Το Ντόναλντ και η αμερικανική δημοκρατία

Γρά­φει το Σπα­σμέ­νο Παρά­θυ­ρο //

Το τέλος του κόσμου ήρθε πριν περί­που μια βδο­μά­δα, όταν το αμε­ρι­κα­νι­κό εκλο­γι­κό σώμα απο­φά­σι­σε διά ορια­κής μειο­ψη­φί­ας ότι τον πρώ­το μαύ­ρο πλα­νη­τάρ­χη θα τον δια­δε­χτεί ο πρώ­τος πορ­το­κα­λί πλα­νη­τάρ­χης. Αυτό που στις ΗΠΑ απο­κα­λούν «το Ντό­ναλντ» (the Donald) νίκη­σε αυτό που εγώ απο­κα­λώ «το Χίλα­ρι», και ο αμε­ρι­κα­νι­κός “προ­ο­δευ­τι­σμός” ισχυ­ρί­ζε­ται ότι έχει δεχτεί εξαι­τί­ας αυτού μεγά­λο πλήγ­μα. Ο “προ­ο­δευ­τι­σμός” αυτός που ενσαρ­κώ­θη­κε επά­ξια στο πρό­σω­πο του Μπα­ράκ Ομπάμα.

Τι είναι όμως αυτός ο “προ­ο­δευ­τι­σμός” που ηττή­θη­κε και για­τί δεν κατά­φε­ρε «το Χίλα­ρι» να τον καβα­λή­σει επαρ­κώς ώστε να εκλε­γεί; Ο Μπα­ράκ στην προ­ε­κλο­γι­κή του εκστρα­τεία το 2008 είχε υπο­σχε­θεί μερι­κά πραγ­μα­τά­κια. Ας σταχυολογήσουμε:

Να μην υπάρ­χουν μόνι­μες αμε­ρι­κα­νι­κές βάσεις στο Ιράκ (“The U.S. will not maintain permanent bases in Iraq.”). Υπό­σχε­ση που κρά­τη­σε μιας και επι­σή­μως υπάρ­χουν 6 αμε­ρι­κα­νι­κές στρα­τιω­τι­κές βάσεις στο Ιράκ αλλά απ’ό­τι φαί­νε­ται δεν είναι πια μόνι­μες. Κάποια στιγ­μή, με τον θερ­μι­κό θάνα­το του σύμπα­ντος φαντά­ζο­μαι θα αποσυρθούν.

Ότι θα τελεί­ω­νε τον πόλε­μο στο Αφγα­νι­στάν μέσα στο 2014. Αυτή την υπό­σχε­ση μάλ­λον δεν την κρά­τη­σε μιας και ο πόλε­μος στο Αφγα­νι­στάν μαί­νε­ται μέχρι και σήμερα.

Ότι θα πρό­τει­νε ένα πλή­ρες νομο­σχέ­διο για το μετα­να­στευ­τι­κό μέσα στον πρώ­το χρό­νο της προ­ε­δρί­ας του. Μπο­ρεί να μην κρά­τη­σε, με την αυστη­ρή έννοια του όρου, αυτή του την υπό­σχε­ση καθώς το 2009 πέρα­σε χωρίς να κατε­βά­σει κάποιο νομο­σχέ­διο σχε­τι­κά με το μετα­να­στευ­τι­κό, αλλά σίγου­ρα κατά την διάρ­κεια της θητεί­ας του φαί­νε­ται να κατα­πιά­στη­κε με το θέμα μιας και κατέ­χει το ρεκόρ απέ­λα­σης μετα­να­στών για Αμε­ρι­κά­νο πρό­ε­δρο, έχο­ντας απε­λά­σει περί­που 2 εκα­τομ­μύ­ρια.

Ότι θα υπέ­γρα­φε νομο­θε­σία για το στα­μά­τη­μα του “racial profiling” δηλα­δή του να σε συλ­λαμ­βά­νουν οι Αμε­ρι­κά­νοι μπα­τσού­λη­δες για­τί δεν τους πολυα­ρέ­σει το χρώ­μα του δέρ­μα­τός σου. Τέτοιος νόμος δεν υπε­γρά­φη ποτέ, αλλά μην ξεχνά­με ότι ο πρό­ε­δρος ήταν μαύ­ρος οπό­τε σίγου­ρα θα βελ­τιώ­θη­κε η αντι­με­τώ­πι­ση των μαύ­ρων από τα όργα­να της τάξης (ή ίσως και όχι).

Ότι θα έκλει­νε το κέντρο κρά­τη­σης του Γκουα­ντά­να­μο (θα το έλε­γα φυλα­κή, αλλά δεν είμαι σίγου­ρος ότι στέ­κει αυτός ο χαρα­κτη­ρι­σμός). Δεν το έκλεισε.

Ότι θα στα­μα­τή­σει την πρα­κτι­κή του “extreme rendition”, δηλα­δή του να απα­γά­γει πολί­τες ξένων χωρών και να τους μετα­φέ­ρει σε χώρους κρά­τη­σης σε τρί­τες χώρες ώστε να μπο­ρεί να τους κάνει βασα­νι­στή­ρια μιας και είναι απα­γο­ρευ­μέ­νο από τον νόμο (των ΗΠΑ) να γίνο­νται βασα­νι­στή­ρια σε αμε­ρι­κα­νι­κό έδα­φος. Η κυβέρ­νη­ση Ομπά­μα ανα­κοί­νω­σε ότι τελι­κά θα την συνε­χί­σει αυτή την πρακτική.

Ότι θα αύξα­νε τον κατώ­τα­το μισθό στα $9,5 την ώρα. Ο κατώ­τα­τος μισθός στις ΗΠΑ είναι στά­σι­μος από το 2009 στα $7,25. Δεν είναι ότι πει­νά­νε κιό­λας. Ή μήπως πεινάνε;

Όταν αυτό το πράγ­μα χαρα­κτη­ρί­ζε­ται σαν μια επι­τυ­χη­μέ­νη και προ­ο­δευ­τι­κή προ­ε­δρι­κή θητεία, δεν είναι παρά­ξε­νο οι ψηφο­φό­ροι να αντι­με­τω­πί­ζουν με δυσπι­στία όποιον τους ζητά­ει να υπο­στη­ρί­ξουν τον συνε­χι­στή αυτής της “προ­ο­δευ­τι­κής” πολι­τι­κής. Το παρά­ξε­νο κατά την γνώ­μη μου είναι ότι βρέ­θη­κε ένα 26,3% του εκλο­γι­κού σώμα­τος των ΗΠΑ δια­τε­θει­μέ­νο να ψηφί­σει «το Χίλα­ρι» (απέ­να­ντι στο 26% του Τραμπ) για να συνε­χί­σει αυτή την προ­ο­δευ­τι­κή πολι­τι­κή. Κάποιοι υπό τον φόβο ότι αν εκλε­γεί «το Ντό­ναλντ» θα γρα­πώ­σει με τα ροδο­πορ­το­κα­λί δαχτυ­λά­κια του τα γεν­νη­τι­κά τους όργα­να, άλλοι ίσως ελπί­ζο­ντας να τους κάνει μια σεξουα­λι­κή χάρη η Μαντό­να αν εκλε­γεί «το Χίλαρι».

Ένας πυλώ­νας της ρητο­ρι­κής του Μπα­ράκ, υπήρ­ξε η προ­ώ­θη­ση της “πολι­τι­κής της ταυ­τό­τη­τας” (identity politics). Ο όρος αυτός ανα­φέ­ρε­ται στις πολι­τι­κές θέσεις που έχουν γνώ­μο­να τα συμ­φέ­ρο­ντα συγκε­κρι­μέ­νων κοι­νω­νι­κών ομά­δων όπως φυλε­τι­κών φυλών, φύλων, εθνι­κο­τή­των, σεξουα­λι­κών προ­τι­μή­σε­ων, θρη­σκειών κλπ. Τα προ­βλή­μα­τα που αντι­με­τω­πί­ζουν πολ­λές από αυτές τις κοι­νω­νι­κές ομά­δες μέσα στην αμε­ρι­κα­νι­κή κοι­νω­νία είναι σίγου­ρα πολύ υπαρ­κτά. Όμως έννοιες της πολι­τι­κής οικο­νο­μί­ας όπως η τάξη, έγι­ναν αχταρ­μάς με το χρώ­μα του δέρ­μα­τος, την εθνι­κό­τη­τα, και πως γου­στά­ρει ο καθέ­νας να κάνει σεξ (ή γλυ­κό έρω­τα) ή τι φύλο να προ­βάλ­λει προς τα έξω, προ­κει­μέ­νου να δοθεί μια επί­φα­ση “προ­ο­δευ­τι­σμού” στον πρό­ε­δρο, απλά και μόνο για την ιδιό­τη­τά του να έχει μαύ­ρο χρώ­μα δέρ­μα­τος. Μάλι­στα τα πράγ­μα­τα έφτα­σαν μέχρι στο σημείο να κατη­γο­ρού­νται συλ­λή­βδην στον δημό­σιο λόγο κάποιων “ριζο­σπα­στι­κών” οι λευ­κοί ετε­ρο­φυ­λό­φι­λοι άνδρες, για όλα τα δει­νά που αντι­με­τω­πί­ζουν, όλες οι άλλες κοι­νω­νι­κές ομά­δες σε ένα είδος ανά­στρο­φου ρατσι­σμού. Το απο­τέ­λε­σμα όλων αυτών είναι μάλ­λον να οδη­γη­θεί μεγά­λο μέρος των λευ­κών ετε­ρο­φυ­λό­φι­λων ανδρών στην πορ­το­κα­λί και ευω­δια­στή αγκα­λιά «του Ντόναλντ».

Τα πράγ­μα­τα γίνο­νται ακό­μα χει­ρό­τε­ρα, όταν σε μια χώρα όπως οι ΗΠΑ, όπου ο ρατσι­σμός και η ξενο­φο­βία βρί­θουν, έχουν περά­σει οκτώ χρό­νια ανε­λέ­η­της προ­πα­γάν­δας βασι­σμέ­νης στην μετά-φυλε­τι­κή (post racial) αφή­γη­ση, ότι οι ΗΠΑ είναι μια χώρα ίσων ευκαι­ριών για όλους ασχέ­τως χρώ­μα­τος, θρη­σκεί­ας, κατα­γω­γής κλπ. Αυτό μπο­ρεί να σας φαί­νε­ται ότι αντι­φά­σκει με την πολι­τι­κή της ταυ­τό­τη­τας η οποία ασχο­λεί­ται με την διεκ­δί­κη­ση των δικαιω­μά­των των δια­φό­ρων μειο­νο­τι­κών κοι­νω­νι­κών ομά­δων, αλλά σε αντί­θε­ση με «το Χίλα­ρι», ο Μπα­ράκ προ­σπά­θη­σε (και κατά­φε­ρε) να τα έχει καλά και με τους λευ­κούς ψηφο­φό­ρους. Απο­τέ­λε­σμα του συν­δυα­σμού αυτής της ρητο­ρι­κής, με την έξαρ­ση της πολι­τι­κής της ταυ­τό­τη­τας, είναι μέρος του λευ­κού πλη­θυ­σμού να θεω­ρή­σει ότι πλήτ­το­νται τα δικαιώ­μα­τά του και ότι περι­θω­ριο­ποιεί­ται. Το ίδιο κομ­μά­τι του πλη­θυ­σμού που δεν είχε πρό­βλη­μα να στη­ρί­ξει εκλο­γι­κά τον υπο­ψή­φιο που υπο­στη­ρί­ζουν και μεγά­λοι μάγοι της Κου Κλουξ Κλαν.

Το γεγο­νός ότι «το Χίλα­ρι» δεν είναι μαύ­ρο, ότι είναι όψι­μη φεμι­νί­στρια, ότι δεν έχει στα­θε­ρές θέσεις σε σχέ­ση με τον γάμο των ομο­φυ­λο­φί­λων και ότι είναι αρκε­τά αιμο­στα­γής χωρίς καν να είναι πρό­ε­δρος, οδή­γη­σε στο πολύ ενδια­φέ­ρον απο­τέ­λε­σμα «το Ντό­ναλντ» να αυξή­σει τα ποσο­στά του κόμ­μα­τός του από τις εκλο­γές του 2012 στους μαύ­ρους, στους ισπα­νό­φω­νους και στους νέους.

Παράλ­λη­λα η ρητο­ρι­κή της δαι­μο­νο­ποί­η­σης από το “δημο­κρα­τι­κό” κόμ­μα, που έχει εκτο­ξευ­θεί ενά­ντια στους συγκρι­τι­κά (ορια­κά) πιο συντη­ρη­τι­κούς ψηφο­φό­ρους χαρα­κτη­ρί­ζο­ντάς τους “ανεκ­δι­ή­γη­τους” (deplorables) σίγου­ρα δια­λύ­ει τις όποιες πιθα­νό­τη­τες συμ­φι­λί­ω­σης μετε­κλο­γι­κά των νικη­τών και των χαμένων.

Φαντά­ζο­μαι ότι τα πράγ­μα­τα γίνο­νται ακό­μα πιο εκνευ­ρι­στι­κά για τους ηττη­μέ­νους “δημο­κρα­τι­κούς”, επει­δή ηττή­θη­καν ενώ συγκέ­ντρω­σαν την πλειο­ψη­φία των ψήφων. Αυτό είναι απο­τέ­λε­σμα του ότι το εκλο­γι­κό τους σύστη­μα είναι κατα­σκευα­σμέ­νο έτσι ώστε να μπο­ρούν να μαγει­ρευ­τούν τα απο­τε­λέ­σμα­τα του, με στό­χο να πρι­μο­δο­τεί τον δικομ­μα­τι­σμό όσο το δυνα­τόν περισ­σό­τε­ρο. Δεν είναι καθό­λου παρά­ξε­νο που αυτές οι αλχη­μεί­ες κατέ­λη­ξαν να δώσουν τον προ­ε­δρι­κό θώκο στην πορ­το­κα­λί καρι­κα­τού­ρα του λευ­κού ετε­ρο­φυ­λό­φι­λου άνδρα, που τόσο έτρε­με προ­ε­κλο­γι­κά σχε­δόν σύσ­σω­μη η αμε­ρι­κα­νι­κή σόου μπιζ. Αν κάποιος θέλει να μάθει περισ­σό­τε­ρα για το πως (υπο)λειτουργεί το αμε­ρι­κα­νι­κό εκλο­γι­κό σύστη­μα ας γκου­γκλά­ρει τον όρο “Gerrymandering”

Κάπως έτσι φτά­νου­με σήμε­ρα στην πέμ­πτη (μάλ­λον έκτη όταν το δια­βά­ζε­τε) μέρα δια­δη­λώ­σε­ων ενά­ντια στην εκλο­γή «του Ντό­ναλντ», από διά­φο­ρους πανι­κό­βλη­τους δια­μέ­νο­ντες στις ΗΠΑ, που είναι πεπει­σμέ­νοι ότι μπο­ρεί τα πράγ­μα­τα να επι­δει­νω­θούν για αυτούς υπό την προ­ε­δρία του. Ίσως και να έχουν δίκιο, αλλά για να κατα­φέ­ρει κάτι τέτοιο «το Ντό­ναλντ» πρέ­πει να ξεπε­ρά­σει τον πολύ ψηλό πήχη που έχει θέσει ο προ­κά­το­χος του. Δεν είναι ότι πιστεύω ότι δεν θα το προ­σπα­θή­σει, αλλά θα εκπλα­γώ όταν το καταφέρει.

Αν κάτι μπο­ρού­με να διδα­χτού­με από τις αμε­ρι­κα­νι­κές εκλο­γές, είναι ότι όπως και στην περί­πτω­ση του ελλη­νι­κού δημο­ψη­φί­σμα­τος το φιλο­θε­ά­μον κοι­νό μάλ­λον έχει αρχί­σει να κινεί­ται προς αυτό που κατα­λα­βαί­νει ως αντί­θε­τη κατεύ­θυν­ση από αυτήν προς την οποία προ­σπα­θούν να το εκμαυ­λί­σουν τα ΜΜΕ, αλλά οι εναλ­λα­κτι­κές τις οποί­ες επι­λέ­γει εξυ­πη­ρε­τούν και αυτές το ίδιο σύστη­μα που τόση απέ­χθεια του προ­κα­λεί. Το οποίο σύστη­μα παρε­μπι­πτό­ντως, είναι ο ίδιος ο καπι­τα­λι­σμός, ακό­μα και αν δεν το κατα­λα­βαί­νει αυτό το εκλο­γι­κό σώμα. Φυσι­κά αυτή η συνει­δη­το­ποί­η­ση γίνε­ται ακό­μα πιο δύσκο­λη όταν το ίδιο το κομου­νι­στι­κό (sic) κόμ­μα της χώρας υπο­στη­ρί­ζει την υπο­ψη­φιό­τη­τα «του Χίλα­ρι».