Χάρι “Πόμπο” Βιγιέγας: «Θα πρέπει να παλέψουμε για να ενδυναμώσουμε την συνείδηση και εγρήγορση των λαών»

Ο Χάρι Βιγιέ­γας Ταμά­γιο, γνω­στός με το ψευ­δώ­νυ­μο “Πόμπο”, πέθα­νε σε ηλι­κία 79 ετών στην Αβά­να. Ο αφρο­κου­βα­νός επα­να­στά­της ήταν απο εκεί­νους τους άνδρες που βρέ­θη­καν στο πλευ­ρό του Τσε Γκε­βά­ρα σε όλες τις επι­κίν­δυ­νες απο­στο­λές, από τα χρό­νια της Σιέρ­ρα Μαέ­στρα και το Κον­γκό μέχρι το αντάρ­τι­κο της Βολι­βί­ας. Έζη­σε τον Κομα­ντά­ντε Γκε­βά­ρα σε καλές και κακές στιγ­μές, έχο­ντας την ευκαι­ρία να “δει” τον Τσε στο πεδίο της ένο­πλης δρά­σης, να μοι­ρα­στεί τις αντι­ξο­ό­τη­τες, τον κίν­δυ­νο του θανά­του, τις πικρές ήττες αλλά και τις περή­φα­νες νίκες.

Τον Ιού­λη του 2011 ο Βιγιέ­γας βρέ­θη­κε στην Αργε­ντι­νή, όπου και έδω­σε συνέ­ντευ­ξη στο βρα­ζι­λιά­νι­κο ειδη­σε­ο­γρα­φι­κό πρα­κτο­ρείο Patria Latina. Ακο­λου­θούν τα κυριό­τε­ρα απο­σπά­σμα­τα της συνέ­ντευ­ξης όπως δημο­σιεύ­θη­καν στο Ελλη­νι­κό Αρχείο Τσε Γκε­βά­ρα:

– Τι εντύ­πω­ση σχη­μα­τί­σα­τε από την επί­σκε­ψη σας στην Αργε­ντι­νή που συμπί­πτει με την επέ­τειο γέν­νη­σης του Τσε;

Είμαι ικα­νο­ποι­η­μέ­νος. Είδα στη νεο­λαία της Αργε­ντι­νής, σε όλο τον πλη­θυ­σμό της Αργε­ντι­νής ευρύ­τε­ρα, ένα δια­φο­ρε­τι­κό ενδια­φέ­ρον για τον Τσε. Όχι μόνο φιλο­λο­γι­κής φύσης αλλά ένα ενδια­φέ­ρον να μάθουν τη δου­λειά του, τη ζωή και το έργο του. Πάντα πίστευα ότι γι’ αυτούς (σ.μ: εννο­εί τους αργε­ντί­νους) ο Τσε έμοια­ζε λίγο μακρυ­νός. Με αυτήν την ευκαι­ρία όμως είδα ότι η οικου­με­νι­κό­τη­τα της προ­σω­πι­κό­τη­τας του, προσ­δί­δει ακό­μη μεγα­λύ­τε­ρη σημα­σία και στους ίδιους τους αργεντίνους.
Τα ιστο­ρι­κά βιβλία, η επί­ση­μη βιβλιο­γρα­φία, μαρ­τυ­ρούν το πραγ­μα­τι­κό μέγε­θος του Τσε. Αρκε­τές γενιές σχη­μά­τι­σαν άπο­ψη χωρις να έχουν δια­βά­σει ούτε μισή γραμ­μή ή λέξη για τον ίδιο…

– Ποιά είναι η άπο­ψη σας για την σχε­τι­ζό­με­νη με τον Τσε “εικο­νο­γρα­φία”, το cult είδος με τα μπλου­ζά­κια, τα αυτο­κόλ­λη­τα και τις φωτο­γρα­φί­ες που υπάρ­χουν ως απο­τέ­λε­σμα εμπορευματοποίησης;

Δεν μου αρέ­σει. Ας είμα­στε ειλι­κρι­νείς τώρα. Ο κόσμος στον οποίο ζού­με είναι ένας εμπο­ρευ­μα­το­ποι­η­μέ­νος κόσμος, όπου τα πάντα, όπως ξέρε­τε, συμ­βο­λί­ζουν αυτήν την “εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­ση”. Ο κόσμος είναι σε κρί­ση, όχι μόνο οικο­νο­μι­κή αλλά και άλλου είδους, όπως με τις κλι­μα­τι­κές αλλα­γές και την κρί­ση ηθι­κής (αξιών). Δεν είναι δυνα­τό να αρνη­θού­με ή να δια­πραγ­μα­τευ­τού­με το μάρ­κε­τινγκ της εικό­νας του Τσε. Ξέρε­τε πως λει­τουρ­γεί η “μόδα”. Ο κόσμος ακο­λου­θεί τη μόδα των ευρω­παί­ων. Προ­σω­πι­κά πιστεύω πως πρέ­πει να θέσου­με το θέμα στην ηθι­κή, την επα­να­στα­τι­κή του διά­στα­ση. Ανα­ρω­τιού­νται ορι­σμέ­νοι: Ποιός είναι αυτός; (σ.μ: εννο­εί τη μορ­φή του Τσε). Εάν αυτό τους οδη­γεί να γνω­ρί­σουν καλύ­τε­ρα, ανα­λυ­τι­κό­τε­ρα, τον Τσε, τότε μας συμφέρει.

Ο Πόμπο με τον Τσε στη Βολι­βία, 1966.

– Να ανα­ζη­τή­σουν το “νέο άνθρω­πο” για τον οποίο μιλού­σε ο Τσε;

Η προ­σπά­θεια να τον ανα­κα­λύ­ψουν, ναι. Πιστεύω ότι ίσως να μην φτά­σου­με στο επί­πε­δο του “νέου ανθρώ­που” αλλά πρέ­πει να προ­σπα­θή­σου­με να τον ανα­κα­λύ­ψου­με έμμε­σα, (να ανα­κα­λύ­ψου­με) έναν δια­φο­ρε­τι­κού τύπου άνθρω­πο. Έναν άνθρω­πο με περισ­σό­τε­ρες αξί­ες, περισ­σό­τε­ρο αυτο­σε­βα­σμό, έναν άνθρω­πο που σέβε­ται τους άλλους γι’ αυτό που είναι.

- Είναι εφι­κτό στο καπι­τα­λι­στι­κό σύστη­μα να υπάρ­ξει το ηθι­κό ερέ­θι­σμα για να ανα­πτυ­χθεί αυτή η σκέ­ψη; Πως θα παρά­γο­νταν αυτό (το νέο είδος ανθρώπου);

Θα πρέ­πει να παλέ­ψου­με σκλη­ρό­τε­ρα για να ενδυ­να­μώ­σου­με την συνεί­δη­ση και εγρή­γορ­ση των λαών. Είναι μια μάχη για να δια­τη­ρή­σου­με την ανθρω­πιά μας. Κάτι που οι καπι­τα­λι­στές και τα μονο­πώ­λια δεν αντι­λαμ­βά­νο­νται. Θα ήταν πολύ περί­πλο­κο γι’ αυτούς να χρη­σι­μο­ποι­ή­σουν τις αξί­ες του Τσε σε αυτό το (καπι­τα­λι­στι­κό) σύστημα.

- Σε κάποιες συνε­ντεύ­ξεις σας είπα­τε ότι ο Τσε ήταν κάτι παρα­πά­νω από ένας αντάρ­της πολε­μι­στής. Τι εννοείτε;

Ο κόσμος πιστεύ­ει ότι ο αντάρ­της είναι ένας οπλι­σμέ­νος σκο­πευ­τής, αλλά ο Τσε έλε­γε ότι ο αντάρ­της δεν είναι κάτι τέτοιο – είναι ένα όχη­μα κοι­νω­νι­κού μετα­σχη­μα­τι­σμού που έχει ως στρα­τη­γι­κό στό­χο την επα­να­στα­τι­κή μεταρ­ρύθ­μι­ση της κοι­νω­νί­ας. Οπό­τε δεν είναι ένας σκο­πευ­τής, λαμ­βά­νο­ντας ιδιαί­τε­ρα υπ’ όψη και το γεγο­νός ότι στην Κού­βα ήταν θεμε­λιώ­δες να εκπαι­δευ­τεί (σ.σ: εννο­εί όχι μόνο στρα­τιω­τι­κά, αλλά από άπο­ψη παι­δί­ας) ο αντάρ­τι­κος στρα­τός. Από τότε ξεκί­νη­σε η δια­δι­κα­σία εξά­λει­ψης του αναλ­φα­βη­τι­σμού στην Κού­βα. Από τους στρατιώτες.