Χιλή: Οι αιτίες της λαϊκής οργής — Σε αναδίπλωση ο αντιδραστικός πρόεδρος μετά την άγρια καταστολή

Για δεύ­τε­ρη βδο­μά­δα συνε­χί­ζο­νται στη Χιλή λαϊ­κές δια­μαρ­τυ­ρί­ες και κινη­το­ποι­ή­σεις ενά­ντια στην αντι­λαϊ­κή πολι­τι­κή της κυβέρ­νη­σης του αντι­δρα­στι­κού Προ­έ­δρου Σεμπά­στιαν Πινιέ­ρα, που επι­δει­νώ­νει τις συν­θή­κες ζωής των εργα­τι­κών — λαϊ­κών στρω­μά­των. Παρά την ανά­πτυ­ξη του στρα­τού, την οποία απο­φά­σι­σε το Σάβ­βα­το ο συντη­ρη­τι­κός πρό­ε­δρος της χώρας Σεμπα­στιάν Πινιέ­ρα, χιλιά­δες Χιλια­νοί συνε­χί­ζουν να είναι στους δρό­μους για να εκφρά­σουν την οργή τους για τις ανι­σό­τη­τες του πολι­τι­κού και κοι­νω­νι­κού συστή­μα­τος, το οποίο σε πολ­λούς τομείς δεν έχει εξε­λι­χθεί μετά τη δικτα­το­ρία του Αου­γκού­στο Πινο­σέτ (1973–1990).

Τελευ­ταία αφορ­μή ήταν η νέα αύξη­ση των εισι­τη­ρί­ων στα Μέσα Μαζι­κής Μετα­φο­ράς, ενώ είχαν προη­γη­θεί αυξή­σεις στα καύ­σι­μα, συμπα­ρα­σύ­ρο­ντας αυξή­σεις σε βασι­κά είδη, συνε­χείς μειώ­σεις σε μισθούς και συντάξεις.

Αν και θεω­ρεί­ται πρό­τυ­πο πολι­τι­κής και οικο­νο­μι­κής στα­θε­ρό­τη­τας στη Λατι­νι­κή Αμε­ρι­κή, η Χιλή πάσχει από βαθιές κοι­νω­νι­κά δια­φο­ρές, εξαι­τί­ας των νεο­φι­λε­λεύ­θε­ρων πολι­τι­κών των 30 τελευ­ταί­ων χρό­νων, οι οποί­ες τρο­φο­δο­τούν επί χρό­νια την κοι­νω­νι­κή δυσα­ρέ­σκεια η οποία τελι­κά εξερ­ρά­γη. Πολι­τι­κές που στό­χο έχουν την “ανά­πτυ­ξη” και την κερ­δο­φο­ρία των επι­χει­ρη­μα­τι­κών ομί­λων. Πολι­τι­κές που κατα­δι­κά­ζουν το λαό στη φτώ­χεια και στην εξα­θλί­ω­ση με την ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση βασι­κών υπη­ρε­σιών και την εκτί­να­ξη του κόστους για τις εργα­τι­κές οικογένειες.

«Στο εξω­τε­ρι­κό έβλε­παν μόνο τις επι­τυ­χί­ες της Χιλής, όμως στο εσω­τε­ρι­κό υπάρ­χουν πολ­λές δια­φο­ρές, ρήγ­μα­τα και η νεο­λαία, η οποία αν και δεν έχει ζήσει τη δικτα­το­ρία, έχει στα­μα­τή­σει να ψηφί­ζει εδώ και πολ­λά χρό­νια. Δεν άντε­ξε άλλο και βγή­κε στον δρό­μο για να δεί­ξει την οργή και την απο­γο­ή­τευ­σή της», εξη­γεί η Λου­τσία Ντά­μερτ καθη­γή­τρια στο πανε­πι­στή­μιο του Σαντιά­γο της Χιλής.

Με πλη­θω­ρι­σμό 2%, ποσο­στό φτώ­χειας 8,6% και ανά­πτυ­ξη που φέτος ανα­μέ­νε­ται να φτά­σει το 2,5% του ΑΕΠ, δηλα­δή ένα από τα μεγα­λύ­τε­ρα στην περιο­χή, το χιλια­νό μοντέ­λο το ζήλευαν πολύ στη Λατι­νι­κή Αμε­ρι­κή. Όμως πολ­λοί κοι­νω­νι­κοί δεί­κτες –όπως της υγεί­ας, της παι­δεί­ας και το ύψος των συντά­ξε­ων, οι οποί­ες στη χώρα αυτή προ­έρ­χο­νται σχε­δόν απο­κλει­στι­κά από την ιδιω­τι­κή ασφά­λι­ση-μαρ­τυ­ρούν τερά­στιες ανισότητες.

«Πολ­λά εκκρε­μή αιτή­μα­τα δεν είχαν απα­ντη­θεί. Η έντα­ση συσ­σω­ρεύ­θη­κε, η οργή ενι­σχυό­ταν καθη­με­ρι­νά», υπο­γραμ­μί­ζει ο Οκτά­βιο Αβε­ντά­νιο, κοι­νω­νιο­λό­γος και πολι­τι­κός επι­στή­μο­νας στο πανε­πι­στή­μιο της Χιλής.

Η κυβέρ­νη­ση για να αντι­με­τω­πί­σει τη διευ­ρυ­νό­με­νη λαϊ­κή οργή, κήρυ­ξε τη χώρα σε κατά­στα­ση έκτα­κτης ανά­γκης, βγά­ζο­ντας τον στρα­τό στους δρό­μους και προ­κα­λώ­ντας ακό­μα μεγα­λύ­τε­ρη κατα­κραυ­γή. Είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κές οι προ­κλη­τι­κές δηλώ­σεις του Πινιέ­ρα: «Βρι­σκό­μα­στε σε πόλε­μο ενα­ντί­ον ενός εχθρού ισχυ­ρού, αδυ­σώ­πη­του, που δεν σέβε­ται τίπο­τε και κανέ­ναν και είναι έτοι­μος να κάνει χρή­ση βίας και να εγκλη­μα­τή­σει χωρίς κανέ­να όριο». Καταγ­γέλ­λει δε «προ­σπά­θεια απο­στα­θε­ρο­ποί­η­σης από το εξωτερικό».

Ο Πρό­ε­δρος της χώρας ανα­κοί­νω­σε την Κυρια­κή ότι θα πάρει πίσω την αύξη­ση του εισι­τη­ρί­ου στο μετρό και ότι «επι­θυ­μεί διά­λο­γο για να στα­μα­τή­σει η βία στη χώρα».

Το ΚΚ Χιλής , που συμ­με­τέ­χει ενερ­γά στις κινη­το­ποι­ή­σεις, σε ανα­κοί­νω­σή του σημειώ­νει ότι ο Πρό­ε­δρος έχει χάσει κάθε επα­φή με την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα και τον κάλε­σε ότι εφό­σον δεν μπο­ρεί να κυβερ­νή­σει να προ­χω­ρή­σει σε εκλο­γές και ταυ­τό­χρο­να να πάψει την κρα­τι­κή κατα­στο­λή (Ανα­λυ­τι­κά ΕΔΩ).

Κοινωνικά μέτρα για να κατευναστεί η οργή

Ο πρό­ε­δρος της Χιλής, ο συντη­ρη­τι­κός Σεμπα­στιάν Πινιέ­ρα, ανα­κοί­νω­σε χθες Τρί­τη ότι ειση­γεί­ται ένα πακέ­το κοι­νω­νι­κών μέτρων, προ­κει­μέ­νου να κατευ­να­στεί η οργή των πολι­τών και να δοθεί τέλος στη συνε­χι­ζό­με­νη κοι­νω­νι­κή έκρη­ξη στη λατι­νο­α­με­ρι­κά­νι­κη χώρα, τις δια­δη­λώ­σεις και τις ταρα­χές που μαί­νο­νται επί πέντε ημέ­ρες κι έχουν στοι­χί­σει τη ζωή σε 15 ανθρώ­πους, κατά τον πιο πρό­σφα­το απο­λο­γι­σμό των αρχών.

Ο αντι­δρα­στι­κός αρχη­γός του Κρά­τους ανα­κοί­νω­σε μετα­ξύ άλλων ότι θα αυξη­θεί κατά 20% η κατώ­τε­ρη σύντα­ξη, καθώς και ότι θα παγώ­σει η τιμή του ηλε­κτρι­κού ρεύ­μα­τος, κατά τη διάρ­κεια διαγ­γέλ­μα­τός του προς το έθνος σε τόνο θεα­μα­τι­κά δια­φο­ρε­τι­κό σε σύγκρι­ση με εκεί­νο της Κυρια­κής, όταν εμφα­νί­στη­κε αδιάλ­λα­κτος ένα­ντι των δια­δη­λω­τών και δια­τρά­νω­σε πως η χώρα βρί­σκε­ται «σε πόλε­μο» ενα­ντί­ον ενός «ισχυ­ρού», «αδυ­σώ­πη­του», οπωσ­δή­πο­τε «εχθρού».

Ο Πινιέ­ρα ανα­γνώ­ρι­σε ότι η κυβέρ­νη­σή του επέ­δει­ξε «έλλει­ψη διο­ρα­τι­κό­τη­τας» και ζήτη­σε «συγ­γνώ­μη» από τους συμπα­τριώ­τες του, έπει­τα από τη συνε­δρί­α­ση του συμ­βου­λί­ου πολι­τι­κών αρχη­γών που διε­ξή­χθη νωρί­τε­ρα χθες Τρί­τη στο Σαντιάγο.

Ο χιλια­νός πρό­ε­δρος παρα­δέ­χθη­κε πως δεν είχε προ­βλέ­ψει την κοι­νω­νι­κή έκρη­ξη που θα προ­κα­λού­σε η αύξη­ση της τιμής του εισι­τη­ρί­ου του μετρό στο Σαντιά­γο, του μεγα­λύ­τε­ρου της Λατι­νι­κής Αμε­ρι­κής, που εξυ­πη­ρε­τεί περί­που τρία εκα­τομ­μύ­ρια επι­βά­τες καθημερινά.

«Ανα­γνω­ρί­ζω αυτή την έλλει­ψη διο­ρα­τι­κό­τη­τας και ζητώ συγ­γνώ­μη από τους συμπο­λί­τες μου», είπε.