Το τέλος του εμφυλίου πολέμου

Στις 25 Αυγού­στου 1949 και ώρα 5.30′ το πρωί άρχι­σε η τελι­κή φάση της μάχης στο Γράμ­μο , ανά­με­σα στο Δημο­κρα­τι­κό Στρα­τό Ελλά­δας και στο στρα­τό της κυβέρ­νη­σης των Αθηνών.

Ο κυβερ­νη­τι­κός στρα­τός παρέ­τα­ξε απέ­να­ντι στον αντί­πα­λό του μια ισχυ­ρό­τα­τη και άκρως επι­βλη­τι­κή δύνα­μη, απο­τε­λού­με­νη από πέντε μεραρ­χί­ες (I, VIII, IX, XV, III κατα­δρο­μών), μια ανε­ξάρ­τη­τη ταξιαρ­χία, 4 συντάγ­μα­τα ελα­φρού πεζι­κού, 120 πυρο­βό­λα (5 συντάγ­μα­τα πεδι­νού πυρο­βο­λι­κού, 3 μοί­ρες μέσου και 5 μοί­ρες ορει­βα­τι­κού πυρο­βο­λι­κού), άφθο­να θωρα­κι­σμέ­να και το σύνο­λο της αερο­πο­ρί­ας, στο οποίο προ­στέ­θη­κε μια μοί­ρα ελα­φρών βομ­βαρ­δι­στι­κών καθέ­του εφορ­μή­σε­ως «Χελ­ντάι­βερς», που μόλις είχε συγκρο­τη­θεί. Αντί­θε­τα, η δύνα­μη του ΔΣΕ ήταν αρκε­τά ισχνή. Το έμψυ­χο υλι­κό του δεν ήταν πάνω από 12.500 μαχη­τές και μαχή­τριες και ο εξο­πλι­σμός του πάρα πολύ φτω­χός, αν τον συγκρί­νει κανείς μ’ αυτόν του αντι­πά­λου του. Και μόνο αυτά τα στοι­χεία, αν λάβει κανείς υπό­ψη του, αντι­λαμ­βά­νε­ται πως το απο­τέ­λε­σμα της μάχης δεν μπο­ρού­σε παρά να είναι σε βάρος των ανταρτών.

Στις 26 Αυγού­στου η 9η Μεραρ­χία του κυβερ­νη­τι­κού στρα­τού υπερ­κέ­ρα­σε τη γραμ­μή άμυ­νας του ΔΣΕ, εισχώ­ρη­σε στα μετό­πι­σθεν και ανα­πτύ­χθη­κε κατά μήκος των ελλη­νο­αλ­βα­νι­κών συνό­ρων, πράγ­μα που σήμαι­νε ότι ο κίν­δυ­νος εγκλω­βι­σμού και αιχ­μα­λω­σί­ας των ανταρ­τών ήταν κάτι παρα­πά­νω από ορα­τός. Οι μάχες των επό­με­νων ημε­ρών ήταν πολύ σκλη­ρές. Οι αντάρ­τες αγω­νί­ζο­νταν μέχρις εσχά­των ενα­ντί­ον του εχθρού, για να επι­βρα­δύ­νουν την προ­έ­λα­σή του, να απο­φύ­γουν τον εγκλω­βι­σμό και να βοη­θή­σουν τις υπό­λοι­πες δυνά­μεις τους να συμπτυχθούν.

Στις 29 με 30 Αυγού­στου έπε­σε και το ύψω­μα Κάμε­νικ, οπό­τε ο Δημο­κρα­τι­κός Στρα­τός υπο­χρε­ώ­θη­κε να υπο­χω­ρή­σει προς το αλβα­νι­κό έδαφος.

Ο τρί­χρο­νος ένο­πλος αγώ­νας του για τη λευ­τε­ριά, τη δημο­κρα­τία, την εθνι­κή ανε­ξαρ­τη­σία και την κοι­νω­νι­κή πρό­ο­δο στην Ελλά­δα τελεί­ω­νε με μια οδυ­νη­ρή γι’ αυτόν και το λαϊ­κό κίνη­μα της χώρας ήττα. Ομως, ηθι­κά νικη­τές ήταν οι αντάρ­τες, των οποί­ων οι θυσί­ες δικαιώ­νο­νται πλή­ρως, αν ανα­λο­γι­στεί κανείς τις πρά­ξεις των αντι­πά­λων τους, το καθε­στώς της ανε­λευ­θε­ρί­ας, της ιμπε­ρια­λι­στι­κής, βρε­τα­νο­α­με­ρι­κα­νι­κής επι­κυ­ριαρ­χί­ας, της στυ­γνής ταξι­κής δικτα­το­ρί­ας που επι­βλή­θη­κε αμέ­σως μετά τη λήξη του Β‘ Παγκό­σμιου Πολέ­μου και που συνε­χί­στη­κε αμεί­ω­τα τόσο στον εμφύ­λιο όσο και στη μετεμ­φυ­λια­κή περίοδο.

Πηγή: Ριζο­σπά­στης