τι­κές μεταρ­ρυθ­μί­σεις σοσια­λι­στι­κού χαρα­κτή­ρα και να υιο­θε­τή­σει μια εσω­τε­ρι­κή λει­τουρ­γία που θα δημιουρ­γεί το έδα­φος για τάσεις, ρεύ­μα­τα και ρήξη της ενό­τη­τας του Κόμ­μα­τος» (Αλβα­ρο Κου­νιάλ: «Ενα Κόμ­μα με γυά­λι­νους τοί­χους», εκδ. «Avante», Λισ­σα­βό­να, 1985).

Στο ισπα­νι­κό κομ­μου­νι­στι­κό κίνη­μα, σε αντί­θε­ση με το πορ­το­γα­λι­κό, επι­κρά­τη­σαν οι ανα­θε­ω­ρη­τι­κές θέσεις που προ­ώ­θη­σε η ηγε­σία του ΚΚ Ισπα­νί­ας και κατά τη διάρ­κεια αυτής της δια­δι­κα­σί­ας δια­σπά­στη­κε σε δύο κύριες δυνά­μεις: εκεί­νους που αντι­στά­θη­καν στην επί­θε­ση του ευρω­κομ­μου­νι­σμού και υπε­ρα­σπί­στη­καν το Μαρ­ξι­σμό-Λενι­νι­σμό, ιδρύ­ο­ντας το 1984 το Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα των Λαών της Ισπα­νί­ας και σ’ εκεί­νους που επέ­μει­ναν και επι­μέ­νουν να τσα­λα­βου­τούν στο βάλ­το του ανα­θε­ω­ρη­τι­σμού, χωρίς να έχουν προ­βεί σε σοβα­ρή και αυστη­ρή αυτο­κρι­τι­κή, σε μια απλή ανά­λυ­ση που να ξεπερ­νά­ει τον απλό θρή­νο για το ότι θα μπο­ρού­σε να γίνει αλλά δεν έγι­νε η λεγό­με­νη «ισπα­νι­κή μετά­βα­ση» και συνε­χί­ζουν να υπε­ρα­σπί­ζο­νται στην πρά­ξη το δρό­μο του αστι­κού κοι­νο­βου­λευ­τι­σμού που αυτή τη στιγ­μή είναι ντυ­μέ­νος με το μαν­δύα της ρεπου­μπλι­κα­νι­κής σημαί­ας που κάπο­τε πρόδωσαν.
Ένα παρά­δειγ­μα. Στο όργα­νο του ΚΚ Ισπα­νί­ας, τον Απρί­λη του 2010, υπό τον τίτλο «Επι­θε­τι­κή πολι­τι­κή απέ­να­ντι στη Ρεπου­μπλι­κα­νι­κή Συν­διά­σκε­ψη του ΚΚ Ισπα­νί­ας», η Γραμ­μα­τεία του Ρεπου­μπλι­κα­νι­κού (ΣΣ|> O όρος ρεπου­μπλι­κά­νος ή ρεπου­μπλι­κά­νι­κος που ανα­φέ­ρε­ται στο κεί­με­νο σχε­τί­ζε­ται με τη διεκ­δί­κη­ση για την κατάρ­γη­ση της συνταγ­μα­τι­κής μοναρ­χί­ας στην Ισπα­νία. Σύμ­φω­να με τον συντά­κτη του κει­μέ­νου το ΚΚ Ισπα­νί­ας [PCE] χαρα­κτη­ρί­ζε­ται ως «ρεπου­μπλι­κά­νι­κο» επει­δή υπο­στη­ρί­ζει τη διεύ­ρυν­ση της αστι­κής δημο­κρα­τί­ας, δηλα­δή έχει την έννοια των αστι­κο­δη­μο­κρα­τι­κών αυταπατών.)Κινήματος του ΚΚ Ισπα­νί­ας ανα­φέ­ρει μετα­ξύ άλλων:
«Το ΚΚ Ισπα­νί­ας κατα­νο­εί ότι το ρεπου­μπλι­κα­νι­κό σχέ­διο δεν πρέ­πει να κατη­γο­ριο­ποιεί­ται από άπο­ψη ορο­λο­γί­ας που αφο­ρά χώρους του πολι­τι­κού φάσμα­τος. Πρέ­πει να δώσου­με στη λέξη Δημο­κρα­τία οντό­τη­τα για να γίνει πιο προ­σι­τή και ελκυ­στι­κή. Η Δημο­κρα­τία είναι μια μεταρ­ρύθ­μι­ση οικο­νο­μι­κή, κοι­νω­νι­κή, πολι­τι­κή, ιδε­ο­λο­γι­κή, μια μεταρ­ρύθ­μι­ση νέων αξιών στις παρού­σες συνθήκες».

Στη συνέ­χεια, ο διευ­θυ­ντής της εφη­με­ρί­δας Μού­ντο Ομπρέ­ρο, στο άρθρο του με τίτλο «Οικο­δο­μώ­ντας τη Δημο­κρα­τία», μας δίνει ακό­μη πιο σαφή σημά­δια της από­λυ­της σύγ­χυ­σης που επι­κρα­τεί στους κόλ­πους του ρεφορμισμού:
«Δε στρε­φό­μα­στε ενά­ντια στο Σύνταγ­μα το οποίο ζητά­με να μεταρ­ρυθ­μι­στεί με απο­φα­σι­στι­κό τρό­πο. Έχου­με καθα­ρό ότι στο­χεύ­ου­με ενά­ντια στην αρχαϊ­κή, ξεπε­ρα­σμέ­νη μοναρ­χία που εγγυά­ται τις αξί­ες του νεο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού. Δε θέλου­με παρά μία ομο­σπον­δια­κή δημο­κρα­τία, με τις αξί­ες της Πρώ­της και της Δεύ­τε­ρης Δημο­κρα­τί­ας, οι οποί­ες να εφαρ­μο­στούν στις σημε­ρι­νές συν­θή­κες […] Το μελ­λο­ντι­κό δημο­κρα­τι­κό Σύνταγ­μα θα πρέ­πει να κινεί­ται στο πλαί­σιο του περιε­χο­μέ­νου της Δια­κή­ρυ­ξης των Ανθρω­πί­νων Δικαιω­μά­των από τον ΟΗΕ της 10ης Δεκέμ­βρη του 1948 και στη βάση των τριών συμ­φω­νιών που υπε­γρά­φη­σαν το 1966 και έγι­ναν δεκτές από την Ισπα­νία και ανα­πτύσ­σουν αυτό το περιε­χό­με­νο […] Η δημο­κρα­τία, ως μόνι­μη συμ­φω­νία μετα­ξύ ελεύ­θε­ρων και ίσων ατό­μων για να κατα­φέρ­νουν να συνυ­πάρ­χουν, έχει έκτα­ση και βάθος που επι­τρέ­πει την πρό­σβα­ση των πολι­τών στη λήψη κάθε είδους αποφάσεων…».

Το παλιό ανα­θε­ω­ρη­τι­κό περιε­χό­με­νο, που ακο­λου­θεί στην Ισπα­νία και σε άλλες χώρες ο «ευρω­κομ­μου­νι­σμός», προ­σαρ­μό­ζε­ται από­λυ­τα στη νέα εποχή.
Νέες εκφρά­σεις για παλιές προ­σεγ­γί­σεις, χωρίς ίχνος μαρ­ξι­σμού. Οι Θέσεις του 18ου Συνε­δρί­ου του ΚΚ Ισπα­νί­ας επι­σή­μαι­ναν ότι:
«Στο 17ο Συνέ­δριο, το ΚΚ Ισπα­νί­ας επι­βε­βαιώ­νει την υπε­ρά­σπι­ση του σοσια­λι­σμού ως συνε­κτι­κή ανά­πτυ­ξη και πλή­ρη εφαρ­μο­γή της δημο­κρα­τί­ας. Ανα­γνω­ρί­ζει, επο­μέ­νως, την αξία των ατο­μι­κών ελευ­θε­ριών και της δια­σφά­λι­σής τους, τις αρχές του κοσμι­κού κρά­τους και της δημο­κρα­τι­κής διάρ­θρω­σής του, τον πολυ­κομ­μα­τι­σμό, την αυτο­νο­μία των συν­δι­κά­των, την ελευ­θε­ρία της θρη­σκεί­ας και της άσκη­σης της λατρεί­ας ιδιω­τι­κά, καθώς και την από­λυ­τη ελευ­θε­ρία της έρευ­νας και των καλ­λι­τε­χνι­κών και πολι­τι­στι­κών δραστηριοτήτων».

Ακρι­βώς τα ίδια δήλω­νε το ευρω­κομ­μου­νι­στι­κό ΚΚ Ισπα­νί­ας, μετά την Ολο­μέ­λεια της Κεντρι­κής Επι­τρο­πής που πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε στη Ρώμη το 1976, σε από­σπα­σμα που παρα­θέ­σα­με παραπάνω.
Ο λεγό­με­νος Σοσια­λι­σμός του 21ου αιώ­να είναι η νέα σημαία των Ρεπου­μπλι­κά­νων σήμε­ρα και των ευρω­κομ­μου­νι­στών χθες (ΣΣ |> στις Θέσεις που ψήφι­σε το 18ο Συνέ­δριο του ΚΚ Ισπα­νί­ας, το Νοέμ­βρη του 2009, υιο­θε­τεί τις θέσεις του λεγό­με­νου Σοσια­λι­σμού του 21ου αιώνα).
Μια πρό­τα­ση που οι πιο επε­ξερ­γα­σμέ­νες εκδο­χές της απορ­ρέ­ουν από τις ίδιες ανα­θε­ω­ρη­τι­κές θέσεις που έχουν δια­πε­ρά­σει την κύρια δια­πά­λη που ανα­πτύσ­σε­ται στο εργα­τι­κό κίνη­μα από τότε που εμφα­νί­στη­κε στην Ιστο­ρία, από τον Μπερν­στάιν στον ευρω­κομ­μου­νι­σμό, αντι­πα­ρα­θέ­τει στον επι­στη­μο­νι­κό σοσια­λι­σμό μια άσκη­ση εκλε­κτι­κι­σμού συν­δυα­σμέ­νη με φιλε­λεύ­θε­ρες-αστι­κές θέσεις.

Επο­μέ­νως δεν απο­τε­λεί έκπλη­ξη ότι κόμ­μα­τα κλη­ρο­νό­μοι του ευρω­κομ­μου­νι­σμού χαι­ρέ­τι­σαν θερ­μά την πρό­τα­ση για την Πέμ­πτη Διε­θνή, όπου οι ανα­θε­ω­ρη­τι­κές προ­σεγ­γί­σεις τους μπο­ρούν να συνυ­πάρ­χουν φυσι­κά με δυνά­μεις που έχουν πλή­ρως παραι­τη­θεί από την ταξι­κή πάλη, με όλα τα είδη των σοσιαλ­δη­μο­κρα­τών, Τρο­τσκι­στών και άλλων σύγ­χρο­νων εκφρα­στών του οπορ­του­νι­σμού, τόσο του δεξιού όσο και του αρι­στε­ρού, όπως συμ­βαί­νει άλλω­στε ήδη σε περι­φε­ρεια­κό επί­πε­δο με το Κόμ­μα της Ευρω­παϊ­κής Αριστεράς
(ΣΣ |> Στην έκθε­ση που εγκρί­θη­κε ομό­φω­να από την Ομο­σπον­δια­κή Επι­τρο­πή του ΚΚ Ισπα­νί­ας στις 18 Δεκέμ­βρη 2009, ανα­φέ­ρε­ται σχε­τι­κά με την πρό­τα­ση για την Πέμ­πτη Διε­θνή: «Στο διε­θνές πλαί­σιο προ­βάλ­λει η πρω­το­βου­λία που ξεκί­νη­σε από τη Βενε­ζου­έ­λα στην κατεύ­θυν­ση μιας νέας Σοσια­λι­στι­κής Διε­θνούς. Κατ’ αρχάς πρέ­πει να σημειώ­σου­με ότι εδώ και χρό­νια το ΚΚ Ισπα­νί­ας εκφρά­ζει την ανά­γκη να επε­κτα­θεί σε όλο τον πλα­νή­τη το Φόρουμ του Σάο Πάο­λο ‑όπου συμ­με­τέ­χουν με πλή­ρη δικαιώ­μα­τα μόνο τα κόμ­μα­τα της Λατι­νι­κής Αμε­ρι­κής, ενώ τα υπό­λοι­πα κόμ­μα­τα είναι καλε­σμέ­νοι- καθώς γίνε­ται όλο και πιο ανα­γκαί­ος ο συντο­νι­σμός και η ανά­πτυ­ξη δρα­στη­ριο­τή­των και η ανταλ­λα­γή από­ψε­ων απέ­να­ντι στο κεφά­λαιο που είναι πλή­ρως οργα­νω­μέ­νο και το κύριο τώρα είναι να δού­με πώς θα δώσου­με μορ­φή σε αυτή την πρω­το­βου­λία, στην οποία σήμε­ρα το ΚΚ Ισπα­νί­ας πρέ­πει να δεί­ξει προ­θυ­μία να συμμετάσχει»).

Ακο­λου­θεί το 3^ο και τελευ­ταίο μέρος