Φασισμός και κοινωνική επανάσταση*

Γρά­φει ο Στέ­λιος Κανά­κης //

Το παρα­κά­τω από­σπα­σμα είναι από μελέ­τη με θέμα: “Η κοι­νω­νι­κή επα­να­στα­θε­ρο­ποί­η­ση του καπι­τα­λι­σμού”. Συντά­χθη­κε από την Ομο­σπον­δία Γερ­μα­νι­κών Βιο­μη­χα­νιών (το αντί­στοι­χο του δικού μας ψωριά­ρη ΣΕΒ) και κυκλο­φό­ρη­σαν εμπι­στευ­τι­κά μέσω Deutsche Fuhrerbriefe (Επι­στο­λές στους ηγέ­τες) τον Σεπτέμ­βρη του 1932.

Γρά­φτη­κε την επο­χή που ο κρα­τι­κο­μο­νο­πω­λια­κός καπι­τα­λι­σμός έκα­νε τα πρώ­τα του βήμα­τα. Είναι μέρος μιας αξιο­πρό­σε­κτα ειλι­κρι­νούς, νηφά­λιας και ψύχραι­μης ανά­λυ­σης σχε­τι­κά με την πραγ­μα­τι­κή υπό­στα­ση του φασι­σμού και των μεθό­δων του καπι­τα­λι­σμού για να εξα­σφα­λί­ζει την ύπαρ­ξη και την κυριαρ­χία του, που την συνέ­τα­ξαν οι πραγ­μα­τι­κοί χρη­μα­το­δό­τες, δια­χει­ρι­στές και υπο­στη­ρι­κτές του. Αξί­ζει να σημειω­θεί πως δεν ανα­φέ­ρει και προ­φα­νώς δεν συμ­με­ρί­ζε­ται (η ανά­λυ­ση) καμιά από τις μυστι­κι­στι­κές, εθνι­κές, φυλε­τι­κές, “συντε­χνια­κές”, σοβι­νι­στι­κές ανοη­σί­ες τις οποί­ες ο φασι­σμός προ­βά­λει για λαϊ­κή κατα­νά­λω­ση, αλλά είναι εξο­λο­κλή­ρου ορθο­λο­γι­κή και ψυχρή.

Όλες αυτές οι ανοη­σί­ες είναι το εργα­λείο των εντο­λο­δό­χων τους για να παγι­δευ­τούν οι λαϊ­κές δυνάμεις.

«Η δια­δι­κα­σία μετά­βα­σης στην οποία βρι­σκό­μα­στε σήμε­ρα, λόγω της ανα­γκαί­ας ακύ­ρω­σης αυτών των κατα­κτή­σε­ων [ανα­φέ­ρε­ται σε μισθούς και κοι­νω­νι­κές παρο­χές] από την οικο­νο­μι­κή κρί­ση, περ­νά το στά­διο του οξυμ­μέ­νου κιν­δύ­νου, καθώς με την εξα­φά­νι­σή τους ο μηχα­νι­σμός διά­σπα­σης της εργα­τι­κής τάξης ο οποί­ος βασί­ζε­ται σε αυτές θα πάψει να λει­τουρ­γεί, με απο­τέ­λε­σμα η εργα­τι­κή τάξη να αρχί­σει να στρέ­φε­ται στην κατεύ­θυν­ση του κομ­μου­νι­σμού και η αστι­κή κυριαρ­χία να βρε­θεί αντι­μέ­τω­πη με την ανα­γκαιό­τη­τα της οργά­νω­σης ενός στρα­τιω­τι­κού πρα­ξι­κο­πή­μα­τος. Αυτό το στά­διο θα σημα­το­δο­τή­σει την αρχι­κή φάση της ανί­α­της ασθέ­νειας της αστι­κής κυριαρ­χί­ας. Καθώς το παλιό τεχνη­τό φράγ­μα [εννο­εί τη σοσιαλ­δη­μο­κρα­τία] δεν μπο­ρεί πλέ­ον να απο­κα­τα­στα­θεί επαρ­κώς, η μόνη πιθα­νή σωτη­ρία της αστι­κής εξου­σί­ας από την άβυσ­σο είναι να υλο­ποι­ή­σει τη διά­σπα­ση της εργα­τι­κής τάξης και να την προσ­δέ­σει στον κρα­τι­κό μηχα­νι­σμό, με άλλους πιο άμε­σους τρό­πους. Εδώ ακρι­βώς εδρά­ζο­νται οι δυνα­τό­τη­τες και τα καθή­κο­ντα του εθνικοσοσιαλισμού.»

Η κυριαρ­χία του κεφα­λαί­ου πρέ­πει να δια­σφα­λι­στεί σε όλες τις περι­πτώ­σεις. Είτε με εργα­λείο τη σοσιαλ­δη­μο­κρα­τία, είτε με μια μορ­φή φασι­σμού “«περιο­ρι­σμέ­νου” ή απροκάλυπτου.

Και το… επιμύθιο:

«…Ένα αστι­κό καθε­στώς το οποίο κατα­στρέ­φει αυτές τις κατα­κτή­σεις πρέ­πει να θυσιά­σει τη σοσιαλ­δη­μο­κρα­τία και τον κοι­νο­βου­λευ­τι­σμό, να δημιουρ­γή­σει ένα υπο­κα­τά­στα­τό της και να μετα­πη­δή­σει σε ένα “περιο­ρι­σμέ­νο” κοι­νω­νι­κό σύνταγμα.»

Η δια­χρο­νι­κή λύση κατά τους καπι­τα­λι­στές ώστε να δια­τη­ρη­θεί το σύστη­μά τους όταν οι κατα­κτή­σεις παίρ­νο­νται πίσω και η σοσιαλ­δη­μο­κρα­τία δεν μπο­ρεί να απο­τε­λέ­σει το ανά­χω­μα, είναι ο φασι­σμός ή ένα «περιο­ρι­σμέ­νο» καθε­στώς. Αυτό εφάρ­μο­σαν εκεί­νη την επο­χή σε πολ­λές χώρες της Ευρώ­πης και του κόσμου. Αλλού ξεκά­θα­ρα φασι­στι­κά καθε­στώ­τα (Ιτα­λία, Γερ­μα­νία, Ισπα­νία) κι αλλού περιο­ρι­σμέ­να (Αυστρία, Πολω­νία, Ουγ­γα­ρία, αλλά και Βρε­τα­νία, Γαλλία…).

Πέρα­σαν σχε­δόν εκα­τό χρό­νια. Μπο­ρεί να μην έχου­με τη διά­τα­ξη των καπι­τα­λι­στι­κών δυνά­με­ων της δεκα­ε­τί­ας του 1930, αλλά επα­να­λαμ­βά­νο­νται οι οικο­νο­μι­κές τάσεις της καπι­τα­λι­στι­κής εξέ­λι­ξης. Και σήμε­ρα ο καπι­τα­λι­σμός βρί­σκε­ται σε φάση όξυν­σης της μακρό­χρο­νης και βαθιάς οικο­νο­μι­κής κρί­σης που εντεί­νε­ται. Και τα “περιο­ρι­σμέ­να” καθε­στώ­τα “φυτρώ­νουν” γύρω μας. Επι­λο­γή μιας από τις μεθο­δο­λο­γι­κές τακτι­κές του χρη­μα­τι­στι­κού κεφα­λαί­ου. Χθες η αστι­κή δημο­κρα­τία και οι σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κές κυβερ­νή­σεις, σήμε­ρα ο καλυμ­μέ­νος φασι­σμός με τον περιο­ρι­σμό κατ’ αρχήν των δημο­κρα­τι­κών, συν­δι­κα­λι­στι­κών και πολι­τι­κών δικαιω­μά­των. Πρώ­τα υπο­σκά­πτε­ται και απα­ξιώ­νε­ται η σημα­σία και η ανα­γκαιό­τη­τα της οργα­νω­μέ­νης συν­δι­κα­λι­στι­κής και πολι­τι­κής δρά­σης των εργα­ζό­με­νων  κι όταν τα περι­θώ­ρια ελιγ­μών για το κεφά­λαιο στε­νεύ­ουν, επι­βά­λουν το τεί­χος του φασι­σμού ως ανά­χω­μα και προ­πύρ­γιο ενα­ντί­ον της κοι­νω­νι­κής επα­νά­στα­σης παρού­σας (εξε­λισ­σό­με­νης) ή αναμενόμενης.

Γέμι­σε η Ευρώ­πη, στις μέρες μας τώρα πια, “περιο­ρι­σμέ­να” καθε­στώ­τα. Προ­σβλέ­πουν σε επερ­χό­με­νη θύελ­λα και στή­νουν ανά­χω­μα στον ερχο­μό της. Βαλ­τι­κές χώρες, Πολω­νία, Ουκρα­νία, Ουγ­γα­ρία, Αυστρία, αλλά και Γαλ­λία, Ιτα­λία και στις υπό­λοι­πες καπι­τα­λι­στι­κές χώρες όπου σιγά-σιγά αφαι­ρού­νται ή περιο­ρί­ζο­νται τα δικαιώ­μα­τα των εργα­ζο­μέ­νων και παίρ­νο­νται πίσω οι δημο­κρα­τι­κές, εργα­σια­κές και πολι­τι­κές κατα­κτή­σεις χρόνων.

Το ζού­με κι εδώ καθη­με­ρι­νά όλο και με μεγα­λύ­τε­ρη έντα­ση. Είναι φανε­ρό πως φοβού­νται και παίρ­νουν τα μέτρα τους. Θα τους αφή­σουν οι λαοί;

*  Ο τίτλος και το υλι­κό είναι από την πολύ ενδια­φέ­ρου­σα και άκρως επί­και­ρη έκδο­ση της Σ.Ε. «Φασι­σμός και κοι­νω­νι­κή επα­νά­στα­ση», Ρ. Πάλ­με Ντατ, απ’ όπου και η φωτο­γρα­φία του εξωφύλλου.

Στέλιος Κανάκης

Διδάσκει στην επαγγελματική εκπαίδευση και παράλληλα δραστηριοποιείται σε διάφορες επιχειρήσεις, κυρίως στο χώρο του βιβλίου. Έχει γράψει, υπό μορφή ημερολογίων, τα «Με τη μουσική του κόσμου», «Οι μουσικοί του κόσμου» και «Δώδεκα μήνες μουσική». Επίσης τα βιβλία «Ιερές Βλακείες», Εμπειρία Εκδοτική 1η και 2η έκδοση – Εκδόσεις Εντύποις 3η και 4η, το «Η Αγρία Γραφή», Εκδόσεις ΚΨΜ και το «Τ’ Άστρα στο κεφάλι μας», Εκδόσεις Εντύποις.
[email protected] Facebook: Stelios Kanakis /ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΝΑΚΗΣ

Φασι­σμός και κοι­νω­νι­κή επανάσταση